De twee gezichten van
de Haarlemmerstraat
'Zodra het kan,
zijn we weg'
Dua omzet
is te klagen'
'Hoogste tijd voor iagere huren en een algemeen fonds'
eerste verdieping winkeltjes vestigen en dat
zal het aanzien al een stuk verbeteren", ver
wacht hij.
Om de rest van dat gedeelte Haarlemmer
straat op te waarderen, denkt ook Wisse aan
het huisvesten van startende ondernemers
in de leegstaande winkels. „Je moet de eige
naren van die panden er in elk geval van
overtuigen dat ze niet altijd de hoofdprijs
aan huur moeten willen, maar ook moeten
kijken wat er in komt. In plaats van je pand
voor 30.000 euro te verhuren aan een avon
turier die er na een paar maanden weer uit
gaat, kun je ook kiezen voor 'upgrading' en
genoegen nemen met minder geld, maar
meer zekerheid. Met als voordeel dat je zelf
rust hebt en dat je pand goed wordt onder
houden. Dat is ook heel wat waard", vindt
Wisse, die geboren en getogen is op de
Haarlemmerstraat en al 60 jaar boven de
zaak woont.
„Wat elders ook niet altijd het geval is. Er
wonen niet al te veel eigenaren boven de
winkels", zegt hij. „Wel huurders, maar of
die er wel of niet zijn, staat los van de huur
prijs van de zaak. Die wordt bepaald door de
oppervlakte en door de frontbreedte, de eer
ste meters achter de voorruit. Dat begint bij
350 euro per vierkante meter en stijgt naar
mate je dichter bij het centrum van de stad
komt."
Die prijzen redelijk houden - via overleg met
projectontwikkelaars, banken en andere ei
genaren - is 'een mooie taak voor de cen
trummanager', vindt Wisse. Robert Strijk, de
man in die functie, heeft daartoe net de eer
ste afspraken gemaakt. „Veel kan ik er dus
nog niet over zeggen", meldt hij, „maar die
stukken Haarlemmerstraat hebben natuur
lijk wel impulsen nodig. Op de lange termijn
komen die er, als het Havengebied bronpunt
wordt, zoals dat heet. Een stuk dus waar veel
mensen samenkomen. Maar ook op de korte
termijn moet er wat gebeuren. Concreet zijn
daar nog geen plannen voor. Ik ga er bin
nenkort wel over praten met een projectont
wikkelaar. Om te bekijken wat de mogelijk
heden zijn met die leegstaan
de panden. Voor startende on
dernemers, of voor mijn part
voor verenigingen. Als je die
etalages maar gevuld hebt."
Algemeen fonds
Het centrummanagement Lei
den, in het leven geroepen om
het economische functione
ren van de binnenstad te sti
muleren, kan ook op een an
dere manier een rol spelen in
de verbetering van de situatie
op de Haarlemmerstraat. Om
af te rekenen met het algeme
ne probleem van de 'meelif
ters', die geen bijdrage betalen
maar wel meeprofiteren van
de acties van de winkeliersver
enigingen, wil het centrum
management een 'algemeen
fonds' in het leven roepen.
„Een fonds voor het betalen
van collectieve zaken. De win
keliers mogen zelf aangeven
waaraan ze het geld besteden
uit die pot, die op drie manie
ren gevuld kan worden. Ofwel
via de verhoging van de on-
roerend-zaakbelasting voor
bedrijven, ofwel via een ver
hoging van de precariorech
ten, ofivel via verplichte opsla
gen in de huur. We zijn bezig
het draagvlak voor die maatre
gelen te toetsen en waar
schijnlijk wordt een combina
tie daarvan neergelegd in het
plan dat begin juni wordt be
handeld in twee raadscom
missies van de gemeente."
„Het is heel belangrijk dat
zo'n pot er komt", vindt Strijk.
„Dan kun je wat doen, terwijl
je anders alleen kunt toekijken
hoe de zaken afglijden." Voor
de winkeliersvereniging van
de Haarlemmerstraat zou het
in elk geval een uitkomst zijn.
Met 28 betalende leden kan de
vereniging nu nog slechts met
moeite het sinterklaasfeest or
ganiseren en de winterse
feestverlichting brandend
houden. „Ik vind dit een ge
weldig plan. Een paar jaar ge
leden zou ik er zwaar tegen zijn geweest,
omdat het toch aardig wat geld kost. Maar
inmiddels besef ik dat het niet anders kan",
zegt Labrujère.
„Hier komt het allemaal wel goed", betoogt
hij als hij is teruggekeerd aan de kop van de
Haarlemmerstraat. „Hier is sprake van een
wisseling van de wacht. Wat leeg staat,
wordt wel weer opgevuld. Ondernemers wil
len zich graag op dit gedeelte vestigen, om
dat het een toplocatie is geworden. Maar het
kan ook op die andere stukken veel beter
gaan, als we er maar met z'n allen aan gaan
werken. Dat is hard nodig en dat kan met
zo'n fonds. Een recessie kun je niet keren,
maar je kunt wel proberen er zo goed moge
lijk doorheen te komen."
ZATERDAG
3 APRIL
2004
Olaf Pas maakt er geen ge
heim van hoe hij denkt over
het stuk Haarlemmerstraat
tussen Pelikaanstraat en Ha
venplein, waar zijn compu
terzaak Quibus gevestigd is.
„Zolang we hier zitten, zitten
we goed - zodra het kan,
zoeken we een geschiktere
locatie."
Het is duidelijke taal van de
eigenaar van de winkel, waar
computers worden ge
bouwd, verkocht en gerepa
reerd. „We zijn hier in 1996
terechtgekomen om een
aantal redenen. De belang
rijkste daarvan was dat we
net begonnen waren en het
ons niet konden veroorloven
om op een A-locatie te gaan
zitten als startende, kleine
ondernemer."
De zaak van de Leidenaar,
die ook een filiaal in Rotter
dam heeft, groeide tegen de
verdrukking in en is inmid
dels uitgebreid van 40 naar
200 vierkante meter. „Terwijl
dit stuk toch niet zo in de
loop ligt. Je kunt er trouwens
niet eens normaal lopen,
want er rijden fietsers en
brommers, en winkelen kun
je er eigenlijk ook niet omdat
er woningen zijn neergezet.
En waar woningen komen is
het afgelopen met winkelen.
Maar goed, dat is voor ons
niet zo belangrijk. Wij heb
ben veel vaste klanten en wie
eropuit gaat voor een com
puter, gaat zich toch eerst
oriënteren. De klanten ko
men dus toch wel. Het gaat
ook goed met de zaak, maar
als het even kan zijn we daar
toch weg."
(lijkt wel of steeds meer winkels dichtgaan en
iet verloop steeds groter wordt. Lege panden,
erkoopwinkels en internetshops bepalen het
>n van gedeelten van de Haarlemmerstraat in
iden, die aan de ene kant een beetje chiquer
en aan de andere kant dreigt te verloederen,
itaan de zaken er echt voor? Heen en weer op
kilometer koopplezier' aan de hand van Peter
jère, bestuurslid van de winkeliersvereniging.
Op het eerste deel komt het wel goed, op het
tweede moet echt wat gebeuren."
door Paul de Tombe
Hij weet precies waaraan het ligt.
„Het is allemaal een gevolg van de
economische recessie en de hoge
huren", zegt Peter Labrujère. „Daar gaan
winkeliers nu de prijs voor betalen. Er staat
al een aantal zaken leeg en een aantal ande
re staat op springen. Die hebben het heel
slecht. Normaal gesproken zijn januari en
februari al mindere maanden, maar nu is de
klap van die maanden nog harder aangeko
men omdat ook december niet heeft ge
bracht wat ervan werd verwacht. Daardoor
is het reservepotje leeg en als de economie
niet aantrekt, gaan meer ondernemers het
niet redden. Zeker niet met
de hoge huren die je hier be
taalt. Vergis je niet, bedragen
van 40-, 50- en 60.000 euro
per jaar zijn hier normaal.
Dat is natuurlijk veel te veel,
zeker in een teruglopende
economie. Winkeliers die nu
een beslissing moeten ne
men of ze wel of niet door
gaan, haken daardoor af."
„Dat is hier aan de hand",
weet Labrujère stellig. „En
daardoor zijn er inderdaad
wat meer uitverkoopwinkels
(outletstores) en ramsjzaken
op de Haarlemmerstraat ge
komen. Een stuk of tien op
een totaal van 174 winkels.
Bemand door gelukzoekers,
die drie, vier maanden ko
men en dan weer gaan. Dat
zijn geen winkeliers, dat zijn
reizigers, marktkooplui die
een poosje een handeltje
hebben en dan plaatsmaken
voor weer een ander vaag
bedrijfje. Het zijn er niet
veel, maar ze bepalen wel
mede het aanzien van je
winkelstraat."
lard merkt ook hij dat
iet stukje Haarlemmer-
waaraan zijn winkel
in beetje aan het ver
ren is, maar voorlopig
nny Hobeijn er goed
,et Costuumhuis dat hij
Ifendy Taanman runt.
omzet hebben we hier
e klagen", zegt de 26-
ondememer, die met
ikenpartner vorig jaar
er in Leiden begon met
ik in herenkleding
is hier wel een stuk stil-
n verderop, maar daar
in we niet zoveel last
mdat we veel adverte-
1 op die advertenties
s trekken. Natuurlijk
10k wij wel dat hier wat
sr mensen winkelen
p het stuk bij de Hema.
i daar zouden zitten,
tn we waarschijnlijk
leer 'binnenlopers'
n, maar in principe zit-
e hier wel goed. Nog-
j, over de omzet heb-
re niks te klagen. Maar
at betreft hebben we
irlijk geen referentieka-
ITe zitten hier pas een
naanden en we weten
oe het hier tien jaar ge
was, of hoe het is om
fop aan de Haarlem
raat te zitten. Ik weet
it het wel mooi zou zijn
op dit stukje iets ge
le. Als in het pand waar
tio heeft gezeten inder-
een soort passage met
fltjes komt, hebben
en veel meer reden om
ierheen te lopen. Dus
1 we maar dat die pas-
sr komt."
Etalagedienst
„Loop mee", zegt Labrujère,
die de Haarlemmerstraat in
drie stukken verdeelt en be
gint met de 'kop', tussen
Blauwpoortsbrug en Mare.
„Loop mee en tel mee."
Leeg staan:
1. De computerwinkel op de
hoek met de Turfmarkt.
2. Nou En, een zaakje in,
tweedehandskleding.
3. Pizzeria Manhattan.
4. Het pand van de vroegere
Alfa schoenenwinkel. Check
out kinderkleding dat daarin
zat, is verkast naar een klei
nere behuizing even verder
op.
Dicht gaan:
5. Meubelzaak Jencikova In
ternational.
6. De ramsjwinkel.
7. The Long Pleasure Wear.
„En ik weet dat er nog een
stuk of wat zijn die het moeilijk hebben",
zegt Labrujère. „Door de hoge huren, al gaat
het daar in dit rijtje niet alleen om. Het gaat
ook om de soort branche. In de IT-branche
zullen wel meer zaken dichtgaan en aan
tweedehands kleding is niet zoveel behoefte
meer nu er veel wordt gestunt met nieuwe
kleding. Verklaarbaar dus, maar die zaken
staan evengoed wel leeg."
„Het wordt allemaal weer ingevuld", denkt
hij. „Daar ben ik niet zo somber over. Maar
intussen is het natuurlijk wel vervelend. Er is
ook optisch niks meer aan te doen. Tot een
paar jaar geleden hadden we een etalage-
dienst in de winkeliersvereniging. Die dienst
zorgde ervoor dat in elk geval de etalage van
een leegstaande winkel werd bijgehouden.
Dat gebeurt niet meer omdat de winkeliers
vereniging nog maar 28 betalende leden telt,
terwijl er 174 zaken zijn. De spoeling wordt
dus wel erg dun. Komt omdat er zoveel fili
aalbedrijven zijn bijgekomen. Voor het aan
zien van de straat is dat goed, want het gaat
vaak om de duurdere 'winkels', maar het is
slecht voor de vereniging. Filiaalhouders
mogen er van de concerntop geen lid van
worden. Stom natuurlijk, heel stom, want ze
investeren miljoenen in hun zaken, doen
vervolgens nergens aan mee en trekken de
stekker eruit als het fout gaat. Terwijl het
heel veel beter zou kunnen gaan als je je met
z'n allen goed zou presenteren. Maar je hebt
er wel mee te maken en met een paar man is
zo'n etalagedienst niet meer te doen."
Labrujère is, via een stuk 'waar alles goed is',
inmiddels aangekomen bij de Hooglandse-
kerksteeg. Vanaf dat punt biedt de Haarlem
merstraat een troosteloze aanblik. Twee
panden hangen na een aangestoken brand
zwartgeblakerd en dichtgetimmerd naast el
kaar. Verderop is de aftakeling zichtbaar in
de lege vitrines van de vertrokken keurslager,
een fotowinkel en een kledingzaak en daar
weer achter omhelzen steigers een paar win
kels en de erboven gelegen woningen.
„Hier beginnen de problemen echt, hier
slaat de verloedering toe", waarschuwt hij.
„De leegstand is hier permanenter, de klan
ten van De Bakkerij zorgen soms voor over
last en ik weet dat veel winkeliers hier willen
vertrekken. Hier moet dus echt wat gebeu
ren. Er is sprake van een slechte ontwikke
ling, met die uitgebrande panden waar nog
niets aan gedaan is omdat onduidelijk is of
de verzekering wel of niet betaalt en een
paar internet- en belwinkels waarvan ieder
een zich afvraagt hoe ze kunnen blijven be
staan."
Leeg op het stuk Haarlemmerstraat tussen
Hooglandsekerksteeg en Pelikaanstraat:
1De uitgebrande vestiging van kledingzaak
Madhouse, die naar de overkant is verhuisd.
2. De snackbar, die zwaar te lijden had van
de brand bij de buurman.
3. Dickhoff foto en video.
4. De keurslager.
5. Toff meubelstoffeerders.
6. Kleding-en schoenenzaak Style Fashion.
Winkel en woonhuis staan in de steigers. Het
is nog niet bekend wat er in komt.
7. Schoenenwinkel Bretano. Het grote pand
wordt verbouwd. Er worden nieuwe winkels
in gevestigd.
Dicht gaan:
8/9. 4Play en Men Special, waarvan de eige
naar is overleden.
De vraag is of bakkerij Tijsterman nog lang
op dit gedeelte blijft. „Kijk naar die winkel,
oordeel zelf', zegt Labrujère, die oversteekt
naar het gedeelte tussen Pelikaanstraat en
Havenplein. „Een stuk waar we jaren gele
den al zijn gefopt door de gemeente, die op
de plaats van zwembad De Overdekte wo
ningen heeft neergezet in plaats van winkel
tjes. Doelbewust omdat ze dit stukje als win
kelstraatje wilde laten afsterven."
Leeg op het staartgedeelte:
1. De voormalige winkels van Van Brussel
(speelgoed) en later van Gé Hofenk (cd's)
2/3/4/5: De panden waar vroeger onder
meer een berucht café (Het Aapje) en een
slagerij in zaten. Leeg staat ook nog de ruim
te waar de gemeente een startende onderne
mer in wilde hebben. „Dat is nooit doorge
gaan vanwege de hoge huur. Maar de ge
meente zou er goed aan doen dat plan te
heroverwegen", kijkt Labrujère vooruit.
„Daar verderop aan de Haven is een aantal
ondernemers bezig om van de passantenha
ven hét uitgaansgebied van Leiden te ma
ken. Dat gaat ze lukken ook en dan moet ook
dit stukje Haarlemmerstraat weer aantrekke
lijk worden als aanloop naar de stad. Het
barbecuerestaurant (Gonzales) op de hoek
met het Havenplein is al goed, de rest hier
moet gezamenlijk worden ingevuld door ge
meente en winkeliers. Met startende onder
nemers."
Terugweg
„Dat kan omdat de huren hier over het alge
meen nog niet zo hoog zijn", zegt hij terwijl
hij zich omdraait en aan de terugweg begint.
„En als je weer een goeie aanloop hebt, kun
je dat misschien ook doortrekken naar dat
tweede gedeelte. Hoe? Vraag dat aan Gerard
Wisse. Die is op dit stuk veertig jaar 'blok
hoofd' geweest namens de winkeliersvereni
ging, die weet er alles van."
Gerard Wisse, van Wisse Snelderwaard, de
laatste overgebleven meubelwinkel op de
Haarlemmerstraat, onderkent de problemen
op het stuk. „Tien jaar geleden was het hier
nog halleluja, nu is het droefenis." Toch is
hij niet echt somber over de toekomst. Wat
er in het pand van Style Fashion komt, weet
ook hij niet („daar is nog onduidelijkheid
over"), maar hij weet wel wat er in de voor
malige schoenenwinkel van Bretano wordt
ondergebracht. „Projectontwikkelaar Smits-
loo wil daar op de begane grond en op de
Peter Labrujère: „Een recessie kun je niet keren, maar je kunt wel proberen er zo goed mogelijk doorheen te komen."
Lege panden bepalen het aanzien van gedeelten van de Haarlemmerstraat.
livera
gedeeltes van de Haarlemmerstraat op ongeveer hetzelfde tijdstip: donderdagmiddag tussen vier en vijf. Commentaar overbodig. Foto's: Mark Lamers