KUNST CULTUUR
Retrospectief van Patti Smith in Boijmans
Katwijkse Matthaus komt recht uit het hart
Ricky Koole: Een kabbel- en
babbelconcert in pastelkleure
Flora Band
heeft veel
in zijn mars
Jailhouse Rock
Daddy, Daddy Cot
Houellebecq
bij Nationale
Toneel
Foto's toneelgrootheden op KunstR
vrijdag 2 APRIL 2004
Jackson Browne.
Foto: AP/Tina Fineberg
Extra concert
Jackson Browne
den haag - Wegens grote be
langstelling geeft Jackson Brow
ne op 25 november een extra
concert in het Nederlands Con
gres Centrum in Den Haag. De
dag ervoor geeft de
singer/songwriter eveneens een
avondvullend akoestisch optre
den. De kaartverkoop is inmid
dels begonnen.
Paul de Leeuw
in K3-speelfilm
Amsterdam - Presentator en ac
teur Paul de Leeuw speelt een
rol in de eerste speelfilm rond
de succesvolle Vlaamse mei
dengroep K3, waarvan de opna
mes deze week zijn begonnen.
In 'K3 en het magische medail
lon' kruipt De Leeuw in de huid
van een geest die in een me
daillon zit verscholen. Volgens
een woordvoerder van de pro
ductiemaatschappij is met het
inhuren van De Leeuw de wens
van veel K3-fans in vervulling
gegaan. Vanaf 7 oktober zijn de
belevenissen van de drie vrou
wen met de voorletter K (Kristel
en Kathleen en Karen) in de
bioscoop te zien.
Gouden Zoen
voor Els Beerten
Amsterdam - Een vakjury heeft
het boek 'Lopen voor je Leven'
van schrijfster Els Beerten be
kroond met de Gouden Zoen
2004, een prijs voor het beste
jeugdboek. De publieksprijs
van de Jonge Jury ging naar
'Hoe overleef ik mezelf?' van
Francine Oomen. De Jonge Jury
is het grootste landelijke leesbe
vorderingsproject voor jonge
ren tussen 12 en 16 jaar. Jonge
ren kunnen zelf stemmen op
hun favoriete boeken. Op de
derde Dag van de Jonge Jury
waren gisteren meer dan dui
zend jongeren aanwezig. De
uitreiking vond plaats in mu
ziekcentrum Vredenburg in
Utrecht. Voor het eerst reikte de
publieksjury ook een debutan
tenprijs uit, die ging naar Rom
Molemaker voor zijn boek 'De
eerste Steen'.
Lion King: nu
al een record
den haag - De Nederlandse
versie van de musical 'The Lion
King' gaat zondag in première,
maar in de voorverkoop zijn nu
al 200.000 kaarten over de toon
bank gegaan. Nooit eerder ver
kocht Joop van den Ende Thea
terproducties zoveel kaarten
voorafgaand aan een officiële
première. De grote theaterpro
ductie wordt gespeeld in het
honderdjarige Circustheater in
Scheveningen. Wereldwijd
heeft de Disney-voorstelling al
veel prijzen gekregen. De regis
seur/ontwerpster van 'The Lion
King', Julie Taymor, zal zondag
bij de Nederlandse première
aanwezig zijn. De voorstelling
wordt acht keer per week ge
speeld. In de weekeinden zijn
er matinees.
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert Matthaus Passion van J.S. Bach
door het Christelijk Oratorium Koor
Hallelujah met het Haags Matrozenkoor
en het Randstedelijk Begeleidings Orkest
o.l.v. Sytze Stel.
Solisten: Leonie van den Heuvel, Joke de
Vin, Marten Smeding, Ira Spaulding,
Pierre Mak e.a. Gehoord: 1/4, Dorpskerk,
Katwijk aan den Rijn. Nog te horen
aldaar: vanavond.
Vanaf de eerste noot is het dui
delijk. De Matthaus Passion van
het Katwijkse Hallelujah ken
merkt zich door pretentieloze
muziek recensie
Joris Rietbroek
Concert Voorjaarsconcert door de Flora
Bandorkesten. Gezien: 1/4,
Immanuëlkerk, Rijnsburg.
Het mag inmiddels bekend zijn:
de Flora Band uit Rijnsburg
heeft veel in zijn mars. Het mu
zikale visitekaartje van Rijns
burg mag zich zelfs een van de
beste show- en marchingbands
van Nederland noemen. Gister
avond bewezen de drie orkes
ten van het korps dit weer eens
tijdens het jaarlijkse voorjaars-
concert.Traditionele marsen,
popmuziek van Queen en K3,
filmmuziek van componist
John Williams of een daverend
stuk percussie door het jeugd-
korps, de Flora Band schuwde
geen enkel genre.
Het blazersgeweld van Flora
Brass beet het spits af met een
traditionele mars. Vervolgens
stortten de muzikanten zich op
de popklassieker 'Bohemian
Rhapsody' van Queen. De be
werking van Flora Brass bleek
verrassend subtiel. De tiental
len blazers produceerden een
machtig geluid, dat als een war
me deken over het publiek viel.
De Jong Flora Band gooide ho
ge ogen met hun mix van pop
en klassiek. Toch verrassen zij
nog het meest met hun slag
werkstuk 'Calypsambo,' waarbij
ze gebruik maakte van diverse
percussie-instrumenten.
In de finale waagde de Flora
Band zich, met succes, aan
filmmuziek van de Amerikaan
se componist John Williams,
ondermeer bekend van de films
van Steven Spielberg. De Rijns-
burgse muzikanten werkten
zich onder leiding van René
Mulders door de hoofdthema's
van drie van zijn beroemste
films: 'Jurassic Park', 'Raiders of
the Lost Ark' en 'Saving Private
Ryan'. Uit de laatste film speelt
het orkest de sobere ode aan de
gevallenen in de slag om Nor-
mandië, bijgestaan door het
koor Voice of Joy. Maar de band
trok eerder stevig van leer met
een dynamische uitvoering van
de thema's uit 'Jurassic Park',
terwijl het publiek beelden van
langs denderende dinosaurus
sen uit de film te zien kreeg.
Wat de orkesten van de Flora
Band ook lieten horen, het wa
ren allemaal uitvoeringen van
de bovenste plank.
nuchterheid en liefdevolle
nauwgezetheid. Het Randstede
lijk Begeleidings Orkest zet
warm en een tikje losjes in en
zet de toon puntig en in een
mooie beweging. Het koor
voegt zich daar goed in, vindt
vrijwel onmiddellijk de juiste
balans.
Er wordt opvallend fijnzinnig
gearticuleerd en geïntoneerd in
de koralen en de koren, en alert
en gepassioneerd getimed in de
turbae. Van een opdringerige
interpretatie is geen sprake -
deze Matthaus heeft geen truc
jes nodig om te boeien. Dat
blijkt vervolgens drieëneenhalf
uur lang. Koor, orkest en solis
ten brengen het lijden van
Christus zonder opsmuk, maar
met maximale expressie. Het
verhaal vormt de basis, dat
wordt geen moment uit het oog
verloren, en de uitvoering staat
geheel in dienst van de emoties
die Bach wilde opwekken.
Marten Smeding als evangelist
heeft daarin de belangrijkste
rol: hij vertelt het, de rest is re
actie. Smeding is een begena
digd verteller, als hij zingt is een
tekstboekje overbodig, en hij
kleurt zijn woorden hoogst sug
gestief in. Hij begint ingehou
den, bijna nuchter, maar in de
dramatische passages, zoals de
gevangenneming in de Hof van
Olijven, het verraad van Petrus
en natuurlijk de kruisiging,
geeft hij zich volledig. Heel
mooi is hij echter ook in sa
menspraak met Ira Spaulding,
die warm en bedachtzaam de
Christus-partij vertolkt. Dan
creëert Smeding een intense
spanning, die door Spaulding
perfect wordt afgemaakt.
Hallelujah kiest voor de altpartij
gelukkig nog altijd voor een
echte alt, in dit geval Joke de
Vin, die alle aspecten van de
partij recht doet. In 'Buss und
Reu' laat ze die breed vloeien,
maar ook klein en voorzichtig
'tropfen', ze zingt heel precies
verrukkelijk piano, vol en groot
forte, en haar dynamiek staat
altijd in dienst van wat ze wil
overbrengen.
door Louis Du Moulin
brussel/rotterdam Patti
Smith (57) gaat ongetwijfeld te
kenen voor de comeback van
2004. Brussel werd vorige week
al overdonderd door het her
vonden elan van de Amerikaan
se 'grandmother of punkrock',
dat komende maand verder
verspreid zal worden middels
haar nieuwe album 'trampin".
Museum Boijmans van Beunin-
gen heeft er dan ook slim aan
gedaan haar als beeldend kun
stenaar te strikken voor een re
trospectief met meer dan vijftig
werken van de afgelopen dertig
jaar. De opening van die expo
sitie getiteld 'Strange Messen
gers' is op zaterdag 21 augus
tus.
Frankrijk en België (lees: Wallo
nië) staan dit jaar bol van de
herdenkingen rond de hon-
derdvijftigste geboortedag van
Arthur Rimbaud, de negentien
de eeuwse dichter wiens werk
en leven vooral in het teken
stond van seks, drugs en rock-
'n-roll. Nog meer dan voor Jim
Morrison, Bob Dylan en Jimi
Hendrix is de 'poète maudit' uit
het Noord-Franse Charleville
voor Patti Smith altijd een in
spiratiebron geweest. Vandaar
ook haar bijdrage in de stort
vloed aan hommages in de
vorm van een akoestisch optre-
Patti Smith: 'grandmother of punkrock'. Archieffoto: Lex van Rossen
den met haar vierkoppige band
in het Paleis voor Schone Kun
sten onder de noemer 'Rock 'n
Rimbaud
Smith zou Smith niet meer zijn
als ze niet op haar eigen wijze
even had laten blijken eigenlijk
geen boodschap te hebben aan
zoveel officiële eer voor haar
grote held. „Bij Arthur hoef ik
niet speciaal stil te staan, want
hij is toch altijd al bij mij, waar
ik ook ben, wat ik ook doe. Er
mogen duizenden dichters zijn,
Sopraan Leonie van den Heu
vel, die de zieke Diane Ver
doodt vervangt, houdt het wat
afstandelijker, laat haar kristal
len timbre voor zichzelf spre
ken.
Aangrijpend wordt ze pas in het
duet tussen alt en sopraan,
waarin beider stemmen voor
beeldig samensmelten, terwijl
hun ldaaglied door het drei
gend agressieve koor onderbro
ken wordt. Pierre Mak is een
imponerende bas met een
groot bereik. Zijn mooiste aria
is het intens en innig gezongen
'Mache dich, mein Herze, rein'
met het na^r nachtdonker nei
gende recitatief dat eraan voor-
NOODZAKELIJK KWAï
den haag/gpd - Twee zaken
springen eruit in het nieuwe re
pertoire dat Het Nationale To
neel komend theaterseizoen
(2004-2005) gaat brengen: Jo-
han Doesburgs regie van 'Ele
mentaire .deeltjes' van de
spraakmakende Franse schrij
ver Michel Houellebecq en het
afscheid van acteur Lou Landré
in Pinters 'Niemandsland'.
Na de explosie van premières
dit seizoen, onder meer in ver
band met het jubileum van de
Koninklijke Schouwburg,
neemt het Haagse gezelschap
een beetje gas terug. Maar ook
met acht premières blijft de
oogst groot. Van artistiek leider
Doesburg komen er twee re
gies: Tjsechovs 'Ivanov' met
Mark Rietman, Stefan de Walle
en Marie-Louise Stheins en de
Houellebecq-bewerking met
Hans Hoes en Bob Schwarze.
Franz Marijnen neemt Jean Ge
nets beruchte 'De Meiden' on
der handen, over de twee Fran
se dienstmeisjes die hun me
vrouw en haar dochter ver
moordden. Antoine Uitdehaag
regisseert Lou Landré en Carol
Linssen in Pinters 'Niemands
land'. Anne-Wil Blankers keert
weer terug in Den Haag in de
hoofdrol van 'Trouw". Een dra
ma waarin een vrouw haar man
na 32 jaar huwelijk voor een
jongere vrouw ziet kiezen. De
lichtere kant van het nieuwe re
pertoire wordt gevormd door
het pittige 'Een vriendendienst'
van Alan Ayckbourn, waarin
een jonge prostituee via een
hotelkamerdeur tien jaar terug
in de tijd terechtkomt om twee
moorden te verhinderen.
Frans Strijards ensceneert diens
'De methode Ribadier' met een
rolbezetting om van te smullen:
Gijs Scholten van Aschat, Aria-
ne Schluter en Stefan de Walle.
Met discomuziek heb ik niets.
Nooit gehad ook. Het is stro
ming in de pop die me totaal
niet aansprak. Een bas, een
drum, een dreun - meer was het
eigenlijk niet. Disco deed in de
jaren zeventig nog het meest
denken aan een repeterende
breuk. Steeds dezelfde opge
kookte brei van klanken. Met
als onomkeerbare
uitkomst telkens
weer dezelfde pot
hapklare brok
ken. Ik vond het
niet te verteren.
De Jimmy Sum-
merville's, The
Three Degrees,
The Trammps -
allemaal één pot
nat. Hype van le
ge hulzen. Het
was de poespas er
om heen die het
moest doen.
Dansjes, pasjes,
glitter glamour,
bizarre kleren,
opgeklopte vro
lijkheid en batte
rijen met lichtef
fecten. Dat alles
om te verdoezelen
dat de artiesten in
kwestie niet één
noot op een in
strument konden spelen. Of
twee normale zinnen achter el
kaar konden zetten. Tm crazy
like a fooi', bromde die malloot
van Boney M, terivijl hij met
ontbloot bovenlijf als een idioot
op het podium in het rond tol
de. 'Daddy, Daddy Cool',
brouwde het koortje hem na.
Kijk, dat zijn nog eens teksten!
De moed zonk me dan ook in de
schoenen toen ik vorig jaar de
opdracht kreeg een stuk te
schrijven over de tiende afleve
ring van de Disco Dance Clas
sics. Het succesverhaal van het
Leidse duo Paul Louwers/Ri-
chard Neuteboom was me ge
noegzaam bekend. Begonnen in
het Antonius met een party voor
familie en vrienden bleek de for
mule die ze hanteerden een
schot in de roos. Via alsmaar
grotere zalen bouwden ze het
concept rond die vergeten ge
waande discosterren uit tot
naar de Groenoordhallen. Waar
nu halfjaarlijks 7500 mensen
staan te trappelen om naar bin.-
nen te mogen. Met hun lang te
voren uitverkochte Fun Party
veroveren ze intussen ook het
land. Ze kunnen ruimschoots
leven van het gat in de markt
dat ze zelf ontdekten. Prima on
dernemerschap. Hulde daar
voor! Maar laat mij er buiten.
Helaas, ik kon me er dus niet
meer stiekem aan aantrekken.
Orders van hogerhand. Een
maal binnen in de uitvergrote
discotheek waarin de
Groenoordhal was omg
besloot ik er op het I
maar het beste van te I
Ten aanzien van de miJ
dat niet mee. Mijn bangs
gevoelens werden meU
waarheid.
Op het podium deinde
bejaarden - die zojuist n
troshocken weer tot leve lp"
gewekt F
t
AD VAN KAAM:
taar,
drumsth
zien. M||
achterg^Ê
een
band
het trio
discokla
de m\
in. Stri
stijfjes i
ze hun i
deerde
af. Wit
dit in vredesnaam leuk?
Zonder uitzondering alle
7500 bezoekers, zo werd
duidelijk. De party w
geen uur aan de gang oj
tent stond te swingen^'
springen. Uitgedost in el v'
kledij en voorzien van b-E
sige afro-kapsels in orPn
paars paradeerde een gcl 0
van de feestbeesten door
Zien en gezien worded
draaide het hier allemf
Carnaval - zonder dat P'
naval was. P'1
Wat daarbij het meesti
was de ontspannen sfeer. i
het pandemonium zich
Iedereen had 'fun', nerg.
een on vertogen woord, n-
ging op andermans tenei
En het betrof hier toch i
gezellig avondje in het bi
maar het ging wel dege—
een giga-gebeuren met c
co's van dien. Neerkijk
het vrolijke gewoel ondei
gon het langzamerhana
gen. Dit was niet alleen-
geregisseerd dit was e—
best grappig. Ik beslck.
meer aan de muziek tei l
en me louter te concent^
de zaal. Wat een feest! Eer
2 oktober.
Voor morgenavond, i
levering, heb ik me vast
lig gemeld om verslag t
Mijn gifgroene jasje,
broek en satijnen overhe
brede kraag liggen kUrm
naar de disco!
londen - De filmklassieker 'Jailhouse Rock' uit 1957, met Elvis Presley in de hoofdrol, wordt een musical.
Op 19 april gaat de theaterproductie, met Mario Kombu (foto) in de rol van de rockster, in première in het
Londense Piccadilly Theatre. 'Jailhouse Rock' was in 1957 het filmdebuut van Elvis Presley.
Foto: AP/Jane Mingay
op de portrettraditie en kwam toen uit bi^
tografie", legt directeur Oscar Wibaut uit.
Het Fotomuseum Den Haag, een dochter 31
Gemeentemuseum, was vorig jaar al met
positie vertegenwoordigd op de KunstRaiP(
teur Wim van Sinderen: „Onze plek wordf™
genomen door het Bureau Amsterdam f
Stedelijk Museum. Maar omdat Wim vat J
pen (directeur Gemeentemuseum, red.) cL-i
opent, konden wij opnieuw expositieruinft
gen. De KunstRai bestaat nu twintig jaar,)/
ninklijke Schouwburg tweehonderd, dus?
een leuke combinatie. De potretten zijn
gens niet te koop. Ze zijn eigendom 1
schouwburg en komen daar te hangen." L
De portretten worden op 5 mei in Ams1
door Van Krimpen onthuld.
den haag - Het Fotomuseum Den Haag en de
Koninklijke Schouwburg presenteren van 5 tot en
met 9 mei op de KunstRai een serie fotoportret
ten van groten uit de Haagse toneelwereld van
dit moment. Twaalf acteurs, actrices en regis
seurs worden door twaalf bekende Nederlandse
jonge fotografen geportretteerd. Erwin Olaf bij
voorbeeld fotografeert Willem Nijholt, Koos
Breukel doet John Kraaykamp (sr.) en Dana
Lixenberg Ger Thijs. Ook worden o.a. Gijs Schol
ten van Aschat, Mary Dresselhuys, Annet Nieu-
wenhuizen en Will van Kralingen vastgelegd.
De Haagse schouwburg, die zijn 200-jarig be
staan viert, zet hiermee de traditie voort van het
laten portretteren van mensen die belangrijk zijn
voor de Haagse en daarmee de Nederlandse the
atercultuur. „Ik zocht naar een eigentijds vervolg
Arthur is en blijft de enige voor
mij", aldus de zangeres-dichte
res-beeldend kunstenares.
Het bijzondere karakter van de
ze concertvisite, tot uitdrukking
gebracht met geregelde 'tussen
stops' waarin ze uit Arthurs liei-
lige oeuvre voorlas, verhinder
de Smith om haar fans uitvoe
rig te laten kennis maken met
haar gloedvolle verse repertoi
re. Wat ze zelf jammer vond,
liet ze vooraf weten, omdat
'trampin" voor haar neerkomt
op een nieuwe start. „Het is
mijn eerste plaat voor Colum
bia, waar we, na meer dan een
kwart eeuw bij Arista, werkelijk
met open armen zijn ontvan
gen. De totale artistieke vrijheid
die we hebben gekregen heeft
me eenzelfde soort energie ge
geven als ik ten tijde van mijn
debuutalbum 'Horses' in me
had."
Muzikaal is 'trampin" met on
der meer uitstapjes- richting
country en gospel (met haar
debuterende dochter Jesse) op
vallend veelzijdig. Smith, vo
caal-technisch sterker dan ooit,
verwacht overigens van dit ne
gende studio-album eerder
succes in het buitenland dan in
de Verenigde Staten. Vanwege
de ongezouten hartenkreet 'Ra
dio Baghdad', waarin ze vanuit
het perspectief van een Irakese
moeder de doffe ellende in de
'wieg van de beschaving' be
zingt. „Hier in Europa krijg ik er
alleen maar enthousiaste reac
ties op, maar in Amerika zal dat
nummer het album waarschijn
lijk de das om doen", aldus
Smith.
.0
theater recensie
Dick van Teylingen
Concert: Ricky Koole zingt, met band.
Gezien: 1/4, Leidse Schouwburg.
Als je net dertig plus bent en
het lukt je om met een vier
mansband een toernee langs de
Nederlandse podia te maken,
dan heb je aardig wat mensen
ervan overtuigd dat je wat kunt.
Het is Ricky Koole gelukt, en
dat is knap. Nou kan ze ook
wat. Na de kleinkunstacademie
speelde ze mooie rollen bij on
der meer het Noord Nederlands
Toneel en Mug met de gouden
tand, op tv en in de film 'De
jurk' van Alex van Warmerdam.
Koole vult haar theaterconcert
met haar 'allermooiste' liedjes,
van James Taylor, Joni Mitchell,
Bonnie Raitt, Carole King en
meer uit zeg maar The Ameri
can Songbook tweede genera
tie. Liedjes zo oud als zij en ge
schreven door mensen die on
geveer zo oud zijn als haar, ou
ders, zoals ze zelf zegt. Liedjes
van verlaten meisjes op verla
ten motelkamers in verlaten
landschappen. Van een stil big
gelende traan terwijl het zacht
begint te sneeuwen. Liedjes van
diepe zuchten en twijfelen of je
de telefoon zal pakken. Liedjes
waarvan de meeste geboren
zijn in New England, in de
noordoosthoek van de Verenig
de Staten. Koole heeft een een
zame bedevaart naar dat gebied
gemaakt, zonder echt te vinden
wat ze zocht, en ook dat past
goed bij de sfeer.
Ze zingt die liedjes in een erg
lelijk decor met een meisjeska
mertafel met een stapeltje LP's
van haar idolen en twee pane
len met lichtgroen zeventigerja-
renbehang, waarop best een
letterbak of een poster van een
paard had kunnen hangen. Om
de liedjes heen maakt Koole
melancholieke babbels met Bri
gitte Kaandorpachtige zelfspot
(maar veel minder grappig)
over verloren liefdes. Ze vraagt
zich af wie de muze is die al die
liedjes heeft geïnspireerd en
stelt zich voor dat ze Suzy heet
en erg mooi is (zo heet
ook: 'Who is Suzy'). Het
tische lijntje is bedoeld j"
voorstelling wat samenr
geven, maar wordt niet I
gediept en komt er da
wat los bij te hangen.
Ricky Koole zingt goec
zuiver, de dialoog met 1
bliek gaat haar soepel;
haar band begeleidt uitsl
Alles volgens de hoogsta
teitsnormen van de kleiif
academie. En de liedji
goed, maar hebben weii^j
fiel en dynamiek en staa
maal in dezelfde toonsoi
blues mineur. Ze maal
nooit eens kwaad, ze
nooit eens om zich hé
maakt nooit eens een cy
grap en bijna nooit verf
haar stem boven mezzo'
Ze heeft vast andere I
maar laat die niet zien.*
smeert de doffe berustinj
zachtgrijze melanchofi|
heel breed uit. Om een
ne warme smacht-, zwiji
koesteravond te hebbei
je daar tegen kunnen.
Beter dan ik.
