LEIDEN REGIO
Raad wil snel opheldering in DZB-debacle
DZB: een steeds duurder blok aan het been
Niet de ruimte in, maar naar Noorwegen
Rabbae kwam
moeilijk op
gang in Leider,
Drie bezwaren ovi
kwestie 'Leidse cai
vrijdag 2 APRIL 2OO4
door Marijn Kramp
en Wilfred Simons
leiden - De oppositiepartijen in
de Leidse gemeenteraad willen
zo snel mogelijk opheldering
over de DZB-kwestie, die Groen-
Links-wethouder Mohamed Rab-
bae de kop kostte. Gesteund
door andere partijen heeft de
Christenunie een spoeddebat
aangevraagd. De fracties vragen
zich af waarom zij niet eerder
zijn ingelicht en betwijfelen of er
weer een GroenLinks-wethouder
verantwoordelijk moet worden
voor de voormalige sociale werk
plaats. Eerder moest wethouder
Jan Laurier, partijgenoot van
Rabbae, weg vanwege een affai
re rond De Zijl Bedrijven.
Bij de aankondiging van zijn
ontslag gisterochtend meldde
Rabbae dat hij het afgelopen
jaar ook niet op de hoogte is ge
houden door zijn ambtenaren.
In februari, toen de wethouder
al ruim twee maanden afwezig
was vanwege een open hart
operatie, kwam zijn vervanger
Wim de Boer erachter dat bij de
sociale werkvoorziening ondui
delijkheid was over de vraag of
het ontslag van werknemers
met een gesubsidieerde ar
beidsplaats wel rechtmatig was.
Bij hun ontslag is de gemeente
ervan uitgegaan dat de oude
Leidse cao niet meer geldig was
voor deze groep langdurig
werkzoekenden, de zogeheten
WlW'ers (Wet Inschakeling
Werkzoekenden). Het college-
besluit om de Leidse cao ongel
dig te maken, blijkt nooit uitge
voerd te zijn. Deze cao was
gunstiger voor de werknemers
en duurder voor de gemeente.
In mei vorig jaar besloot het
Opvolgingsprocedure al begonnen
Groen Links is al bezig met de selectie van een nieuwe wethou
der. Afgelopen zondag werd fractievoorzitter Gerard van Hees
door Mohamed Rabbae op de hoogte gesteld van diens besluit
om zijn ontslag aan te bieden. De partij is toen onmiddellijk
met de opvolgingsprocedure begonnen. Van Hees laat weten
dat Groenlinks al nieuwe kandidaten op het oog heeft. Wim de
Boer, die Rabbae de afgelopen maanden verving toen hij her
stellende was van een hartoperatie, blijft voorlopig aan. „Hoe
lang De Boer dat doet, weten we nog niet Hopelijk, maar ook
wel waarschijnlijk, blijft hij totdat we een opvolger hebben."
college dat wethouder Rabbae
deze fout moest repareren. Dat
dit wederom niet goed gebeur
de, werd het college vorige
maand duidelijk. Aangezien
Rabbae toen herstellende was
van zijn operatie hield het col
lege dit binnenskamers. Wel
werd een hoogleraar aan het
werk gezet om de zaak te on
derzoeken.
Op zijn eerste werkdag gisteren
heeft Rabbae vervolgens zijn
ontslag ingediend.
De fractievoorzitters Filip van
As (ChristenUnie) en Wim
Bleijie (CDA) vinden het
vreemd dat de raad niet eerder
in beslotenheid is ingelicht over
deze ontwikkelingen. Helemaal
omdat zich onlangs een prima
gelegenheid voordeed. Twee
weken geleden besprak een
raadscommissie de noodzaak
van het voortbestaan van een
speciale DZB-subcommissie, in
het leven geroepen vanwege de
vele problemen bij DZB de af
gelopen jaren. Aangezien dit al
lemaal leek vlotgetrokken, vroe
gen de raadsleden zich af of de
commissie nog langer moest
blijven bestaan. Toen hadden
de gemeenteraadsleden best
een hint mogen krijgen over
wat er zich ondertussen alle
maal achter de schermen af
speelde, meent Van As.
Ook willen raadsleden weten
hoe het kan dat er wederom in
formatie is achtergehouden in
de ambtelijke organisatie. CDA-
er Bleijie en zijn WD-collega
Leendert de Lange verwijten dit
DZB. Zij vinden het onbegrijpe
lijk dat er zo weinig politiek be
sef is bij de sociale werkvoor
ziening. Bleijie: „Bij zo'n poli
tiek gevoelig onderwerp moe
ten er bij DZB toch allerlei lich
ten gaan branden en bellen
gaan rinkelen." Ook Van As is
geschokt dat de gemeenteraad
ACHTERGROND
door Erna Straatsma
leiden - De sociale werkvoorzie
ning DZB is sinds 2000 een duur
blok aan het been van de ge
meente Leiden. Na Jan Laurier is
ook wethouder Mohamed Rab
bae gestruikeld over de hoofd
pijnportefeuille. Keer op keer
blijken de problemen groter dan
verwacht.
Lange tijd kon het niet op bij de
Leidse sociale werkvoorziening.
Van 870 werknemers in 1989
groeide de dienst naar 1600 in
1999. Een jaar daarvoor voerde
wethouder Jan Laurier een
unieke 'Leidse cao' in om Wl
W'ers (wet inschakeling lang
durig werklozen) aan betere ar
beidsomstandigheden te hel
pen. Het simpele onderkomen
aan de Leiderdorpse Touwbaan
werd verruild voor een prestigi
eus en chic gebouw op Room
burg. De verhuizing kostte 34
miljoen gulden en wethouder
Jan Laurier glom van trots. De
sociale werkvoorziening was
zijn paradepaardje. Al met al
was DZB een voorbeeld voor
andere sociale werkplaatsen,
vond minister Klaas de Vries
(sociale zaken), die een onder
zoek naar 'het geheim van
Roomburg' begon.
De ommekeer kwam een jaar
later, toen vertrekkend direc
teur Gerard Bovens enkele mil
joenen guldens tekortkwam.
Niets om je voor te schamen,
meende Bovens: „De gemeente
had al die jaren geen omkijken
naar de sociale werkplaats."
Veel stof deden het tekort en de
opmerkingen van Bovens niet
opwaaien.
Pas in 2002 kwamen de tekor
ten van DZB politiek echt ter
sprake, toen accountantsbu
reau Ernst Young een vernie
tigend rapport presenteerde
over jarenlang 'mismanage
ment'. Het geconstateerde ge
brek aan politieke sturing en
kostenbeheersing leidde begin
2002 tot de val van Jan Laurier.
Adriaan Klok, die in oktober
2002 het stokje van interim-di
recteur Peter Anthonisse over
nam, schrok bij zijn aantreden
van de financiële situatie bij de
DZB. „Misschien naïef van mij,
maar ik dacht dat er ten tijde
van de interim-directeur al heel
De te dure hal van DZB. Archieffoto: Hielco Kuipers
wat was gedaan om de tekorten
terug te dringen." Klok consta
teerde direct dat na het vertrek
van Laurier helemaal niets was
gebeurd om DZB uit de rode
cijfers te halen. „Hele bergen
nota's zijn geschreven, maar
men is niet overgegaan tot de
implementatie van maatrege
len", aldus Klok in een inter
view met deze krant. Hij pleitte
voor een zeer snelle afschaffing
van de Leidse cao: „Die heeft
ertoe geleid dat wij ruim hon
derd WTW'ers in vaste dienst
hebben moeten nemen." Klok
noemde dat een misstand, om
dat langdurig werklozen eigen
lijk niet thuishoren in een soci
ale werkvoorziening.
GroenLinks-wethouder Moha
med Rabbae betwistte dat de
gemeente nog niets had ge
daan. Hij gaf Klok een uitbran
der voor het doen van veront
rustende uitspraken over tekor
ten. „Voor mij zijn dit soort uit
spraken in de categorie 'eens,
maar nooit weer'. Dat de 'Leid
se cao' een duur blok aan het
been van de gemeente was,
vond Rabbae overdreven. ,,De
Leidse cao is al ingehaald door
de landelijke regeling", aldus de
wethouder, die wel aankondig
de dat de aparte regeling zou
verdwijnen. Rabbae beloofde
ook met een rapport te komen
over het 'perspectief voor DZB
in de komende tijd'. In decem
ber 2003 verdween hij echter
van het toneel, wegens gezond
heidsproblemen. Wim de Boer
nam zijn portefeuille over.
Het einde aan de misère was
nog lang niet in zicht, zo bleek
in januari van dit jaar. Gemeen-
tescretaris Paul van den Wijn-
gaart deed in opdracht van bur
gemeester en wethouders een
onderzoek en kwam tot de con
clusie dat DZB fout op fout
heeft gestapeld bij de bouw van
een veel te dure productiehal
voor chocolade. De productie
hal viel 1,6 miljoen euro duur
der uit dan was begroot.
Ook de kwestie 'productiehal'
was een lijk dat uit de kast viel.
De bouw speelde zich af onder
twee wethouders die Van den
Wijngaart als hoofdschuldigen
aanwijst: Rogier van der Sande
(financiën/WD) en Jan Laurier.
Laurier was toen al weg, voor
Van der Sande had de affaire
geen politieke gevolgen.
Naar nu blijkt, heeft Rabbae de
lijn van financiële blunders
voortgezet door de 'Leidse cao'
niet op deugdelijke wijze op te
zeggen. Dat is aan het licht ge
komen bij pogingen om een
aantal WlW'ers te ontslaan, zo
werd gisteren door het college
meegedeeld. 'Op dit moment
vindt er onderzoek plaats wan
neer, bij wie, op welke wijze,
welke cao is toegepast en wat
deze situatie betekent voor de
huidige en vroegere WIW-werk-
nemers', meldt een vrijgegeven
persbericht. De omvang van de
nieuwe tegenvaller is dus nog
niet bekend.
Rabbae zelf wil niet verder op
de kwestie ingaan. Bij de DZB
houden ze de mond ook stijf
dicht. „Sorry, ik heb instructies
gekregen dat ik journalisten
met niemand mag doorverbin
den", aldus de telefonist van de
sociale werkvoorziening. Het
'geheim van Roomburg' heeft
anno 2004 een heel andere be
tekenis gekregen.
Beatle is de tophit onder de
honden. In elk geval in de ogen
van baas René van Delft. De
Leidenaar heeft er dan ook alle
vertrouwen in dat zijn
cockerspaniël op deze donder
dagmorgen in Space Expo, het
bezoekerscentrum van de Eu
ropese ruimtevaart in Noord-
wijk, zal worden uitgeroepen
tot dé ruimtehond. En vervol
gens met astronaut André Kui
pers op 19 april de ruimte in
mag.
„Hij is lief, knuffelig, rustig als
hij rustig moet zijn, niet te en
thousiast en een mensen
vriend", zo prijst Van Delft zijn
zwarte Beatle aan. Die moet
het opnemen tegen zo'n vijf
tien andere honden. Waar
schijnlijk waren het er vijftig
geweest, maar 's morgens is de
1-aprilgrap uitgelekt in het Al
gemeen Dagblad. Tot grote te
leurstelling van Hans van der
Lande, de bedenker van de
mop. „Ik begrijp zoiets niet. Je
neemt iemand in vertrouwen
en dan wordt op deze manier
alles onthuld. Dat heeft ons
heel wat deelnemers ge
scheeld."
Van der Lande is voorlichter
van Space Expo en heeft zich
voor deze gelegenheid uitge
roepen tot coördinator van de
'selectiecommissie ruimte
hond'. De aankondiging van de
ruimtehondwedstrijd door
Wubbo Ockels in het televisie
programma Man bijt hond
De Blauwe Steen, die al 700 jaar In de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Bcrendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
werd overigens niet door ieder
een op de juiste waarde ge
schat. Van der Lande: „Het
Dierenbevrijdingsfront dreigde
wat te doen tegen Ockels, die
de oproep in dat programma
deed. De Dierenbescherming
informeerde wat we precies
van plan waren. Het maakte
meer los dan we hadden ge
dacht. Op een gegeven mo
ment waren we zo serieus met
ons project ruimtehond bezig
dat Ockels zei: we moeten er
een écht experiment van ma
ken. Nienke Endenburg, ge
dragswetenschapper aan de
universiteit van Utrecht, zei dat
het eigenlijk best een goed idee
van Ockels was. Het zou de
stress van de astronauten ver
minderen."
Dat spreekt ook René van Delft
aan. In gedachten ziet hij zijn
Beatle al door de ruimte zwe
ven. Precies zoals de Russische
hond Laika, die in het begin
van de ruimtevaart meevloog.
Alleen, die overleefde het niet.
„Ik ga er wel vanuit dat Beatle
levend terugkomt. Drie weken
kan ik 'm wel missen, maar
niet langer." Endenburg, een
van de vier professionele test-
leiders die Space Expo deze
dag heeft ingehuurd, wil weten
waarom Beatle de geschikte
hond is. Van Delft somt het he
le rijtje goede eigenschappen
van Beatle op. Aangevuld met
zindelijkheid, een belangrijk
vereiste. Mocht hij worden ge
kozen, dan zal hij in het Inter
national Space Station immers
tijdig moeten aangeven naar
het speciale hondentoilet te
willen. „Raakt hij straks in pa
niek als hij gewichtloos is?"
Beatle voelt zich duidelijk niet op zijn gemak bij de astronaut en probeert zich onder toeziend oog van
René van Delft los te rukken. Foto: Dick Hogewoning
Van Delft: „Denk ik niet. Hij
zwemt ook goed. dan is hij ook
gewichtloos." Volgende vraag:
„Kan hij vele uren rustig zitten?
Antwoord: „Geen probleem.
Ik neem 'm ook wel eens mee
naar kantoor. Zit -ie lekker in
z'n mand."
Bij de dierenarts gaat het al be
hoorlijk mis. Beatle wenst zich
niet aan een onderzoek te laten
onderwerpen. Bij de confron
tatie met een astronaut in een
ruimtepak loopt het helemaal
uit de hand en tijdens de be
hendigheidstest houdt Beatle
het al snel voor gezien. „Ik be
gin een beetje bang te worden
dat het niet helemaal goed
gaat", stelt Van Delft gelaten
vast. Dat Beatle als enige rustig
blijft tijdens de akoestische
stresstest doet er dan ook niet
meer toe. De Rotterdamse me
vrouw Koetzier wordt met haar
herdershond tot winnaar uitge
roepen. Alleen zit er geen
ruimtevlucht voor haar hond
in. Wel mag zij net als andere
deelnemers op 19 april in
Space Expo in alle vroegte de
lancering vanaf het Russische
Baikonoer meemaken.
Van irritatie bij de deelnemers
is geen sprake. Ook niet bij
Delft en Beatle. „Het had me
aan het denken moeten zetten
dat deze test uitgerekend op 1
april was, maar het was zo pro
fessioneel opgezet en zag er zo
eerlijk en officieel uit dat ik er
ingetrapt ben. Het blijft na
tuurlijk wel jammer. Het had
een leuke vakantie voor Beatle
kunnen zijn. We gaan nu maar
naar Noorwegen."
Jan Preenen
De twee
wethouders
van Groen-
Links die
struikelden
over de Leid
se sociale
werkvoorzie
ning. Links
Jan Laurier,
rechts Moha
med Rabbae.
Archieffoto:
Mark Lamers
wederom achter de feiten aan
loopt. Voor Daan Sloos van
Leefbaar Leiden is dit een reden
om vraagtekens bij het functio
neren van deze subcommissie
te plaatsen.
leiden - Mohamed Rabbae
kwam als een vreemde, maar
gaat zo niet weg. Zo typeert
WD-ffactievoorzitter Leendert
de Lange GroenLinks-wethou
der Rabbae die gisteren zijn
ontslag indiende. Een integer
politicus, een fijne collega die
zeer toegankelijk was, menen
andere raadsleden. Maar wa
penfeiten? Tja, dat is een lasti
ge.
Rabbae werd in april 2002 door
Jan Laurier naar Leiden gehaald
als zijn opvolger. Een troost
prijs, werd gezegd, omdat hij na
acht jaar in de Tweede Kamer
te hebben gezeten door het
partijbestuur van GroenLinks
op een lage plaats op de kies
lijst werd gezet. Maar zo zag
Rabbae het zelf niet, en ook de
Leidse gemeenteraadsfractie
steunde zijn kandidatuur una
niem. Rabbae werd in het nieu
we college verantwoordelijk
voor sociale zaken, personeel,
milieu en grotestedenbeleid.
Veel wapenfeiten heeft wethou
der Mohamed Rabbae (63) in
zijn twee Leidse jaren niet op
zijn naam gezet. Hij stuntelde
tot grote ergernis van de raad
enorm met de nieuwe steden
bandnota en de emancipatie
nota. Hij heeft een lastige tijd
gehad in Leiden, vindt Chris-
tenUnie-fractievoorzitter Filip
van As. „Het was moeilijk voor
hem om het de raad naar de zin
te maken." Na verloop van tijd,
oordeelt SP'er Paul Day, vond
Rabbae zijn draai in het Leidse.
Maar concrete verdiensten zijn
er niet. Dat, menen De Lange
en Paul van Meenen (D66)
komt ook door zijn portefeuille.
Rabbae stapte in veel langlo
pende kwesties zoals De Zijl Be
drijven en het grotestedenbe
leid waar je niet gemakkelijk
snel resultaat boekt. En,
CDA'er Wim Bleijie en V
hij heeft wel degelijk eer
dingen in de week gelegi
zijn vervanger Wim de B
langs heeft geoogst of de
mende weken nog gaat c
sten, bijvoorbeeld over h
testedenbeleid.
LWG/De Groenen-fracti
zitter Jacques de Coo is a
ning dat het gebrek aan1
feiten inherent is aan eei
houder van buiten'. Best
ders die Leiden niet kem
hebben volgens De Coo
langere inwerktijd nodig
Leidenaars. Onder andei
om is LWG/De Groenen
tegen een wethouder var
ten geweest. Ook Daan S
zag de komst van Rabbai
die reden niet zitten. „Ik
hem ook maar moeilijk
staan. Maar hij heeft mijl
vriendschap gewonnen,
secuur en correct, netjes,
zich altijd aan zijn afspra
De laatste tijd kon je wel
ken dat hij ziek was, hij v
minder energiek." CDA
ChristenUnie waren evei
sceptisch. Toch wist Rab'
ook hen de afgelopen twi
voor zich te winnen.
Rabbae is een integer po
die zeer toegankelijk is ei
heeft ingezet voor de sta/
nen de meeste fractievod.
ters. Zijn besluit om op ti
pen valt veel raadsleden
op het dak, maar het sief
bae. Er is bewondering vj
zijn moed om direct de c
quenties te verbinden aa'
nieuwste DZB-debacle. E
on-Leids, oordeelt WD-f
voorzitter De Lange. „Ov
algemeen worden wetho'
hier door de raad wegge-J
stuurd."
leiden - Drie DZB'ers hebben
bezwaar aangetekend tegen het
niet verlengen van hun contract
als WTW'er (Wet Inschakeling
Werkzoekenden). Twee van hen
hebben inmiddels alsnog een
vast contract gekregen. Eén be
zwaarschrift moet nog behan
deld worden door de gemeen
telijke commissie beroep- en
bezwaarschriften.
Volgens wethouder Wim de
Boer, de vervanger van Moha
med Rabbae, betreft de ondui
delijkheid over de geldigheid
van de 'Leidse cao' 26 WlW'ers.
Zij kregen in mei 2003 van de
gemeente te horen dat hun
contract niet verlengd zou wor
den. Het college ging er toen
van uit dat de groep viel onder
een landelijke cao, die niet
voorziet in de mogelijkheid van
een contract voor onbepaalde
tijd. Inmiddels is duidelijk dat
de 'Leidse cao' nooit echt is op
gezegd. De WlW'ers kunnen
daarom alsnog aanspraak ma
ken op een vast contract.
De Boer hoopt nu dat 1]
zeggen van de Leidse ce
juli 2004 rond is. Na
met de vakbonden moeti
nister van sociale zakei
voor toestemming geve»
moeten kijken of eern
gangsregeling nodig is"»
de Boer. Rabbae zegde lt
lege vorig jaar al toe o
overgangsregeling te e
maar heeft dat plan nooi
voerd.
De vervanger van Rabbau
de pas in november over<
zwaarschriften van Wt
„Ze hebben maanden rr
zworven in de organisaü
20 februari lagen ze bij ;i
tafel. Toen ik ervan hoon
ken twee van de drie ahj
dienst te zijn bij de DZB.
het mis is gegaan weet <g
houder niet. De Boer vo
niet uitlaten over zijn bit
baarheid voor het wethi
schap. „Het is aan de fra«c
een opvolger voor Rabi
vinden." a
AGENDA
t
Wilt u iets melden? Bel 071-5356421 (Riet Paauw) dagelijks ti(
9.00 en 12.00 uur. Faxen mag ook: 071-5356415.
E-mail: stadsredactie.ld@hdc.nl
Duinwaterbedrijf Zuid-Hol
land verzorgt excursies in
de duinen. De eerste is zaterdag
24 april met het thema 'Water,
een bron van leven'. Meer in
formatie en aanmelding bij het
bezoekerscentrum Meijendel
aan de Meijendelseweg 40 in
Wassenaar, telefoon 5117276,
e-mail: bezoekerscentrum@
dzh.nl.
In buurthuis De Pancrat aan
de Middelstegracht 85 in Lei
den is zondag om 13.30 uur
Bingo Binnendijks.
Om het roeien extra bekend
heid te geven houdt roeivereni
ging Die Leythe zondag 4 april
een korte baanwedstrijd op het
Galgewater, de Tulpenrace. De
ze baanwedstrijd over een af
stand van 400 meter is vooral
bestemd voor roeiers die het af
gelopen jaar begonnen zijn. De
Tulpenrace begint om 10.00
uur bij Die Leythe, Morsweg
148 in Leiden.
De PvdA-ffactie in Leiden wil
weten wat de inwoners van Lei
den vinden van de bezuinigin
gen op het onderwijs. Mensen
met vragen, suggesties en
klachten over dit onderwerp
worden uitgenodigd naar het
spreekuur van de PvdA te ko
men op maandag 5 april van
19.00 tot 19.45 uur in buurthuis
De Kooi aan de Driftstraat 49 en
in buurthuis Matilo aan de
Zaanstraat 126 in Leiden. Op
vrijdag 9 april is er spreekuur
van 13.00 tot 14.00 uur op Bree
straat 70.
De Leiden Road RunneA
verzorgt in samenwerkini
Sportbedrijf Leiden en dea
KNAU vrijdag 16 april vaf'
tot 12.00 uur een clinic 'St
wandelen', bedoeld voorn
nende en enigszins gevork
sportieve wandelaars. Den
wordt gegeven in het clulc
van de Leiden Road Rum
aan de Voorschoterweg 8e
Leiden. Kosten 3 euro. Vg>1
gave en informatie: Aad v>]
Luit van Sportbedrijf Leid
maandag tot en met vrijd-
9.00 tot 10.00 uur, tel. 51(?
of Jan Karstens van LRRCt
5234350. e
Mensen die meer willen"
ten over Franse wijnen kft<
op maandag 5 en 26 apritt
mei naai" workshops in re"
rant City Hall, StadhuispB<
in Leiden. De workshops t
nen om 18.30 uur, de kos1
voor deelname zijn 27,50i<
Liefhebbers kunnen resefl
bij City Hall, tel. 5144055
wijnhandel Cave Grand 0"
Hogewoerd 132, telefoon^
5122354. D(
De Hans Anders winkelia
de Haarlemmerstraat 42
den houdt van dinsdag 6i"
met zaterdag 10 april Op&
gen Hoortoestellen. Bezo^o
kunnen daar terecht vooiP
gratis gehoortest door eei1
hoortoestelspecialist. Oofe
hij adviezen over de vergP<
gen van de zorgverzekeraN
