KUNST CULTUUR
Arbeidsvitaminen uit de
jaren zeventig met 'Hold Tight'
'ygmalion' stelt teleur
Kunst in de Kerk te knutselachtig
Vuurwerk van slagen
Elsschot had
minnares
Op reis met 'Made in Leiden'
Schmidt-prijs voor Van Dongen
Dean. Foto: Reuters
jvan Jan
an overleden
iceles - Jan Berry, de helft
iet Amerikaanse surfpop-
lan Dean, is vrijdag op
rige overleden aan een
ïval. Jan Dean hadden
jaren '60 in de Verenigde
n een reeks hits, die han-
:n over het tienerbestaan
zuiden van Californië.
iekendste nummer is
[City", waarvan Berry de
schreef met Beach Boy
.Wilson. In 1966 liep Berry
ain auto-ongeluk zwaar her-
op, maar na een lang-
herstel kon hij weer zin-
;n liedjes schrijven.
:ger Hauer in
iuwe Batman
ijvwooD - Rutger Hauer
'°t een rol in de nieuwe Bat-
'Batman Begins' is
productie van Warner Bros.
is in handen van de
Engelsman Christopher
Hauer gaat de rol van
spelen, een corrupt indi-
De film komt in de zomer
js|!005 in de bioscopen, met
mstian Bale als Batman en
P-jer Michael Caine en Mor-
in prominente
ïling van 19de
uwse meesters
erdam - Veilinghuis Chris-
1 Amsterdam brengt op
fcril 19e eeuwse schilderijen
Ir de hamer. Bijzonder zijn
"erken van Sir Lawrence Al-
fadema, die in Nederland
en worden aangeboden.
I aquarel met de titel 'The
Welcome: Amour Mater-
moet 20.000 k 30.000 euro
jengen. Ook komt er onder
r werk van Andreas Schelf-
Johan Bartold Jongkind
aac Israels aan bod. Kijk-
|n voor de veiling zijn van
It en met 20 april van 10.00
6.00 uur.
ïuw boek van
us op komst
- Op zijn 84ste verjaardag
nei - verschijnt een nieuw
van paus Johannes Paulus
;t boek, deels zelf geschre-
in deels gedicteerd door de
draagt de titel 'Alzatevi,
amo' (Sta op, laat ons
en gaat over de twintig
'oordat Johannes Paulus
werd. De kerkvader, toen
Carol Wojtyla geheten, was
tijd bisschop in Polen,
loek is een verzameling
ïerinneringen en overden-
1. Johannes Paulus heeft
ichillende boeken gepu-
:rd, waaronder dichtbun-
toneelstukken en essays.
Kunst in de Kerk. Muziek, ppëzie en
cabaret. Met Erik van Bruggen, Han
Ruijgrok, Bernadette Gallis en Anselma
Bueler. Gehoord: 28/3, Waalse Kerk,
Leiden.
Een cultureel programma als
tegenwicht tegen de koopzon
dagen. Een sympathiek idee,
maar Kunst in de Kerk is een
schoolvoorbeeld van een ge
beuren waar je één keertje naar
toe gaat. Omdat het net iets te
knutselachtig is en het niveau
van de meeste uitvoerenden
nauwelijks meer dan dilettante
rig-
Het programma van afgelopen
zondag werd bepaald door de
Mauthausen Liederen van Mi-
kis Theodorakis op teksten van
zijn vriend Iacovos Kambanel-
lis, overlevende van het vernie
tigingskamp Mauthausen.
Klaagliederen zijn het, overlo
pend van extreem verlies en
rouw, aangrijpend en hartver
scheurend.
Zangeres en zangpedagoge Ber
nadette Gallis presenteerde
haar cd en zong, begeleid door
een combo, de vier liederen zo
wel in het Grieks als in een ei
gen Nederlandse vertaling. He
laas zat Gallis zelf achter de
vleugel en dat kwam de presen
tatie niet ten goede. Het was
beter geweest als ze zich had
kunnen concentreren op de
tekst en voordracht. Nu kabbel
den de liederen voorbij, inge
pakt in een veel te zwaar arran
gement van eigen hand, waarin
vooral de overdaad aan slag
werk lelijk hinderde. Vooral na
de pauze, toen Gallis de liede
ren nog eens herhaalde in het
Nederlands, vielen de stern-
technische feilen op: het gebrek
aan ademsteun, de onvaste no
ten en het overmatige en onbe
doelde vibrato.
Een lichte toets zou worden
aangebracht door gelegen
heidscabaretière Anselma Bue
ler. Zij presenteerde het typetje
van de hedendaagse jonge, op
gefokte vrouw en rondde haar
optreden af met een veelbete
kenend, maar tenenkrommend
lied over een 'zelf-kicker'. Een
stuk prettiger waren de bijdra
gen van zondagsdichter Han
Ruijgrok. Zijn poëzie staat dicht
bij het dagelijkse leven, en een
enkel beeld trekt ze in het bij
zondere. Ze lenen zich alleen
niet altijd voor voordracht -
daarvoor zijn ze te associatief -
of ze worden te onnadrukkelijk
voorgelezen.
Het beste deel van het pro
gramma werd verzorgd door
Erik van Bruggen, cantor-orga
nist van de Waalse kerk, en
aangezien Maarten 't Hart door
•zijn hartritmestoornissen ver
hinderd was, nam Van Bruggen
ook de bijdragen op klavecim
bel voor zijn rekening. Van
Bruggen speelde een prelude
en toccata's van Bach en Swee-
linck en een voorname en sier
lijke Passacaglia van Krieger.
Maar de verhouding tussen
pretentieus amateurisme en
Kunst in de Kerk kwam daar
door bij lange na niet in even
wicht.
Concert: 'Hold Tight, It's 70's Night'. Gezien: 28/3,
Stadsgehoorzaal, Leiden.
Stampende discoklassiekers. Vuige glam-
rock. Felgekleurde glitterkleding die pijn
doet aan je ogen. Een vrolijk publiek dat
uit z'n dak gaat op meer dan dertig stuks
arbeidsvitaminen uit de jaren zeventig.
Het zijn de hoofdingrediënten van de
Britse seventies-show 'Hold Tight, It's
70's Night' die momenteel door Neder
land toert.
Gisteravond streek het gezellige circus
neer in de Stadsgehoorzaal. De band van
negen muzikanten, waaronder twee zan
gers en zangeressen, draaide voor een op
vallend gemengd publiek een soort Top-
pop van toen af. De show is nog geen
twee tellen aan de gang, of de halve zaal
klapt al mee op Queen's 'We will rock
you'. De band geeft het goede voorbeeld
tegen de achtergrond van een enorm glit
tergordijn. Als de groep tien minuten later
een ABBA-medley inzet, wagen de eerste
danslustige dames zich op de vloer voor
het podium. Ze kunnen hun lol op met de
hits van Mud, Elton John, The Jackson Fi
ve en The Three Degrees. En het is na
tuurlijk lekker meeblèren op 'Tigerfeet',
'Don't go breaking my heart' en 'I want
you back'.
De vocalisten zijn in het gelukkige bezit
van lenige stembanden. Het spel van de
band is lekker los, al hadden sommige
liedjes wat meer pit mogen hebben en
staan de gitarist en de bassist er wat verlo
ren bij. Dit wordt ruimschoots gecom
penseerd door de frontmannen- en vrou
wen. Hun danspasjes en kleding zijn be
hoorlijk over the top. Knalpaarse hot
pants, een felgroen glitterjasje, zwartleren
lieslaarzen en de onvermijdelijke wijde
pijpen, de muzikanten dragen het zonder
schroom.
Een flinterdun verhaaltje, geleend van de
musical 'Grease', rijgt de liedjes aan el
kaar: een jongen en een meisje - twee
muurbloempjes die de krachtigste stem
men hebben - maar niet tegen elkaar te
zeggen hoe leuk ze elkaar vinden. Dit lukt
pas nadat ze door hun vrienden in een
hippe, hagelwitte disco-outfit zijn gehe
sen. Hij als John Travolta in 'Saturday
Night Fever', zij in een strak, glimmend
stoeipakje k la Olivia Newton John in
'Grease'.
De groep heeft trouwens niet alleen de
looks en de music, maar ook de oerbritse
humor uit de jaren zeventig overgeno
men. Een snikkende zanger „Dit was al
tijd mijn moeders favoriete nummer."
Publiek: „Aaaaahhh." Zanger: „Ze is niet
dood hoor, ze houdt er alleen niet meer
van."
Na de pauze verruilen steeds meer bezoe
kers hun stoel voor de dansvloer. Reden
voor de band meer gas te geven met on
sterfelijke discostampers 'I will survive' en
'YMCA', de finale van een oergezellige,
overdosis nostalgie.
leiden - De naam klinkt al even ritmisch als de muziek die het gezelschap produceert: Osaka Dadada-dan Tenko. De Japanse slagwerkgroep trad zaterdag voor de derde keer in vijf jaar op in de Stadsgehoorzaal van
Leiden en trakteerde het publiek op een vuurwerk van slagen en ritmes. De groep staat wereldwijd bekend om zijn strakke en complexe spel, dat een enorme fysieke inspanning vereist.
Foto: Henk Bouwman
den haag/gpd - „Want tussen
droom en daad staan wetten
in de weg en praktische be
zwaren", zijn alom bekende
regels uit het gedicht 'het hu
welijk' van de Vlaamse schrij
ver Willem Elsschot. Dat Els-
schot, pseudoniem van de
Antwerpse zakenman Alfons
de Ridder (1882-1960), zich
niet veel aantrok van wetten
en bezwaren, blijkt uit het
biografisch portret 'Willem
Elsschot. Man van woorden'.
Daarin schrijft journaliste
Martine Cuyt dat de poëet ja
renlang een verhouding had
met dichteres Liane Bruylants
.(1921).
Cuyts boek is gebaseerd op
gesprekken en dagboekaante
keningen van mensen die Els
schot persoonlijk hebben ge
kend. In een interview vertelt
Liane Bruylants haar dat ze
van 1946 tot 1951 een relatie
met de schrijver had. De twee
zoeken regelmatig een hotel
letje op. 'Hij is heel tevreden,
maar mij beroert het niet', no
teert de dichteres in haar dag
boek. „De daad op zich was
niet zo geweldig", herinnert ze
zich. „Zijn leeftijd speelde
hem parten. Ik zag het meer
als een relatie van leraar tot
leerling, als Tamour pédago-
gique'."
Bruylants verkeerde destijds
in geldnood. De grote en dure
flessen parfum die Elsschot
haar schonk, verkocht ze door
aan een kennisje. „Hij was
niet krenterig. En we deden
alles per taxi." Ook leende de
schrijver haar geld en wandel
de dikwijls met haar door de
hoerenbuurt. Bruylants: „We
dwaalden samen door het de
cor van 'Het dwaallicht'."
Uiteindelijk vond Bruylants
het leeftijdsverschil van vier
decennia te groot - ze begon
ook 'iemand anders te zien' -
en verbrak de relatie met Els
schot. De verbolgen schrijver
eiste via zijn advocaat de ge
leende 8000 frank terug. Bruy
lants heeft dat bedrag in ter
mijnen 'tot de laatste frank'
afbetaald.
theater recensie
Susanne Hammers
telling: 'Pygmalion' van George Bernard Shaw
Noord Nederlands Toneel. Vertaling: Viggo
:i. Regie: Koos Terpstra. Spel: Lotje van Lunteren,
Jrtijn de Rijk, Rogier in 't Hout e.a. Gezien: 27/3,
iuwburg, Leiden. Nog te zien: 1/4, Stadstheater,
Zoetermeer.
—halion is de naam van de mythische
bijlhouwer die verliefd wordt op het
d dat hij zelf maakte. Shaw gaf die
h aan zijn beroemde stuk waarin hij
m< taalkundige een bloemenmeisje uit
;oot laat rapen om in drie maanden
gen dame van haar te maken. Maar
efd wordt deze Higgins bepaald niet.
gebeurt pas bij Loewe en Lerner in de
ical 'My Fair Lady'. Bij Shaw zelf blijft
bestaan tussen de extravagante
essor en het bloemenmeisje Eliza. Hij,
zijn vriend Pickering, beschouwen
als een experiment: zij gaat zich -
menselijk - aan de heren hechten,
rnaast gebruikt Shaw het stuk voor
baatschappij- en taalkritiek.
a_ o Waas hint in zijn nieuwe vertaling
d I het Noord Nederlands Toneel naar
Jgenstellingen tussen auto- en alloch-
j, al wordt dat thema niet echt uitge-
it, en met de echte gedateerdheden
t hij niet af durven rekenen. De keu-
bgelijkheden van Nederland in 2004
tiogal wat ruimer dan die in Engeland
)12, en dat schuift het NNT lekker on-
let tapijt. Zo zwabbert het stuk Jassen
vondsten en misslagen.
Het talige aspect wordt nogal tekort ge
daan. Het Amsterdams van Eliza wordt
beantwoord met een soort Polderlands,
niet helemaal in de geest van Shaw. On
bedoeld grappig is daarbij de visitescène,
waarin Eliza in zuiver Wassenaars zoge
naamd volkse frases als 'om de dooie
dood niet' uit haar mond laat rollen.
Mantelpakjestaai inmiddels, en helemaal
goed dus van Eliza.
Maar de belangrijkste reden waarom deze
'Pygmalion' teleur stelt, is dat de voorstel
ling zo onvloeiend verloopt. Er is ge
streefd naar een soort surrealisme, een
half onwerkelijke sfeer, maar wat vooral
opvalt zijn de scènes die van geen ophou
den weten terwijl er niets noemenswaar
digs voorvalt. De gevoelens van de perso
nages moeten we maar aannemen, maar
zien we nergens ontstaan. Hier wreekt
zich waarschijnlijk ook dat de spelers niet
echt een vaste rol hebben, maar zich elke
avond weer op een ander personage moe
ten storten. Dat maakt 'Pygmalion' droger
dan prettig is.
Martijn de Rijk als Higgins overtuigt niet
als een taaimonster, wél als het egoïsti
sche beest dat geen moment twijfel heeft
laten bestaan over zijn bedoelingen. Lotje
van Lunteren maakt niet echt werk van
Eliza. Ze demonstreert de verandering
van het bloemenmeisje in een dame voor
al met veelbetekenende blikken. Het ge
geven dat haar professor echt alleen maar
geïnteresseerd is in zijn project en niet in
haar persoon, maakt haar boos, maar
waarom hij meer voor haar zou moeten
voelen, maakt ze niet duid 'ijk.
jeugdtheater recensie
Paulien Koopmans
Amsterdam - Cabaretière Lenette van Dongen en
de zanger/componist Spinvis hebben gisteren de
Annie M.G. Schmidt-prijs 2003 gewonnen voor het
lied 'Voor ik vergeet'. Marisa van Eyle, die Annie
speelt in het toneelstuk 'Annie M.G., de dochter
Het bekroonde lied is geschreven door Spinvis. De
onderscheiding voor het beste theaterlied is een
initiatief van de auteursrechtenorganisatie Buma
en het Amsterdams Kleinkunst Festival. De prijs
bestaat uit een bronzen borstbeeld van Annie
van de dominee', reikte de prijs in Amsterdam uit. /$\.G. Schmidt en 3500 euro. Foto: At^
Zonder de reiskoorts van enkele dap
pere waaghalzen zag de wereld er heel
anders uit. Dan dachten we nog steeds
dat de aarde plat was. Dat de kosmos
een vergiet was waarbij je door de gaat
jes (de sterren) een glimp kunt opvan
gen van het goddelijke licht. En ook
dachten we dat er in Australië 'tegen
voeters' wonen die op hun handen lo
pen in plaats van op hun voeten.
Logisch dat voor veel mensen reizen
een dankbare bron van inspiratie bete
kent. 'Reizen' is ook zo'n beetje de ro
de draad van het muziektheaterfestival
'Made in Leiden'. Zo schreef Egbert
Kemner het muziekstuk 'Abu Simbel'
na een busreis van Aswan naar de be
roemde tempel van Abu Simbel in
Egypte. Het Jeugd Symfonie Orkest
Rijnstreek opent hiermee het afwisse
lende avondprogramma van het Leidse
muziektheaterfestival in het LAKthea-
ter.
In de voorstelling van Theatergroep
Domino dalen we af naar de onderwe
reld. 'Diep' is de muzikale bewerking
van de mythe 'Orpheus en Euridice'.
Een moeilijk stuk, dit klassieke verhaal.
Zeker voor de spelers van Domino die
allemaal een verstandelijke handicap
hebben. Ze lijken niet altijd te beseffen
wat ze spelen. Daarom blijft de 'inner
lijke tocht' van Orpheus tamelijk on
zichtbaar. Andere scènes worden juist
met veel plezier en overtuigingskracht
gespeeld. Een succes is de dronke-
mansdans na de bruiloft van Orpheus
en Euridice. Wel is het jammer dat
'Diep' de humor mist van de voorstel
ling 'Flat' die Domino vorig jaar tijdens
'Made in Leiden' speelde. Deze korte,
soms absurdistische scènes liggen de
spelers waarschijnlijk nader aan het
hart.
Na dit mythologische stuk volgt het
Ensemble Schoon %elder Schitterend
met lichte muziek van Annie M.G.
Schmidt. Soms klassiek gezongen,
soms jazzy. Hierbij passeren gekke
huis-tuin-en-keuken-belevenissen de
revue - zoals in 'het Fluitketeltje' of
'Dikkertje Dap', maar ook een opwin
dend vakantiereisje wordt bezongen.
In het kinderprogramma eerder op de
middag pakken we onze koffers met
'Babar op huwelijksreis' en 'En de
boom die wordt...' van Theater Pop-
ject. Deze voorstelling begint op een
piepklein eilandje met de eerste drie
aardbewoners die de wereld spelen
derwijs inrichten. Alleen 'Ssssst!' van
Kindertheater Splinter is met zijn ver
haal over een prinses een vreemde
eend in de bijt. Raar is dat niet, want
het lijkt er niet op dat 'Made in Leiden'
bewust voor een reisthema heeft geko
zen. Toch zou dat de samenhang van
het festival kunnen vergroten.
