Verdeeldheid
over aanpak
topinkomens
ECONOMIE
Ruim 100.000 banen weg door aanschaf machines
'HEMA zet in op luxe voeding, maar worst blijft'
KLM in de clinch met
OR over reorganisatie
Microsoft accepteert de
recordboete van Brussel
Schonere wes verhogen
productie in derde wereld
DAF krijgt trucks niet aangesleept Bouwers oefenen zich in zelfkastijding
nvluchten in
03 veiliger
itreal - Het jaar 2003 kende
ninste aantal dodelijke
jtuigcrashes met lijnvluch-
sinds 1945. Dat blijkt uit cij-
van de Internationale Bur-
Lichtvaartorganisatie (ICAO)
artervluchten kregen daar-
gen met meer dodelijke on-
kken te maken. Er kwamen
;jaar 334 mensen om bij
rashes van lijnvluchten. In
vielen 791 doden bij der-
crashes. Bij ongelukken
chartervluchten, in totaal
12003, kwamen 362 men-
om. Een jaar eerder stortten
hartervluchten neer, waar-
01 inzittenden omkwamen.
li en bonden
iten akkoord
ckt - Supermarktketen Aldi
de vierhonderd filiaallei-
in Nederland niet korten
un salaris. Verder heeft de
se prijsvechter toegezegd
wartaal overleg te hebben
de vakbond. Dat meldden
Dienstenbond en FNV
lgenoten gisteravond laat
verleg met Aldi. De super-
ctketen slaat hiermee een
Dor kort onmogelijk geach-
euwe weg in. Het concern
nooit contact met bonden.
1 er binnen een week een
ord.
ministratie weg
Staalbankiers
lAAC - Staalbankiers draagt
dministratie en ict-activi-
1 over aan automatiseerder
ia. Het verkopen van een
Vein het bedrijf maakt on-
ïel uit van een ingrijpende
anisatie bij Staalbankiers.
iet contract tussen Staal-
iers en Ordina is een be-
van 16 miljoen per jaar ge-
d. Verder treden 88 werk-
irs van Staalbankiers in
t bij Ordina.
ell binnenkort
er naar Libië'
iaac - Shell is dicht bij de
rtekening van een contract
de exploratie van gas in Li-
lat meldde het persbureau
isteren. Dat zou beteke-
at Shell voor het eerst
1992 weer voet aan de
l krijgt in Libië. Het gaat
1 as AFP om exploratierech-
in gas buiten de Libische
1 De Koninklijke/Shell
was sinds de jaren vijftig
in de opsporing en de
ng van olie, totdat de pro-
i in 1974 stopte.
er duurzame
deren besteld
INCTON - De Amerikaanse
anten van duurzame pro-
n hebben in februari 2,7
nt meer orders binnenge-
'ti dan in de maand ervoor,
jaee is de achteruitgang
donderdag 25 maart 2004
utrecht/anp - Kleine en middelgrote bedrijven inves
teren dit jaar massaal in machines. Zij willen op die
manier met minder personeel toekomen. Onder meer
hierdoor verdwijnen dit jaar 111.000 banen in de sec
tor. Dat blijkt uit een enquête van TNS NIPO in op
dracht van ondernemersorganisatie MKB-Nederland
onder 4000 bedrijven.
Begin vorig jaar liep 39 procent van de kleine en mid
delgrote bedrijven met plannen rond om machines te
kopen. Dat was eind vorige maand gestegen tot 46 pro
cent. Zo verwacht 32 procent van de bedrijven de ko
mende maanden in computers en software te investe
ren. Dat is hoger dan de 27 procent in het topjaar 2000.
Met de nieuwe machines denken de ondernemers dat
de productiviteit per werknemer dit jaar zal toenemen
met 1,6 procent. In 2003 steeg de productiviteit met 1
procent. „Ondernemers zijn verstandig bezig. De loon
kosten zijn te hoog, dus doen zij arbeidsvervangende
investeringen", aldus MKB-voorzitter Hermans giste
ren. Vorig jaar verdwenen al 93.000 banen bij bedrijven
met minder dan 250 werknemers.
Kleine en middelgrote bedrijven zijn in Nederland ver
antwoordelijk voor ongeveer 53 procent van alle ba
nen. Dat komt neer op bijna vier miljoen arbeidsplaat-
De enquête bevestigt het beeld dat bedrijven steeds
positiever denken over de economie. Het verheugt
Hermans dat ondernemingen voor het eerst ook opti
mistischer zijn geworden over hun eigen toekomst.
Volgens hem zijn vooral de vooruitzichten voor de in
dustrie, de dienstverlening en de groothandel goed.
In de horeca, toerisme en de detailhandel zijn de eer
ste tekenen van herstel nog niet zichtbaar. Bedrijven in
deze sectoren verwachten dit jaar ongeveer 90.000 ba
nen te schrappen. „Consumenten blijven de hand op
de knip houden", aldus Hermans.
Grote billboard in de HEMA nieuwe stijl. Foto: GPD/Marco Hofste
17 procent die in januari
^geregistreerd vrijwel inge-
L zo heeft het Amerikaan-
rfiisterie van handel giste-
fekendgemaakt. Duurzame
Jren zijn producten die
iar of langer meegaan.
Cola haalt
:er uit winkel
1 - Het Amerikaanse fris-
jenconcern Coca-Cola
^besloten om de verdere
luctie van zijn flessenwa-
luropa uit te stellen. Het
maakte zijn besluit gis-
abekend nadat het vorige
iet gewraakte Dasani-wa-
ïroot-Brittannië uit de
Is had gehaald omdat het
bromaat zou bevatten,
jljgeval van het Britse water
:t om een geïsoleerd inci-
Idus Coca-Cola. Niette-
:eft het concern besloten
Jpig niet verder te gaan
(-£ verkoop ervan.
Voedsel niet in
Znode in België
l - Biologisch voedsel
it de mode in België. De
van biologische brood,
andere producten is in
estagneerd, na vele jaren
plosieve groei. De super
mens Delhaize en Carre-
ieldden dat de verkopen
2t-biologische producten
gen. Ze vermoedden dat
eet is weggeëbt van de
Icrises, zoals gekkekoei-
en dioxine in kip.
non naar
net injectièpen
id - Farmaceutisch be-
rganon heeft gisteren van
erikaanse gezondheids-
eit toestemming gekre-
ti injectiepen met een
a-klaar vruchtbaarheids-
lerend hormoon op de
te brengen. Onder de
5uregon Pen is deze
an hormoontoediening
b jaren verkrijgbaar in di-
luropese landen, Canada
tralië. Nu ook de toe
ing binnen is voor de
:aanse markt, betekent
>r Organon een verster-
-n de marktpositie.
door Gerry van der Lit
Amersfoort - Al van verre is dui
delijk waar de babyspullen lig
gen. De potjes, de kinderbadjes
en de emmers staan uitgestald
tot het plafond. Rompertjes er
naast. Het damesondergoed? De
frisse witte hemdjes en degelijke
onderbroeken hangen in het ge
lid. Hoog, tot aan het plafond.
Dit is de nieuwe HEMA.
Serviesgoed op drie meter
hoogte? Klanten hoeven niet de
ladder op om een bordje te
pakken. Die staan gewoon op
pak-hoogte. De uitstalling-tot-
aan-het-plafond is bedoeld om
de weg te wijzen. Servies is
naast elkaar uitgestald, zodat de
gehele collectie is te overzien.
Niet bescheiden opgestapeld in
kasten, maar pront. Bij de nieu
we HEMA in Amersfoort liggen
precies dezelfde spullen als in
alle andere HEMA's van Neder
land. Alleen zijn ze anders
neergezet. Zodat meer artikelen
zichtbaar zijn en mensen lekker
worden gemaakt.
De nieuwste HEMA van Neder
land is vandaag geopend. Hier
worden de nieuwste inzichten
in consumentenwensen uitge
probeerd. Het is voor het eerst
dat een filiaal zo totaal is aange
past, zegt de HEMA. Werkt het
concept, dan worden de andere
265 filialen in Nederland ook zo
ingericht.
„We willen dat de klanten heb
berig worden," verklaart Vin
cent Bröring, manager eigen
vestigingen Nederland bij de
enorme wand met handdoeken
in felle kleuren en in dikke sta
pels.
De vestiging is flexibel inge
richt. Alle rekken zijn van me
taal, ze staan op wieltjes, de in
deling kan in een avond wor
den veranderd. In de rekken
hangen halfdoorzichtige kunst
stof platen. Door er simpel een
gekleurde plaat tussen te klem
men, verandert de sfeer van de
winkel in roze, paars, geel,
groen, al naar gelang het sei
zoen of de collectie.
„Het nieuwe concept is helder,
open, transparant", vertelt
Bröring. „Zodat de klanten
makkelijker zien wat er te koop
is. Ruime looppaden, veel
lucht."
De Amersfoortse HEMA heeft
als enige HEMA paskamers.
Bh's kopen op de bonnefooi
hoeft niet meer. Klantenonder-
zoek wees namelijk uit dat ook
HEMA-klanten toch graag kle
ren willen passen. Er is een
geldautomaat naast de klanten
service. De fotoservice is veel
groter geworden, met twee
beeldschermen waarop men
sen zelf hun digitale foto's kun
nen overzetten naar een cd of
laten afdrukken.
Een van de belangrijkste veran
deringen is de komst van de
'lekkere hapjes voor bij de bor
rel' en het vertrek van de maal
tijden. Exit boerenkool met
worst, exit lasagne. Er liggen nu
mini-quiches. De vele hapjes
voor bij de borrel zijn nieuw,
maar de HEMA-worst blijft. 'De
nieuwe HEMA moet de mensen
lekker maken. Ze moeten heb
berig worden.'
De vraag naar DAF-trucks blijft stijgen. Foto: GPD/Ton de Hond
door Richard Mooyman
Amstelveen - De KLM ligt in de
clinch met de ondernemings
raad over het schrappen van
banen. De OR heeft de directie
voor de rechter gedaagd omdat
het bedrijf zich niet zou hou-
den aan afspraken over de reor-
ganisatie. De bedoeling is dat
de partijen elkaar vanmiddag
treffen bij de ondernemingska
mer van het gerechtshof in Am
sterdam.
Volgens OR-voorzitter Delnoij
lapt de KLM-leiding de wet op
de ondernemingsraden aan
haar laars. Aanleiding is een re
organisatie op een afdeling
voor vliegend personeel, waar
bij volgens Delnoij in strijd met
de afspraken werknemers over
tollig zijn verklaard voordat af
delingen in elkaar werden ge
schoven. Mede als gevolg daar
van zou een enorm hoge werk
druk zijn ontstaan.
Het gebeurt volgens de OR
steeds vaker dat bezuinigings
maatregelen niet conform de
afspraken worden uitgevoerd.
„Er gaat een hoop fout", aldus
Delnoij. De KLM heeft volgens
hem blijkbaar haast om de be
zuinigingen door te voeren
voor 1 april. Vanaf die datum
moet over maatregelen op
nieuw met de vakbonden wor
den onderhandeld. Dit vanwe
ge het samenvoegen van de
KLM met Air France.
De KLM is bezig met het
schrappen van 4500 banen,
waarmee op jaarbasis 650 mil
joen euro moet worden be
spaard. Honderden boventalli
ge KLM-ers wacht waarschijn
lijk gedwongen ontslag nadat
zij nog een jaar op de loonlijst
hebben gestaan. Volgens de OR
zijn momenteel zo'n 250 werk
nemers overtollig.
De Geus: Grotere rol van OR
den haag/anp - In het kabinet is
een meningsverschil ontstaan
over de aanpak van exorbitante
beloningen voor topbestuurders
van bedrijven. Minister De Geus
(sociale zaken) wil een grotere
rol voor de ondernemingsraad
(OR), bijvoorbeeld door een ver
plichting de OR vooraf in te lich
ten over de beloning van een
topbestuurder.
De ministers Zalm (financiën)
en Brinkhorst (economische
zaken) zijn daar tegen, zo meld
den ingewijden gisteren. Zij
vrezen dat het voorstel slecht is
voor het Nederlandse vesti
gingsklimaat. Zij zien meer in
een grotere invloed van de aan
deelhouders van bedrijven, in
lijn met de aanbevelingen van
de commissie-Tabaksblat.
Die commissie kwam vorig jaar
met een gedragscode voor on
dernemingen. Kern ervan is dat
bedrijven meer openheid van
zaken moeten geven en dat de
macht van aandeelhouders
wordt vergroot. Het kabinet
heeft vorige maand de aanbe
velingen van de commissie-Ta
baksblat vrijwel helemaal over
genomen. Een grotere rol voor
de OR, in de Tweede Kamer
eerder weieens geopperd, zag
het kabinet nooit zitten.
Exorbitante beloningen aan de
top van bedrijven leiden al een
aantal jaren tot beroering in sa
menleving en politiek. Recent
nog toen bleek dat topman Kist
van bankverzekeraar ING een
inkomenssprong van 60 pro
cent heeft gemaakt. Naar aan
leiding daarvan stuurde De
Geus een brief aan werkgevers
organisatie VNO-NCW met een
oproep de enorme loonstijgin
gen tegen te gaan.
VNO-NCW-voorzitter Schraven
stuurde de minister een brief
teug, waarin hij de bewinds
man verweet grote internatio
nale ondernemingen het land
uit te jagen. „Wij steunen dan
ook het argument van Zalm en
Brinkhorst, dat we ons niet in
de unieke positie moeten ma
noeuvreren een slecht onder
nemersklimaat te creëren",
stelde een woordvoerder van
VNO-NCW. Daarbij wees hij er
op dat Nederland het enige
land in de wereld zou worden
waar een medezeggenschaps
orgaan wat te zeggen heeft over
de beloning van de bedrijfstop.
De FNV wijst juist het argument
van Zalm en Brinkhorst - dat
het Nederlands vestigingskli
maat verslechtert door een gro
tere rol voor de OR - als onzin
van de hand.
Volgens CNV-voorzitter Terp
stra van het CNV moeten 'de
elite' van het bedrijfsleven en
VNO-NCW zich 'inmiddels ka-
potschamen dat ze de ontwik
keling van de topinkomens nog
steeds niet in de klauwen heb
ben'.
brussel/anp - Microsoft aan
vaardt de torenhoge boete van
Brussel, maar wil wel dat het
Hof van Justitie in Luxemburg
de juridische kanten van de
zaak nader bekijkt. De Europe
se Commissie maakte gisteren
officieel bekend dat het Ameri
kaanse softwarebedrijf 497 mil
joen euro moet betalen omdat
het zijn dominante positie op
de markt heeft misbruikt.
Het is de zwaarste straf die de
Europese Commissie in haar
strijd tegen kartels en markt-
misbruik ooit heeft opgelegd
aan één onderneming. Het on
derzoek tegen Microsoft, de
maker van Windows, heeft vijf
jaar geduurd.
Al langer klagen concurrenten
dat het softwarebedrijf mis
bruik maakt van de almacht
van Windows door allerlei pro
gramma's automatisch mee te
leveren.
In het onderzoek van de EU
gaat het om Media Player,
waarmee videobestandjes kun
nen worden afgedraaid op de
computer. In het oordeel van
de commissie moet Microsoft
niet alleen de boete betalen,
maar moet het binnen negentig
dagen op de Europese markt
ook een Windows-versie zon
der Media Player leveren aan
pc-fabrikanten.
amsterdam/gpd - Een groep
van elf Nederlandse bedrijven
uit de kledingindustrie gaat
strenger letten op de arbeids
omstandigheden in de buiten
landse fabrieken waar hun kle
ding wordt gemaakt.
Zowel de fabrikanten als him
toeleveranciers moeten vol
doen aan de eisen van de inter
nationale vakbondsorganisatie
en aan de verklaringen van de
rechten van de mens. Betere ar
beidsomstandigheden leiden
bovendien tot hogere producti
viteit.
De Nederlandse kledingfabri
kanten, waaronder Gsus en
Kwintet KLM, binden zich hier
aan door zich aan te sluiten bij
de organisatie Fairwear. Fair-
wear, voorgezeten door oud-
staatssecretaris Ybema, is vorig
jaar opgericht om de vaak er-
barmelijke arbeidsomstandig
heden in de kledingindustrie
aan te pakken.
Kledingfabrikanten laten hun
producten vanwege de lage lo
nen veelal in het buitenland
maken, zoals in Tunesië, Mace
donië, India, Turkije, Polen of
Thailand. In veel van die lan
den zijn kinderarbeid en lange
arbeidstijden aan de orde van
de dag.
Bedrijven willen daar best iets
aan doen, maar het moet wel
iets opleveren. Volgens een ver
tegenwoordiger van Falcon, fa
brikant van sportkleding, kan
het bedrijf zich op deze manier
ook onderscheiden. „Het is na
tuurlijk heel fijn om 's avonds
met een fijn gevoel naar huis te
gaan, maar we willen ook dat
bekend wordt wat we doen."
Zo hoopt Falcon consumenten
te trekken die waarde hechten
aan 'eerlijk ondernemerschap.'
Een andere fabrikant verwacht
op deze manier ook de arbeids
productiviteit te verbeteren.
Als mensen schone we's heb
ben, zijn ze minder vaak ziek."
De arbeidsomstandigheden
worden ter plaatse gecontro
leerd door inspectieteams van
Fairwear. Om de organisatie te
betalen, dragen werkgevers en
werknemers in de kledingbran-
che via de CAO allemaal iets bij
aan de kosten. Grote namen als
C&A en VendexKBB hebben
zich nog niet bij Fairwear ge
meld.
eindhoven/gpd - Voor de derde
keer dit jaar heeft DAF Trucks
bekend gemaakt de productie
te zullen verhogen. Bovendien
moet een eerder aangekondig
de verhoging van de productie
worden vervroegd.
In totaal maakt DAF vanaf 3
mei 191 vrachtauto's per dag,
waarvan 130 in Eindhoven. Er
moeten 150 extra personeelsle
den worden aangenomen.
De eerste verhoging werd in ja
nuari aangekondigd, toen in
Eindhoven de productie van
115 naar 120 ging en in het Brit
se Leyland van 56 naar 58. De
tvj^éde verhoging naar 125
trucks per maand werd vorige
maand aangekondigd, met als
ingangsdatum 1 mei.
Nu meldt DAF dat deze laatste
productieverhoging wordt ver
vroegd naar 19 april en dat per
3 mei de nieuwe verhoging in
gaat.
De snelle stijging van de vraag
naar trucks creëert nieuwe
werkgelegenheid. In totaal
neemt DAF dit jaar 340 nieuwe
mensen aan.
Die extra werkgelegenheid is er
vooral in de Eindhovense as
semblagefabriek en in de moto-
renfabriek. Ook in het Belgische
Westerlo, waar assen en cabi
ne* worden gemaakt, zullen
nitér mensen aan de slag gaan.
De hogere productie heeft ook
de nodige gevolgen voor toele
veranciers en de hele logistieke
activiteit rondom de productie.
Dagelijks rijden tientallen
vrachtauto's vanaf het fabrieks
terrein in Eindhoven met on
derdelen naar Westerlo in Bel
gië. Nadat de onderdelen daar
zijn verwerkt tot assen en cabi
nes gaan ze weer terug.
Ze komen bij de assemblagefa
briek precies op tijd aan om
aan te sluiten op de lopende
band en verwerkt te worden.
Doorgaans vertrekken de afge
bouwde en geteste trucks nog
de j^lfde dag vanaf het fabrieks
terrein naar de afnemers.
door Koos van Wees
Rotterdam - Een oefening in zelfkastijding
was het gisteren op het jaarcongres van de
Nederlandse bouwers, verzameld in de
AVBB. De bouwfraude heeft bij de onder
nemers een diep schuldbesef doen postvat
ten. Al zijn er die het nog niet helemaal be
grijpen. „Ze moeten eens ophouden met
moddergooien."
„De bouwers van Nederland erkennen hun
fouten", zei AVBB-voorzitter Elco Brink
man gisteren onder instemmend gemom
pel. Het was een opmerking in een reeks
die moet bewijzen dat er nu toch echt iets
gaat veranderen in de bouwwereld. Géén
prijsafspraken meer, geen cultuur van
'smeren en fêteren', weg met de hoog
moed, de blik op de toekomst. Brinkman
wil een streep onder het verleden. Zelfs als
dat verleden minder erg is dan de buiten
wereld wil doen geloven.
Want, zo hield de voorzitter zijn leden ook
voor, er mogen dan wel prijsafspraken zijn
gemaakt, tot prijsopdrijving heeft dat niet
geleid. Als er al een hogere aanneemsom
uitkwam, dan was dat 'om continuïteit van
werk en werkgelegenheid overeind te hou
den en althans enige innovatie mogelijk te
maken', aldus Brinkman. „Het geld is in
bouwwerken gaan zitten, en niet in stieke
me bankrekeningen of de zakken van bou
wers."
Maar behalve dit terzijde ('ik praat het ver
leden niet goed') werden op het congres
met de titel'De bouw verandert' weinig
kanttekeningen geplaatst bjj de fraude, al
hebben 'honderden' bedrijVen gehoor ge
geven aan de oproep hun overtredingen te
melden bij kartelwaakhond NMa. Volgens
Brinkman is daar geen enkele overtreding
bij die dateert van na de parlementaire en
quête naar de bouwfraude.
De bouwers die denken dat het allemaal
nog wel meevalt, kregen gisteren voorgele
zen uit een door de AVBB opgesteld boekje
over de reputatie van de bouw. Daarin ko
men communicatiedeskundigen aan het
woord die de bouwers kenmerken als 'pri
ma netwerkers, in zichzelf gekeerd, en
klantonvriendelijk.
„De knop moet om", klonk het daarom
veelvuldig. En een op het podium genode
bouwer zei al de goede dingen. „We moe
ten beter communiceren met de buiten
wacht." f h: „We moeten ons afvrager* hoe
heeft dit t unnen gebeuren?"
