BUITENLAND
'Bush vond terrorisme
belangrijk, niet urgent'
Nieuwe NAVO grenst vanaf 2 april aan Rusland
Mexico ziedend over oefening Britse miltairen in grotten
Verdrag van Kanagawa
moest in het Nederlands
Spaans koningshuis rouwt met nabestaanden
Bom gevonden op spoorlijn Parijs-Bazel
Na het sleuteltje nu weer
het scheermesje van Dutroux
Dutroux
1.345.796 Slachtoffers Stalin krijgen een naam
mrlingen uit
Charles Taylor
knnesburg - De huurlingen
inlangs in Zimbabwe zijn
■ehouden, hadden het ge
it op de Liberiaanse ex-pre
nt Charles Taylor. Ze moes-
ïem uit Nigeria ontvoeren
verdragen aan het speciale
voor oorlogsmisdaden in
a Leone. Dat schrijft de
I-Afrikaanse krant This Day.
rlusconi krijgt
ii mediawet
e - De Italiaanse Tweede
ler heeft alsnog ingestemd
de omstreden mediawet
iet mogelijk maakt dat een
ooon meer dan twee natio-
tv-zenders bezit. Berlusco-
left drie commerciële zen-
in handen en als premier
t hij macht over de staats-
!er RAI. Daardoor beheerst
u al bijna 95 procent van
aliaanse televisie.
renslang voor
tse tiener
ikok - De 19-jarige Brit Mi-
1 Alan Connel is in Thai-
tot levenslang veroordeeld
drugssmokkel. Aanvanke-
ras de uit Manchester af-
stige jongeman ter dood
ordeeld, maar die straf
omgezet nadat hij had be-
n te bekennen en mee te
en met het gerechtelijk on-
Dek. Connel werd in no-
>er 2003 op de luchthaven
iangkok gearresteerd met
ecstasy-tabletten in zijn
;eindtas.
verbod in deel
sat Barrier Reef
erra - Het Australische
t Barrier Reef wordt het
ste beschermde zeegebied
ereld. Tegen eind juni
een visverbod voor een-
van het immense rif. Nu
nog 4,5 procent. Toeris-
jaarlijks goed voor een
it van 2,6 miljard euro,
wel toegestaan.
itie in actie
en nazimuziek
iaden - De Duitse politie
gisteren tal van invallen
in en arrestaties verricht
t kader van een campagne
i de verspreiding van
s-extremistische muziek
temet. 342 mensen wor-
erdacht. Het openbaar
iterie vervolgt hen voor het
itten tot haat en opruiing,
ns justitie is muziek voor
azistische en andere
s-extremistische groepe-
q een belangrijk medium
un gedachtegoed aan de
:e brengen en is internet
;est gebruikte manier om
ïziek te verspreiden.
derzoek naar
in Mitterrand
- De Franse justitie is een
zoek begonnen naar wit-
aktijken van de oudste
van de Franse oud-presi-
■rangois Mitterrand. Er
al een onderzoek tegen
[Ihristophe Mitterrand in
ind met illegale wapen-
:1 in Angola. Mitterrand
zou grote sommen con-
eld hebben geïnvesteerd
i visverwerkende fabriek
uritanië. Dat geld zou af
lig zijn van zakenvriend
penhandelaar Pierre Fal-
iada ruimt
imvee
ito - In Canada worden
10 kippen en kalkoenen
nd. Dat is besloten nadat
ntal boerderijen in het
Columbia, waar vogel-
oorkomt was gestegen
ie tot vijf.
iyo in 2007 de
otste stad
fork - In 2007 is Tokyo
5 miljoen inwoners de
Ite stad van de wereld. Op
itaat Bombay (23 miljoen)
j3 New Delhi (21 miljoen),
hde op de lijst zijn Mexi-
jd (21 miljoen) en Sao
(20 miljoen), gevolgd
»Jew York op plaats 6. Nu
dexico-stad nog op num-
en New York op nummer
blijkt uit prognoses van
lenigde Naties.
igua heeft
iwe premier
N's - Voor het eerst sinds
ifhankelijkheid in 1981
le familie Bird in Antigua
ibuda de verkiezingen
in. Premier Lester Bird
plaatsmaken voor Bald-
lencer van de Verenigde
jssieve Partij (PPU). De
van Lester, Vere Bird,
de onafhankelijkheids-
ing tegen de Britse kolo-
jverheerser. Zijn zoon
[eplaagd door corruptie-
Halen en beschuldigd van
jle omgang met minder-
cuetzalan del progreso/ap - Tussen Mexico en Groot-
Brittannië ontwikkelt zich een diplomatieke rel over
vijf Britse militairen die al meer dan een week met hun
gids in een ondergelopen grot zitten opgesloten. Want
volgens Mexico waren de Britten geen toeristen, maar
hielden ze illegaal een militaire training in Mexico.
De Mexicaanse president Vicente Fox droeg zijn minis
ter van buitenlandse zaken gisteren op bij Londen te
protesteren en om uitleg te vragen over wat de militai
ren kwamen doen. Fox bood hulp aan om de mannen
te redden, maar de Britten hebben de aangeboden
hulp tot nog toe afgeslagen en wachten liever op de
komst van gespecialiseerde duikers uit Groot-Brittan-
nië. De Britten zitten vast in een grottencomplex bij
Cuetzalan, een bergstadje nabij de ingang van het grot-
tenstelsel van Alpazat, 180 kilometer ten noordoosten
van Mexico-stad. De Britten, die behoren tot de Com
bined Services van leger, marine en luchtmacht, zou
den drie dagen in het veertien kilometer lange grotten-
stelsel doorbrengen. Door zware regenval liep een deel
van de grot onder water en raakten ze ingesloten, nu al
meer dan een week.
Fox en minister van binnenlandse zaken Santiago Cre
el zeiden dat de diplomatieke twist er om gaat dat de
Britten als toeristen het land zijn binnengekomen en
misschien meer van plan waren dan slechts de bergen
van Puebla in kaart te brengen. Niet nader genoemde
regeringskringen waren volgens de krant Milenio be
zorgd dat de Britten met speciale apparatuur speurden
naar radon, een gas dat op de aanwezigheid van urani
um kan duiden. De Britse zaakgelastigde Vijay Ranga-
rajan zei dat iedere suggestie dat de mannen meer van
plan waren op „louter fantasie" berust.
Een woordvoerder van het Mexicaanse Instituut voor
Migratie zei dat wetenschappelijke of exploratieteams
speciale visa moeten hebben in Mexico en dat trainin
gen van buitenlandse militaire eenheden op Mexicaan
se bodem verboden zijn. De Britse ambassade en zes
andere leden van het grottenonderzoeksteam konden
niet goed uitleggen wat het doel van het verblijf was.
„Het is een officiële militaire expeditie om avonturen-
training te ondersteunen", zei Stephen Whitlock, een
van de zes onderzoekers die zich buiten de grot bevin
den. Hij voegde er haastig aan toe dat „het feit dat wij
hier zijn als militairen" los moet worden gezien van
het hoofddoel van hun tocht, namelijk het in kaart
brengen van het grottenstelsel. Negentig meter onder
de grond beiden de grotonderzoekers hun tijd, voor
alsnog goed voorzien van proviand in een drooggeble-
ven gedeelte van de grot. De afstand tot de uitgang van
de grot is ongeveer honderd meter, maar de gang er
naar toe is te smal voor iemand met conventionele
duikuitrusting. Aanhoudende regen maakt het on
waarschijnlijk dat het water snel gaat zakken.
washington/ap - In Washington wordt voor het eerst de Ne
derlandstalige versie van het Verdrag van Kanagawa tentoon-
gestald, naast de drie andere officiële versies, in het Chinees,
Japans en Engels. Het Verdrag van Kanagawa regelde in 1854
bepaalde rechten voor Amerikaanse schepen en hun opvaren
den. Het was het eerste verdrag dat Japan met een westers
land sloot na meer dan 200 jaar isolement, schrijft het Japanse
persbureau Kyodo. Omdat niemand de taal van de tegenpartij
sprak en er geen Engels-Japanse woordenboeken waren, werd
de hulp van Nederlanders ingeroepen. De Japanners kenden
de Hollanders goed; ze dreven al sinds de 17de eeuw handel
met de VOC, de enige westerse contacten die ze onderhielden.
Het verdrag is te zien in de US National Archives.
Madrid - Koningin Sofia van Spanje troost nabestaanden van de
slachtoffers van de aanslagen van twee weken geleden in Madrid. In
aanwezigheid van de voltallige koninklijke familie is gistermiddag in
de Madrileense kathedraal La Almudena de officiële rouwdienst ge
houden voor de 189 slachtoffers van de aanslagen. De troost die de
koninklijke familie de nabestaanden boden stond in schril contrast
met ijzige ontvangst van ex-premier Aznar met zijn vrouw. De vader
van een slachtoffer riep: „Meneer Aznar, ik stel u verantwoordelijk
voor de dood van mijn zoon." Aznar heeft de invasie van Iral voluit
gesteund. Verschillende familieleden wilden niet naar de kathedraal
komen omdat ze niet samen met Aznar, premier Blair en minister
Powell wilden rouwen die in hun ogen de veroorzakers zijn van de
aanslagen. Regeringsleiders en leden van koninklijke huizen uit zo'n
vijftig landen bezochten de rouwmis die werd geleid door de Madri
leense kardinaal Rouco. Nederland werd vertegenwoordigd door mi
nister Bot van buitenlandse zaken. Ook Jaap de Hoop Scheffer was in
Madrid als secretaris-generaal van de NAVO en EU-voorzitter Roma
no Prodi. Een tiental koningshuizen was eveneens vertegenwoor
digd. De nieuwe Spaanse premier José Luis Rodriguez Zapatero blijft
erbij dat de Spaanse troepen eind dit jaar uit Irak zullen worden te
ruggetrokken.
Foto: EPA
parijs/ap - Een medewerker
van de Franse spoorwegen
heeft gisteren een bom aange
troffen onder de spoorlijn tus
sen Parijs en het Zwitserse Ba
zel. Dat heeft het ministerie van
binnenlandse zaken gemeld.
Het explosief was verpakt in
een doorschijnend doosje van
twintig bij twintig centimeter
en voorzien van zeven ontste-
kingsmechanismes.
De bom werd gevonden in de
buurt van de plaats Troyes in
de regio Aube, ongeveer 170 ki
lometer ten zuidoosten van Pa
rijs. Premier Jean-Pierre Raf-
farin bracht enkele uren na de
vondst een gepland bezoek aan
Troyes, waar hij campagne
kwam voeren voor de tweede
ronde van de lokale verkiezin
gen die zondag in de regio wor
den gehouden. Hij riep op tot
kalmte.
Volgens het ministerie van bin
nenlandse zaken komt het ex
plosief niet overeen met be
schrijvingen van bommen van
de mysterieuze groepering AZF.
Die dreigt in brieven aan de re
gering met aanslagen op het
spoor en eist miljoenen aan los
geld. Op 21 februari werd op
aanwijzing van AZF een bom
gevonden onder het spoor bij
Limoges.
Het is nog niet duidelijk hoe ge
vaarlijk de bom is. De politie
heeft hem voor onderzoek
overgebracht naar een labora
torium.
Terreurspecialist Clarke getuigt voor commissie
washington/anp -Gedurende
de eerste acht maanden van de
regering-Bush beschouwde het
Witte Huis de dreiging van ter
reur als een belangrijke kwestie,
maar niet als een urgente.
Dat zei Richard Clarke, die ja
renlang adviseur van het Witte
Huis was inzake terreurbestrij
ding. Hij getuigde gisteren voor
de onafhankelijke commissie
die onderzoek doet naar de ter
reurdreiging voorafgaand aan
de aanslagen van september
2001.
„Er was een proces gaande om
al-Qaeda aan te pakken, maar
hoewel ik voortdurend zei dat
het een dringend probleem
was, denk ik niet dat het ooit zo
is behandeld", zei Clarke tegen
de 'commissie 9/11', zoals die
wordt genoemd.
Clarke, die vorig jaar ontslag
nam, vroeg de nabestaanden
van de slachtoffers van 11 sep
tember om vergiffenis. „We
hebben ons uiterste best ge
daan, maar dat doet er niet toe,
Richard Clarke. Foto: EPA
want we hebben gefaald", zei
hij tegen de aanwezigen en de
televisiekijkers.
Maandag verscheen het boek
'Against All Enemies' van Clar
ke, waarin hij de regering-Bush
ervan beschuldigt de toene
mende dreiging van al-Qaeda
in de maanden voor 11 septem
ber te hebben genegeerd.
Directeur George Tenet van de
CIA was het niet met Clarke
eens. „De regeringen Clinton
en Bush hebben de terroristi
sche dreiging serieus genomen
en er actief aan gewerkt Osama
bin Ladens organisatie al-Qae
da te ontwrichten" had Tenet
eerder op de dag tegen de com
missie gezegd.
Ook de voormalige nationale
veiligheidsadviseur Samuel
Berger zei tegen de commissie
dat de regering intensief bezig
was met de strijd tegen al-Qae
da. Toen de regering-Bush aan
trad, zei hij tegen zijn opvolg
ster Condoleezza Rice „dat ze
meer tijd aan terrorisme en al-
Qaeda zou spenderen dan aan
elke andere kwestie". Osama
bin Laden 'te pakken krijgen'
en het tegenhouden van het al-
Qaeda-netwerk was een van de
hoogste prioriteiten van de re-
gering-Clinton, zei Berger.
Met toetreding van zeven ex-leden van het Warschau-pact is de koude oorlog echt voorbij
door onze correspondente Hetty van Rooij
brussel - Gevoel voor historie en theater kan de
Amerikanen nooit worden ontzegd. Toen de mi
nisters van buitenlandse zaken van de zeven
nieuwe NAVO-landen hun opwachting maakten
in het Witte Huis, werden zij door president Bush
ontvangen in dezelfde zaal waar president Tru
man in mei 1945 het einde van de Tweede We
reldoorlog aankondigde. Voor het geval de bood
schap nog niet helemaal duidelijk was, deed de
persdienst van het Witte Huis er nog een schepje
bovenop: „Het uitwissen van Stalins kunstmatige
scheidslijnen is niet alleen voor Europa, maar
ook voor de Amerikanen van het grootste be
lang." Het wordt een zeer bescheiden feestje, op
2 april in Brussel. Naast de vlaggen van de ne
gentien huidige lidstaten gaan bij de hoofdin
gang van het hoofdkwartier in Brussel nog zeven
extra dundoeken aan de mast. En verder volgt er
gewoon een werklunch van de ministers van bui
tenlandse zaken, inclusief de Amerikaanse be
windsman Powell.
Het echte historische moment vond al anderhalf
jaar geleden in Praag plaats, toen de NAVO-rege-
ringsleiders het besluit namen om zeven nieuwe
landen toe te laten. Tsjechië, Polen en Hongarije
traden in 1997 al toe. De toetreding van Estland,
Letland, Litouwen, Slowakije, Slovenië, Bulgarije
en Roemenië op 2 april markeert het definitieve
einde van het Europa van de koude oorlog.
In militair opzicht wordt de NAVO door de ex
pansie naar het oosten niet sterker. De voormali
ge Oostbloklanden zitten nog allemaal met ver
ouderd materieel uit de tijd van het Warschau
pact, dat niet of nauwelijks inpasbaar is in de mi
litaire organisatie. Bovendien geven ze naar
NAVO-normen veel te weinig geld uit aan defen
sie, en als ze geld uitgeven doen ze dat vaak aan
verkeerde dingen zoals het moderniseren van
Russische vliegtuigen.
Maar daar gaat het allemaal niet om. De strategi
sche ligging van de nieuwe landen is van beteke
nis, inclusief het feit dat hun luchtruim voor de
NAVO lees: de Amerikanen) toegankelijk is. En
het allerbelangrijkst is het politieke signaal dat de
scheidsmuren van na de Tweede Wereldoorlog
definitief verdwijnen. Na de instorting van de
Sovjet-Unie was het de westerse bondgenoten
duidelijk dat de voormalige Oostbloklanden zo
snel mogelijk in hun kamp getrokken moesten
worden. Dat was de enige manier om instabiliteit
in het hart van Europa te voorkomen. Die opera
tie is bijna voltooid; van de zeven toetredende
landen worden er per 1 mei ook vijf lid van de
Europese Unie. Bulgarije en Roemenië hopen op
een EU-lidmaatschap in 2007. Vijftien jaar na de
val van de Berlijnse muur zijn alle voormalige
Sovjetsatellieten opnieuw onderdak, en vormt al
leen de westelijke Balkan nog een potentiële risi
cofactor.
Een van de grootste problemen rond de uitbrei
ding is de relatie van de NAVO met Rusland. Dat
land verandert op 2 april van een 'verre vriend' in
een 'grote buur'. De Hoop Scheffers voorganger
Lord Robertson is er trots op dat hij de afgelopen
jaren een nieuwe samenwerkingsvorm tussen het
bondgenootschap en Moskou van de grond heeft
gekregen. Rusland praat daardoor over tal van
onderwerpen op voet van gelijkheid met de
NAVO mee.
Maar Moskou heeft geen vetorecht als het gaat
om de vraag welke landen toetreden. Dat blijft
een gevoelig punt, vooral omdat de drie Baltische
landen Estland, Letland en Litouwen lid worden
- zeer tegen de zin van de Russen.
„Rusland is NAVO-tientjeslid" schampert Rob de
Wijk, defensie-expert bij het instituut voor bui
tenlandse betrekkingen Clingendael. Hij heeft
ook een verklaring waarom Moskou, zij het mor
rend, uiteindelijk met de uitbreiding akkoord is
gegaan. „De NAVO neemt besluiten met algeme
ne stemmen, en wordt als politieke organisatie
minder effectief naarmate er meer leden komen.
Bovendien ondermijnt het wrakke militaire po
tentieel van de nieuwe toetreders de Navo als mi
litaire organisatie. Van zo'n NAVO heeft Rusland
steeds minder te duchten."
Brein achter
aanslagen
zit in Azië
madrid/anp - Marokkaanse vei
ligheidsfunctionarissen zien
hun landgenoot Abdelkarim al-
Mejjati, die zich schuilhoudt in
Centraal-Azië, als het brein
achter de aanslagen in Madrid.
Dat heeft de Spaanse krant El
Pais gemeld op gezag van bron
nen bij Marokkaanse veilig
heidsdiensten. Volgens de Ma
rokkaanse veiligheidsdiensten
bracht A-Mejjati kort voor de
aanslagen van 11 maart een be
zoek aan Madrid. Hij zou de
schakel zijn tussen Jamal Zou-
gam, een van de opgepakte ver
dachten van de terreuracties,
en de Jordaniër Abu Musab
Zarqawi. Amerika beschouwt
A-Zarqawi als de drijvende
kracht achter het gewapende
verzet tegen de coalitietroepen
in Irak.
aarlen/anp - Het stelt nauwe-
lijks wat voor en de Belgische
justitie haalt haar schouders er
over op. Maar het gaat over
Dutroux, dus het is een schan
daal: het wegwerpscheermesje
dat werd aangetroffen in de ar
restantenwagen waarmee
Dutroux dagelijks de 300 meter
van de gevangenis in Aarlen
naar de rechtbank aflegt.
Justitie sloot gisteravond elk
verband tussen het scheermes
je en het proces-Dutroux uit. Er
komt geen intern onderzoek
naar het incident. Een 'non-
event' volgens de woordvoerder
van de rechtbank: „Er zijn tus
sendoor ook andere mensen
met deze wagen vervoerd. Wel
licht hebben die het mesje in
het voertuig achtergelaten."
Het scheermesje is maandag
ochtend bij het schoonmaken
Proces
gevonden, voordat Dutroux in
de boevenwagen stapte. De
vondst werd gisteravond be
kendgemaakt. Vorige week
woensdag ontstond grote op
schudding toen in een pak zout
in een kast op de gang bij de cel
van de kindermoordenaar een
sleuteltje werd aangetroffen dat
op de handboeien paste. Eerder
was er al de nodige commotie
over de deuren van de boeven-
wagen, die openvlogen bij het
wegrijden.
De juryleden, rechters en advo
caten in het proces Dutroux
ga«m binnenkort met de bus
naar het huis van Dutroux in
Marcinelle, waar hij zijn gru-
welkelder had ingericht. Ook
andere plaatsen staan op de
nominatie voor een bezoek, on
dermeer het huis in Sars-la-
Buissière, waar Juloie en Mélis-
sa begraven werden en de
plaats bij Luik waar de twee
meisjes ontvoerd werden.
Dutroux zelfheeft gevraagd dat
de 'kinderkooi' in de kelder in
Marcinelle in oude staat wordt
gerestaureerd. Dus compleet
met bed, dekentjes, kast en tv-
toestel. Dat geeft een beter
beeld tijdens de bezoeken van
de rechters en jury, vindt hij.
Door de ongeplande uitstapjes
ontstaat waarschijnlijk vertra
ging in de rechtszaak tegen
Dutroux. Het proces, dat 1
maart is begonnen, duurt waar
schijnlijk tot in juni
moskou/AP - Russische men
senrechtenorganisaties hebben
een lijst gepubliceerd met de
namen van ruim een miljoen
mensen die onder sovjetdicta
tor Jozef Stalin bij zuiveringen
zijn vervolgd of vermoord.
De 1.345.796 namen, waarbij
enkele biografische gegevens
staan vermeld, staan op een cd-
rom. In totaal zijn onder Stalin
ongeveer twintig miljoen men
sen geëxecuteerd, gevangenge
zet of gedeporteerd. Naar
schatting ruim tien miljoen van
hen zijn omgekomen bij de zui
veringen, maar over veruit de
meesten van hen hebben de
mensenrechtengroepen geen
gegevens. Mensenrechtenacti
vist Arseni Roginski zei dat de
lijst bedoeld is om mensen te
helpen bij het zoeken naar ver
miste verwanten. Daarnaast is
de lijst echter vooral 'een waar
schuwing aan de maatschappij
en Ce autoriteiten over wat ge-
Een buste van Jozef Stalin in het Museum van het Communisme in
Praag. Voor veel Russen is de dictator nog altijd een held. Foto: AP
beurt in een land waar de ge
meenschap de macht niet con
troleert'. De cd-rom bevat on
der andere de namen van men
sen die op de zogeheten 'lijsten
vanCialin' stonden, ongeveer
44.000 personen die op per
soonlijk bevel van Stalin wer
den berecht wegens veronder
stelde politieke misdaden. De
meesten van hen werden ge-
exeiFiteerd.
Volgens Aleksander Jakovlev,
voorzitter van een presidentiële
commissie vomde rehabilitatie
van slachtofferkan de onder
drukking uit het verleden, ver
geet een groot aantal Russen de
terreur onder Stalin maar liever,
terwijl een ander deel er niet
van op de hoogte is of niet ge
looft dat de terreur heeft plaats
gevonden.
Uit een recent opinieonderzoek
bleek dat 45 procent van de
Russen vindt dat Stalin een
overwegend positieve rol in de
Russische geschiedenis heeft
gespeeld. Na de huidige presi
dent Vladimir Poetin werd Sta
lin het meest genoemd als suc
cesvolste Russische leider sinds
de revolutie van 1917.
De opstellers van de lijst kregen
overigens geen financiële steun
van de regering-Poetin. Ook
kregen ze geen toegang tot
overheidsarchieven.
