BINNENLAND 2
Meevaller van
161 miljoen
bij Betuwelijn
'Met achternaam verliest kind ook identiteit'
Europese
vorsten
naar Delft
Stemmig grijs en zwart in Staten Generaal
'Over dementie Juliana
is te weinig gesproken'
Werkkamers minister
voor twee ton verplaatst
'Schaduwmacht knapt
vuile werk regering op'
etal bekent
srval bejaarden
elburg - De drie verdach-
ie zondag zijn opgepakt in
nd met de brute overval
n bejaard echtpaar in
weert, hebben bekend. De
19, 20 en 21 jaar oud, ko-
uit Roemenië. De politie
ihet drietal op na een gro-
ekactie. Ze hadden in de
t een man van 80 jaar en
chtgenote van 69 jaar
rallen. Daarbij werd de
zwaar mishandeld. Hij is
tieke toestand naar het
iihuis gebracht.
itto boert
I achteruit
ningen - Het huidige be-
im de Nederlandse weide-
s te beschermen sorteert
Idoende effect. Dat stelde
mingen Universiteit en Re-
li gisteren naar aanleiding
inderzoek. Zo is de grut-
julatie tussen 1990 en
ondanks overeenkomsten
roeren met veertig procent
gelopen. „De grutto
it nog steeds snel in aantal
rwijl soorten als watersnip
mphaan vrijwel volledig
!t agrarisch gebied zijn
venen", aldus de onder-
irs. Om de weidevogels te
lermen zijn 'verdergaande
regelen' als verhogen van
ondwaterstand nodig.
oedoverleg
Ikquotum'
i - Minister Veerman van
iouw moet spoedoverleg
n met landbouwministers
st van Duitsland en Gay
van Frankrijk over de kor-
p het melkquotum. Dat
de Nederlandse Melkvee-
ers Vakbond (NMV). De
deed deze oproep giste-
)e Duitse minister heeft
lande plannen' om een
jdige korting van het quq-
raor haar melkveehouders
[te voeren. Een dergelijke
kan grote gevolgen voor de
jrlandse zuivelafzet in
Uand hebben.
gen over
suur minister
aag - Groenlinks wil op-
ring van minister Van Ar-
(ontwikkelingssamen-
ig) over haar ingrijpen bij
ad Internationale Samen-
Qg dat door het ministerie
uitgegeven. Van Ardenne
n andere formule voor het
in heeft de huidige hoofd-
teur weggestuurd. Vol-
ïroenLinks vraagt Van Ar-
i de redactie om zelfcen-
oe te passen.
»e gewonden
egeroefening
aag - Bij een oefening van
htmobiele brigade in de
iwaard zijn twee militai-
wond geraakt. De twee
en vermoedelijk in aanra-
ïet een wiel van een
ok-transporthelikopter
lie landde. Eén militair
er observatie opgenomen
ziekenhuis. Hij heeft een
hersenschudding, maar is
huis. De ander kon ter
e aan een lichte verwon-
rarden behandeld.
mogelijk
choten
en - Een lijnbus van
vervoerder Connexxion is
ivond in Vaassen (Gelder-
vermoedelijk beschoten
;n vuurwapen. Daardoor
ruit gesneuveld. De bus-
eur en de zes passagiers
i ongedeerd. De politie
'etuigen van het incident,
id acht uur plaatshad.
handeling
erwijzeres
nd - De politie heeft een
lar uit Helmond aange-
n dat een 48-jarige on-
zeres had mishandeld,
ichtoffer is met een
vond en een hersen-
ling naar een ziekenhuis
bracht. Een van de leer-
van het slachtoffer meld-
mderwijzeres dat een
hem had geslagen. Toen
uw de knaap daarop aan
bemoeiden diens ouders
mee. De moeder sloeg
ooijuf en de vader schop-
n haar hoofd.
jaar cel geëist
in Congolees
dam - Tegen een 51-jari-
golese oud-kolonel is
n voor de rechtbank in
lam vijfjaar cel geëist
i misdaden tijdens het
1 van dictator Mobutu in
Het is de eerste keer dat
erland een buitenlandse
hte op grond van het
ïgsverdrag voor een
ink komt. De man is vo-
opgepakt in zijn woon-
'andeweer. Hij wordt
tit van het ernstig mis-
en van een douaneme
ier en het diverse keren
:hten van een vrouw.
Dodenwacht 24 uur per dag
De Eerste en Tweede Kamer en het voltallige kabinet herdachten gisteren in de Ridderzaal prinses Juliana. Foto: GPD/Evert-Jan Daniëls
den haag/gpd - De
Zweedse koning Carl Gus-
taf en zijn vrouw koningin
Silvia komen dinsdag naar
de bijzetting van prinses
Juliana. Dat heeft het
Zweedse hof bekendge
maakt. België stuurt ko
ning Albert en koningin
Paola, zo is gisteren in
Brussel bevestigd. De
woordvoerder van het
Zarzuelepaleis in Madrid
meldde dat koning Juan
Carlos en koningin Sofia
Spanje vertegenwoordi
gen. Uit Denemarken rei
zen koningin Margrethe
en prins Henrik naar
Delft, laat het kantoor van
de hofmaarschalk weten.
Wie van de overige Euro
pese vorstenhuizen pre
cies komen, maakt de
Rijksvoorlichtingsdienst
pas in het weekeinde be
kend, want aan de meeste
hoven moeten voor een
reis naar Nederland nog
agenda's worden omgezet
of aangepast.
Luxemburg, met het ver
wante Huis van Nassau,
zal ongetwijfeld zijn verte
genwoordigd door groot
hertog Henri en zijn
vrouw Maria Teresa en
wellicht ook de in 2000 te
ruggetreden groothertog
Jan. Diens vrouw, Jose
phine-Charlotte, zal van
wege haar ziekte niet ko
men. Koningin Elizabeth
van Groot-Brittannië, vier
jaar na Juliana op de
troon gekomen, laat het
bijwonen van begrafenis
sen en huwelijken meest
al over aan haar kinderen.
Haar echtgenoot prins
Philip lijkt dit keer echter
een logischer keuze.
willemstad/anp - De Antilli
aanse premier Mirna Louisa-
Godett woont dinsdag in de
Nieuwe Kerk in Delft de uit
vaartdienst van prinses Juliana
bij. Ze doet dat namens de re
gering en bevolking van de Ne-
den haag/gpd - Sommige mi
nisters controleren nog snel of
hun gsm wel uitstaat, terwijl
strijkers van het Residentieor
kest de enorme ruimte al vullen
met de weemoedige 'Elegy' van
Edward Elgar. En achter hun
rug staat een lege troon te mid
den van witte rozen. Voor het
laatst in 1979 sprak Juliana van
af die plaats de Staten-Generaal
toe, sindsdien haar dochter
Beatrix. Maar deze dag lijkt die
troon vooral te willen getuigen
van de afwezige prinses.
De Tweede- en Eerste Kamer
kwamen gisteren in de Ridder
zaal bijeen in een bijzondere
derlandse Antillen.
De premier vertrekt zaterdag
naar Nederland en vliegt zon
dag 4 april weer terug. Ook
gouverneur Goedgedrag en sta-
tenvoorzitter Lucia zullen de
plechtigheid bijwonen. Louisa-
vergadering van de Staten-Ge
neraal ter herdenking van prin
ses Juliana. Onder de genodig
den, zonder uitzondering in
stemmig grijs en zwart, het
corps diplomatique, de oud
premiers Wim Kok en Piet de
Jong, provinciebestuurders, mi
nisters van staat en topmensen
uit bedrijfsleven en militaire
kring. Het parlement schrapte
alle openbare vergaderingen tot
na de uitvaart volgende week
dinsdag, behalve deze.
Veel is al gezegd over Juliana en
haar betekenis voor Nederland,
maar het werd op deze dag
voor de fine de fleur van de na-
Godett verwacht in die week
ook een gesprek te hebben met
haar ambtsgenoot Balkenende.
De leden van de Antilliaanse
raad van ministers tekenden
gisteren het condoleanceregis
ter voor prinses Juliana.
tie nog een keer herhaald.
Weisglas en Timmerman bena
drukten de grote betekenis die
Juliana heeft gehad voor de de
mocratie en het staatsbestel,
premier Balkenende gaf vooral
blijk van zijn waardering voor
het morele appèl dat Juliana al
decennia eerder dan hijzelf op
het Nederlandse volk deed.
De premier maakte daarbij
veelvuldig gebruik van de kerst
toespraken, die Juliana zelf
schreef. „Ze geloofde in ver
nieuwing en verandering. 'Waar
leven is, is groei en actie', zei ze
in 1954. Telkens weer riep ze
mensen op om naar vermogen
den haag/gpd - Alzheimer Ne
derland en de Hersenstichting
vinden het een gemiste kans
dat de dementie van prinses Ju
liana amper publiekelijk aan de
orde is geweest. Wel respecte
ren ze die wens van de konink
lijk familie. „Maar wanneer be
kende mensen openheid geven
over hun ziekte, leidt dat tot
meer begrip voor die ziekte in
de samenleving."
De Rijksvoorlichtingsdienst
(RVD) heeft nooit veel woorden
gewijd aan de geestelijke toe
stand van prinses Juliana. Wel
liet prins Bernhard zich in de
zomer van 2001 ontvallen dat
het geheugen van zijn vrouw
'nul is' en dat zij familieleden
soms niet herkende. Dankbaar
greep Alzheimer Nederland die
ontboezeming aan. „De open
heid over de ziekte van prinses
Juliana is een troost voor de
honderdduizenden Nederlan
ders die iemand met dementie
in hun omgeving hebben", stel
de de organisatie.
Maar de RVD nuanceerde die
stelling snel. „De prinses lijdt
aan een ernstige vorm van ge
heugenverlies, die vaker voor
komt bij mensen op hoge leef
tijd." Begrijpelijk, maar toch
ook jammer, vindt directeur
Marc Wortmann van de organi
satie. „Prins Bernhard maakte
duidelijk dat iedereen de ziekte
kan krijgen, van hoog tot laag.
Ik ben geen arts, maar alles
wijst erop dat prinses Juliana
aan dementie leed. Mensen
vinden het moeilijk om over
hun geestelijke ziekte te praten.
Wanneer bekende personen
mee te doen. En om niet teleur
gesteld af te haken bij tegensla
gen. Wij zijn immers wezens
van vallen en opstaan. Doorzet
tingsvermogen was een deugd,
die bij haar hoog stond aange
schreven."
De plechtige bijeenkomst werd
besloten met een minuut stilte
en het Wilhelmus door het Re
sidentieorkest. Eenmaal buiten
werd het politieke bedrijf - zij
het informeel - vrijwel onmid
dellijk hervat. Kamerleden van
coalitie en linkse oppositie gin
gen met elkaar in de clinch over
de vraag of de vergadervrije pe
riode niet al te lang duurt.
daar open over zijn, doorbreek
je dat taboe een beetje."
Naar schatting telt Nederland
250.000 Alzheimerpatiënten.
Alzheimer is de meest voorko
mende vorm van dementie, de
verzamelnaam voor circa zestig
varianten van hersenaandoe-
ningen. Van alle patiënten met
dementie heeft tweederde ver
schijnselen die duiden op Alz
heimer: last van geheugenver
lies, niet meer kunnen herken
nen en achteruitgang van licha
melijke vermogens. „We ver
wachten dat over een jaar of
twintig het aantal Alzheimerpa
tiënten is verdubbeld", zegt
Wortmann. „Aandacht is dus
niet verkeerd."
Dat zegt ook Riekie van Nies,
adjunct-directeur van de Ne
derlandse Hersenstichting.
„Openheid haalt een ziekte als
dementie uit de sfeer van
schaamte. Ouderen voelen zich
gesteund wanneer ze zien: hé,
deze problemen spelen niet al
leen bij mij." Toch benadrukt
Van Nies dat de koninklijke fa
milie zelf beslist wat ze wel en
wat ze niet naar buiten brengt.
Wel kent ze de voorbeelden van
prominente patiënten als oud
president Reagan van de VS,
van wie is toegegeven dat hij
aan Alzheimer lijdt. De aan
dacht voor de ziekte is daarna
in Amerika flink toegenomen.
Dat is ook het geval in Zweden,
waar koningin Sylvia meerdere
malen kenbaar heeft gemaakt
dat haar moeder Alice aan Alz
heimer leed. Sylvia kreeg daar
voor drie jaar geleden de eerste
European Alzheimer Award.
den haag/ANP - Militairen zul
len de komende dagen 24 uur
per dag een dodenwacht hou
den in de kapel waar prinses
Juliana ligt opgebaard. De chef
defensiestaf en de bevelhebbers
van de vier krijgsmachtdelen
openden vanochtend om 09.00
uur de wacht in paleis Noord
einde. Vanaf vandaag kunnen
burgers de laatste eer betonen
aan prinses Juliana.
De dodenwacht zal tussen
09.00 en 23.00 uur bestaan uit
vier hoofdofficieren, ter linker
en rechterzijde van de baar.
Tussen 23.00 en 09.00 uur
wordt deze taak door de mare
chaussee vervuld. In totaal ne
men 96 militairen deel aan de
dodenwacht.
Sinds de overbrenging van het
den haag/anp - Minister Peijs
van verkeer en waterstaat is 161
miljoen euro goedkoper uit bij
de bouw van de Betuwelijn, de
goederenspoorlijn die de Rotter
damse havenmet Duitsland ver
bindt. Bij de aanbestedingen vo
rig jaar heeft railbeheerder Pro-
Rail dat bedrag bespaard bij aan
bestedingen voor werken die
waren begroot op 544 miljoen
euro.
De bewindsvrouw laat de
Tweede Kamer nog in spanning
wat ze met die meevaller gaat
doen. De Kamer zal in mei in
de voorjaarsnota geïnformeerd
worden over wat er gebeurt met
het geld, liet ze gisteren in een
brief weten.
De 161 miljoen euro is een rela
tief klein bedrag op de totale
geraamde kosten van ruim 4,5
miljard van de 160 kilometer
lange spoorlijn, die eind 2006
klaar moet zijn. De meevaller
staat ook los van de 'stroppen-
pot' van een kleine miljard (985
den haag/gpd - Minister Van
der Hoeven (CDA) heeft twee
honderdduizend euro uitgege
ven aan de verplaatsing van
haar werkkamer en die van
haar beide staatssecretarissen
in het onlangs opgeleverde
nieuwe kantoor van het minis
terie van onderwijs in Den
Haag.
Volgens een woordvoerder van
de minister was Van der Hoe
ven niet gelukkig met de plaats
die oud-minister Hermans voor
zichzelf in het nieuwe gebouw
had gereserveerd. De afstand
tussen de politieke leiding en
de ambtelijke staf op de vijfde
etage was volgens haar te groot.
De bouw was al te ver gevor
derd om de inrichting van het
kantoor zonder bijkomende
kosten te veranderen.
De verhuizing in het departe
ment loopt zo in de papieren
omdat de werkkamers van Van
der Hoeven en de staatssecreta
rissen Nijs en Van der Laan van
geluiddichte muren moeten
worden voorzien. Ook moeten
de plafonds worden aangepast
in verband met de plaatsing
van sprinklers. „Erg vervelend,
maar het aanpassen van deze
zaken vóór de verhuizing was
stoffelijk overschot van prinses
Juliana naar paleis Noordeinde
staan tevens twee ereposten bij
de rouwkapel in het paleis. Gre
nadiers van het garderegiment
Grenadiers en Jagers vervullen
deze taak Naast de militairen
van de koninklijke landmacht,
vormt ook de koninklijke mare
chaussee een erepost bij het
paleis. De dodenwacht en de
ereposten blijven tot en met
maandag 29 maart, de dag voor
de uitvaart van de prinses.
Tot en met maandag staat bui
ten bij paleis Noordeinde een
fakkelwacht opgesteld. De fak-
kelwacht bestaat uit 31 militai
ren die bij het invallen van de
duisternis de wacht houden.
Elk krijgsmachtdeel vaardigt
militairen af.
'We moeten
voorzichtig
zijn met
incasseren'
miljoen euro) die het ministerie
hanteert voor de Betuwelijn én
de HSL-flitstrein Amsterdam-
Parijs. Wat dat betreft meldt
minister Peijs 'positieve ontwik
kelingen', waardoor deze zoge
heten risicoreservering wellicht
kan worden verlaagd.
Met de nodige slagen om de
arm valt de reservering nu een
kleine 150 miljoen lager uit. Het
echte voordeel is pas in te boe
ken als medio dit jaar meer dui
delijk is over enkele belangrijke
risico's. „Op zich is het positief
nieuws, maar we moeten voor
zichtig zijn met incasseren", al
dus een woordvoerder in Den
Haag.
nog veel duurder geweest, want
dan was het ministerie twee
maanden te laat opgeleverd",
aldus een woordvoerder. Het
nieuwe gebouw in Den Haag
werd in oktober vorig jaar in ge
bruik genomen.
De 200.000 euro komt bovenop
de normale inrichtingskosten
van de drie werkkamers, waar
voor 75.000 euro is uitgetrok
ken. Tevens bleek dat er ook ex
tra veiligheidsvoorzieningen ge
troffen moesten worden. Daar
mee is nog eens 75.000 euro ge
moeid. „De normen voor de
beveiliging van ministers zijn
strenger geworden. In de oude
situatie liep je vanuit de lift-
ruimte zó de ministerskamer
binnen", aldus een woordvoer
der.
Het ministerie van onderwijs
was tot oktober vorig jaar ge
vestigd in Zoetermeer, maar
oud-minister Hermans vond de
afstand tot het regeringscen
trum te groot en besloot in 2000
naar Den Haag te verhuizen.
Minister Van der Hoeven, des
tijds nog Kamerlid, was het
daar fundamenteel mee oneens
vanwege de hoge kosten die de
verhuizing met zich mee
bracht.
...Hgf W,r IN K TW(M WflU. <jMT W8E oifég...
Illustratie: Wim Stevenhagen
Antilliaanse premier Godett bij uitvaart Juliana
Onderzoek Kamerlid GroenLinks
den haag/gpd - Nederland kent
een schaduwmacht van een
paar personen uit grote politie
ke partijen die vaak worden ge
vraagd om in onderzoekscom
missies te gaan zitten. Er is
geen openheid of parlementai
re controle op het werk van die
commissies. Dat zegt Groen-
Links-kamerlid Wijnand Duy-
vendak.
Volgens Duyvendak bestaat er
een gesloten netwerk van men
sen die elkaar goed kennen en
die nauwe banden hebben met
het bedrijfsleven.
Nummer een van die 'scha
duwmacht' is volgens Duyven
dak Hans Alders (PvdA, com
missaris van de koningin in
Groningen). Twee zou Roel in 't
Veld, voormalig staatssecretaris
van de PvdA zijn, en nummer
drie Elco Brinkman, ex-minister
erj£ ex-fractievoorzitter in de
Tweede Kamer voor het CDA,
die nu voorzitter is van de
AVBB, de federatie van bouw
verenigingen. Op nummer vier
van de lijst staat volgens Duy
vendak WD-politica Leemhuis-
Stout, voormalig commissaris
van de koningin in Zuid-Hol
land.
Volgens Duyvendak is het een
soort traditie van kabinet en
ministers om bij een moeilijke
kwestie een adviescommissie in
het leven te roepen. Die moet
volgens hem het vuile werk op
knappen als er een ramp is ge
beurd of als er meningsver
schillen moeten worden weg
Hij heeft vastgesteld dat sinds
1995 88 keer een commissie
werd ingesteld, zo maakte hij
gisteravond wereldkundig via
het tv-programma Barend en
VagDorp.
door Alex Bogers en Angela de Jong
den haag - De ouders van Sylvia zijn
sinds enkele maanden uit elkaar. Wat er
precies is misgegaan, houdt ze voor zich.
Wel schrijft ze op ouders.nl dat ze 'nog
weinig' met haar vader te maken wil heb
ben. Daarom wil ze de achternaam van
haar moeder aannemen. „Kan dat zo
maar? En hoe werkt dat?"
Sylvia is 18 jaar. Wettelijk staat haar
niets in de weg haar achternaam te ver
anderen, behalve dan 226,89 euro plus
bijkomende kosten voor advocaat en
rechtbank. Voor een minderjarige lag
dat altijd moeilijker. Per 1 april krijgen
kinderen van twaalf jaar en ouder de be
slissende stem over hun achternaam als
de ouders er samen niet uitkomen. Maar
alleen als één van de ouders het gezag
over het kind heeft, en niet allebei.
Het klinkt sympathiek, maar de nieuwe
situatie is zeker niet altijd goed voor het
kind, benadrukt Ed Spruijt, hoofddocent
kinder- en jeugdstudies aan de Universi
teit Utrecht. „Een van de ouders kan
me'A enige druk op een naamswijziging
Kinderen krijgen vanaf 1 april meer zeg
genschap over hun achternaam.
Archieffoto: GPD/Jeroen Poortvliet
aansturen. Het kind zal toch loyaal zijn
aan de ouder bij wie het woont."
Vorig jaar kwamen bij het ministerie van
justitie 2897 verzoeken binnen om de
achternaam te mogen wijzigen. In 505
gevallen ging het om jongeren tussen de
12 en 18 jaar, in 903 gevallen om kinde
ren jonger dan 12. Gemiddeld wordt
tachtig tot negentig procent van die ver
zoeken toegewezen. Een van de ouders
moet het verzoek indienen. Dat veran
dert ook in de nieuwe situatie niet.
De redenen om de achternaam te willen
veranderen lopen uiteen. Soms wil het
kind niet meer de naam van de vader
dragen omdat die hem of haar seksueel
heeft misbruikt. Een andere reden is dat
de vader een bekende crimineel is of dat
de naam raar is. De grootste categorie
vormen echter kinderen die hun vaders
al lang niet meer gezien hebben.
Volgens Frank van Haaren, voorzitter
van stichting Dwaze Vaders, is de
'wraakzucht' van een van de ouders -
veelal de moeder - een veel voorkomen
de drijfveer voor naamswijziging bij kin
deren. Hij pleit er daarom voor de leef
tijd om de naam te kunnen wijzigen
juist te verhogen. Naar 21 of 25 jaar bij
voorbeeld. Dan zijn kinderen minder
gevoelig voor wraakzucht en kunnen ze
ook beter de gevolgen overzien.
„Een kind van twaalf èeeft de geestelijke
vermogens niet om dergelijke vergaande
beslissingen te nemen", zegt hij fel.
„Terwijl je hem wel een deel van zijn
identiteit, zijn achtergrond afneemt. Ik
heb al zo vaak meegemaakt dat kinderen
als ze ouder worden spüt krijgen en op
zoek gaan naar hun vwtels. Program
ma's als Spoorloos varen er wel bij."
Volgens het ministerie van justitie is een
kind van twaalf wel degelijk mondig ge
noeg om een dergelijke beslissing te ne
men. Vanaf die leeftijd mag het immers
ook kiezen bij wie van de ouders het na
een scheiding wil wonen. Andere reden
voor de wetswijziging is dat deze de
druk bij de Raad voor de Kinderbescher
ming moet verlichten. Tot nu toe had
die een adviserende rol bij deze zaken.
'Dwaze vader' Van Haaren wijst er nog
op dat een nieuwe achternaam niet al
leen ingrijpend is voor het kind. Ook va
ders lijden eronder. „Bij sommigen laait
de vechtlust op als ze horen dat hun
kind hum achternaam verliest. Ze heb
ben iets van: verdorie, ik laat mijn kind
zijn identiteit niet ontnemen. Maar an
deren klappen helemaal in elkaar. Ik heb
al wat rouwkaarten gekregen. Dan was
die naamswijziging net de druppel na
een echtscheiding."
