Provincie vreest ontwikkeling Valkenburg
Leiden, Leiden en nog eens Leiden
m
Singel
Vrijdag 16 apr
LEIDEN REGIO
Beroemde Leidse ruzie dreunt 400 jaar later nog na
Handtekeningen teg<
Woutertje Pieterse
Start 19.30 uur
Start verkoop 25 maarl
Bollentelers krijge
schade toch vergo*
donderdag 25 MAART 200
'Burgerluchtvaart schaadt leefbaarheid én economie'
door Erna Straatsma
den haag/valkenburg - De pro
vincie maakt zich zorgen over de
mogelijke komst van burger
luchtvaart op vliegkamp Valken
burg. Dit zou de leefbaarheid in
de regio schaden en de economi
sche positie van Rotterdam Air-
port bedreigen, meent Zuid-Hol
land.
In een brief aan de Tweede Ka
mer spreken gedeputeerde sta
ten de vrees uit voor aanzienlij
ke geluidsoverlast. 'De leefkwa
liteit in de directe omgeving,
maar ook in aangrenzende
kwetsbare gebieden als het stil-
tegebied Meijendel, zal ingrij
pend verslechteren. De provin
cie wil de extra milieuhinder
voor een van de dichtstbe-
bouwde gebieden van Neder
land voorkomen.'
Een 'eerste economische analy
se' geeft volgens GS aan dat een
nieuw regionaal vliegveld een
'sterk marktverstorend effect'
heeft op de regionale luchtha
vens in Rotterdam en Lelystad.
'De provincie is daarom geen
voorstander van een tweede re
gionale luchthaven, in een toch
al zwaar belaste provincie on
der de aanvliegroutes van
Schiphol'.
De provincie pleit voor sluiting
van het vliegkamp, om het ge
bied geschikt te maken voor
woningbouw. 'De enorme be
hoefte aan wonen, recreatie en
natuur in dit deel van de Rand
stad komt niet overeen met een
eventuele transformatie van
Marinevliegkamp Valkenburg
naar civiel gebruik'. GS willen
de resultaten van verder onder
zoek naar een andere bestem
ming van het vliegkamp niet af
wachten.
De Wassenaarse verkeerswet
houder H. Klooster vindt de
stellingname van de provincie
merkwaardig. „Zij weten blijk
baar alles al", zegt de CDA-be-
stuurder, die het onderzoek
naar de mogelijkheden van
commerciële luchtvaart onder
steunt. „Allerlei vragen zijn nog
niet beantwoord en de provin
cie roept alweer dat commerci
ële luchtvaart tot onaanvaard
bare hinder in de omgeving
leidt. Ik begrijp niet waar ze dat
op baseren."
Klooster heeft zelf 'nog geen
positie ingenomen'. „Ik wil
eerst afwachten wat het ko
mende Kamerdebat oplevert.
Tot dat moment hebben wij
geen mening over de ontwikke
lingsmogelijkheden van Val
kenburg."
De Tweede Kamer zou deze
week praten over Valkenburg.
Dat debat is uitgesteld vanwege
de rouwperiode voor Juliana.
door Silvan Schoonhoven
leiden - Een schouderophalen,
een glazige blik of een gemom
peld 'lekker belangrijk'. Dat zou
bij de gemiddelde student in
2004 nog de meest uitgesproken
reactie zijn op de kwestie die
precies vierhonderd jaar geleden
nog te vuur en te zwaard werd
uitgevochten. De twist tussen
Arminius en Gomarus geldt als
Leidens beroemdste ruzie over 's
werelds triviaalste vraagstuk,
lijkt het. Toch, hoe futiel de
kwestie vandaag ook lijkt, het
conflict tussen de twee Leidse
professoren echoot vierhonderd
jaar later nog na. De universiteit
organiseert een lezingencyclus
over de vete.
Arminius en Gomarus waren
uitgerekend buren, in de Leidse
Nonnensteeg. Over de heg heb
ben ze elkaar met argumenten
en beledigingen bestookt. Het
ging om de kruisdood van Je
zus. Sinds deze maand zijn de
bloederige details van dat offer
weer eens te zien in de film The
Passion of the Christ. Maar voor
wie vloeide dat bloed? Daarover
verschilden de twee professo
ren diepgaand van mening. Je
zus is voor iedereen gestorven,
zei Arminius. Alleen voor een
select groepje, hield Gomarus
vol.
Dat de mens een misbaksel is,
daar waren ze het nog over
eens. De rjiens is 'onbekwaam
tot enig goed en geneigd tot alle
kwaad', staat in de Heidelberg-
se Catechismus te lezen. De
aardbewoner kan zich dus
nooit zelf zodanig netjes gedra
gen dat hij aan Gods wil vol
doet. Daarom is Christus ge
stuurd, menen de aanhangers
van het gelijknamige geloof.
Zonder Jezus is er ook geen
redding van de eeuwige pijn.
Waar Gomarus en Arminius op
botsten, was de vraag hoeveel
de mens zelf aan die verlossing
kan bijdragen. Volgens Goma
rus had de mens niets te kiezen.
God heeft namelijk al besloten
wie bestemd is voor het eeuwig
heil en wie verloren gaat. Jezus
is alleen voor dat kleine groepje
uitverkorenen aan het kruis ge
storven. Arminius daarentegen
MEJSTTE lye ,vdAjandu.s, caUnwfu arüins
ATLM3NIVS ten-a laws duk.atijhc f4t__
Arminius: ledereen kan het heil aannemen of afwijzen.
Gomarus: God heeft al vastgesteld wie verdoemd is of verlost.
dichtte de mens vrije wil toe.
Die kan het heil dat God hem
aanbiedt weigeren.
Journalist Agnes Amelink herin
nert zich in haar boek De Gere
formeerden hoe het onder
scheid op haar lagere school
met den Bijbel werd uitgelegd.
„God deelt de genade uit. Go-
maristen geloven dat God jou
die genade in handen stopt; ar-
minianen menen datje die ge
nade zelf uit Gods hand kan
aanpakken. Hoe levendig dit
onderscheid ons als elfjarigen
halverwege de jaren zestig werd
ingeprent, mag blijken uit het
feit dat mijn gereformeerde
buurman en ik ons samen keer
den tegen een hervormde klas
genoot: wij zijn lekker gomaris-
ten!"
De ruzie bleef niet zonder ge
volgen. De regering bemoeide
zich ermee en de kerk organi
seerde een grootschalige verga
dering. Op de Dordtse synode
moest voor eens en altijd wor
den uitgemaakt wat de kerk
gangers dienden te geloven. De
Arminianen (Bavianen ge
noemd door hun tegenstan
ders) trokken aan het kortste
eind. Predikanten die na de
Dordtse synode nog de 'Re
monstrantse' leer van Arminius
verkondigden, werden verban
nen of gevangen gezet.
„Het escaleerde doordat het
ontaardde tot een politieke
kwestie", zegt kerkhistoricus
Verboom, die de lezingen ver
zorgt. „Op de Breestraat heeft
zelfs een schans gestaan om de
partijen uit elkaar te houden.
Het ging toen allang niet meer
om de vrije wil."
Sindsdien is het nooit meer
goed gekomen. Het zal veel (go-
maristische) gereformeerden
verdrieten dat een remon
strantse voorgangster prinses
Juliana's uitvaart leidt. Ver
boom: „Het verschil tussen ar
minianen en gomaristen speelt
ook nog in de orthodoxe flank
Hij was al jarenlang bezig met
het verzamelen van ansicht
kaarten van kerken. Geen
boek- of prentenwinkel was
veilig voor hem. Maar met het
verzamelen van allerlei artike
len over Leiden is de 72-jarige
J. van den Ende pas in 1995 be
gonnen. Inmiddels heeft hij
zo'n 80 ordners en een aantal
boekenkasten vol met alles wat
er over de Sleutelstad is ge
schreven.
De oud-PTT'er, die 13 jaar ge
leden met de VUT ging, speurt
alle kranten en huis-aan-huis-
bladen af op Leids nieuws. Fo
to's haalt hij bijvoorbeeld van
oude kalenders maar hij gaat
ook voor informatiemateriaal
naar het stadhuis of Stads-
bouwhuis. „Ik bewaarde al ja
ren artikelen over Leiden. Op
een gegeven moment lag mijn
hele schuur vol met stapels fo
to's en krantenknipsels en toen
ben ik alles maar eens gaan or
denen, rangschikken en archi
veren."
Elke ordner gaat over een be
paalde wijk of een bepaald on
derwerp. Zo heeft Van den En-
de mappen over de Merenwijk,
de Stevenshof, de Lakenfees-
ten, 3 oktober en de Rijn Gou
we Lijn, maar ook over woon-
stichting Portaal. En een aparte
ordner is gewijd aan alles wat
er over de diverse burgemees
ters van Leiden is geschreven.
„Daarnaast heb ik voor artike
len over bijvoorbeeld meeu-
wenoverlast waar de hele stad
mee te maken heeft, een map
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
Van den Ende geeft naar eigen
zeggen toe aan zijn verzamel
woede 'omdat ik het leuk en
interessant vind'. „Het begint
met een paar artikeltjes, daarna
denk je 'dit is ook wel leuk' en
van lieverlee ga je verder. In
middels weet de hele familie en
kennissenkring van mijn hob
by dus soms komt er nog wei
eens iemand langs met stukjes
over Leiden die ze van de com
puter hebben afgehaald. Ook
die plak ik keurig op een wit
A4-tje en die pagina wordt ver
volgens in een ordner op da
tum gerangschikt."
De collectioneur heeft ook de
Wegwijzer voor Leiden die de
gemeente jaarlijks uitgeeft, op
één editie na compleet. „Ik mis
de jaargang van 1985-1986, dus
als iemand nog zo'n boekje
heeft liggen, houd ik mij aan
bevolen. Soms koop ik iets, het
meeste knip ik uit het Leidscb
Dagblad en af en toe biets ik
ook wel eens iets. De hobby
kost namelijk al genoeg omdat
alle artikelen op papier worden
geplakt en in plastic bescherm-
hoezen gaan."
Van den Ende voelt zich nog
gezond en is dan ook helemaal
niet van plan om met zijn hob
by te stoppen.,Wat ik wel heb
opgeschreven is dat mijn ver
zameling niet verloren mag
gaan. Mijn drie zoons willen de
collectie niet hebben, maar als
ik er niet meer ben moeten de
mappen en boekjes maar naar
het Gemeentearchief of de Ver
eniging Oud Leiden. En ik heb
begrepen dat de 3 October-
Vereeniging ook een eigen ar
chief heeft Die kan ik dus ook
nog gelukkig maken."
Demonstraties bij Jahn
De Christelijke Gymnastiek
Vereniging Jahn is met onge
veer 700 leden een van de
grootste verenigingen in Lei
den. De gymnasten van de af
delingen jazzgym en acro-gym-
nasöek laten zaterdag hun
kunnen zien in de 3 Octoberhal
van 19.30 tot ongeveer 22.00
uur. De jazzdemonstratie
wordt verzorgd door drie selec-
tiegroepen en ook andere le
den van de groepen van 4 tot
50-plus geven acte de presen
ce. Acro-gymnastiek is vrij
nieuw binnen de vereniging.
Het gaat om balansvormen
met partners. Dat kan met
tweetallen, drietallen en vier
tallen. Ook wordt er met de he
le groep een toren gebouwd.
De partners zijn meestal een
groot sterk iemand met veel
evenwicht en een klein, licht en
lenig iemand. Jongens kunnen
met jongens en meiden kun
nen met meiden. Maar meiden
kunnen ook met jongens. De
groep die aan acro doet bij
Jahn varieert in leeftijd van 7
jaar tot 21 jaar.
Erlc-ian Berendsen
leiden - Een deel van de Raads-
herenbuurt is fel gekant tegen
de uitbreiding van basisschool
Woutertje Pieterse in de Leidse
Hout. Dat blijkt uit een actie
van buurtbewoner Marina van
der Horst, die 174 handtekenin
gen inzamelde tegen de uitbrei
ding. De ondertekenaars vragen
het college van B en W 'met
klem om een dependance van
de Woutertje Pieterse school te
realiseren op een andere locatie
dan in de Leidse Hout'. Dat
omdat de uitbreiding in strijd
zou zijn met het bestemmings
plan en de groene bestemming
van het park.
D66-wethouder Hessing van
onderwijs wil dat de basis
school acht lokalen bouwt op
een grasveld dat grenst aan de
Leidse Hout. De Vereniging
Vrienden van de Leidse Hout is
sterk verdeeld over dat plan.
Een deel van de vereniging er
kent de behoefte aan openbaar
onderwijs in de Raadsheren-
buurt en Vogelwijk. In februari
besloot het bestuur daarom tot
een 'nee, tenzij'. De uitbreiding
mag er komen, maar op voor
waarde dat het bij deze
bouw blijft. Wil Woutertj
terse nog verder groeier.,
moet de school elders
stad een dependance zr
Ook moet een 'groene al n
ding' het schoolterrein
nen van de Hout. De
ging wil bovendien dat
meente de 2500 vierkante
bouwgrond compenseert,
Van der Horst vindt het
punt van de meerderhei'
de Vrienden 'onbegrip
„Een 'nee, tenzij' komt me
een 'ja'. Ik ben deze actu
gonnen uit pure kwaa i
Het gaat mij om het basi ei
cipe dat een bestemmin
niet mag worden aangeta it
gaat er niet om dat het
een trapveldje is. Het isp
ruimte. En open lucht
schaars goed aan het wor 1.
de stad. Ik vind het b
voor Woutertje Pieterse,
die school had toenteiiv
niet op deze plek gel,
moeten worden."
Op 13 april vergadert
meenteraad over de u v
dingsplannen.
Paaseieren schilderen voor
goede doel in De Kopermol;
leiden - Kinderen kunnen paas
eieren verven voor kinderen.
De Kiwanis Club Leiden Sleu
telstad staat zaterdag met een
kraam in winkelcentrum De
Kopermolen in De Merenwijk,
waar de jeugd kan 'schilderen
op schaal'. De geverfde eieren
worden meteen verkocht. De
opbrengst van de actie, die op
10 april wordt herhaald in de
Leiderdorpse Winkelhof, is be
stemd voor het project Speci-
alKids, het digitale magazine
voor gehandicapte e*n chro
nisch zieke kinderen en hun
ouders.
Om het streefbedrag van 2.500
euro bij elkaar te krijgen dat no
dig is voor het onderhoud van
de website (www.specialkids.nl)
van de Delftse stichting, organi
seert de Kiwanis Club Leiden
Sleutelstad een week voor Ko
ninginnedag ook nog een Disco
Queen Party in Koetshuis De
Burcht. Tijdens dat dansfeest
op zaterdag 24 april draait een
dj muziek uit de jaren zeventig
en is de kledingcode oran
De Kiwanis Club Leiden 1
telstad is sinds anderha
de 'gemengde' variant va 3
veel langer bestaande
mannenclub met d(i
naam (zonder de toev1'
Sleutelstad) en behoort
zelfde internationale orj
tie. De Kiwanis vorme
netwerk van serviceclul'
wereldwijd 300.000 ledf1
vriendschap en dienstba
hoog in het vaandel
staan.
Voornaamste doelstellin 1
de verenigingen in 88 lai
het helpen van kinderen I
Kiwanis Club Leiden
stad heeft SpecialKids g
teerd. „Dat zorgt er met
ternetmagazine voor dat
ren die vroeger vaak vei1
bleven van contact, nu 1
kaar kunnen communie
aldus KCLS-president
Douwes. „Wij willen e1
zorgen dat ze die websil
nen onderhouden."
(advertentie)
29^^ m Leidsch Dagblad W
m
van de kerk. Zij zien de evange-
lischen (zoals bij de EO, red.)
als de nieuwe arminianen. Die
leggen in hun ogen veel te veel
nadruk op de vrije keus van
mensen."
Kerkhistoricus Verboom houdt zijn lezin
gen op 20 en 27 april, op 3,11,18 en 25
mei. Ze beginnen om 18.45 uur in zaal
235 van het LAK-gebouw aan de Cleve-
ringaplaats. Toehoorders betalen voor
toegang en een reader 65 euro, studenten
mogen gratis naar binnen. De universi
teitsbibliotheek houdt een expositie over
het onderwerp.
Inschrijfgeld voorverkoop 3,-
wedstrijdterrein 3,50
Start-Finish NUON Langegracht 70 Leij
Leiden
iNtaa
Leidsch Da
den haag/regio - Zevenenveer
tig bollentelers maken toch
kans op een schadevergoeding
vanwege verhoging van de
grondwaterstand in het duinge
bied tussen Zandvoort en
Noordwijk. Dit volgt uit een uit
spraak van de Afdeling be
stuursrechtspraak van de Raad
van State, die gisteren door het
rechtscollege bekend werd ge
maakt.
De verhoging van het grondwa
terpeil wordt veroorzaakt door
de jaarlijkse infiltratie van 70
miljoen kubieke meter opper
vlaktewater in het duingebied.
De provincies Zuid- en Noord-
Holland gaven de gemeente
Amsterdam daarvoor in 1992
een grondwatervergunning. De
bollentelers stellen dat hun ge
wassen in het teeltseizoen
1996/1997 onevenredig veel
schade hebben geleden door
het gestegen grondwaterpeil.
De hoogte van de claim maken
ze niet bekend.
Het provinciebestuur van Zuid-
Holland heeft altijd volgehou
den dat als er al schade is opge
treden, deze hooguit is i
komen in een smalle str(
125 meter langs de d
langs het Oosterkanaal,
puteerde Staten schart
achter een rapport
Grontmij waarin een aar
toren staat opgesomd d
geleid tot verhoging 1
grondwaterstand. Zo i:
1996/1997 veel regen j;
en functioneerde plaatsi
ontwateringsysteem nie
De provincie ziet in iedi
geen verband tussen de
aan de bollen en de ve
infiltratievergunning.
De Afdeling bestuu;
spraak, waar de bollent
augustus vorig jaar een
zaak voerden, leest in 1
port van de Grontmij er
rapport van TNO dat de
tie gevolgen voor de gr
terstand kan hebben to
kilometer afstand van d
rand. Het rechtscollege
ook op dat de provinc
bewijs heeft geleverd
schade door andere om:
heden is veroorzaakt.
Verzamelaar J. van den Ende: „Het begint met een paar artikeltjes en van lieverlee ga je steeds verder.
Foto: Henk Bouwman
