BUITENLAND
Israël beschiet
doelen Gaza
Mountain Storm moet Bin Laden opleveren
Absolute macht isoleert Poetin van kritiek
Spanning rond Georgië
Zapatero uit schaduw Gonzalez
Bang voor woede Spanjaarden
n doden bij
>eluk Kashmir
Mir - Bij een ongeluk met
leine bus in de Indiase
iaat Jammu en Kashmir
anmorgen zeker tien do-
jvallen. Het busje stortte
5 mensen aan boord in
ertig meter diep ravijn,
ngeluk gebeurde op een
Veg in de buurt van Ram-
70 kilometer ten noorden
winterhoofdstad Jam-
dverschuiving
[azachstan
■ata - Het dodental van de
ferschuiving van gisteren
zachstan voordeed is op
en tot 26. Onder de doden
jf kinderen. Er worden
ivee mensen vermist. De
offers vielen in twee flat-
uwen in Taldybulak.
n verdacht
9 moorden
- ngeles - Een Amerikaanse
zaterdag aangehouden
rdenking van moord, na-
izijn huis in Fresno negen
□en waren gevonden. De
«trof in een kamer de
lijke overschotten aan van
/rouwen en zeven kinde-
ian wie de oudste 8 jaar
n de jongste een zuige-
Mogelijk was er sprake van
ituele moord, zei een poli-
lordvoerder in de Ameri-
ie krant Fresno Bee.
r mensen
brand in auto
ti - Twee mannen en
v vrouwen zijn gisteren ver-
(1 Ibij een verkeersongeval
tdorp Overijse bij Brussel.
luto was met te hoge snel-
lit de bocht gevlogen en
tegen een huis terecht.
31 agen vloog meteen in
El L De vier inzittenden kon-
Si ich niet uit de vlammen
militairen
ood in Irak
ijjUD - Zes Amerikaanse mili-
gl izijn dit weekend omge-
nbij aanslagen in Irak.
loldaten vonden de dood
maandag 15 maart 2004
op pa-
e in het zuidoostelijk
-jdeel van Bagdad werden
vallen. Een vierde Ameri-
4kwam om toen elders in
d een bom ontplofte
de kant van de weg. In Ti-
den zaterdag twee doden
i gewonden toen een
le kant van de weg ver
bom afging op het mo-
dat hun patrouille pas-
If B.
i tse kinderen
tten auto
iGEN - Spelende kinderen
n zaterdag in het Duitse
een geparkeerde au-
let met een walsmachine.
ideren hadden aan de
i van het tonnen zware
gezeten en de wals zo
reging gezet. De schade
agt 10.000 euro.
adzic ontsnapt
ieuw
evo - Voor de tweede keer
iris een klopjacht op de
sch-Servische ex-presi-
ladovan Karadzic mislukt.
tisch-Servische politie
[erde zaterdag een groot-
jpse zoekactie in Oost-
ënaar Karadzic, die sinds
wordt gezocht door het
Blavië-Tribunaal.
in marshals'
indergrondse
en - Britse antiterreureen-
in burger gaan patrouil-
in de treinen en op de sta-
van de Londense onder-
Ipse. Deze maatregelen vor-
m onderdeel van een
'campagne voor waak-
Z heid' in de ondergrondse,
e controles op het spoor-
it worden strenger.
lijks 10.000
cuties in China
- China executeert jaar-
Igeveer 10.000 ter dood
deelde misdadigers. Dat
een Chinees parlements-
'izegd na afloop van een
!van het Volkscongres
msj nhij probeerde de uitvoe-
V1 de doodstraf aan ban-
laten leggen.
ekse politie
J it bom
spin boldak/ap - Een Afghaanse grenswachter bij Spin
Boldak wijst naar de kogelgaten in zijn wagen en daar
na in de richting van het land waar de daders, volgens
hem Taliban-strijders, vandaan kwamen: Pakistan. On
danks de inzet van duizenden militairen en de belofte
van de Pakistaanse president Pervez Musharraf om al
het mogelijke te doen om Osama bin Laden en de zij
nen op te sporen, zouden zich nog talloze Taliban- en
al-Qaedastrijders schuilhouden in het Pakistaanse deel
van het grensgebied.
Aan Afghaanse zijde zijn Amerikaanse soldaten gele
gerd voor de jacht op de Taliban en al-Qaeda. De Ame
rikanen mogen Pakistan niet in en moeten erop ver
trouwen dat hun Pakistaanse collega's verdachten zelf
oppakken, of de grens over drijven zodat ze in Afgha
nistan in de kraag kunnen worden gevat. De Verenigde
Staten zetten vorige week een nieuw offensief in in het
gebied: operatie Mountain Storm (bergstorm), om een
eind te maken aan de aanwezigheid van Taliban- en al-
Qaedastrijders en hopelijk die ene grote vangst te
doen: Osama bin Laden. Het gonst de laatste tijd van
de geruchten dat de Amerikanen hem bijna te pakken
hebben.
Afghaanse grenswachters betwijfelen of Mountain
Storm een succes wordt, vooral omdat er in de Pakis
taanse veiligheids- en inlichtingendiensten veel sym
pathisanten van de Taliban zitten. Volgens grenswach
ter Palawan kunnen de strijders vrij hun gang gaan.
„Ze leven daar, komen hier terreuraanslagen plegen en
gaan dan weer terug", zegt hij.
Pakistan ontkent dat soort aantijgingen en beweert
stellig dat het zich volledig inzet voor de strijd tegen
terroristen. En de cijfers lijken dat te beamen: sinds 11
september 2001 zijn meer dan vijfhonderd verdachten
opgepakt in Pakistan.
Mountain Storm is in nevelen gehuld. De Amerikanen
hebben alleen gemeld dat er intensiever gezocht wordt
en onverwachte controles worden uitgevoerd. Voorals
nog - de operatie is een week gaande, maar pas afgelo
pen weekeinde werd er ruchtbaarheid aan gegeven -
lijkt het er niet op dat de operatie met veel extra troe
pen en wapenvertoon gepaard gaat. Er zijn de laatste
dagen wat vrachtvliegtuigen en helikopters aangeko
men op de grootste Amerikaanse basis in het zuiden
van Afghanistan. Geruchten dat Task Force 121, de le
gereenheid die betrokken was bij de arrestatie van Sad
dam Hussein, deelneemt aan Mountain Storm wil de
legerleiding niet bevestigen.
Kiezers in Pavlov Pad keren huiswaarts na hun stem op Vladimir Poetin te hebben uitgebracht. Op de terugweg kochten ze een portret van de president en een goede fles wodka
om de overwinning van hun favoriet te vieren. Foto: EPA
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - De verkiezingsover
winning van gisteren geeft presi
dent Poetin de vrije hand. Nu de
consolidatie van de macht com
pleet is, wil de Russische leider
het levenspeil van de Russen ver
hogen. Het recept is duidelijk:
een vrije markteconomie in een
autoritair land.
De kritiek op het democratische
gehalte van de presidentsver
kiezingen neemt Poetin op de
koop toe. Van een eerlijke strijd
was geen moment sprake. Te
groot was de steun van het
staatsapparaat voor Poetin, te
zwak waren de tegenstanders.
De reprimande van de Organi
satie voor Veiligheid en Samen
werking in Europa (OVSE) kan
niet uitblijven, net als de tradi
tionele beschuldigingen van de
verliezers, dat het tellen van de
stemmen gepaard is gegaan
met fraude en manipulatie.
Rusland gaat desondanks over
tot de orde van de dag, want de
verkiezingen waren niet meer
dan een formaliteit. De nieuwe
regering van premier Michail
Fradkov ging al voor de stem
bus aan de slag. Poetins ambi
tie is duidelijk: „Het leven van
de gewone Rus moet verbete
ren."
Over de manier waarop is de
Russische leider schimmiger.
Een verkiezingsprogramma
heeft hij niet geschreven, net
als bij zijn eerste overwinning
in 2000. Maar anders dan toen
hoeft Poetin zich niet te be
kommeren om zijn machtspo
sitie. Het parlement is loyaal
aan het Kremlin, net als de me
dia, rechtbanken en de geïnti
mideerde zakenwereld. Voor de
komende vier jaar geldt:
'anything goes', alles kan.
De halvering van het aantal mi
nisters was een schot voor de
boeg. Het almaar uitdijende
ambtenarenapparaat - inmid
dels groter dan in de Sovjet-
Unie - moet eindelijk worden
afgeslankt. Kleine en middel
grote ondernemers dienen ver
lost te worden van de parasite
rende en corrupte bureaucratie,
zo heeft Poetin meerdere keren
laten weten. Zo moet de Russi
sche economie minder afhan
kelijk worden van de olie- en
gassector.
De nieuwe premier Fradkov
moet de hervormingen gaan
leiden. Dat de nieuwe rege
ringsleider twee jaar lang hoofd
van de belastingpolitie was, lijkt
geen toeval. Machtige regionale
bureaucraten die hervormingen
tegenwerken, kunnen met hun
persoonlijke belastingdossier
om de oren worden geslagen.
Dat zal de weerstand breken,
want iedereen heeft een vlekje
op het blazoen. Met zelfs de
rijkste man van Rusland, olie
baron Michail Chodorkovski, in
de gevangenis, is duidelijk: dit
kan iedereen overkomen.
Poetin wil zijn absolute
machtspositie gebruiken om
een vrije markteconomie te cre-
eren, maar door zijn onaantast
bare positie vinden de hervor
mingen plaats in een maat
schappelijk vacuüm. Nu de me
dia aan banden zijn gelegd, is
het de vraag of ze nog in staat
zijn corruptie in de samenle
ving bloot te leggen. Het uit ja
knikkers opgebouwde parle
ment lijkt niet meer in staat om
het beleid te corrigeren of aan
te passen. Zelfs in de regering
zitten nauwelijks onafhankelij
ke geesten die in staat zijn te
genwicht te bieden aan het
Kremlin.
De oren en ogen van Poetin in
de samenleving zijn de 'silovi-
ki', de voormalige KGB'ers en
militairen die nu bijna eender
de van de belangrijkste bureau
cratische posten bemannen. In
de zakenwereld boezemt deze
groep juist wantrouwen in, om
dat ze het niet nauw nemen
met de democratische spelre
gels. De vervolging van Chod
orkovski en zijn olieconcern
Yukos is exemplarisch. Hoewel
er geen vluchtgevaar bestond,
werd de oliebaron door eenhe
den van de geheime dienst FSB
met veel machtsvertoon gear
resteerd op een vliegveld in Si
berië. Hij zit nu al ruim vijf
maanden in voorarrest, terwijl
de aanklacht nog steeds niet
rond is.
De zus van de Palestijnse zelfmoordenaar en terrorist Nabeel Mas-
soud (18) toont 'trots' een foto van haar broer in hun huis in een
vluchtelingenkamp in Gaza. Foto: Reuters
Na dubbele zelfmoordaanslag
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Israëlische lucht
macht heeft vanochtend vroeg
in Gaza-stad twee gebouwen
verwoest. Volgens een leger-
woordvoerder fabriceerde de is
lamitische verzetsbeweging Ha
rnas er wapens. De aanval maak
te deel uit van Israëlische vergel
dingsacties voor een dubbele Pa
lestijnse zelfmoordaanslag in de
haven van de stad Ashdod. Daar
bij kwamen gistermiddag tien
mensen om het leven.
De gewapende vleugels van Ha
rnas en Fatah, de organisatie
van de Palestijnse president
Arafat, zeggen de aanslag te
hebben georganiseerd. De Isra
ëlische regering heeft gister
avond bekendgemaakt dat het
alle contacten met het door Fa
tah gedomineerde Palestijnse
Bestuur heeft opgeschort. Dat
betekent dat ook het gesprek
dat premier Sharon deze week
zou voeren met zijn Palestijnse
collega Qurei niet doorgaat.
De explosies in Ashdod deden
zich voor tegen vijf uur plaatse
lijke tijd. Toegesnelde hulp
diensten vonden tussen de
slachtoffers al snel de resten
van twee zelfmoordterroristen.
Ooggetuigen vertelden dat een
van de twee zijn lading tot ex
plosie had gebracht bij de
hoofdpoort van de haven. De
andere was erin geslaagd over
het hek te klimmen dat het ter
rein omgeeft.
Na de aanslag zocht een politie
macht urenlang het uitgebreide
havengebied afuit vrees dat er
meer zelfmoordterroristen
rondliepen.
Uit een eerste onderzoek is ge
bleken dat de Palestij nen een
ander soort explosieven bij zich
droegen dan gebruikelijk. Het
vermoeden bestaat dat ze zich
in het havengebied hadden wil
len opblazen bij een opslag
plaats van gevaarlijke stoffen.
Hamas en Fatah hebben gister
avond laten weten dat de aan
slag in Ashdod een gezamenlij
ke onderneming was van hun
milities, Izadin al-Kassem en de
Aksa-brigade.
Ze identificeerden de daders als
Nabil Massoud en Machmoud
Salem, beiden 18 jaar oud. Ze
zijn afkomstig uit het vluchte
lingenkamp Jabalya, ten noor
den van Gaza-stad.
Het is niet duidelijk hoe ze erin
zijn geslaagd de door een elec-
tronisch bewaakt hekwerk om
geven Gazastrook te verlaten.
De 'siloviki' zijn door niemand
gekozen en worden door nie
mand gecontroleerd. Ze staan
totaal los van de maatschappij.
Alleen al om die reden is het
wantrouwen onder democraten
enorm. Liberale politici als Bo
ris Nemtsov en Irina Chakama-
da zijn er van overtuigd dat Po
etins vertrouwelingen uit de
voormalige KGB het land willen
omvormen tot een autoritaire,
agressieve en nationalistische
staat.
Ook mensenrechtenactivisten
en internationale hulporganisa
ties beklagen zich al over het
intolerante karakter van de
nieuwe autoriteiten. Kritiek
wordt steeds minder geaccep
teerd, zeker als het gaat om
pijnlijke onderwerpen als de
oorlog in Tsjetsjenië.
Maar het merendeel van de
Russische bevolking heeft juist
alle vertrouwen in Poetin. Ze
waarderen de stabiliteit en de
orde van zijn bewind.
Dat enkele democratische
waarden daarbij in het gedrang
komen, is voor hen voorlopig
van ondergeschikt belang.
tbilisi/anp - afp - De spanning
tussen de Georgische president
Michail Saakasjvili en de Adzja-
rische machthebber Asian
Abasjidze is gisteren verder op
gelopen. Gisteravond laat stelde
Saakasjvili Abasjidze een ulti
matum, waarin hij de laatste 24
uur bedenktijd gaf.
De nieuwe president wil van
avond een reactie op zijn eis
dat hij en alle Georgische func
tionarissen vrijheid van bewe
ging hebben op Adzjarisch
grondgebied.
Verder wil hij dat de inwoners
van de republiek kunnen uitko
men voor hun opvattingen en
dat er een vrije verkiezingscam
pagne gehouden wordt. Op 28
maart zijn er in het land parle
mentsverkiezingen.
Als Abasjidzes antwoord nega
tief uitvalt, zal Saakasjvili op
dracht geven tot een economi
sche blokkade van Adzjarië. Het
ultimatum volgde op een dag
waarop Adzjarische separatis
ten Saakasjvili de toegang tot
hun afvallige republiek weiger
den, waarna Tbilisi zijn strijd
krachten in verhoogde staat van
paraatheid bracht. Rusland
waarschuwde Tbilisi daarop
voor een invasie in Adzjarië.
Gewapende Adzjariërs hadden
Saakasjvilis autokonvooi met
waarschuwingsschoten tegen
gehouden bij een controlepost,
toen hij naar Adzjarië wilde rei
zen. Het centrale bestuur van
Georgië heeft er nog maar am
per invloed. Volgens een
woordvoerder besloot Saak
asjvili rechtsomkeert te maken
om bloedvergieten te voorko
men.
In de Adzjarische hoofdstad Ba-
toemi hebben tanks posities in
genomen en er worden wapens
uitgedeeld aan de bevolking.
madrid/ap - Toen hij voor het
eerst de residentie van de
Spaanse premier bezocht, strui
kelde hij van de zenuwen. Nu is
het vier jaar later en kan José
Luis Rodriguez Zapatero zijn
gene vergeten. Als de nieuwe
premier van Spanje schrijdt hij
straks het Moncloa-paleis bin
nen.
Zapatero's Partido Socialista
Obrero Espano (PSOE) ging de
verkiezingscampagne in met
beloftes iets aan de torenhoge
huizenprijzen te doen en de
Spaanse soldaten in Irak zo snel
mogelijk naar huis te halen. Al
waren de meeste Spanjaarden
fel tegen de oorlog in Irak, zij
leken de afgelopen weken voor
al op zoek naar stabiliteit. Vol
gens de peilingen zouden Zapa
tero en zijn PSOE de Partido
Popular (PP) van scheidend
premier José Maria Aznar en
diens kroonprins Mariano Ra-
joy niet van de overwinning
kunnen afhouden.
Toen ontploften in Madrid vier
treinen en kwamen tweehon
derd mensen om het leven. Dat
leidde tot massale woede - te
gen de daders, maar ook tegen
de PP, die de aanslagen volgens
velen heeft uitgelokt door de
uitgesproken steun aan de
aans-Britse aanval op
De nieuwe socialistische premier van Spanje Jose Rodriguez
Zapatero. Foto: Reuters
Irak. Het gevolg daarvan is dat
niet Rajoy, maar Zapatero de
nieuwe premier wordt.
De 43-jarige Zapatero studeer
de rechten voordat hij op zijn
26ste lid werd van het parle
ment. Hij ontwikkelde zich tot
de kroonprins van zijn grote
voorbeeld, oud-premier Felipe
Gonzalez. In 2000 volgde hij
hem op als partijleider. De PS
OE was toen verwikkeld in cor
ruptieschandalen en herstellen
de van een grote verkiezingsne
derlaag, de partij toegebracht
door de PP van Aznar.
Zapatero heeft nog steeds een
portret van Gonzalez op zijn
werkkamer hangen, maar hij is
al langer uit diens schaduw ge
treden. Dat de sociaal-demo
craten in de peilingen weer
overeind krabbelden, is volgens
waarnemers onder meer het
gevolg van Zapatero's rustige,
gematigde stijl. „Charisma
heeft hij niet, maar wel een ze
kere charme", zegt parlemen
tair verslaggever Juan Antonio
Blay.
Zapatero zoekt de consensus.
Het nadeel daarvan is dat hij
een softe reputatie heeft. Tel
daarbij op dat de leider van een
coalitiepartner van de PSOE in
de regering van Catalonië on
langs heeft toegegeven dat hij
met de ETA heeft overlegd - in
strijd met de afspraak van de
voornaamste Spaanse partijen
om niet met de Baskische af
scheidingsbeweging te praten -
en Zapatero's kansen op een
overwinning leken zo goed als
verkeken.
Soft was Zapatero niet over de
oorlog in Irak: hij beschuldige
Aznar ervan blind achter de
Amerikaanse president Bush
aan te lopen. Miljoenen Span
jaarden waren dat met hem
eens. Een campagnethema
werd Irak echter niet. De ETA
en de binnenlandse sociaal-
economische problemen waren
belangrijker. Tot de aanslagen.
Via een omweg werd de oorlog
in Irak toch nog een issue.
Marokkanen verkochten telefoons
madrid/ap - Op de avond voor de bloedige bom
aanslagen in Madrid die Spanje en de wereld
schokten, zat Mohammed Bekkali samen met
zijn vriend en collega Karim rustig een voetbal
wedstrijd te kijken. Nu zit hij vast omdat hij de
mobiele telefoons zou hebben verkocht die bij de
aanslagen zijn gebruik. Zijn vrienden in de Ma-
drileense wijk Lavapies, waar veel Arabische im
migranten wonen, zijn verbijsterd en bang voor
de toekomst.
„Mensen moeten niet gevangengezet worden
voor het verkopen van mobiele telefoons. Dit zijn
harde werkers", zegt de Algerijn Karim, die werkt
in een telefoonwinkel vlakbij de nu gesloten zaak
waar de drie verdachte Marokkanen werkten. Ka
rim is bang dat de drie op grond van de Spaanse
antiterrorismewetgeving voor lange tijd vastge
houden zullen worden. Maar hij denkt niet dat ze
de Spaanse veiligheidsdienst en politie ergens
mee kunnen helpen. De goedkope telefoonwin
kels houden niet bij wat ze aan wie verkopen,
dus ze weten volgens hem niet aan wie ze de te
lefoons verkocht hebben die gebruikt zouden
zijn bij de aanslagen.
De telefoons die door de drie Marokkanen zou
den zijn verkocht, blijken te zijn omgebouwd tot
ontstekers van de tien bommen die het leven
kostten aan tweehonderd forensen in de treinen
in Madrid donderdag. Het spoor leidde naar de
Marokkanen toen op een trein een bom werd ge
vonden die niet was ontploft met daaraan vast
een van de telefoons uit de winkel in de wijk
Lavapies.
Volgens de Spaanse onderzoeksrechter Baltasar
Garzon moet in ieder geval een van de drie gear
resteerde Marokkanen, Jamal Zougam, meer we
ten over de aanslagen dan simpelweg het feit dat
er mobiele telefoons voor nodig waren. Al in sep
tember 2003 werd Zougam door Garzon ge
brandmerkt als een 'volgeling' van Imad Yarkas,
die op verzoek van de onderzoeksrechter werd
gearresteerd op verdenking van betrokkenheid
bij de aanslagen van 11 september 2001 in de
Verenigde Staten. Yarkas, ook wel bekend onder
zijn geuzennaam Abu Dahdah, zit nog steeds in
een Spaanse cel.
De 30-jarige Zougam is zelf niet aangek!
door Garzon, maar de aanklacht tegen Yarkas
verraadde dat hij goed in de gaten werd gehou
den. Zougams huis werd twee keer doorzocht en
bij een van die huiszoekingen dook een video op
van gewapende moslimextremisten in de Russi
sche deelrepubliek Dagestan. De Marokkaanse
politie maakte gisteren bovendien bekend dat
Zougam ook in Marokko al sinds de aanslagen in
mei in Casablanca werd geobserveerd omdat hij
banden zou hebben met een radicale moslim-or
ganisatie.
De andere twee gearresteerde Marokkanen, de
31-jarige Bekkali en de 34-jarige Mohamed Cha-
oui komen niet voor in de politiedossiers. Bekkali
werkte met Zougam in de telefoonwinkel, die het
eigendom was van Chaoui.
De bewoners van de door overwegend Arabieren
bewoonde wijk Lavapies zijn nu vooral bang:
bang voor de woede van de Spanjaarden tegen
de moslims in hun land. „Mijn vrouw is Spaans
en ze vreest voor mijn lot, ze is bang dat de auto
riteiten mij vervolgen of dat ik door iemand word
aangevallen", zegt Rashid, een Marokkaan.
