Umts: peperdure
onbekende letters
ECONOMIE
J
Forens met auto kan fiscus terugpakken
DSM blijft in Limburg
Duizenden banen weg
Polen slaat terug met eigen barrière
Dominee, dokter, notaris
eslag tegoeden
grmalat-man
Me - Een voormalig mede-
rker van het Amerikaanse
lCern Bank of America, Luca
a, is in verband met de Par-
Jat-affaire beschuldigd van
ude. De Italiaanse justitie
,ft beslag gelegd op zijn
jctegoeden. Sala heeft circa
uljoen euro op zijn rekenin-
i staan. De voormalige me-
iverker van Bank of America,
als consultant bij Parmalat
dienst trad, is in staat van be-
luldiging gesteld. Bank of
lerica is een van de buiten
ge banken die het meest is
rokken bij de ondergang van
frauderende v<
zaterdag 13 maart 2004
ie het meest is 1 ••11 1* 1
ondergangvan Miljarden vrijwel zeker niet terugverdiend
'oedselgigant. O
oreca toont
kenen herstel
orburg - De omzetten van
recabedrijven tonen volgens
bedrijfschap Horeca en Ca-
ng tekenen van herstel. Zo
kt uit gisteren gepubliceerde
ers door het Centraal Bureau
irde Statistiek (CBS) dat in
derde kwartaal van vorig
jeen einde is gekomen aan
voortdurende daling van in-
nsten van hotels, cafés, res-
ïrants en cafetaria's. De laat-
drie maanden van 2003 was
omzet gelijk aan dezelfde
riode een jaar eerder. Over
eerste drie kwartalen werd
omzetdaling van 3 procent
ïoteerd.
trs minder
rinst Grontmij
bilt - Grontmij heeft 2003 af
sloten met een winst van 4,9
ljoen euro. In 2002 bedroeg
nettowinst nog 13,9 miljoen
Het advies- en ingeni-
rsbureau verwacht dat 2004
or kostenbesparende maat-
elen aanzienlijk betere resul-
;n te zien zal geven, zo werd
teren gezegd bij de publica-
van de jaarcijfers. Vorig jaar
aide het aantal banen bij
antmij van 4477 naar 4105.
hele operatie moet vanaf
15 een kostenbesparing ople-
envan 15 tot 20 miljoen eu-
per jaar. De omzet steeg licht
1495 naar 506 miljoen euro.
de winst van 2003 zit wel een
5 jatief bedrag aan buitenge-
5 ne baten en lasten. Zonder
zou het resultaat zijn uitge-
nen op 7,7 miljoen euro.
itheby's brengt
erlies terug
5 w york - Het Amerikaanse
linghuis Sotheby's heeft het
lies over het afgelopen boek-
r weten te beperken tot 20,7
ljoen dollar tegen 54,8 mil-
in dollar in 2002. De jaarom-
nam iets toe tot 319,6 mil-
in dollar. Sotheby's verdien-
in het vierde kwartaal 20
joen dollar. Dat kwam voor-
loor lagere belastingen. Het
drijf verkocht vorige maand
Dr 100 miljoen dollar zijn on-
irendgoedmakelaardij
door Peter Otte
Rotterdam - Umts. Het lijkt een toverwoord. Alweer bijna vier jaar
geleden, in juli 2000, werden de frequenties voor deze derde genera
tie mobiele telefonie door de Europese overheden voor veel geld ge-
veild.Het publiek zou er massaal voor vallen. Er is nog niet veel van
terechtgekomen.
jranair stopt
Ide-Londen
oningen - Luchtvaartmaat-
ïappij Ryanair staakt na 28
ril de vluchten op Londen
insted vanaf Groningen Air-
rtEelde. De dagelijkse lijn-
nst begon op 1 mei. Sinds-
n hebben tienduizenden
ssagiers, vooral toeristen, er
inük van gemaakt. Directeur
lulendijks van Groningen
port Eelde is teleurgesteld
Ryanair stopt. Het gebruik
1 de lijn lag op prognose,
lit hij. Volgens hem was het
ntal passagiers, rond duizend
rweek, niet te weinig. De
ïzet per stoel zou echter te
igzijn geweest.
WB tevreden
j dalende winst
haag - De Nederlandse
terschapsbank heeft in 2003
1 winst geboekt van 78,3 mil-
in euro. Dat is 5,3 procent
nder dan in 2002. Toch is de
tik niet ontevreden. Volgens
meerjarenprognose was al
uime tijd geleden te voor-
n dat de resultaten in 2002
2003 zouden teruglopen,
or 2004 verwacht de NWB
1 lichte verbetering van de
iultaten. De Waterschaps
ik leende het afgelopen jaar
procent meer geld uit, waar-
or zij 22 miljard euro aan le-
igen had uitstaan. De op-
engsten uit rente daalden
*3,9 procent tot 89,7 miljoen
to, terwijl de rentelasten met
stegen tot 10,2 miljoen euro.
esultaat Oracle
aar verwachting
In Duitsland is dmts ai wel beschikbaar en verzorgde Sony Ericsson ii
maart een demonstratie. Foto: AP/Frank Augstein
Toezegging topman bij demonstratie
heerlen/anp - Chemieconcern
DSM blijft in Limburg. Dat
heeft bestuursvoorzitter Elver-
ding van DSM Limburg gisteren
gezegd tijdens een grote pro-
testmarts van medewerkers van
DSM door Heerlen. De demon
stranten eisten extra investerin
gen om het verder afkalven van
werkgelegenheid bij DSM te
voorkomen.
Elverding beloofde dat DSM
Chemelot zeker niet zal verge
ten bij nieuwe investeringen.
Chemelot is het industrieterrein
in Geleen waar de DSM-fabrie-
ken staan. „Limburg is niet het
verdomhoekje van DSM", hield
Elverding de demonstranten
voor. Met de woorden: „We
hebben hier veel geïnvesteerd",
probeerde de bestuursvoorzit
ter het boegeroep en het gejoel
van de demonstranten te over
stemmen. De demonstranten
riepen 'leugenaar' en jouwden
hem uit.
De demonstranten hebben hun
twijfels over de goede bedoelin
gen van DSM. Ze verwijten het
chemieconcern onder meer
dramatisch slecht manage
ment. FNV-bestuurder Henk
van Rees bood bestuursvoorzit
ter Elverding een petitie aan
met daarin de eis, dat DSM
stopt met de afbraak van de
werkgelegenheid. Hij verweet
DSM de locatie in Geleen dood
te laten bloeden. „In de jaren
tachtig werkten op deze plek
De vooruitzichten waren gewel
dig. Het publiek zou massaal
vallen voor het Universal Mobi
le Telecommunications System.
Maar umts is nog maar mond
jesmaat beschikbaar in de we
reld. Her en der worden proef
projecten gestart en slechts op
een paar plekken in Europa kun
je al een abonnement nemen.
Bijvoorbeeld in Londen, We
nen, Stockholm, Rome en Mi
laan. Maar provider 3 - zo heet
de dochter van het Chinese
Hutchison Whampoa - heeft in
al die hoofdsteden nog geen
massale toeloop te verwerken
gekregen. Het is allemaal nog te
nieuw en te onbekend.
In Nederland is umts alleen nog
te verkrijgen bij Vodafone,
voorlopig alleen als datapakket
op de laptop. Spraak op een
mobieltje is er nog niet bij. Dat
komt eind dit jaar pas. Orange
is er nog niet uit ('Wil de klant
het wel?') en T-Mobile start
eind dit jaar. Er zijn ook nog
nauwelijks umts-toestellen be
schikbaar. Motorola, Siemens
en Nokia bieden ze aan. Kort
om, umts is in de pioniersfase
waarin gsm jaren geleden zat.
Op de 3GSM-conferentie in
Cannes toonden verschillende
bedrijven hun kunnen en ze
deden voorspellingen over de
diensten die beschikbaar moe
ten komen. Het Amerikaanse
Lucent, bouwer van umts-net-
werken in verschillende landen,
ook in Nederland, liet zien hoe
over een draadloze umts-ver-
binding straks per video verga-
UMTS
nplete
P"T
mmgi
onto 0000 0 i"""""""
K
Estimated Duration: 12 secs
File size: 500k
Estimated Duration:
File size:
Telefoonmaatschappijen kochten een aantal jaren geleden voor enorme bedragen frequenties, maar umts heeft nog steeds niet de verwach
te hoge vlucht genomen. Foto: GPD
derd kan worden. „Umts zal in
het begin vooral interessant zijn
voor het bedrijfsleven. Dat was
met gsm in het begin ook zo; al
leen zakenlui hadden een mo
bieltje", legde de Lucent-mede-
werker in Cannes uit.
Jan in Rome, Piet in Rotterdam,
Klaas in Maastricht en Ria in
Los Angeles bijvoorbeeld bellen
elkaar over umts en kunnen el
kaar zien, horen en via tekst
stukken uitwisselen. 'Multitas
king', meer dingen tegelijk
doen, zoals een Wïndowscom-
puter ook kan en zonder beper
king van grenzen. Want (een
variant van) umts wordt ook in
de VS ingevoerd. Het verschil in
netwerken en toestellen ver
dwijnt met umts.
Behalve multitasking wordt ook
de snelheid van de verbinding
drastisch omhoog gebracht.
Het snelste mobieltje loopt nu
op 40 kilobits per seconde; on
geveer net zo snel als een mo
dem in de pc. Met umts zal dat
toenemen tot 384 kbps. Dat is
een hele verbetering, maar
niets vergeleken bij de 108 me
gabits per seconde die een wifi-
draadloze internetverbinding al
aankan.
Umts is dan ook al ingehaald
als mobiele supertechniek. Mo
biel internetten kan met een
handcomputer op veel plekken
gratis met wifi, het draadloze
internet waarvan steeds meer
'hotspots' uit de grond schie
ten. Intel-baas Paul Otellini zei
het ook in Cannes: „Wifi en op
volger Wimax, met een bereik
tot 50 kilometer, zal in 2006-
2007 vrijwel overal beschikbaar
zijn." Dan is umts er alleen nog
voor de plekken waar dat niet
zo is. Er komen, nu al in Azië en
later dit jaar in Europa en de
VS, steeds meer telefoons be
schikbaar met wifi erin. Dan is
umts weliswaar de vervanger
van gsm, maar een alleenheer-
sende wereldstandaard zal het
niet worden. De miljardenin
vesteringen uit 2000 zullen vrij
wel zeker nooit worden terug
verdiend. Umts is een peper
duur vierletterwoord gebleken.
nog 15.000 mensen, nu nog
maar 5000, en binnenkort wor
den dat er slechts 4000", hield
Van Rees de demonstranten
voor. Hij eiste dat DSM 'vele
miljoenen' investeert in het
aantrekken van nieuwe bedrij
ven op de nog braakliggende
gronden op Chemelot.
De demonstranten werd onder
meer een hart onder de riem
gestoken door de Limburgse
gouverneur Van Voorst tot
Voorst, die zei dat Limburg er
alleen voor DSM kan zijn, als
DSM er voor Limburg is. Ook
waarnemend burgemeester H.
Lurvink van Heerlen, oud-bur
gemeester van Geleen, sprak de
demonstranten toe: „De kom
pels in de mijnen en de werk
nemers van DSM hebben veel
in het bedrijf geïnvesteerd. Nu
moet DSM in deze mensen in
vesteren."
„Chemiebedrijf Sabic laat DSM
zien hoe het moet", zei Van
Rees. „Sabic investeert een mil
jard euro in de uitbreiding van
de krakers en fabrieken in Ge
leen, en vestigt hier het Europe
se hoofdkantoor." Van Rees
wees erop dat de overheid sinds
de mijnsluitingen 3 tot 4 mil
jard geïnvesteerd heeft in DSM.
„Het bedrijf heeft dus een ere
schuld aan Limburg en Neder
land. Het is onbegrijpelijk dat
DSM een beroep op die ere
schuld afdoet als niet ter zake
doende."
Tokio - Een vliegtuig van Japan Airlines op Tokio
International Airport. Isao Kaneko van Japan Airli
nes kondigde gisteren het ontslag vaan van 4500
medewerkers tussen nu en maart 2007. Dat is acht
procent van het totale personeelsbestand. De
vliegmaatschappij heeft enorme verliezen geleden
door de oorlog in Irak en de uitbraak van sars. De
bezuinigingen treffen vooral het grondpersoneel.
De komende twee jaar wil Japan Airlines al 3600
werknemers ontslaan. Foto: EPA/Andy Rain
warschau/anp - Polen gaat
mogelijk een barrière opwerpen
voor werknemers uit de huidige
EU-lidstaten. Daarvoor is een
wetsontwerp in de maak.
Volgens een woordvoerder is
dit een directe reactie op de
drempels die veel EU-landen
hebben opgeworpen tegen de
komst van Poolse arbeiders. Zo
besloot Nederland vorige
maand werknemers 'uit de
nieuwe EU-landen alleen toe te
laten in branches waar een te
kort aan Nederlands personeel
is.
Eerder nog wilde Polen alle EU-
ingezetenen de mogelijkheid
geven zich in het land te vesti
gen. Maar dat standpunt is ver
anderd. Volgens de woordvoer
der krijgen niet alle buitenland
se werknemers in Polen er mee
te maken. „De maatregel zal al
leen gelden voor lidstaten die
restricties aan Polen hebben
Joop Hartog
Hoogleraar micro-economie
Universiteit van Amsterdam
Nieuwe belastingplannen vallen zelden in
goede aarde. Of het zou de belastingher
vorming van 2001 moeten zijn geweest.
Die heeft de belastingbetaler geen wind
eieren gelegd, hoewel veel sigaren uit ei
gen doos kwamen. Verlagingen aan de
ene kant werden gecompenseerd door -
vooral - milieuheffingen aan de andere.
De rekening viel voor de gemiddelde be
lastingbetaler al met al positief uit. Van
de beoogde vereenvoudiging van het stel
sel is in de ogen van velen echter niet veel
terecht gekomen. Maar dat is een ander
hoofdstuk.
De wetgever kan het niet gaüw goed
doen voor de belastingbetalende burger.
Dat blijkt ook bij de invoering van de
nieuwe regeling voor de onbelaste kilo
metervergoeding voor zakelijke ritten
met de eigen auto. Die stuit op zware
weerstand. Op zich niet zo verwonder
lijk. De nieuwe regel houdt namelijk een
wel erg forse verlaging in van de vergoe
ding die werkgevers hun medewerkers
voor het gebruik van de privé-auto be
lastingvrij mogen geven. De verlaging
van 28 naar 18 cent betekent een ver
geen kattenpis.
Er zijn werknemers die
weigeren nog langer te
gen een dergelijke ver
goeding hun privé auto
voor zakelijke ritten in te
zetten. Zij lijken sterke ar
gumenten te hebben. De
ANWB heeft bijvoorbeeld
becijferd dat de kosten
van een doorsnee mid
denklasser rond 43 cent
per kilometer bedragen.
Daarbij zijn alle kosten
inbegrepen.
Het is een beetje een
vreemde redenering om
voor de kilometervergoe
ding de vaste kosten bui
ten beschouwing te laten
'omdat de autobezitter
die sowieso betaalt', zoals
de fiscus doet. De km-
kostprijs is de km-kostprijs en die dient
te worden vergoed, stellen veel autobe
zitters hier tegenover. Zij vinden dat de
kosten verbonden aan het blote feit dat
het vervoermiddel beschikbaar is, ook
kosten zijn.
Er gloort echter (een beetje) hoop voor
de autorijder die zijn eigen bolide inzet
EIGEN
B E U R S
Hans Sonders
Winssen, manager sala
risadministratie bij P&O
dienstverlener DA&A
Driessen uit Helmond,
heeft een maas in de wet
ontdekt. Of beter gezegd:
de fiscale regeling is veel
ruimer dan over het alge
meen wordt aangeno
men. De 'maas' is dat de
nieuwe vergoeding voor
het zakelijk gebruik van
de privé-auto ook geldt
voor het woon-werkver-
keer.
Voor het reizen tussen
huis en werkplek was tot
1 januari een ander regi
me van kracht. De voor
schriften bonden bijvoor
beeld ook de hoogte van
de vergoeding aan een
maximum. Zo was 130
euro per maand het hoogste bedrag dat
door de werkgever voor woon-werkver-
keer mocht worden uitgekeerd. Met in
gang van de nieuwe regeling is dat an
ders. Ook voor het reizen tussen huis en
werkplek geldt vanaf 1 januari de 18 cent
vergoeding per kilometer. Al gaat de be
treffende werknemer op de fiets naar
nenwagen: 18 cent mag belastingvrij
worden uitgekeerd.
En daar liggen mogelijkheden, ontdekte
Van Winssen. Het vergt nogal wat reken
werk (van vereenvoudiging is ook hier
geen sprake) maar het kan de werkne
mer forse voordelen opleveren en hoeft
de werkgever niets extra te kosten. Ten
minste: ten opzichte van de oude situa
tie.
Een voorbeeld. De werkgever biedt zijn
werknemers op grond van de CAO of
een andere afspraak een reiskostenver
goeding voor het reizen van huis naar
werkplek. In veel gevallen is de hoogte
daarvan gebaseerd op het reiskostenfor
fait 'woon-werk' zoals dat tot en met
2003 gold. Laag dus.
Dankzij de nieuwe regeling mag de baas
zijn personeel belastingvrij 18 cent per
kilometer vergoeden. Ook als de vaste
woon/werk-reisvergoeding blijft zoals
die was, ontstaat er vaak ruimte om de
nieuwe regel toe te passen. Want die zal
veelal hoger uitpakken dan de oorspron
kelijke reiskostenvergoeding. Als die er
al was.
Dat verschil kan nu dus worden aange
wend om het verlies te compenseren dat
de werknemer lijdt door de verlaging
van de onbelaste autovergoeding.
ECONOMIE WIJZER
Ik zou college geven over een
vergelijking van mannen en
vrouwen op de arbeidsmarkt en
ik zocht wat gegevens bij elkaar.
Over onderwijsniveau natuur
lijk, maar ook over de vakken
en studies die gekozen worden.
Ik heb een paar Statistische
Zakboeken van het CBS uit de
kast gehaald en gekeken welke
studies gekozen werden door
mensen met een universitaire
opleiding. Drie keer werd ik
verrast, en dat is veel voor zo'n
minuscuul onderzoekje.
Hoewel het mij om de vrouwen
ging, betrof mijn eerste verras
sing toch de mannen. Voor
1947 en voor
1960 geeft het
CBS een opsplit
sing van alle aca
demici naar stu
dierichting. In
1947 had 20 pro
cent van de heren
academici rech
ten gedaan, 25
procent een me
dische studie, en
10 procent god
geleerdheid. In
1960 was 16 pro
cent jurist, 22
procent had een
medische studie
achter de rug en
17 procent had een graad in de
godgeleerdheid. Die 17 procent
in 1960 omvatte ook afgestu
deerden van het katholieke
grootseminarie. In 1947 waren
er ongetwijfeld minstens zo
veel seminaristen, maar die
werden toen niet meegeteld.
In het Nederland van de weder
opbouw (en de restauratie) had
je dus met rechten, godgeleerd
heid en gezondheid meer dan
de helft van alle academici te
pakken. Eén op de zes gestu
deerde mannen was dominee
of priester! Ik zie meteen het
Nederland van mijn jeugd voor
me, waar de culturele elite van
dorp en stad heel makkelijk was
te typeren. Prachtig neergezet
in het gedicht van Jan Greshoff,
als de donkere heren die in het
winterzonnetje wandelen over
het Velperplein, in hun stijve
pakken, braaf en rechtvaardig,
vol plichtsbesef en burgerzin en
voor wie na zessen geen pro
bleem te zwaar is: „De domi
nee, de dokter, de notaris, drie
vuldig beeld van al wat wijs en
waar is. Maar 't kan verkeren."
En verkeren deed het. In 2000
geeft het Zakboek geen telling
meer van iedereen met een ti
tel, maar van de studenten die
in dat jaar vers met een diplo
ma van de universiteit kwamen.
Bij de mannen was een kwart
afgestudeerd in maatschappij-
wetenschappen (economie, so
ciologie, politieke wetenschap),
14 procent kwam als jurist naar
buiten, minder dan 10 procent
had een medische studie ge
daan. Godgeleerdheid is verpie-
ge. Nederland een land van do
minees en kooplieden? Ja, voor
de oorlog en de eerste decennia
daarna. Maar inmiddels zijn de
dominees gewoon verdwenen
in de massa.
Nadat ik verbaasd al die domi
nees had aangetroffen, werd ik
door de meisjes ook verrast.
Van het handjevol vrouwen met
een academische opleiding in
1947 had 20 procent wis- en na
tuurkunde gestudeerd! En in
1960 was dat nog 16 procent.
Maar in 2000 was dat teruggelo
pen tot 6 procent. Ik kan daar
wel een verhaal bij verzinnen,
maar verrassend blijft het toch.
Meisjes gin
gen vroeger
niet naar de
universiteit.
Van de aca
demici in
1947 en 1960
was bijna 90
procent man.
In 2000 was
dat gewoon
gelijk ver
deeld over
mannen en
vrouwen.
Het kan dus
zo geweest
rijn dat vroe
ger meisjes
alleen naar de universiteit gin
gen als ze zeer opvallende bol
lebozen waren (bollebozen had
je alleen in mijn jeugd, tegen
woordig rijn dat hypo's). En
een potentieel talent voor recht
of sociologie loopt op de mid
delbare school minder snel in
de gaten dan een briljant in
zicht in wis- en natuurkunde.
Mijn derde verrassing betrof de
studies in de techniek. Dat
meisjes geen techniek studeren,
dat weten we allemaal goed ge
noeg. 3 Procent of minder in
1947 en 1960, 4 procent in 2000.
Maar bij de mannen is het aan
deel van de techniek nagenoeg
constant: 17 procent in 1947 en
1960, 20 proceitf in 2000. Dat
zet de jammernachten over te
weinig studenten techniek wel
in een speciaal daglicht. Het
aandeel van de technische stu
dies is in de hele naoorlogse pe
riode niet gedaald, voor jon
gens niet en voor meisjes niet.
De uitdaging ligt dus duidelijk
bij de meisjes.
Al die verrassingen leidden na
tuurlijk af van de hoofdzaak.
Maar daar trof me hooguit de
omvang van het verschil. Het
aandeel van techniek, natuur
en economie is 54 procent bij
de mannen, 19 procent bij de
vrouwen. Recht, gedrag en
maatschappij, en taal en cul
tuur omvatten samen een der
de van de academische man
nen en twee derde van de vrou
wen. En zo blijven mannen
makkelijk de baas: met tech
niek, natuur en economie haal
je eerder de top in het bedrijfs-
GPRS
Modem
Estimated Duration: 189 secs
File size: 500k
Estimated Duration: 117 secs
File size: SOOk
