Diana Ross is verre van versleten
KUNST CULTUUR
Zestienjarige Joss Stone overtuigt vol Paradiso
r
'iomeneo:
Tijdloze
hoonheid
LKO met
veel allure
The Cureheads: leuk voor
doorgewinterde Curefans
Maar hoe zit het eigenlijk met Harry
uw festival
!e steigers
roam - Evenementenor-
[tie ID&T begint een
j meerdaags festival op
[rein naast attractiepark
igs in Biddinghuizen. Op
fde locatie wordt ook al-
it bekende Lowlands festi-
prganiseerd door Mojo
jrts, een concurrent van
Het nieuwe evenement
(11 tot en met 14 ju-
herbergt muziek, sport,
thrills, street-art, theater
Artiesten als Kane,
de Heideroosjes, Van
Krezip, Hind, Dana,
Marco V en Di-rect zijn al
istbeurs Tefaf
;int goed
[richt - De internationale
beurs Tefaf in Maastricht
le eerste vier dagen ruim
bezoekers getrokken,
1,5 procent meer dan vo-
De verkoop van kunst
verliep eveneens goed
het eerste weekeinde,
[e editie van de beurs
log tot en met 14 maart.
muziek recensie
Aad van der Ven
ling: 'Idomeneo' van Mozart door
•rlandse Opera. Muzikale leiding:
Haenchen. Solisten, Koor van de
iriandse Opera en Nederlands
':est Gezien: 4/3, Muziektheater,
im. Nog te zien aldaar: 10,14,
20,23,26 en 30 maart.
Italianen en
ijnoedige Russen voelen
zoveel. Ook met Wagner
p ze weinig affiniteit. Ur-
nKarl-Emst Herrmann en-
ifen het liefst opera's
1 de expressie de vorm
jrerwoekert. Hun triomfen
^bovenal bij Mozart,
j 1982, toen het echtpaar
issel een alom bewonder-
van 'La clemenza
b' tot stand bracht, zijn
n later in Salzburg prach-
ozart-voorstellingen ont-
Een van de laatste is nu
Amsterdam gekomen:
tneo'. Daar dirigeert
ut Haenchen een pro
die Ursel en Karl-Ernst
hebben geregisseerd,
ineo' werd wel drastisch
>ast met het oog op het
e formaat van het toneel
et Amsterdamse Muziek-
r. Mede door de sober-
tn de strakheid van het
s de ruimtelijkheid spec-
r. Soms lijken de perso-
nietige figuren, speelbal
zijn van meestal vrees-
ende goden. Toch mo-
e er zijn, koning Ido-
(Torsten Kerl), zijn zoon
nte (travestierol van Joy-
Jonato), zijn aanstaande
idochter Ilia (de ontroe-
lebecca Evans) en de an-
Ze stralen intensiteit uit,
leen door hun eigen so-
e kwaliteiten, maar ook
j het echtpaar Herr-
dat elk personage over-
[skracht geeft,
t moet sterk zijn gefasci-
door de Griekse mythe
koning Idomeneo, wiens
in een storm dreigt te ver-
die in ruil voor zijn le-
god Neptunus een men-
%r belooft, namelijk de
persoon die hij ontmoet
hij voet aan land heeft
blijkt zijn eigen zoon
T Het aandeel van het or-
veelzijdiger en dramati-
in welke andere ope-
hzijn hand. Ook de rol van
is hier buitengewoon
Het is hier het volk, dat
ware een 'tegenkracht'
"ji dit werk vormt. Vooral
speet komt bij de Herr-
4 prachtig tot uitdrukking
he rijkdom aan afwisseling
intensiteit van de bewe-
povendien is het Koor van
"jderlandse Opera hier op
%t, net als het Nederlands
êforkest trouwens.
:Ijin deze enscenering is
vfcer gedoseerd en heeft
Hnis. De strakheid en de
^ud van de visuele vorm-
oogt modern, maar de
che effecten worden op
ambachtelijke wij-
pikt. Donkere, opbollende
!i zijn hier gevaarlijke gol-
7p tegen de rotsen slaan en
akel, dat namens de god
pus aan het einde ieder-
[Jnade schenkt, is een fel
Jat plotseling alle kleuren
jferanderen. Het is de een-
gjVan middelen in combi-
spet een moeilijk te defini-
pjiaar zich voortdurend op
veaus manifesterend stijl-
U waardoor deze produc-
nVn bijzondere, tijdloze
afiheid bezit.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert Leiderdorps Kamer Orkest o.l.v.
Stephan Pas. Gezien: 6/3, Geref. Kerk,
Leiden.
Met de slogan 'Wie is er bang
voor Nederlandse muziek?' no
digt het Leiderdorps Kamer Or
kest uit te luisteren naar vier
Nederlandse componisten: Al
lereerst Rudolf Eschers 'Six épi-
graphes antiques, naar Debus
sy' rond 1976 geschreven. Van
Debussy nam Escher voorna
melijk de bezetting over: flui
ten, harpen en celesta. Wat op
valt is de opstelling van het or
kest. Zijn de violen bijna altijd
prominent zichtbaar aanwezig,
hier zijn het de blazers, fluiten,
hobo's, klarinetten en fagot die
in de voorste halve cirkel zitten,
geflankeerd door twee harpen
en celesta. De strijkers hebben
achteraan een dienende func
tie. De blazers, harpen en ce
lesta profileren zich om beur
ten, niet als haantjes die ge
hoord willen worden, maar ver
fijnd met beheerste dramatiek,
als wachters op de toren.
De gedichten die ten grondslag
liggen aan de muziek zijn in
houdelijk zinvol gericht. Ze
gaan over de god Pan, over een
graf zonder naam, via een ge
nadige nacht naar elegante vro
lijkheid 'om de ochtendregen te
bedanken'. Het kleine drama
zwelt aan, viert hoogtij en gaat
slepend zijns weegs. In het laat
ste miniatuur zet de regen de
ganse natuur in beweging. De
hele orkestklank tinkelt, bruist
en borrelt als een groot water
feest, dat zomaar, plotseling
ophoudt met één regenplopje
van de contrabas. Zes miniatu
ren buitengewoon sfeervol,
éénsgezind door een gezamen
lijke visie vertolkt.
In aanwezigheid van de vrouw
van de componist Hans Kox
weerklinkt het 'Concerto pour
Orchestre' (1959). De dwingen
de directie van Stephan Pas is
adequaat. Zelden speelde het
LKO zo kleurrijk, met zoveel al
lure. Het energieke Adagio
loopt heel natuurlijk over in een
Allegro Vivace. Alert ritmisch en
transparant swingen de strij
kers. Markant slagwerk onder
streept de overgang naar een
marstempo. In de Canzona zin
gen de blazers in fraaie lijnen
hun lied. Licht dreinen de flui
ten en hobo in kleine motiefjes
boven de warme klank van celli
en contrabas. De 'Danza' be
gint abrupt met een heksenke
tel van klank, kleur en decibel
len boven een zacht maar on
ophoudelijk dreunende trom.
Met tegendraadse ritmes over
heersend in de viool partij, op
genomen in een overweldigend
aanstormende klankenzee van
grote blazers, waan je je af en
toe in de eindfase van Ravels
Boléro. Met steeds weer opdui
kende luchthartige intermezzi
tussen helle schetterende har
monieën spoedt de dans naar
zijn einde.
Diepenbrocks Ballet Suite im
poneert minder, mede omdat
de violen hier beduidend min
der zuiver spelen. Maar in Léon
Orthels Symfonie nr 2 kan het
LKO nog eenmaal zijn energie
kwijt in kleurrijk orkestspel.
muziek recensie
Hans Keijzers
Concert: The Cureheads. Gezien: 6/3,
LVC, Leiden.
Handelsmerk van Robert
Smith, voorganger van the Cu
re, is al 25 jaar hetzelfde: don
kere kleding, breed uitwaaie
rende coupe, zwarte ogenscha-
duw en rijk bedeelde rode lip
penstift ver over de lippen.
The Cure zelf ligt al een tijdje
stil. Net uit is de mooie b-kant-
jes box 'Join the Dots' maar
voor een nieuw album van de
heren moeten we nog even ge
duld hebben. Het leek zaterdag
in het LVC of Robert Smith zelf
even langskwam bij zijn eigen
coverbandje The Cureheads. In
het publiek stond namelijk een
griezelig echte Robert Smith
look-a-like de show te aan
schouwen.
Veel coverbandjes kiezen voor
een snelle 'best of-set en spe
len op zeker. The Cureheads
kiezen vooral uit de eerste pe
riode van The Cure. Het wordt
zo een klein feestje voor vooral
de doorgewinterde gothic Cure
fans. Dat betekent rijkelijk cite
ren uit vooral de lekkere doem-
periode van the Cure. De don
kere vleermuizenperiode, waar
Robert Smith niet ver van een
r
touw aan een balk af was.
'Cold' en 'The Hanging garden'
van 'Pornography', 'Play for to
day' en 'A forest' van 'Sevent
een seconds' en niet te vergeten
'Pictures of you' en 'Fascina
tion Street' van 'Disintegration'
zijnniet bepaald nummers
waarmee je meteen vrienden
maakt. The Cureheads zorgen
bij deze nummers voor bloed
stollende doemtapijtjes. De
bandleden hebben namen ge
kregen als Rabbit Schmidt, Bol
lock Tolhurst en Simon Gulp,
naar hun voorbeelden. Vooral
de laatste vertoont door de
waanzinnig» opgedofte coupe
een aardigrgelijkenis.
Je nek uitsteken met repertoire
is één, maar je publiek voor je
winnen is een ander verhaal.
„My voice sounds as Rod Ste
wart", heeft Schmidt al geroe
pen. Tel daarbij op de geluids
mixer die de hele avond zit te
slapen en de veelvuldige foutjes
die de band maakt. Potsierlijk
wordt dat als we bij de hitjes
zijn aanbeland. 'Inbetween
days' bij de toegift gaat hope
loos de mist in en Schmidt doet
net alsof hij zich aan een denk
beeldig touw wil ophangen.
Met 'Boys don't cry', 'Friday
I'm in love' en 'Killing an Arab'
komt de hitjesfabriek verder
goed op gang en zorgen The
Cureheads tot besluit nog even
voor een aangenaam warm
bad.
muziek recensie
Richard Stekelenburg
Kunnen verwachtingen hoger
gespannen zijn dan ze vooraf
gaand aan het Nederlandse po
diumdebuut van zangeres Joss
Stone afgelopen zaterdag wa
ren? Nauwelijks. Ze wordt aan
geprezen als regelrechte soul-
sensatie, ja, als een nieuwe Are
tha Franldin zelfs. Joss Stone,
nota bene een blank, blond
meisje uit het zuiden van Enge
land - zestien lentes jong nog
maar.
Stralend komt ze op. Een engel
achtig gezichtje, de lange blon
de haren los, T-shirtje en een
lange wijde rok. Daaronder blo
te voeten, met aan haar rechter
een teenring. Een modern hip
piemeisje. Met vet Zuid-Engels
accent heet ze het volgepakte
en meteen al juichende Paradi
so welkom. Ze giechelt, zoals
alleen een tienermeisje dat kan.
En dan, dan begint ze te zingen.
Ze opent met 'The chokin'
kind', het openingsnummer op
haar semi-debuut 'The soul
sessions'. Vol klinkt haar stem -
verbazingwekkend volwassen
voor haar leeftijd, opzienba
rend 'zwart' voor de bleek
scheet die ze is. Nee, ze speelt
r zeker geen Lolita. Ze zingt, dui
delijk geïnspireerd door de gro
te vrouwelijke stemmen uit de
klassieke soul. Geen stupide
toonladdertjesgeriedel dus,
waar de moderne r&b mee ver
geven is. Ze zingt - soms liefe
lijk dromerig, soms met een ge
tourmenteerde snik, en op haar
best met directe uithalen waar
in ze haar stem venijnig laat
raspen.
Joss Stone (echte naam: Josce-
lyn Eve Stoker) was begin vorig
jaar, op haar vijftiende dus, be
zig aan haar debuutplaat toen
ze werd voorgesteld aan de
Amerikaanse soulveterane Bet
ty Wright. Die nam de jonge
zangeres onder haar hoede en
na vier dagen in de studio lag
hij daar: 'The soul sessions'.
Niet veel later was er de com
motie, de sensatie en de hype
rondom dat jonge blonde meis
je dat zo gloedvol oude soul-
klassiekers had ingezongen.
Natuurlijk heeft alle drukte
rondom Stone te maken met
haar leeftijd en het feit dat ze
blank is. Heeft ze daarnaast ook
echt een goede stem? Ja - ze
heeft een hele mooie, volle
stem die kan uitgroeien tot nog
iets veel mooiers. Is ze een
nieuwe Aretha Franklin? Nee
natuurlijk. Leg voor de aardig
heid Stone's plaat maar eens
naast het prille werk van Frank
lin, recentelijk nog bijeenge
bracht op de cd 'Queen in wai
ting'. Die vergelijking overleeft
Stone niet.
.Joss Stone is ook geen natuur-
Joss Stone, zestien lentes jong nog
uit de klassieke soul. Foto: Lex van
lijke 'verteller' zoals haar soul-
voorbeelden uit de jaren zestig.
Dat blijkt in Paradiso duidelijk
in een nummer als 'Dirty man'
- over een huisvrouw die de
vloer aanveegt met haar over
spelige echtgenoot: een num
mer dat gezien Stone's leeftijd
maar, zingt duidelijk geïnspireerd door de grote vrouwelijke stemmen
Rossen
toch al op het randje ligt. Sto- in die richting. Daar is niks mis
ne's manier van zingen ligt toch mee. Naast een talent als bijna
eerder bij de modernere soul
zangeressen.
De twee eigen nummers waar
mee ze een tipje oplicht van
hoe haar echte debuut straks
zal klinken, duiden ook eerder
generatiegenoot Alicia Keys is
Joss Stone een prachtige
nieuwkomer. De tijd zal leren
hoe haar stem zich verder ont
wikkelt. En tijd heeft Stone dus
nog zat.
Marnix Rueb signeert in de Openbare Bibliotheek zijn strips van
Haagse Harry. Foto: Taco van der Eb
Marnix Rueb gasttekenaar op 18de Leidse Stripdag
door Ad van Kaam
leiden - Van Suske Wiske tot
Joop Klepzeiker en van Franka
tot Sjors Sjimmie; de echte
liefhebber kwam op de 18de
Leidse Stripdag weer volop aan
zijn trekken. De verzamelaars
kwamen dan ook van heinde
en verre - tot uit Gent in België
aan toe. Al was het alleen maar
om te vernemen van gastteke
naar Marnix Rueb of er nu
toch echt dit jaar nog de lang
verwachte aflevering van
Haagse Harry zit aan te komen.
In de Openbare Bibliotheek
aan de Nieuwstraat kauwde de
schepper van dit strip- en cult-
figuurtje tussen het signeren
door bedaard op een broodje.
Helemaal tevredenstellen kon
hij zijn trouwe schare fans niet.
Hij hield een slag om de arm
voor wat betreft boek 4 met
nieuwe avonturen van Harry.
Die met zijn camping-smo
king, matje, onvervalste Haags
accent, en ongezouten uitspra
ken ook 'wereldberoemd' is
geworden buiten de hofstad.
„Het zou best kunnen", ver
trouwde hij ene Chris toe. Die
het overigens onbegrijpelijk
vond dat de tekenaar hem niet
meer herkende. Twee jaar gele
den nog had hij 'Dachet Nie'
speciaal voor hem gesigneerd
op de stripbeurs in de Rijnhal
in Arnhem. „Ik zie bij dit soort
sessies duizenden mensen per
jaar voorbij trekken", ver
zuchtte Rueb. „Ik kan niet alle
gezichten onthouden."
Wat dat aangaat had hij giste
ren tijd zat om de trekken van
zijn fans eens rustig te bestu
deren. Want het liep niet be
paald storm op de beurs die
doorgaans rond de duizend
mensen trekt. Organisator
Hans Edink van de Leidse
Stripshop weet het behalve aan
het mooie weer indirect aan de
keuze voor de gasttekenaar.
„Vorig jaar hadden we Henk
Kuijpers van Franka. De beste
striptekenaar van Nederland.
Daar komen de mensen nog
voor uit hun stoel. Marnix Ru-
eb woont hier bij wijze van
spreken om de hoek. Die sig
neert wel vaker in de buurt.
Die vinden ze niet bijzonder
genoeg."
Of de wat mindere belangstel
ling iets te maken zou hebben
met een eventuele verzadiging
van de stripmarkt, daarvan wil
de Edink beslist niet weten.
„Oh nee. Strips zijn onvermin
derd in trek. Ook bij de jeugd.
De invloed van de moderne
media als tv en internet ten
spijt. Er komen zo'n duizend
titels per jaar uit. Bijna de helft
daarvan is gericht op de jeugd.
Fantasy vooral, in de stijl van
Lord of the Rings. En hard.
Veel geweld, veel seks. Ja, ook
de manga uit Japan loopt als
een trein. Dat zo'n boekje 25
tot 30 euro kost, interesseert ze
geen bal. Gewoon kopen. Tja."
Maar hoe is het nu eigenlijk
met Harry? Komt deel vier ooit
nog uit of hoe zit het Mamix?
„Ik heb wat scenario's, ik heb
wat plaatjes. Ja, met Maxima
en Mabel in de buurt is inspi
ratie geen probleem. De plaat
jes moeten echt leuk zijn, an
ders kom ik er niet mee. Als ik
al met een album kom, is het
rond de feestdagen, Dat ver
koopt beter. Maar ik beloof
niks. Ik hoef het er niet van te
hebben. Ik heb opdrachten ge
noeg. Nogmaals het moet uit
zonderlijk goed zijn. Je zelf
herhalen heeft geen zin. Ik doe
het voor de lol en de luxe. Dus
we zien wel."
Concert: Diana Ross in het kader van 'Live
Love Tour1. Gezien: 6/3, Ahoy',
Rotterdam.
Diana Ross en Nederland heb
ben elkaar weer helemaal ge
vonden. Na een afwezigheid
van zeven jaar heroverde de
Amerikaanse showbizdiva (bij
na 60) haar favoriete speel
plaats Ahoy" zaterdagavond op
ronduit indrukwekkende wijze.
Alle vooruit gesnelde berichten
over haar (neutraal samenge
vat) verminderde algehele con
ditie ten spijt straalde ze toch
weer als vanouds, zowel vocaal
als fysiek. Jammer alleen was de
matige muzikale begeleiding
van haar mini-orkest, die aan
vankelijk nog eens werd bena
drukt door een rommelige zaal
versterking.
In de jaren tachtig en negentig
waren haar concertbezoeken
aan het Rotterdamse sportpa
leis telkens regelrechte sensa
ties in Holland Glamourland.
Door het verlies van haar hitge
voeligheid en het worstelen met
allerlei privéproblemen (drank,
echtscheiding) is La Ross die
vaste grip inmiddels kwijtge
raakt. Waar ze ooit Ahoy" soe
peitjes vijfmaal uitverkocht,
moest er nu flink wat promotie-
geweld (televisiereclame!) aan
te pas komen om de tent te la
ten vollopen. Dat die krachttoer
ook lukte mag worden toege
schreven aan de 'adoptie' door
de homo-scene, die haar in na
volging van Shirley Bassey en
Liza Minnelli intussen als haar
'Queen Mother' koestert.
De daarin opgesloten hang
naar extravaganza werd even
wel maar in beperkte mate be
vredigd. Weliswaar presenteer
de Ross zich tot vijfmaal toe in
fraaie glitter- en verenpracht,
verder viel er geen enkele franje
te bespeuren. Haar podium in
het hart van de arena was laag
en kaal en anders dan bij haar
voorgangster ter plekke Shania
Twain hing er geen ring van vi
deoschermen boven. Ofwel:
Diana Ross (bijna 6o) straalde weer als vanouds, zowel vocaal als fysiek. Foto: ANP/Rick Nederstigt
'Black Lady Di' vertrouwde dus
volledig op haar eigen charisma
en de gretigheid van het pu
bliek.
Door vrijwel uitsluitend 'gouwe
ouwen' op te dienen (voor de
pauze uit haar Supremes-Mo-
towntijd, erna de meer recente)
was de interactie ook voortdu
rend optimaal en leek het alsof
de klok vijftien of twintig jaar
was teruggedraaid. Niet in de
laatste plaats doordat Ross,
voor wie Rotterdam de eerste
halte op haar Europese 'Live
Love Tour' was, steeds beter
ging zingen. Het meest overtui
gend werd haar pre-finale, het
'bluesblokje', waarbij ze ook
nog even als haar inspiratie
bron Billie Holiday was uitge
dost.
Dat er sinds haar hoogtijdagen
toch wel iets is veranderd werd
duidelijk bij het afscheid ne
men. In plaats van het voor
heen onvermijdelijke verbroe
deringslied 'Reach Out And
Touch' greep Ross met veel
vuur terug op 'I Will Survive' en
"The Best Years Of My Live'.
Tussendoor legde ze - snel in
trainingspak gestoken - uit dat
de voorbije jaren heftig en
zwaar zijn geweest, maar dat
haar liefde voor het zingen en
haar fans haar altijd op de been
zullen houden. Meer dan ooit
kwamen haar lieve woorden
oprecht over.
