'Ik geloof dat alles een reden heef!
REGIO
AA
1 SBOVEN
Johannes
Geen blanco cheque voor col]
MAANDAG 8 MAART 2OO4"
NAVRAAG
De vrouwenemancipatie is 94 jaar na de eerste Vrouwendag 'nog
maar net halverwege', aldus Mirjam de Rijk. Als voorzitter van de
Vrouwen Alliantie pleitte
'Een Vrouwendag ze zaterdag voor meer
f. j y strijd. Niet alleen kan de
heeft nog steeds nut positie van allochtone
vrouwen een stuk verbe
teren, maar ook witte Nederlandse vrouwen verkeren volgens De Rijk
nog steeds in een achterstandspositie. LIESBETH HESSELINK, historica
en PvdA-raadslid in Leiden, voelt ook voor meer strijd.
Is de sombere constatering van De Rijk terecht?
„Ach ja, je belandt dan al snel in een discussie over de vraag of het
glas halfvol of halfleeg is. Ik hoop maar dat we over de helft zijn."
U bent het dus niet eens met minister De Geus, die onlangs be
weerde dat de vrouwenemancipatie zo goed als voltooid is?
„Ik hoor bij de wouwen die vinden dat een
jaarlijkse Vrouwendag op 8 maart nog
steeds nut heeft. De werkloosheid onder
wouwen is hoger dan onder mannen. Op
de arbeidsmarkt hebben wouwen een
slechtere positie dan mannen. Er zitten
meer wouwen in de wao dan mannen. En
dan heb je ook nog altijd de buitenpropor
tionele aandacht voor het uiterlijk van
wouwen. Neem nou die enorme aandacht
voor het hoofddoekje, zo'n heel klein lapje
stof."
U heeft moeite met de discussie over het al
dan niet dragen van hoofddoeken?
„Ja, ik ben het een beetje zat. De discussie
verhardt zich nogal. Voor veel meisjes is
dat juist een prikkel om een hoofddoek te
gaan dragen."
Vindt 11 het, netzoals De Rijk, onterecht
dat het kabinet alleen aandacht besteedt aan de positie van al
lochtone vrouwen?
„Als ze daar echt aandacht aan besteden zou dat goed zijn. Al
moet een derde emancipatiegolf toch vooral vanuit de wouwen
zelf komen."
Wat moet er veranderen voor witte vrouwen?
„Nederlandse wouwen hebben te snel gedacht dat alles geregeld
is. In formele sfeer is de afgelopen decennia heel veel veranderd,
maar wouwen raken toch heel vaak in de problemen door een
dubbele belasting. De traditie van 'zorgen' is hier veel dieper ge
worteld dan in de ons omringende landen, zoals Frankrijk, Duits
land of in Scandinavië. Daar werken wouwen fulltime, terwijl ze
ook kinderen hebben. Ze hebben blijkbaar minder moeite met
professionele kinderopvang."
Luidt de conclusie dat het glas halfvol is, of halfleeg?
„Wat mij betreft halfvol. Aan de ene kant zie je dat wouwen van
dertig het allemaal goed voor elkaar hebben. Maar als ze eind der
tig zijn en kinderen hebben, zie je ook wel weer vaak dat ze het
niet meer rooien. Of dat ze besluiten helemaal geen kinderen te
nemen. Ik hoop maar dat de generatie dertigers 't redt zonder
kleerscheuren."
tekst: Erna Straatsma
archieffoto: Loek Zuyderduin
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1904, Dinsdag 8 Maart
LEIDEN - Het zal misschien aan vele onzer lezers niet bekend zijn dat
in het midden der 18de eeuw in Leiden een groot opticus, Dellebarre
genaamd, leefde en werkte, die microscopen vervaardigde, welke lan
gen tijd groote beroemdheid hebben gehad omdat ze in dien tijd iets
nieuws waren op dit gebied. Van deze man is thans nog in Leiden een
microscoop aanwezig, naar men vermoedt de eenige, die in ons land te
vinden is. Immers, toen in 1891 in Antwerpen een groote internatio
nale tentoonstelling van algemeene en retrospectieve microscopen
werd gehouden, werden bij den bezitter pogingen aangewend ook deze
microscoop in te zenden omdat men van Dellebarre er geen andere
had. De tegenwoordige bezitter, de heer J.F. Schnaar, directeur van
het H. G. Weeshuis aan de Hoogl. Kerkgracht, is gaarne bereid belang
stellenden dezen microscoop van een Leidsch uitvinder te laten zien.
ANNO 1979, donderdag 8 maart
LEIDEN - Over enkele dagen is Leiden weer een fraaie sportvoorzie-
ning rijker. Ruim een jaar nadat wethouder Tesselaar de eerste paal
sloeg zal zaterdag het nieuwe zwembadcomplex aan de Boshuizer-
laan officieel worden geopend. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO <Ld.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t,:
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-515° 543
Personeel: 075-6813677
Business to business: 072-519 6540
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
LEZERSSERVICE
0800-1711 (gratis)
Mobiel: 072 - 5196800
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. Inc.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organlsatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tepen, dan kunt u dat schriftelijk laten wèt$
as n HDC Media BV, Afdeling Lezersservice,
postbus 2,1800 AA Alkmaar.
IS
I E R
Wat stelt geloof nog voor
in de nieuwe eeuw? Voor
de een is religie de leidraad
in het leven, voor een an
der volstaat een geloof aan
'iets'. In 'Hierboven' acht
vragen aan een heden
daagse gelovige. Deze
week aan Jan-Willem Bes-
selse (20), keeper van Lug-
dunum. In het LD-klasse-
ment was hij vorig seizoen
beste speler van de lagere
amateurklassen.
door Robbert Minkhorst
Wat betekent het geloof voor jou?
„Geloof is een houvast. Iets waar ik
altijd op kan terugvallen. Zeker als
het even wat moeilijker gaat, heb ik
uiteindelijk heel veel steun aan het
geloof. Bij mijn moeder weet ik nu
dat ze goed terecht is in de hemel.
Dat helpt ook bij het verwerken van
haar dood. De kerk waar ik bij zit, de
Nieuw Apostolische kerk, daar zit
een vaste kem van mensen die ik
wekelijks tegenkom en daar heb ik -
buiten mijn familie: mijn zussen,
mijn vader - ook veel steun aan. Bij
je directe familie zoek je als eerste
steun. Je krijgt, en je geeft. Zonder
hen had ik het niet verwerkt. Aan de
mensen bij Lugdunum heb ik ook
veel gehad. De ziekte van mijn moe
der en haar overlijden vorig jaar, dat
heeft heel veel met me gedaan. De
ene keer had ik veel steun aan God,
maar de andere keer schreeuwde ik
het uit: Waarom, God? Maar die
vraag moetje nooit stellen. Waarom
is altijd zinloos. Waarom vraag je bij
dingen die sowieso gaan gebeuren
of die gebeurd zijn."
Dat klinkt niet alleen filosofisch,
maar ook fatalistisch, vind je niet?
„Je kunt er ook niks aan veranderen.
Je kunt er maar beter mee omgaan,
dan de vraag blijven stellen. Anders
kom je niet aan het verwerken toe.
Het lijkt zo geruststellend, maar als
we alles zouden weten, denk ik niet
dat we gelukkig worden. Mijn moe
der zou toch al ziek worden, waarom
moet je dan nog weten waarom? Ik
geloof dat alles een reden heeft. Je
Jan-Willem Besselse: „Als je een geloof wilt volgen, moet je dat absoluut doen. Alleen dat extreme, dat hoeft voor mij
niet." Foto: Hielco Kuipers
kunt je afvragen waarom, maar ik
kan het ook mijn moeder minder
moeilijk maken. Dat is veel beter
dan zelf in de put gaan zitten."
Hoe in terpreteer jij de bijbel?
AANGENAAM
„Ik lees hem niet vaak. Eigenlijk zel
den. Omdat ik niet voor honderd
procent durf te zeggen dat alles waar
is wat er staat. Het is natuurlijk ge
loof. Geen waarheid. De bijbel is wel
de basis van het geloof. Bijbelkennis
vind ik wel belangrijk. Er zitten heel
mooie boeken en verhalen in, die ik
graag lees en graag aanhaal. Het ver
haal van Mozes en dat van Jozef en
zijn dromen. Hij kon dromen uitleg
gen, had voorspellende dromen. Hij
heeft zo Egypte van de ondei
gered. Wat ik aan dat verhaal
mooie vind, is dat Jozef een
heeft en die weet te ontwikkelie
je daarmee anderen kunt helj
ben je heel nuttig bezig voor
Dienstbaarheid, is dat belang
voor jou? En de Tien Gebodenil
die dat?
„Ik vind iets voor een ander dj
heel belangrijk. Het is je plicht
mens. Als iedereen het zou do
zou de wereld er een heel stu^
er uit zien. En de geboden: gij)
niet stelen, gij zult niet do dei
uw vader en uw moeder - ik
niet meer dan logisch. Daarv<
hoef je niet eens gelovig te zijj
hoort bij je sociale opvoedinj
Sport en religie gaan niet altijl
men. In hoeverre geldt dat voo*
„Ik ben bij UVS weggegaan. IP
daar in het tweede elftal terecP
gekomen en dat speelt op zorf|
ochtend. Dan kon ik niet naaf
kerk. Als ik op het voetbalveld'
ben ik niet met het geloof bez?;
de kerk denk ik niet aan voetlj{
Hoe sta jij tegenover de koran}
lam, de multiculturele samem
„Geloof is iets voor jezelf. AlsI
geloof wilt volgen, moet je daP
luut doen. Alleen dat extreme?]
hoeft voor mij niet. Vorig jaar?
een jongen in Venlo werd dof
stoken en zijn vader op tv zeif
was Gods wil', dan moet echtf
levisie even uit. Daar word ikf
misselijk van."
Wanneer begrijp jij jouw God
„Soms, op de momenten dat
gen wil die niet kunnen. Het i I
hankelijk van wat je aan hem j
als je bidt. Ik kan wel elke daj
den voor een Porsche, maar 1
er morgen echt niet. Dus met,
begrijp ik hem aardig.
Ik heb voor een teamgenoot 1'
veel gebeden voor zijn kind. I
toen die overleed, heb ik echt,
gehad met God. Bij mijn moe,
had ik me er op een gegeven
ment bij neergelegd dat ze zo
lijden. Mijn moeder heeft eer
bed gehad. Maar zo'n jong ld
onverwacht, dat vond ik ome
vaardig. Ook van mijn God. 1
moest ik wel even alleen zijn.
op de muren geslagen, naar
muziek van Acda en De Mun
luisterd en ben met tranen in
slaap vallen. Daarna heb ik al
maar gebeden voor hem en z
vriendin: God, geef ze de stei
ze nodig hebben."
Hoe zie je de hemel en de hel
„Een hel bestaat voor mij so\
niet. Hoewel, als je nou het p
met Dutroux ziet, die hoeft d
mij echt niet in de hemel te k
Ik weet alleen gewoon niet h(
een hel zou moeten voorstell
Mocht er een zijn, dan is die
de Osama's, de Saddams en
Dutrouxs. Mijn droombeeld 1
hemel is dat het zoiets moois
je het niet kunt bevatten. Er i)
geval rust, heel veel rust, en n
moeder wacht daar op me. lij
alles terug wat ik heb verlorei
Thuis speelden we vroeger
wel eens een spelletje,
waarbij iemand een woord
bedacht en we vervolgens
probeerden met de letters
van dat woord zoveel mo
gelijk andere woorden te
maken. In een aangepaste
variant zou je dat spelletje
ook met voornamen kun
nen doen. Iemand be
denkt dan een voornaam
en vervolgens probeer je
bij die voornaam zoveel
mogelijk namen te beden
ken die van die voornaam
zijne
In veel gevallen levert dat
een verbazingwekkende
hoeveelheid verschillende
namen op. We kunnen dat
eens uitproberen met de
van oorsprong bijbelse
naam Johannes, die uit het
Hebreeuws komt en 'God
is genadig' betekent. Jo
hannes en de daarvan af
geleide namen zijn eeu
wenlang zeer populair ge
weest in Nederland, wat
we nog kunnen zien aan
de grote hoeveelheid ge
zegdes en uitdrukkingen
waarin de voornaam Jan
voorkomt.
Je kunt van de naam Jo
hannes bijvoorbeeld het
laatste deel weglaten, zo
dat je Johan overhoudt,
wat weer verder kan wor
den verkort tot Jo. Als je
daarentegen het eerste
deel van Johannes weglaat
ontstaat de naam Hannes,
die we over het algëmeen
als een ouderwetse naam
beschouwen en liever ver
vangen door het moderner
klinkende Hans. Han is
natuurlijk ook een korte
vorm bij Johannes net als
de bekendste variant van
deze naam: Jan. Dit Jan
werd in het verleden vaak
gelatiniseerd tot Janus, bij
voorbeeld door de zestien-
de-eeuwse bekende Leide-
naar Janus Douza.
Een andere verkorting van
Johannes is de voornaam
Jannes. Deze naam was
een aantal jaar geleden re
delijk vaak in het nieuws
door de dammer Jannes
van der Wal. Naast Jannes
komt ook Jans als jongens
naam voor. Deze naam
kennen we uit de sport via
de Nederlandse wielren
ner Jans Koerts. Van de
koppels Jannes - Jans en
Hannes - Hans komt al
leen Hans nog redelijk
vaak voor; de andere na
men komen we slechts
mondjesmaat tegen. Ver
der kunnen Jos en Joop na
men zijn die van Johannes
eid, al kunnen
deze ook van Jozef komen.
Datzelfde geldt overigens
voor de al genoemde vorm
Niet alle varianten van Jo
hannes worden door het
hele land evenveel ge
bruikt. Zo hebben we de
Friese variant Jehannes
met korte vormen als Jeen,
Jen, Jens en Jent. De Friese
winnaar van de elfsteden
tocht van 1956 heette Jeen
van den Berg. Een echte
Limburgse variant van Jo
hannes is Sjeng, zoals in de
naam van de tennisser
Sjeng Schalken. Het is de
Limburgse weergave van
Jean, een Franse verkor
ting van Johannes. De ook
voorkomende en eveneens
Limburgse variant Sjang
staat wat de spelling be
treft nog iets dichter bij
zijn Franse voorbeeld. Be
halve Sjeng en Sjang kent
het Limburgs ook de vari
anten Jeng en Jang. In Zee
land komt naast Johannes
de variant Jowannes voor.
Hierbij zijn weer korte vor
men gemaakt als Jewan en
Jowan, maar ook Wanne
en Wannes.
Veel in Nederland voorko
mende varianten van de
naam Johannes komen
oorspronkelijk uit het bui
tenland. Zo komt de naam
Hans waarschijnlijk uit
Duitsland, waar hij in de
veertiende eeuw uit Johans
is ontstaan met de klem
toon op de laatste letter
greep. Via het Frans is zo
als gezegd de naam Jean
binnengekomen en uit het
dialect van Bretagne komt
Yann, waarvan de jon
gensnaam Yannick is afge
leid. Uit het Spaans ken
nen we Juan en uit het Ita
liaans Gianni. Iwan is Rus-
sich van oorsprong en Ja-
nosch Hongaars. Het
Schots heeft ons de variant
Ian opgeleverd, het Iers
Sean en het Welsh Evan.
De bekendste Engelse ver
korting is natuurlijk John,
dat in het Nederlands
vooral in de jaren zestig en
zeventig werd overgeno
men als Sjon en Sjonnie.
Zelfs de Engelse naam Jack
blijkt afkomstig te zijn uit
Johannes en wel via het
Nederlands of, beter ge
zegd, het Vlaams. In
Vlaanderen bestond na
melijk al in de Middeleeu
wen de variant Jakke bij de
zeer populaire naam Jan-
nekin 'Jantje'. Omdat er
een levendige lakenhandel
bestond tussen Vlaande
ren en Engeland en zeer
veel Vlaamse lakenwevers
in de loop van de tijd naar
Engeland overstaken,
raakte deze naam daar he
lemaal ingeburgerd en
werd hij ook overgenomen
door de Engelsen. Uitein
delijk werd hij in Engeland
zo populair dat hij zelfs
gebruikt werd in de naam
van de Engelse vlag: de
Union Jack.
Reacties en tips voor deze
rubriek kunt u sturen naar
'Aangenaam', postbus 54,
2300AB Leiden. E-mailen
tiaar de auteur kan ook:
schoonheim@inl. nl
Tanneke Schoonheim
SCHRIJVENDE LEZERS
Op de ingezonden brief van Hester
Keijser in het Leidsch Dagblad heb
ik niet gereageerd. Hoewel er on
juistheden in de brief stonden. Maar
als ik eraan zou moeten beginnen
om alle onjuistheden recht te zetten,
dan zou ik mijn baan echt moeten
opzeggen. Bovendien was ik er als
historica wel van gecharmeerd dat
ze een wethouder - zij het de ver
keerde, namelijk Hillebrand in plaats
van de wethouder van cultuur Hes-
sing - met pek en veren besmeurd
de stad wilde uitsturen. Zo vaak kom
ik het niet tegen dat mensen hun
(straf) geschiedenis kennen.
Maar nu in reactie op Hester Keijzer
mijn oud-collega Van Beest, die ik
als een verstandig man heb gekend,
deze onjuistheden gaat herhalen,
klim ik wel in de pen.
Waar gaat het om? De gemeenteraad
zou bij de aanschaf van het kunst
werk van Jan Wolkers, dat straks op
het Stationsplein moet komen te
staan, geheel buitenspel zijn geble
ven omdat de gemeenteraad zijn be
slissingsbevoegdheden met betrek
king tot uitgaven van minder dan
een half miljoen euro geheel uit han
den gegeven zou hebben.
Sinds de invoering van het dualisme,
waartoe de Tweede en Eerste Kamer
hebben besloten, stelt de gemeente
raad de kaders vast en stelt het een
bedrag daarvoor beschikbaar. Ver
volgens voert het college van burge
meester en wethouders uit. In dit ge
val zou het kader geluid moeten
hebben: zorg voor een passende
aankleding van het Stationsplein. (Ik
schrijf 'zou geluid moeten hebben'
omdat het hier een besluit uit de vo
rige raadsperiode betreft dat dus da
teert van vóór het dualisme.) Vervol
gens is het aan het college om hier
aan uitvoering te geven, uitei
binnen het daarvoor door de
beschikbaar gestelde budget,
Dus punt 1: de gemeenteraac
niet welke kunstenaar het be
iets anders fraais - mag makt
Dan het misverstand, zowel I
ter Keijzer als bij Van Beest -
vele anderen - dat de raad h(
ge een blanco cheque gegeve
hebben voor uitgaven van mi
dan een half miljoen euro.
Ik neem aan dat 'men' weet
gemeenteraad elk jaar in
oktober/november de begroi
voor het volgende jaar vastst
college is uiteraard aan de ka
van de begroting gehouden,
de realiteit weerbarstig is, ka
voorkomen dat het college vi
tingen wil aangaan die nog i)
door de raad vastgestelde be
zijn opgenomen. In een keiu
ordening is geregeld aan wel
ria het college in dergelijke s:
is gebonden. Natuurlijk moe
raad daarover vooraf worder
formeerd.
Nu kan het voorkomen dat d
standigheden het college dw
tot direct ingrijpen, bijvoorb
een grote vakantie. Daarom
die verordening een ontsnai
clausule opgenomen waarbi
college de mogelijkheid heel
plichtmgen aan te gaan tot -
komt ie - maximaal 500.000
de raad pas achteraf hierove
formeren.
Dus punt 2: het is een misve
om te denken dat de raad h(
een vrijbrief zou hebben geg
om een half miljoen uit te g(
Liesbeth K
