'Geloven kun je niet forceren' s
14
REGIO
De familienaam Stikkelorum
Rijksweg 11- West: liever;
nog vandaag dan morgen;
Gelegenheidsargumenten
minister over proefapen
MAANDAG 1 MAART 20C>4
navraag
De Oscars zijn afgelopen nacht voor de 76ste keer uitgereikt in het
Kodaktheater in Hollywood. Waar iedereen in Nederland op had ge
hoopt, gebeurde niet: De
Ik zei het al toen Tweelinevlel niet in de *>">-
11,, .7 y zen- Wat iedereen had ver-
deel een Uitkwam wacht, gebeurde wel: Lord of
the Rings sleepte elf Oscars in
de wacht. Navraag bij JAN BOER, eigenaar van het Kijkhuis en Tria
non, die alle Lord of the Rings-films heeft vertoond.
Bent 11 verrast dat Lord oftlie Rings zoveel Oscars heeft gekre-
gen?
„Nee, helemaal niet. Ik zei het drie jaar geleden al, toen deel één
uitkwam. Een halve film bekroon je niet. De prijzen komen pas als
de serie compleet is. En dat is nu dus gebeurd."
En vindt u dit een terechte winnaar?
„Jazeker, Lord of the Rings is namelijk ook de beste film die in de
afgelopen jaren is gemaakt. Er zijn tegenwoordig niet zoveel goede
films meer. De meeste films worden commercieel opgezet, in de
hoop dat dat het meeste geld oplevert. En dat valt wel eens tegen."
tekst: Timoteus Waarsenburg foto: Reuters/Robert Calbraith
uit de archieven
ANNO 1904, Dinsdag 1 Maart
VOORHOUT - Gisteravond vergaderde in het Stationskoffiehuis alhier
een 40-tal tuinders uit deze gemeente, om een spreekbeurt bij te wo
nen van den heer G. Doeve, uit Leiden. Spreker zette vooreerst uiteen
de groote behoefte der maatschappij aan de productie van land- en
tuinbouw, die hij hooger schatte dan het bezit van geld, omdat de
mensch wel zonder geld, maar niet zonder land- of tuinproductie kan
leven. Daartoe drong hij aan: 1. op vereenigingsleven, 2. op 't leveren
van goed&waar. Die vereeniging, zoo zij gevormd werd, moest zich vol
gens Spr. aansluiten bij de Leidsche Tuinders-patroonsvereeniging,
omdat Leiden doorzijn wegen en wateren zijn landbouwende omstre
ken zoo bijzonder gunstig gelegen was om als plaats van export naar 't
buitenland te dienen.
ANNO 1979, donderdag 1 maart
LEIDEN - De Leidse korfbalploeg Pernix is kampioen. In het beslis
singsduel om de titel van de tweede klasse B van de micro-competi
tie werd DKC uit Delft met 7-5 verslagen.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
colofon
Leidsch Dagblad
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdcnl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t:
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-5 '50 543
Personeel: 075-6813677
Wonen/in-exterieur: 072-519 6554
Business to business: 072-519 6540
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
n machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Media BV, Afdeling Lezersservice,
postbus 507,2003 PA Haarlem.
itn
1st
"tem
jiad
r 0
jzes
ier
boven
Wat stelt geloof nog voor
in de nieuwe eeuw? Voor
de een is religie de leidraad
in het leven, voor een an
der volstaat een geloof aan
'iets'. In 'Hierboven' zeven
vragen aan een heden
daagse gelovige. Deze
week aan Jolien Leeffers-
van der Ploeg (36) uit
Oegstgeest. Zij is huis
vrouw en moeder van vijf
kinderen. Binnen de gere
formeerde vrijgemaakte
kerk organiseert zij
geloofscursussen en haalt
ze geld op voor de wereld
wijde verspreiding van
de bijbel.
door Floor Ligtvoet
Heeft u het geloof van huis uit mee
gekregen?
„Ja, ik ben gelovig opgevoed binnen
de vrijgemaakte kerk. Van jongs af
aan ga ik iedere zondag naar de kerk.
Mijn man en ik hebben ons bewust
in Oegstgeest gevestigd. Hier kun
nen onze kinderen naar de vrijge
maakte streekschool. Het is goed dat
het geloof het leven van de kinderen
doortrekt, dus ook het leven op
school. Zo geven we ze een goede
basis mee. Op de Dr. K. Schilder
school hebben alle leerkrachten het
zelfde geloof. Dat merkje. Als een
kind bijvoorbeeld wordt gepest, krij
gen de pestkoppen direct te horen
dat je zoiets niet doet omdat je alle
maal een kind bent van dezelfde va
der."
Wat als uw kinderen straks toch een
andere weg inslaan?
ls<
af. Als mensen interesse tonen, oi
vang ik ze uiteraard met open ar-iERt
men. Gaan ze niet op mijn aanbcEng
in, dan laat ik het zo. Je kunt het dag
dwingen. Ik ben liever actief binrdse
de kerk. Daar organiseer ik een ahak
phacursus: in vijftien lessen lerenks
geïnteresseerden over de basis vagei
het geloof." 119
iko<
Zou u zich thuis voelen in een anom]
kerk? seri
„Wat een lastige vraag! Ik ben in ar O'
ze kerk opgegroeid. Ik geloof dat MC
hier van hogerhand ben geplaatst
Maar als ik in een andere kerk walff
Jolien Leeffers-van der Ploeg: „Ik span me nu in om de mannencultuur binnen onze kerkenraad te veranderen. Het
wordt hoog tijd dat er meer beroep wordt gedaan op vrouwen." Foto: Mark Lamers
„Geloven is iets anders dan bij een
bepaalde kerk horen. Het is voor mij
belangrijk dat ze Christus aannemen
en bewust met God leven. Als een
van mijn kinderen daar niet voor
zou kiezen, doet mij dat veel ver
driet. Maar geloven kun je niet force-
aangenaam
ren. Het zal onze band, die van moe
der en kind, niet verstoren. Hoe dan
ook ben ik blij dat onze kinderen la
ter nooit kunnen ontkennen dat ze
er iets van mee hebben gekregen."
Bent u een evangeliserend gelovige?
„Ja, ik geef het evangelie graag door.
Wel kan de een er makkelijker over
beginnen dan een ander. Ik moet
mensen zelf eerst een beetje kennen
voor ik ze uitnodig mee te komen
naar de kerk. Ik ga niet langs de deu
ren en stap niet zomaar op iemand
twijfeld ook thuis gevoeld. Ik voel'
mij goed bij de leer zoals die in d^
kerk wordt gebracht. Maar er zijnl5T!
natuurlijk wel punten die van mijv1
anders mogen worden ingevuld, i 2
als de positie van de vrouw. Een 1111
vrouw mag hier op grond van eeif
bijbeltekst geen officieel ambt vei1'
vullen. Ik heb de zogenoemde z
tekst (1 Corinthe 14) bestudeerd
daar staat het toch lang niet zo
dwingend in als het bij ons wordtf
verkondigd. De Nederlands-Gerer
meerde kerken geven op dit punt jj^1
meer ruimte. Dat spreekt mij wel1
aan. Maar ja, dan zijn er weer ana
punten waar ik mee zit. Ik span r
nu in om de mannencultuur biru
onze kerkenraad te veranderen. F
wordt hoQg tijd dat er meer beroeL
wordt gedaan op vrouwen." P'
Gelooft u de bijbel van kaft tot kajf^
„Ja, de bijbel is het woord van Go^E)
Ik neem de bijbel zoals hij is overj|c€
leverd. Ik vind wel dat de omstanEj,
digheden van toen moeten wordeL,
meegenomen in de interpretatie. L
Neem bijvoorbeeld de tekst waarii j,
staat dat vrouwen hoeden moeteijgr
dragen. Dat is toch echt cultuurgefyv
bonden." Uj
di
Wat moet de kerk doen om jongen ;n
aan te spreken? H
„Organiseer activiteiten naast de
belstudie. Zo heeft mijn zoon van j
avond een LAN-party (bijeenkom
voor liefhebbers van computerspi
letjes, red.) in de kerk. Door er iets
aan vast te plakken blijft het leuk.
zondagsdienst wordt door jonger^
toch vaak als saai ervaren. Gelukki
wordt er nu nagedacht hoe de die
voor hen aantrekkelijker kan wor<
gemaakt."
Tot slot, met welke van de tien gel
den heeft u moeite?
„Niet specifiek met één. Ieder mei 3
is zondig en ik vorm daar geen uit
zondering op. De geboden moet j( M
vaak breder interpreteren, zoals h<
gebod 'Gij zult niet doodslaan'. D« y
betekent impliciet dat je ook nie
mand mag haten. En ik kan niet zi
gen dat ik dat nooit heb gedaan. B
mij thuis werd vroeger ook altijd e
televisieprogramma uitgezet als ei
werd gevloekt, ik weet nog goed d«|r
ik dat heel erg vond. Zat ik net mie i
den in een programma, mocht ik r
niet verder kijken. Mijn kinderen lij(
ik gewoon programma's uitzien, tf
zij het vloeken te erg wordt. Maar
ik hier altijd goed aan doe, weet ik
niet."
schrijvende lezers
Meer dan de helft van de
Nederlanders die Stikkelo
rum heten, woont in de
omgeving van Leiden. Van
de rest komt een groot
deel daar oorspronkelijk
ook vandaan. Maar Leiden
mag dan wel de plaats zijn
van waaruit de naam Stik
kelorum zich kennelijk
door Nederland heeft ver
spreid, Stikkelorum zelf
klinkt toch niet als een ge
wone Nederlandse naam.
Dat klopt, dezelfde naam
blijkt namelijk ook (en al
eerder dan hier) voor te
komen in de omgeving
van de Belgische plaats le
per en in Frans-Vlaande-
ren, en wordt daar onder
andere geschreven als Ste-
kelorum, Steculorum, Ste-
kelorom en Stekelerom.
Vlaamse bronnen vermel
den al in 1495 een Catha-
rina Stekelorum, die in
Frans-Vlaanderen in het
dorp Belle woont, en in
het begin van de zestiende
eeuw is er in de omgeving
van leper een Jan Steke-
loorum, die in de laken
handel zit. In Leiden vin
den we mensen met deze
naam vanaf 1671. In dat
jaar wordt Jan Steeckelo-
rum namelijk poorter van
de stad. In 1690 blijkt een
zekere Claes Stekeloorum
hier in de stad te overlij
den, terwijl in 1699 Jacob
Steeckelorum in Leiden in
het huwelijk treedt. Uit de
bronnen blijkt dat deze
mannen allemaal van oor
sprong uit de streek van
leper afkomstig zijn. Zoals
zovelen in die tijd hebben
zij hun heil in de Noorde
lijke Nederlanden gezocht
en zijn ze in Leiden blijven
hangen.
Nu we weten dat de naam
Stikkelorum uit de omge
ving van leper komt, kun
nen we misschien de oor
spronkelijke betekenis ook
achterhalen. Van belang
hierbij is, dat veel in de
omgeving van leper voor
komende namen niet uit
het Nederlands, maar uit
het Frans verklaard kun
nen worden. Voor Stekelo
rum en Stikkelorum heeft
een Belgische naamkundi
ge geopperd, dat het mis
schien een verbastering is
van een Oudfrans woord
estiquelarron, met als eer
ste deel de stam van het
werkwoord estiquier 'ste
ken' en als tweede deel het
substantief larron 'dief. In
het Nederlands vertaald
zou het woord estiquelar
ron dan stekedief zijn: 'hij
die de dief steekt'. Helaas
is er in het Oudfrans geen
spoor van dit woord te
vinden, al komen de twee
delen waaruit het moet
bestaan wel los voor.
Nu lijkt stekedief mis
schien een wat vreemd
woord, maar het is op de
zelfde manier gevormd als
brekebeen 'hij die zijn been
breekt' en waaghals 'hij
die zijn hals waagt'. Er be
staan ook meer achterna
men die op deze manier
gevormd zijn. Scandeviant
komt bijvoorbeeld uit de
stam van het werkwoord
schenden 'verslaan' en vi-
ant 'vijand' en betekent
dus 'hij die de vijand ver
slaat'. Het Frans heeft on
der andere Boutevilain, uit
de stam van het werk
woord bonter 'slaan' en vi-
lain 'slechterik', wat in zijn
geheel dus 'hij die de
slechterik slaat' betekent.
Nu is een Franse naam Es
tiquelarron natuurlijk nog
geen Nederlandse naam
Stikkelorum. Eerst moeten
we die e aan het begin zien
kwijt te raken. Het wegval
len van de e voor een s
komt bij het overnemen
van Franse woorden in het
Nederlands regelmatig
voor, vergelijk bijvoor
beeld de Franse woorden
especerie en espion, die in
het Nederlands specerij en
spion geworden zijn. Esti
quelarron kan dus best Sti-
quelarron worden. Maar
hoe wordt larron tot
lorumNou, de uitspraak
van de a en de uitspraak
van de o kunnen vóór een
r veel op elkaar lijken,
vooral als er geen nadruk
op de lettergreep ligt. Ze
ker als men de betekenis
niet meer kent, kan een
naam als Stiquelarron
daardoor gemakkelijk wor
den verbasterd tot Stik-
keloron en verder tot Stik
kelorum.
Maar misschien is er nog
meer aan de hand. De
naam Stikkelorum lijkt na
melijk erg veel op een aan-
tal Latijnse woorden in
verbogen vorm, zoals
sanctorum en saeculorum.
Dergelijke woorden wer
den in de katholieke ere
dienst veel gebruikt en
men hoorde die dus weke
lijks, zo niet dagelijks. Mis
schien heeft men de spel
ling en de uitspraak van de
naam Stikkeloron aange
past aan een woord als
saeculorum, dat men in de
kerk zo vaak hoorde. Zo
kan de oorspronkelijke
Franse naam Estiquelarron
'hij die de dief steekt' dan
misschien tot de Vlaamse
en daarna Leidse naam
Stikkelorum zijn gewor
den.
Reacties en tips voor deze
rubriek kunt u sturen naar
de redactie van deze krant,
Postbus 54, 2300AB Lei
den, onder vermelding van
de rubrieksnaam 'Aange
naam'. E-mailen naar de
auteur kan ook: schoon-
heim@inl.nl
Tanneke Schoonheim
De heer Van der Salm
wekt met zijn lezers-
brief 'Rijksweg 11-West
onnodig en achter
haald' (LD 14/02) de
indruk dat hij goed ge
ïnformeerd is, met al
zijn opgesomde wegen
(met nummer en al).
Laat u echter niet mis
leiden. Het is een
doodgewone ordinaire
kwestie van 'not in my
backyard'.
Nou, toevallig wil ik dat
ook niet. Wel ja, maak
van de Churchilllaan
maar een tunnelbak en
erger nog: 'de Dr. Lely-
laan is eenvoudig te
verbreden'. Hoe verzint
u het, meneer Van der
Salm? Nu is mijn tuin
nog, godzijdank, afge
schermd door een dijk.
Maar u denkt dat ik
met mijn tuin wel aan
een halve snelweg wil
zitten?
En helemaal niet
'hoofdzakelijk Leide-
naars', die over de Dr.
Lelylaan en Churchill
laan rijden. Als u nu zo
goed geïnformeerd
over wil komen, dan
wordt het toch eens
dat u de vrachtwagen!1
die niets in onze wijk?
te zoeken hebben, ga?
tellen. Belachelijk, eet
doorgaande route,
dwars door een stad,
dwars door woonwij-'1
ken. 1
De gemeente Leiden
eindelijk ontwaakt uit<
een zeer langdurige
slaaptoestand. Liever;
de Rijksweg 11- West'
vandaag dan morgen]
M. van der Krol
Leide
In het Leidsch Dagblad van 13 fe
bruari wordt verslag gedaan van het
algemeen overleg over proefdieren
waarin minister Hoogervorst tegen
over de Tweede Kamer zijn veront
waardiging uitspreekt over de kos
ten van de opvang van de ex-proefa-
pen uit het apencentrum in Rijswijk.
Heel demagogisch - en gebaseerd
op verkeerd cijfermateriaal - komt
hij op een bedrag van twee maal de
AOW-uitkering.
In hetzelfde overleg steekt hij de lof
trompet over het proefdierencen
trum BPRC, waar deze apen van
daan komen. Dat zou volgens hem
zo'n geweldige bijdrage hebben ge
leverd aan de bestrijding van ziekti
als aids en hepatitis. Dat daarvoor
diezelfde chimpansees zijn gebruil
maakt hem kennelijk niet uit. De
apen die gebruikt zijn voor dit on
derzoek kunnen wat hem betreft d
boom in.
Ik vind het kwalijk dat de minister
van VWS met dergelijke slappe geli
genheids argumenten probeert zijn
zin te krijgen.
Marja Zuidgee
directeur Proefdiervi
Den Has
Maar films moeten natuurlijk wel geld in het laatje brengen.
„Natuurlijk, maar films moet je maken om dat je het leuk vindt om
mooie films te maken. Niet om er geld mee te verdienen. Als je een
film uit overtuiging maakt, komt het geld vanzelf wel."
Is Lord of the Rings ook bij Trianon de absolute winnaar?
„Er komen nog steeds elke week mensen kijken, hoor. Maar Lord
of the Rings trekt geen volle zalen meer. Momenteel draait in Tria
non deel drie. En af en toe draai ik
deel één en twee ook nog wel. Bin
nenkort vertoon ik ze allemaal
weer een keer achter elkaar. Dan
begin ik om twee uur 's middags,
het laatste deel is dan rond mid
dernacht afgelopen."
Lord of the Rings heeft met elf Os
cars de eerdere successen van Ben
Hur en Titanic geëvenaard. Wat
vond u van die films?
„Ben Hur was ook een mooie film.
Die heb ik erg vaak gezien. Een
beetje christelijk, maar dat hoorde
bij die tijd en bij de film. Titanic
heb ik niet gezien. Die zou ik voor
m'n verdriet nog niet eens willen
zien. Voor de lol een film bekijken
waar mensen verzuipen? Nee,
hoor, van mij hoeft dat niet. De
échte Titanic-film, uit de jaren
vijftig of zestig, heb ik overigens
wel gezien."
Welke van deze drie toppers is
volgens u het beste?
„Titanic heeft in z'n eentje meer geld opgehaald dan alle delen van
Lord of the Rings. En Lord of the Rings heeft weer meer geld opge
haald dan Ben Hur. Maar als je het succes van een film afmeet aan
de bezoekersaantallen, is Ben Hur volgens mij de best bezochte
film aller tijden. Maar goed, in die tijd was de bioscoop ook een
stuk goedkoper en gingen veel meer mensen naar de film. Tegen
woordig bezoeken 25 miljoen mensen per jaar de bioscoop. Dat
was in de dagen dat Ben Hur draaide 60 miljoen."
