MEDIA
Sport wordt
speerpunt in
opgefrist AD
Sportwereld
Publieke radio krijgt juiste 'lawaaistand'
Jarige TROS keert
terug naar eiland
Beavis Butt-head keren
maand lang terug bij MT\
SBS 6 komt met eigen
Opsporing verzocht
Geluidsautoriteit Michiel Hoogenboezem maakt een einde aan lappendeken van geluiden
Dutroux centraal
in Radio i Journaal
Hilversum - Het NOS Radio 1
Journaal kijkt morgen tussen 12
en 14 uur vooruit naar het pro
ces tegen Mare Dutroux, dat
maandag in Aarlen begint. Max
van Weezei praat met crimino
loog Cyrille Fijnaut en journa
list Hugo Camps over het pro
ces en het vertrouwen van de
Belgen in politiek en justitie.
Ook RTL 5 besteedt aandacht
aan de zaak met de tweedelige
documentaire Het Monsterpro
ces, vanavond om 22.40 uur en
morgen om 22.25 uur.
Nieuwe kanalen
bij VPRO's 3voori2
Hilversum - VPRO's 3voorl2
lanceert maandag acht nieuwe
radiokanalen op internet. Het
online popmagazine begint met
gespecialiseerde zenders in
genres als roots, dance, hiphop
en rock. Zo wil 3voorl2 de lief
hebbers van alternatieve pop zo
goed mogelijk bedienen. Mo
derne techniek maakt het een
voudig om via internet meerde
re stations in het leven te roe
pen. Het bestaande kanaal
3voorl2 Central laat de genera
list aan zijn trekken komen, de
nieuwe kanalen zijn er voor de
liefhebbers van één genre.
Nickelback bij 538
te downloaden
Hilversum - De nieuwste single
van Nickelback is vanaf maan
dag tegen betaling van €1,30 te
downloaden via radio538.nl,
een week voor de echte release.
Iedere tiende luisteraar die de
track downloadt, krijgt het hele
album The long road. Radio 538
deed eerder hetzelfde met He-
citate van DJ José, de eerste sin
gle ooit die door veel down
loads de Top 40 haalde.
zaterdag 28 FEBRUARI 20<i*
Formule i:Met
Schumacher
van start voor
nieuw seizoen i
Rotterdam - Het Algemeen Dag
blad gaat zich vanaf 20 maart
meer op sport richten. Het sport
nieuws wordt ondergebracht in
een apart katern dat op tabloid
formaat (de helft van een gewo
ne krantenpagina) verschijnt.
Het Algemeen Dagblad hoopt zo
de forse oplagedaling van de af
gelopen jaren te keren.
Ook de rest van de krant veran
dert. De vormgeving wordt aan
gepast, al het overige nieuws
komt in het eerste katem, het
zaterdagse magazine gaat op de
schop en de krant gaat nog
meer aandacht besteden aan
entertainment, gezondheid en
consumentenzaken.
Volgens hoofdredacteur Jan
Bonjer wil het Algemeen Dag
blad zich met meer sport on
derscheiden van andere lande
lijke dagbladen als de Volks
krant en De Telegraaf. De keus
voor sportnieuws lag volgens
hem voor de hand omdat de
krant daar nu ook al veel aan
dacht voor heeft. In de nieuwe
bijlage verdubbelt de ruimte
voor sportnieuws ten opzichte
van de huidige krant.
Het Algemeen Dagblad heeft de
laatste tien jaar grofweg hon
hilversum/gpd - SBS 6 begint
waarschijnlijk dit voorjaar met
een eigen Opsporing verzocht.
Leo de Later wordt einderedac
teur en presentator van het
maandelijkse programma. Het
programma wordt in samen
werking met het openbaar mi
nisterie gemaakt, en vraagt het
publiek om tips bij het oplos
sen van misdrijven, net als Op
sporing verzocht van de AVRO.
SBS 6 zendt het programma
voor Hart van Nederland uit, en
meldt daarna kort hoeveel tips
er zijn binnengekomen. Het
misdaadprogramma zal wat
kleinere zaken behandelen.
Harmen Roeland (links) en Wibo van der Linde ontvangen TROS-cory-
feeën op het REM-eiland voor de kust bij Noordwijk. Foto: GPD/PR
NooRDWijK - Er staat een pittige
wind als Peter R. de Vries en
Antoinette Hertsenberg aan
boord gaan van de helikopter
die hen naar het REM-eiland
voor de kust van Noordwijk
vliegt Eigenlijk stonden de eer
ste opnames van Studio REM
gepland in het tweede weekend
van februari, maar storm hield
de heli toen aan de grond.
Het REM-eiland is niettemin dé
locatie voor het TROS-jubile-
umprogramma. Niet alleen om
'van een afstand naar Neder
land te kijken', maar vooral om
dat hier de TROS veertig jaar
geleden werd opgericht.
Nieuwsveteraan Wibo van de
Linde, toen nog verslaggever
van het Journaal, was er bij
toen de politie eind 1964 koers
zette naar het eiland om het
commerciële TV Noordzee, de
voorloper van de TROS, te doen
zwijgen. Nu verwelkomt hij er
met Harmen Roeland (ex)
TROS-coryfeeën. De presenta
toren en de tv-ploeg bivakkeren
tijdelijk in de met stapelbedden
ingerichte hutten op het plat
form in zee. Een kale ruimte
met een tafel en wat stoelen
doet dienst als studio. Het ge
sprek met De Vries en Hertsen
berg heeft plaats tijdens een
simpele lunch. Roeland begeeft
zich naar de kombuis en ser
veert erwtensoep.
Van de Linde, al twintig jaar
niet meer op de buis, werd te
ruggehaald om 'de identiteit
van de TROS met duidelijke taal
weer wat scherper neer te zet
ten'. Naast het gedachtengoed
van Pim Fortuyn, dat de TROS
zich via Van de Linde en Roe
land heeft toegeëigend, wordt
Studio REM gevuld met histori
sche beelden uit het verleden
en een overzicht van de carri
ères van de eilandgasten.
De makke presentatoren lijken
hun draai als aangevers, een rol
die ze in het verleden toch ooit
met verve vervulden, nog niet
gevonden te hebben. Van de
Linde: ,,Op m'n dertigste was ik
aanvallend en strijdlustig. Nu
ben ik 65. Ik hecht meer aan
beschouwelijkheid. Ik wil voor
komen dat er alleen maar ge
foeterd wordt op de manier
waarop zaken in Nederland ge
regeld zijn. Bij mij is het glas
half vol in plaats van half leeg."
In de eerste aflevering, morgen
avond, belichten TROS'ers
Caspar Becx en Gerrit van der
Kooy de Haagse politiek. De ko
mende weken volgen ook nog
de duo's Wubbo Ockels/Chriet
Titulaer, Guus Verstraete/Rob
van Hulst, Martin Gaus/Pieter
Winsemius en Jaap Jongbloed-
/Bob Kroon. Hertsenberg is
overigens de enige vrouwelijke
TROS-coryfee. Zijn Mireille Be-
kooij, Linda de Mol of Caroline
Tensen misschien niet maat
schappijkritisch genoeg?
Berrit de Lange
Studio REM, vanaf morgen op
Nederland 2 om 23.30 uur
derdduizend abonnees verlo
ren, en heeft nu een betaalde
oplage van iets onder de drie
honderdduizend exemplaren
per dag, aldus Bonjer. Hij vindt
dat als resultaat van de veran
deringen de betaalde oplage
rond de 325.000 exemplaren
moet uitkomen. Hij verwacht
dat vooral de losse verkoop van
de krant zal toenemen.
Volgens Bonjer heeft de krant
abonnees verloren vanwege te
veel koerswijzigingen de afgelo
pen jaren. Bij de laatste veran
dering is er ten onrechte voor
gekozen te schrijven voor hoger
opgeleiden. „De leiding dacht
dat lager opgeleiden minder le
zen. Dat is een misvatting. We
gaan nu terug naar de basis met
het AD, een heldere krant voor
hardwerkende mensen."
Volgens Bonjer heeft de Rotter
damse krant tot nu toe altijd
winst gemaakt. Gezien de hoge
investeringen is dat dit jaar on
zeker. Wel moeten de verbete
ringen al dit jaar tot resultaat
leiden.Als de oplage in het na
jaar nog niet omhoog is gegaan,
dan weten we dat de lezer hier
niet op reageert", aldus Bonjer.
Wat er gebeurt als de verande
ringen niet aanslaan, laat zich
Radio S Televisie 21-23. Weer 24
Een dummy van AD Sportwereld op half formaat. Foto: GPD/PR
lastig voorspellen. Eigenaar van
het Algemeen Dagblad is PCM
uitgevers. Die zoekt op dit mo
ment naar nieuwe aandeelhou
ders. Voor alle krantentitels van
de uitgeverij geldt dat de toe
komst onzeker is tot duidelijk is
wat een nieuwe eigenaar wil.
Niet alleen het Algemeen Dag
blad investeert dit jaar fors om
meer lezers aan zich te binden.
De Twentsche Courant/Tuban-
tia en De Telegraaf komen in
maart met een zondagseditie
en Het Parool gaat dit vooijaar
helemaal naar tabloidformaat.
door Jan van Mullem
Apeldoorn - Beavis Butt-
head, de antihelden van de ni
neties, maken een comeback
op MTV. Toen de twee 'couch
potatoes' en heavy metalfans in
1993 voor het eerst op televisie
verschenen, hadden de critici
geen goed woord over voor dit
ongemanierde tekenfilmduo: ze
vonden het 'normvervaging, ze
denverwildering en algehele
bandeloosheid'. Maar het (jon
ge) publiek genoot met volle
teugen.
Inmiddels zijn we een decenni
um verder, en behoren Beavis
Butt-head tot de 'cultuurdra
gers' van de twintigste eeuw.
Zonder hen was er wellicht
nooit Jackass, Daria of zelfs
geen South Park geweest. MTV,
dat het duo eind vorige eeuw
wereldwijde bekendheid gaf,
vindt het de hoogste tijd om de
ze twee brutale figuren weer in
de spotlights te zetten. De mu
ziekzender ruimt de komende
tijd een prominente plek in de
programmering in voor het il
lustere duo.
In de wereld van Beavis Butt-
head zijn er twee uitersten. Iets
is 'cool' of het 'sucks'. De twee
tieners hangen het grootste
deel van de tijd op de bank voor
de tv, en leveren commentaar
op alles wat ze zien. Dat uren
lange gestaar naar de buis heeft
de pubers compleet afgestompt
en een verwrongen wereldbeeld
bezorgd.
Door opspelende hormonen
hebben ze bovendien een ob
sessie voor het scoren van
meisjes en een grote behendig
heid in het ontdekken van
schunnige woorden en dubbel
zinnigheden. Zeg 'entertain us',
en ze horen 'anus'. Via de tele
visie doen ze de ideeën op voor
streken die ze in hun eigen
buurt uithalen. Meestal eindi
gen zulke plannen in een grote
catastrofe voor iedereen, behal
ve voor het duo zelf.
In al hun onnozelheid werden
Beavis Butt-head in de jaren
negentig rolmodellen voor een
grote groep MTV-kijkers. Op
basis van het concept van de tv-
serie werd zelfs een bioscoop
versie uitgebracht, Beavis
Butt-head do America. Daarin
zijn de hopeloos onaangepaste
knapen nog meer ontregeld na
dat hun tv-set gestolen is. Op
geheel eigen wijze gaan ze,
dwars door Amerika, op zoek
naar een nieuwe kijkkast.
Sociologen en communicatie
experts buitelden bijkans over
elkaar heen in hun pogingen
om het onverwachte succes van
de twee puistige pubers te ver
klaren. Een van de deskundigen
noemde de serie zelfs 'Sesam
straat voor psychopaten'.
Nu MTV vanaf komende
maand de leukste afleveringen
van de avonturen van Beavis
Butt-head uitzendt, zal dat voor
velen een hernieuwde en voor
sommigen zelfs een eerste ken
nismaking zijn. Even een paar
geheugenopfrissers op eer
tje. Beavis is te herkennen
zijn blonde kuif, grijze kort
broek en T-shirt met opscl
'Metallica'. Zijn vriend But
head draagt zijn bruine lok
in een gladdere stijl, achtei
gekamd. Zijn outfit bestaat
een rode korte broek met
op een AC/DC shirt.
Meest opvallend aan het dl
tweetal is de aanstekelijke f
in de hoogtijdagen veel gel
eerd door verstokte fans. Bp
vis' lach klinkt als 'hehehellf
van zijn maat Butt-head nJ
als 'huhuhu'. Als de serie w
zo'n succes wordt, dan zaL
typische gegniffel de kome
tijd ongetwijfeld vaak uit d(
mond van kinderen te hor®
zijn.
Beavis Butt-head is onde
van de 'Animated maand'
MTV. Dat betekent in maa
lekker veel cartoons op de
ziekzender. Beavis Butt-I
zijn vanaf maandag op wei
gen tussen 21.30 en 22 uur
zien, en daarnaast dagelijk
sen 1 en 1.30 uur. Zaterdag
en zondag 14 maart is er ti
12 en 17 uur een Special W
end rond Beavis Butt-he
En voor wie dan nog niet g
noeg heeft van deze antihe
brengt MTV op zondag 28
maart, tussen 20 en 23 uur
Beavis Butt-head Maratl
Beavis Butt-head, vanaf
maandag een maand lang
gelmatig op MTV
Het openbaar ministerie hoopt
door de samenwerking met SBS
6 een jonger publiek te berei
ken dan via de AVRO. Wanneer
het programma begint, is nog
niet duidelijk. SBS 6 wil zo snel
mogelijk beginnen, maar de po
litie zoekt nog mensen om het
project te begeleiden.
In Opsporing verzocht van de
AVRO werden in de periode
september 2002 tot en met au
gustus 2003 in totaal 257 zaken
behandeld en 72 misdrijven op
gelost. Via SBS 6 worden sinds
kort al wel korte opsporingsbe
richten uitgezonden. Daardoor
is tot nu toe één zaak opgelost.
Hilversum - Sommigen noemen hem
de beste luisteraar van het land, of de
man met de beste oren. Hij is hoe dan
ook één van de best beluisterde Neder
landers. Vrijwel iedereen hoort elke dag
wel iets van het werk van platenprodu-
cer en 'geluidsautoriteit' Michiel Hoo
genboezem. Is het niet door een van de
vele platen die hij heeft geproduceerd
of de door hem gemixte tunes van het
NOS Journaal, dan is het wel door af te
stemmen op Radio 2 of 3FM.
door Patrick van den Hurk
Die klinken door Hoogenboezems toe
doen namelijk zoals ze sinds enige tijd
klinken. Niet inhoudelijk, maar letter
lijk. Hij maakte in opdracht van de Pu
blieke Omroep 'klankprofielen' voor
de stations, die daardoor een eigen en
uniform geluid kregen. Voor die tijd
was het er een lappendeken van klank
kleuren en volumes. En ook al is het
grootste compliment dat Hoogenboe
zem kan krijgen dat zijn werk eigenlijk
niet opvalt, het maken van een conse
quent geluid was volgens hem voor de
zenders van het grootste belang. Het
onsamenhangende geluid van vroeger
joeg luisteraars weg.
Het woord 'lawaaifactor' klinkt bij een
vriendelijke zender als Radio 2 mis
schien wat vreemd, maar volgens
Hoogenboezem is dat waar het alle
maal om draait. Radio is geluid, en ge
luid kent stille dalen en luide pieken,
de zogenoemde dynamiek. Zonder in
grijpen zouden de zachte passages op
de radio onhoorbaar zijn, en zouden
de uitschieters veel te hard doorko
men.
Het radiosignaal wordt daarom door
zogenoemde compressors gehaald.
Die maken de dynamiek kleiner. Pie
ken worden afgezwakt, zachte passa
ges opgehaald. In vaktermen: het ge
luid wordt 'platter'. „En hoe platter,
hoe hoger de lawaaifactor", zegt Hoo
genboezem. Er zit immers minder stil
te in het geluid. Door binnen dat afge
platte geluid te spelen met diepte, hel
derheid, toonbalans en zwaarte krijgt
een station zijn eigen geluid. Dat
wordt processing genoemd.
Lawaaistanden
Vroeger was het zo dat vrijwel elk pro
gramma op Radio 2 en 3FM zijn eigen
compressie en processing meekreeg.
Het gevolg was dat de radio het ene
uur harder moest worden gezet om de
uitzending te kunnen volgen, terwijl
het volgende programma opeens de
kamer of de auto inschalde. Hoogen
boezem: „Ik werd gebeld door zender
coördinator Kees Toering van Radio 2.
De zender klonk niet goed, en of ik
daar wat aan kon doen."
„Ik ben eerst op de studiovloer gaan
zitten om de technische distributieke
ten na te gaan. Daarna moesten we de
nieuwe klank gaan bepalen. Een
groepje heeft toen verwoord wat het
moest worden: warm, helder, niet te
opdringerig, een hifi-geluid. Toen ik
dat eenmaal had, was het niet zo
moeilijk een profiel te maken. Daar
mee hebben we in huis eerst een
maand proefgedraaid, en vervolgens is
het nieuwe geluid de zender opge
gaan, vrijwel zonder aanpassingen."
Door het werk van Hoogenboezem
kent Radio 2 nu vier 'lawaaistanden',
die per dagdeel of programma worden
gebruikt. In stand 1 is het geluid het
minst plat en dus het minst lawaaiig,
in stand 4 het meest. Van uur tot uur
mag het verschil maar één stand zijn,
zodat er geen abrupte overgangen zijn.
Michiel Hoogenboezem: „Sommigen denken dat hard geluid meer luisteraars betekent, maar je jaagt er juist mensen mee weg." Foto: Hoge Noorden/Jaap Schaaf
De dag begint om 6 uur met Ontbijtra-
dio op stand 1, voor de net ontwaakte
luisteraar. Daarna gaat de knop elk uur
een stand hoger.
Bij het begin van de Gouden Uren om
9 uur is de hoogste lawaainiveau be
reikt. „Want dan is iedereen aan het
werk of ergens mee bezig", aldus Hoo
genboezem. „Bij Tijd voor Twee met
Frits Spits gaat het weer wat omlaag,
en bij Hans Schiffers komt 'ie er weer
vol in, om bij Knooppunt Kranenbarg
weer een niveau te zakken. En 's
avonds en 's nachts daalt het niveau
weer naar 1. De klankkleur is dus altijd
hetzelfde, maar de hoeveelheid lawaai
varieert."
Hard
Toen dezelfde Kees Toering tijdelijk
ook 3FM onder zijn hoede had, vroeg
hij Hoogenboezem de publieke pop
zender eveneens onder handen te ne
men. „Bij 3FM wordt nu niet meer
achteloos met het geluid omgegaan.
Vroeger wel. Het stond soms regel
recht te vervormen, zó hard was het.
Dat komt door het verkeerde idee dat
harder geluid meer luisteraars bete
kent, en dus beter is. Sommige men
sen denken écht dat hun bereik er gro
ter door wordt, maar het tegenoverge
stelde gebeurt juist: je jaagt er mensen
mee weg."
De klus bleek bij 3FM lastiger dan bij
Radio 2, omdat veel deejays een uitge
sproken mening hebben over hoe iets
moet klinken. Hoogenboezem: „Ik
kreeg letterlijk te horen dat 'iedereen
hier doet waar hij zin in heeft'." Het
lukte uiteindelijk toch iedereen op een
lijn te krijgen, zodat ook 3FM nu zijn
eigen geluid heeft. „Dat is niet wezen
lijk anders dan dat van Radio 2, maar
wel een stuk heftiger. Er wordt boven
dien niet met lawaainiveaus gewerkt.
Alleen 's avonds na negenen wordt het
op verzoek van de VPRO iets minder
plat."
Nieuws- en achtergrondzender Radio
1 behoefde geen aanpassingen, maar
na 2 en 3 boog Hoogenboezem zich
ook nog over het klassieke station Ra
dio 4. Hij is er bijna klaar mee, maar 4
bleek wel andere koek. Klassieke mu
ziek hangt immers van grote dyna-
miekverschillen aan elkaar, en volgens
puristen mag je die nóóit plat maken,
zoals bijvoorbeeld Classic FM dat
doet. „Daar vinden ze dat je overal
moet kunnen luisteren, bijvoorbeeld
ook in de auto. Ze scoren daar overi-
Topproducer met ruimtelijk en helder geluid'
Er is vrijwel geen band van naam
in Nederland waar Michiel Hoo
genboezem in de afgelopen twin
tigjaar géén bemoeienis heeft ge
had. Na een periode als zaaltech
nicus voor Jan Akkerman speelt
hij begin jaren tachtig zelf bij
MarkFoggo, Fandango en Grup-
po Sportivo. Maar omdat hij naar
eigen zeggen snel in de gaten
heeft dat hij het achter de knop
pen beter doet dan dat achter het
drumstel, wordt hij producer van
zowel platen als radioprogram
ma's. Hij ontwikkelt zich tot één
van Nederlands bekendste en
succesvolste producers, en staat
volgens de Encyclopedie van de
Nederlandse Popmuziek bekend
om zijn 'ruimtelijke en heldere
geluid'. Bands en artiesten als The
Dutch, De Dijk, Normaal, Ten
Sharp. Ilse DeLange en IsOok-
Schitterend weten hem daarom te
vinden. Als engineer bij de Hilver-
sumse Wisseloord Studio's is hij
bovendien betrokken bij projec
ten van Mick Jagger (Primitive
cool) en Prince (de film Sign of
the times). Hij wordt ook vaak in
geschakeld voor het mixen van
grootschalige radio- en tv-regi-
straties, zoals onlangs de finale
ronde van het Nationaal Songfes
tival, en voor de geluidsregie bij
musicals als Cats, Mata Hari, Tsje-
chov en Chicago. Daarnaast werkt
Hoogenboezem als docent aan de
Academie voor Popcultuur in
Leeuwarden en het Sound Semi
nar, en is hij nog een dag per
week radiomaker bij Radio Noord.
gens wel mee, en als ik zou kunnei 11
aantonen dat Radio 4 luisteraars z(
winnen als het op meer plekken be
hoorbaar zou zijn, dan had ik ze d< ek
zo voor processing gewonnen."
Bij wijze van compromis gaat het s n d
naai van Radio 4 overigens al op tv
manieren uit Hillversum weg: lichtfg
geplat voor de FM-band en dus vo u
de autoradio, en zondere enige pre 1
cessing via de satelliet voor de kab z
thuis. Dat sommige thuisluisteraai
tóch klagen over een plat geluid, kdrf/e,
omdat enkel kabelaars niet het sati
lietsignaal aan hun abonnees aanb
den, maar het FM-signaal. Dat sch
hen dure investeringen. „Maar het
natuurlijk niet de bedoeling", zegt
Hoogenboezem. „Dus daar wordt
stevig over gepraat."
Twee mixen 4
Hoogenboezem noemt zijn radiokl
ook uitermate leerzaam voor zijn v
als producer. Zo heeft hij de Gronii
band Henkus onder zijn hoede, en
overweegt hij twee mixen van hun
tweede single te maken: een harde
een warme. .Airplay is alles voor
band, zeker voor een beginnende,
moet je zo vaak mogelijk op zo vei
mogelijk stations te horen zijn.
„Met twee versies kan zowel 3FM
Radio 2 met het nummer overweg.
Want het zal mij niet meer overkoi
dat een deejay bij 3FM tegen me zi
dat het een mooi liedje is, maar 'iel
lief gemixt'. Of dat Radio 2 de sin]/
niet speelt omdat de lawaaifactor
hoog is."
