REGIO
Het drama van de
Wassenaarse Slag
Wout van Leersum combineert tankstation met afvaldepot
M
Kleur Oegstgeest op je eigen manier in
Velocitas wil een tennisbaan
R5
Groene baretten trotseren de sneeuw
zaterdag 28 FEBRUARI 2004
'ranse commando's vonden de dood door zware ontberingen
or Saskia Stoelinga
ssenaar/den haag - Door-
an tot het bittere eind was
n devies. Treffend omschreef
inston Churchill de groene ba
ten eens als 'een stalen hand
plotseling vanuit zee toe-
iat'. Dit gold zeker voor de zes
inse commando's die in de
cht van 27 op 28 februari in
bij paal 91 bij Wassenaar
n land kwamen. Toch mislukte
in opdracht. Vier lijken werden
n dag daarna gevonden. De
'ee andere lichamen spoelden
gin maart elders aan. Als on-
kende militairen werden zij
graven op het Haagse oorlogs-
rkhof Westduin, ver van huis
zonder dat hun familie en ka-
;raden daarvan wisten. Sinds
vijf ton wegende gedenk-
:en uit hun geboortestreek in
bij Wassenaarse Slag staat,
irden ze elk jaar herdacht. Zo
k gisteren. Een terugblik.
aJ vin tig jaar geleden vroeg de
lormalige minister van Defen-
Job de Ruiter, na een in-
rukwekkende herdenking op
stranden van Normandië te
ibben bijgewoond, wat er
:h met de Franse kapitein
iarles Trepel en zijn mannen
lens een geheime missie was
eurd? Hij had gehoord dat
ergens op Nederlands
mdgebied de dood hadden
onden. Na de oorlog was
in van de zes commando's
lar Frankrijk teruggekeerd.
Istoricus Piet Kamphuis, ooit
irbonden aan de sectie Mili-
e Geschiedenis in Den
l, ging onmiddellijk aan de
Als een detective ploos hij
archieven in Nederland,
inden en Frankrijk na. In 1985
Irscheen zijn indrukwekkende
Irhaal 'Het drama bij de Was-
naarse Slag' in boekvorm,
ui e weersomstandigheden van
len leken veel op die van de
erdenking van gistermorgen.
Charles Trepel was een toegewij
de officier en een goedgetrainde
atleet. Als één van de eerste
Franse militairen verwierf hij de
groene baret. Hij was een harde
serieuze werker met oog voor
details, die slechts één doel voor
ogen had: de Boche ('mof) te
verslaan. Trepel had het com
mando tijdens de geheime mis
sie naar Wassenaarse Slag.
Particuliere foto
De zee was wild, het water
koud en de snijdende wind joeg
in hun gezichten. Het vroor
licht. De zes goedgetrainde
groene baretten onder leiding
van kapitein Trepel stapten om
half twee in de nacht van 27 op
28 februari 1944 over in het
rubberbootje. Dertig meter
moesten de Franse comman
do's nog zelfstandig overbrug
gen om hun laarzen op het
Wassenaarse strand te kunnen
zetten. Ze hadden de opdracht
om te bekijken wat de mogelijk
heden zouden zijn voor Neder
landse geheime agenten om
daar veilig landinwaarts te trek
ken.
De missie, die al in september
1943 op de planning van de ge
allieerden stond, was al een
paar keer mislukt door slechte
weersomstandigheden en niet
goed werkende navigatieappa-
ratuur van de Britse torpedo
boot, waarmee de oversteek
vanuit de haven Great Yar
mouth naar de Hollandse kust
was geregeld. De overtuiging
was er bij allen dat het die
nacht wel zou lukken. De gre
tigheid van de toegewijde com
mandant Trepel en zijn man
nen om in actie te komen was
groot. Toch kwamen Jean Hag-
néré, Jacquelin Rivière, Fer-
nand Devillers, René Guy en
Roger Cabanela kwamen ze niet
aan hun opdracht toe. 'See you
later' sprak Trepel toen hij van
boord ging tegen de Engelse
torpedobootcommandant, Do
nald Bradford.
De stuurman van de houten
sloep die hen tot dertig meter
voor de kust bracht, bevestigde
vervolgens aan Bradford het
zestal aan land te hebben zien
gaan. Alles leek voorspoedig te
verlopen. De opluchting hier
over werd wreed verstoord,
toen plotseling vuurpijlen de
lucht hel verlichtten. Vanuit
Duitse stellingen ten noorden
van het landingspunt werden
rode en groene pijlen de lucht
ingeschoten, die even later wer
den beantwoord door witte pij
len van de posities bij Wasse
naarse Slag.
Vanaf zee zagen de Engelsen
dat de Duitsers een patrouille
naar de landingsplaat hadden
gestuurd: bewegende lichtjes,
waarschijnlijk van zaklantaarns.
Na verloop van tijd verdwenen
deze lichtpunten de duinen in.
Uiteindelijk keerde om 4.00 uur
de rust op het strand terug. Om
04.30 uur, het tijdstip dat de
groene baretten weer aan
boord van de sloep moesten
zijn teruggekeerd, berichtte een
Fransman van de houten sloep
dat ze er nog niet waren. Brad
ford besloot langer te wachten.
Minuten kropen voorbij. Om
05.00 uur gaf de Engelse officier
met bezwaard gemoed de
sloepbemanning de opdracht
naar de torpedo terug te varen.
Hadden de groene baretten aan
de Duitse bemanning kunnen
ontkomen? Ja, geschiedschrij
ver Kamphuis gaat ervan uit dat
één van de commando's een
wassenaar - Sneeuw en ijs hinderden ze niet. De echte
mannen met groene baretten van het Korps Commando
troepen uit binnen- en buitenland waren gistermorgen
weer in groten getale gekomen naar de jaarlijkse her
denking van de zes Fransen die sneuvelden bij Wasse
naarse Slag. Natuurlijk, ook de Bond van Wapenbroe
ders, mariniers, oud-strijders, oud-commando's, Engelse,
Franse en Nederlandse officieren, de Franse ambassa
deur en de burgemeester van Wassenaar stonden bij het
Trepel-monument, waar kransen werden gelegd en een
minuut stilte in acht werd genomen. Prins Bernhard liet
via een fax weten op deze dag in gedachten bij alle aan
wezigen te zijn. Hij wenste iedereen een waardige her
denking.
Foto: Henk Bouwman
tripwire (een draad verbonden
met een alarminstallatie) heeft
geraakt en dat op die wijze de
Duitse kustbewaking was ge
alarmeerd. Vast en zeker ge
schrokken hebben ze zich ver
scholen gehouden in de dui
nen. Hun missie luidde: vier
man trekken naar het noorden
en slepen de rubberboot mee.
Die groep moest de kustverde
digingen inspecteren. De twee
anderen hadden de opdracht
om te kijken of er een contact
man kon worden gedropt, die
via het wateringzuiverings-ka-
naal onder Katwijk landin
waarts kon trekken. Dat ver
klaart ook waarom de lijken van
Trepel en Devillers dagen later
op een andere plek werden
aangetroffen.
Vermoedelijk hebben de vier de
volgende dag geprobeerd
zwemmend en varend de sloep
te bereiken. Tevergeefs. Door
zware ontberingen, het bootje
is waarschijnlijk op zee omge
slagen, verloren deze sterke
mannen het leven. Trepel en
Devillers hebben geprobeerd
over land en daarna zwem
mend de sloep te bereiken. Ook
tevergeefs. Zes mannen, die
wisten dat hun opdracht de
dood kon betekenen. Later
kwamen de geruchten dat ze
zouden zijn gemarteld en ge
dood door de Duitsers. Uit sec
ties na de oorlog is gebleken dat
de commando's geen schot
wonden hadden opgelopen.
Historicus Kamphuis, nu direc
teur van het Instituut voor Mili
taire Geschiedenis in Den
Haag, is nog steeds blij dat hij
in 1984 de tragische geschiede
nis van de Franse marinecom
mando's bij Wassenaarse Slag
heeft mogen achterhalen. Hij
weet inmiddels dat zijn verhaal
de nabestaanden troost geeft.
Een half jaar na de dood van
Charles Trepel werd zijn zoon
geboren: André Trepel. Hij weet
nu wat zijn vader deed. Net zo
als de jaarlijkse herdenking bij
het monument veel betekent
voor oud-commando's uit bin
nen- en buitenland, maakt het
ook indruk op de Wassenaarse
bevolking.
Toch zijn er voor de historicus
nog altijd vragen bij de geheime
actie die onder de codenaam
'Operatie Premium' de geschie
denis is ingegaan. Nog steeds is
niet duidelijk wat de lotgevallen
zijn geweest van de Ter Batail-
lon Fusiliers Marins Comman
dos' na de landing. Hoewel
Kamphuis veel van hun laatste
uren heeft kunnen achterhalen
en interpreteren, zoekt hij bij
elk nieuw geopend inlichtin
genarchief in Engeland even
naar Trepel en Wassenaarse
Slag. „Ik weet nog steeds niet
waarom de Engelse marine in
lichtingendienst vanaf de zo
mer 1943 zo heeft aangedron
gen op zo'n verkenning. Ge
schiedenis is een discussie zon
der einde, zei mijn hoogleraar
ooit. Zo voel ik dat ook.
'Burgeravonden' vormen ideaalbeeld van het dorp
door Eric de Jager
oegstgeest - Het 'ideaalbeeld'
van Oegstgeest wordt gevormd
door de mensen die in het
dorp wonen. De 'structuurvi
sie', waarin komt te staan hoe
het dorp er de komende tien,
vijftien jaar in grote lijnen
moet uitzien, moet daarom
voor een belangrijk deel ge
vuld zijn met de mening van
de inwoners. Dinsdag krijgen
Oegstgeestenaren voor het
eerst de kans hun mening te
geven over het dorp en zo een
beetje hun eigen Oegstgeest in
te kleuren. Bevolkingssamen
stelling, werken, wonen,
groen, sport, onderwijs, ver
keer, ouderen, jeugd: alles
mag de revue passeren.
De oudere Oegstgeestenaren
Wim Deenen en Ad Schut zijn
zeker van de partij. Deenen,
eerder verantwoordelijk voor
de bouw van ouderenwonin
gen in De Morsebel, heeft een
uitgewerkt plan liggen voor
servicewoningen in de Over-
veerpolder. De eerste tekenin
gen zijn al klaar, een financier
(Achmea) is er ook al. „Er zijn
veel oudere Oegstgeestenaren
die in alleen in een vijfslaapka-
merwoning zitten, omdat er
geen goede doorstroming is.
Oegstgeest is een leuk dorpje.
Degenen die hier twintig jaar
geleden naar toe zijn gekomen
om te werken, willen hier blij
ven op hun oude dag. Die
gaan niét meer terug naar
Drenthe. Ik woon goed in De
Morsebel, maar ik word ook
een dagje ouder en hoe ouder
je wordt, hoe groter de onze
kerheid. Je moet het ouderen
gemakkelijk maken en goede
servicewoningen, met een
kappertje, winkeltjes en medi
sche voorzieningen, bieden
gemak voor de ouderen en
doorstroming voor de rest van
het dorp. Zoiets mag niet in
Rijnfront komen, dat is te ver
van het dorp."
De leden van de groenadvies-
commissie laten hun stem ook
horen. „Op persoonlijke titel",
zegt Peter van Helsdingen.
„Wij beperken ons commen
taar uiteraard tot de groen
voorzieningen in Oegstgeest.
Ik vind het een mooi initiatief,
al moest de gemeenteraad het
burgemeester en wethouders
een beetje door de strot du
wen. Toch kunnen er op zo'n
avond veel dingen naar voren
komen die anders onbekend
zouden blijven."
Ook de ondernemers volgen
de discussie kritisch. „Wij zijn
actief aan de slag met Rijn
front en het MEOB-terrein.
Bovendien moeten we kijken
hoe de bedrijventerreinen in
de regio erbij staan en dan
vaststellen wat er in Oegst
geest nodig en mogelijk is",
.zegt voorzitter Rob Sturm van
ondernemersvereniging
PvOO. „Voor ons is het een
uitkomst dat vlak na onze op
richting dit soort discussies lo
pen. Het uitoefenen van in
vloed is gemakkelijker als de
gemeente de oren naar de
burgers laat hangen."
Behalve voor werk moet er in
Oegstgeest ook ruimte voor
ontspanning zijn. Rolf Haaf-
kens, voorzitter van de sport
raad en van UDO Golf, voor
ziet dat de sportaccommoda
ties onder druk komen te
staan. „Oegstgeest was een
groeigemeente, maar na Rijn
front is alles vol. Dan is er
geen grond meer voor leuke
dingen. Dat verhoogt de druk
op de vrije ruimte die er nog
wel is, zoals groenvoorzienin
gen, pleintjes en sportvelden.
Dat zijn bedreigingen voor de
sport en recreatie, maar ook
voor het woonklimaat. De
groei van sportaccommoda
ties is al achtergebleven bij de
groei van Oegstgeest. De
sportparken lagen er al eind
zeventiger jaren. Sindsdien
zijn er duizenden inwoners
bijgekomen, die allemaal meer
vrije tijd hebben gekregen."
Folkert Castelein houdt zich
namens de politieke partij
Leefbaar Oegstgeest bezig met
de structuurvisie. „Ik ben be
nieuwd hoeveel mensen er
dinsdag op afkomen. Ik hoop
in elk geval dat de structuurvi
sie een goed, begrijpelijk ver
haal wordt. Wij werken aan
een aantal stellingen die we
aan de gemeente willen geven,
we kijken naar alle locaties in
Oegstgeest waarvan wij den
ken dat er iets mee moet ge
beuren. En we roepen alle
dorpsgenoten op dat ook te
doen. Je hoeft het niet eens te
zijn met LO, als je je stem
maar laat horen."
De eerste burgeravond is dins
dag om 20.00 uur in het Ge
meentecentrum aan de Lijt-
weg 9; de tweede is woensdag
17 maart in het Witte Huis.
door Janneke Dijke
leiderdorp - Leden van de Lei-
derdorpse korfbalvereniging
Velocitas kunnen in de toe
komst wellicht tennissen op de
eigen korfbalvelden. De vereni
ging wil een deel van de gras
mat laten vervangen door
kunstgras. Mocht de gemeente
daarvoor geld en toestemming
geven, dan wil het bestuur ou
dere leden in de gelegenheid
stellen om op het kunstgras te
tennissen.
Verbreding van het sportaan-
bod van Velocitas is nodig om
het voortbestaan van de vereni
ging te waarborgen, legt voor
zitter Jetske Goudsmit uit. „Als
je kijkt naar onze leeftijdsop
bouw, dan zie je dat we veel
jonge leden hebben. Mensen
van 35 of 40 jaar haken af als
actieve sporter. Dat geldt niet
alleen voor Velocitas, dat zie je
bij andere korfbalverenigingen
ook. Het is voor ons van groot
belang dat deze mensen be
trokken blijven bij Velocitas,
want we hebben die leeftijds
groep nodig als trainer of als
bestuurslid."
Het bestuur heeft daarom een
enquête gehouden onder de le
den, en daaruit blijkt dat de ou
dere leden het leuk zouden vin
den om te kunnen tennissen op
het korfbalcomplex in De Bloe-
merd. In dat geval willen ze wel
lid blijven van de club.
Kunstgras
Velocitas probeert de gemeente
al jaren ervan te overtuigen dat
een kunstgrasveld noodzakelijk
is. „Het is nodig voor onze
wedstrijdteams. Kunstgras
maakt korfbal leuker en voor
komt veel blessures."
Vanwege het ontbreken van
zo'n veld mag Velocitas geen
grote evenementen meer orga
niseren, zoals Nederlandse
kampioenschappen. Goudsmit
heeft het idee dat ze steeds een
stapje verder komt in de onder
handelingen met de gemeente,
maar of de gemeente akkoord
gaat is nog niet zeker. De ge
meente is eigenaar van de
grond. „Ik hoop van harte dat
we in augustus 2005 een kunst
grasveld kunnen openen."
De eigenaar van Tennispark
Van Leeuwen heeft eerder al
aangegeven dat een tennisbaan
in De Bloemerd concurrentie
zou vormen voor hem en de
buren van Tennisvereniging De
Munnik. Beide clubs zitten aan
de Hoogmadeseweg en moeten
van de gemeente verhuizen
naar de Kleine Zandput, achter
het oude dorp.
Van Leeuwen wil daar niet heen
omdat hij het een uithoek
vindt. Liever verkast hij naar De
Bloemerd. Als er in de Kleine
Zandput twee, en in De Bloe
merd een tennisvereniging zit
ten, dan kiezen veel Leiderdor
pers volgens hem voor De Bloe
merd omdat dat centraler ligt.
Maar volgens Goudsmit is er
van concurrentie helemaal
geen sprake. „De tennisbaan is
alleen bedoeld voor onze leden.
Mensen kunnen niet lid wor
den van Velocitas om te tennis
sen. Ze moeten wel een band
hebben met de korfbalvereni
ging"
'Wie illegaal loost kan niet meer zeggen: ik kon nergens terecht'
door Judy Nihof
woubrugge - Beroeps- en ple-
zierschippers kunnen al een
paar jaar bij Wout van Leersum
terecht voor benzine of andere
brandstof. Sinds maandag kun
nen zij bij de Woubruggenaar
ook hun 'troep' kwijt: van afge
werkte olie, bilgewater (olie
houdend water) tot vervuilde
poetslappen.
Met zijn afvaldepot erbij heeft
Van Leersum aan het Paddegat
naar eigen zeggen een 'mooi
serviceplaatje' te bieden. „Want
wat is gemakkelijker dan dat je
komt tanken en je meteen de
vuile drab uit je boot kunt laten
zuigen? Of je afgewerkte olie in
leveren als je een nieuw kanne
tje smeerolie komt halen?"
Van Leersum kwam op het idee
om een depot te openen toen
het inzamelstation voor de be
roepsvaart in Gouda ermee
ophield. „Op de route Amster
dam - Rotterdam viel een gat.
In deze contreien heb je een
hoop schepen, zowel overslag
schepen als sleepboten en re-
creatieboten. Dan moet er een
gelegenheid zijn waar de men
sen heen kunnen met hun che
misch afval."
Het depot moest komen onder
in Van Leersums schip dat al ja
ren fungeert als tankstation en
opslagplek voor allerlei soorten
gasflessen. Er ging drie jaar
overheen voordat de Woubrug
genaar dat plan kon verwezen
lijken. Instanties als het Lande
lijk Meldpunt Afvalstoffen en
overheden gaan niet over één
nacht ijs als het gaat om stoffen
die gevaarlijk zijn voor het mi
lieu. ,Je moet met al die instan
ties tot een overeenkomst zien
te komen. En ook onderling
moeten ze het met elkaar eens
zijn."
Van Leersum gaat ervan uit dat
het aantal illegale lozingen met
de komst van zijn depot af
neemt. Zulke praktijken komen
op de Braassem regelmatig
voor. De beroepsvaart maakt
zich er vanwege de strenge re
gelgeving volgens Van Leersum
niet schuldig aan, maar sommi
ge recreatieschippers zouden
het niet zo nauw nemen.
„Aan het eind van het vaarsei-
zoen valt het op: dan zie je bo
ten de Braassem opvaren en
anderhalf uur later komt er een
grote olievlek aandrijven." Van
Leersum denkt dat de politie
dankzij zijn afvaldepot een ex
tra troef in handen heeft. „Wie
loost op het water kan nu niet
meer tegen de politie zeggen:
'Maar ik kan nergens terecht!'
Dat argument gaat niet meer
op."
Het stoort Van Leersum dat de
beschuldigende vinger vaak
(advertentie)
Wie van SMART
veranderen houdt.
y mi, kijkt snel naar de advertentie van de
naar hem uitgaat als er een
olievlek in de buurt van zijn
schip te zien is. ..Als je een
brandstofdepot aan het water
hebt, word je gauw voor vervui
ler aangezien. Terwijl wij aan
veel eisen moeten voldoen."
Volgens de Woubruggenaar zou
het schelen als jachten anders
zouden worden ingericht. Bij
de meeste jachten komt de ont
luchting van de brandstoftank
op het water uit.
Het zou Van Leersum wat
waard zijn als dat van hoger
hand verboden wordt. „Een
schip tankt bij mij, er komt
brandstof uit de ontluchting.
De schipper rekent af en vaart
weg en voor je het weet heb je
een olievlek in het water. Daar
zijn maar een paar druppels
voor nodig. Om dat te voorko
men vragen we van tevoren al
tijd waar de ontluchting zit.
Dan houden we er een doek bij
of een plastic beker."
Wout van Leersum: „Ik heb een mooi serviceplaatje te bieden." Foto: Henk Bouwman
