'Iran werkt aan
eigen atoombom'
BUITENLAND
Israëlische leger plundert Palestijnse banken
'Riffijnen' woedend over uitblijven hulp
VS en VN-atoomagentschap zijn 'diep bezorgd'
Frankrijk: Internationale politiemacht naar Haïti
Eerste gevangene Auschwitz overleden
Aanklagers ronden hun
zaak tegen Milosevic af
Stuntel moet vrede brengen
i waarschuwen
>r nieuwe drug
•hington - Het Amerikaanse
Iselbureau FDA heeft ge
schuwd voor een vloeibare
die wordt verkocht onder
laam Green Hornet (groene
:1) of kruiden-XTC. De FDA
it de drug, die vooral via
iet wordt verkocht, ge
lijk. Vier tieners zijn met
d in een ziekenhuis opge
ien na gebruik van Green
net. Zij hadden onder meer
bijzonder hoge hartslag,
lag en hoge bloeddruk. De
i onderzoekt of Green Hor-
lalleen of in combinatie met
ere middelen de hevige re
is heeft veroorzaakt. De
bevat de niet-vermelde in-
TJffiiënten diphenhydramine
■■dextromethorphan, die ook
irkomen in gewone hoest-
benbtpkjes en antigriepmiddelen.
ulpheli crasht
de bergen
donderdag 26 februari 2004
!t.'
in zieiBURG - In de Oostenrijkse
|;en is een helikopter die op
was naar het ziekenhuis
een gewonde skiër tegen
hoogspanningsleiding ge-
gen en neergestort. De ge-
nde vrouw is overleden. De
tot, een dokter en een ver-
ger raakten gewond.
«galen dood
tor Turkse kust
ga) iara - Voor de Turkse kust
I zeker dertien illegale immi-
nten verdronken doordat
schip was gezonken. Vijf
mensen worden nog ver-
t. Vijf mannen en twee
Uwen uit Somalië hebben de
Spbreuk overleefd. Met 35
psen waren ze in Turkije
:ep gegaan in een acht me-
ang bootje. Ze wilden naar
Griekse eiland Lesbos.
Dden bij demo
gen geweld
ipala - Bij een demonstratie
e noord-Ugandese stad Lira
in het toenemende geweld,
zeker negen doden geval-
Een woedende menigte viel
:n van de Acholi-stam aan.
die stam recruteert het
immige Verzetsleger van de
ir (LRA) de meeste recruten.
LRA vermoordde afgelopen
ikeinde zeker 200 vluchte
den in een kamp bij Lira. Het
p gewelddadige LRA kidnapt
k kinderen om als seksslaaf
lindsoldaat te werken.
»rp aangevallen:
[ker 48 doden
>s - Vermoedelijk moslim-
iamentalisten hebben in
christelijk dorp in de deel-
t Plateau in midden-Nigeria
»r 48 mensen vermoord. De
|ïste doden vielen in de kerk
ze hun toevlucht hadden
{ocht. Sinds dertien deelsta-
in Noord-Nigeria de sharia,
ilamitische wetgeving, in
den, zijn er spanningen. In
II kwamen in de regio meer
duizend mensen om het le-
bij gevechten tussen chris-
Jen en moslims.
-een vrijuit
uantanamo
Penhagen - Een Deen is na
jaar te hebben vastgezeten
le Amerikaanse marinebasis
itanamo op Cuba terugge-
,»rd in Denemarken. De 30-
jge Slimane Hadj Abderrah-
ine werd opgepakt in Afgha-
tan of Pakistan. Abderrah-
1e heeft een Deense moeder
:n Algerijnse vader.
irarenstaking in
«riname verhardt
maribo - De Surinaamse
jering wil dat de rechter een
J maakt aan een lerarensta-
die al ruim een week
rt. De negenhonderd lera-
ivan middelbare scholen ei-
een hogere onkostenver-
0ding voor zaken als kleding,
,Vvoer en bijscholing. De rege-
t, |g vindt dat onredelijk, omdat
salarissen dit jaar met tien
jcent stijgen.
loslimterreurcel
pgerold in Italië
me - De Italiaanse politie zegt
cel van moslimterroristen
bben opgerold die aansla-
overwoog op de metro in
lan en een katholieke kerk
Iremona. De cel zou fond-
"l hebben geworven, pas-
orten vervalst en extremisten
bben gerekruteerd om in het
itenland te vechten. Onder
padrie arrestanten is de imam
de moskee in Cremona.
Wil
en loord op helpers
iis^l Afghanistan
°SellJL - Gewapende mannen
bben gisteren vijf Afghaanse
fdewerkers van een interna-
hale humanitaire hulporga-
jatie gedood. Hun voertuig
ird op een weg ongeveer 50
Dmeter ten noordwesten van
SermlAfghaanse hoofdstad Kabul
ngevallen.
Washington/AP - Frankrijk wil
dat er zo snel mogelijk een
overgangsregering wordt ge
vormd in Haïti, waarna een in
ternationale politiemacht er de
orde moet gaan herstellen. Re
bellenleider Guy Philippe zei
gisteravond dat zijn strijders
klaarstaan om de hoofdstad
Port-au-Prince aan te vallen,
maar dat hij zal wachten met
een opmars om president Jean-
Bertrand Aristide de kans te ge
ven op te stappen. Dat er de ko
mende dagen een vreedzame
oplossing voor het conflict in
Haïti wordt gevonden is echter
twijfelachtig. Aristide herhaalde
gisteren niet op te zullen stap
pen en riep de oppositie op als
nog in te stemmen met een
door internationale bemidde
laars opgesteld vredesplan. De
Amerikaanse regering is bezig
om in overleg met Frankrijk,
Canada en een aantal Caribi
sche landen een bemiddelings
poging te doen in het conflict in
Haïti. De VS weigeren voorals
nog in de VN-Veiligheidsraad
om internationaal ingrijpen te
vragen. Jamaica heeft de Veilig
heidsraad gisteren wel gevraagd
een vredesmacht te sturen om
een eind te maken aan het con
flict in Haïti. Vandaag overlegt
de Veiligheidsraad over de cri
sis. De Haïtiaanse oppositie
verwerpt een internationaal
plan, waarin Aristide tot 2006
kan aanblijven. Later deze week
moeten in Frankrijk besprekin
gen worden gehouden tussen
de strijdende partijen. De Fran
se minister van buitenlandse
zaken Dominique de Villepin
stelde Aristide gisteren verant
woordelijk voor de crisis in zijn
land en riep hem met zoveel
woorden op af te treden.
Rebellenleider Philippe zegt de
beschikking te hebben over
zo'n vijfduizend strijders, een
veelvoud van het aantal waar
mee de opstand enkele weken
in Gonaïves begon. Philippes
strijdmacht bestaat voor een
groot deel uit voormalige solda
ten uit het door Aristide ont
bonden leger.
Bootvluchtelingen
De Amerikaanse president
Bush heeft de kustwacht op
dracht gegeven Haïtiaanse
bootvluchtelingen tegen te
houden en terug naar huis te
sturen. Gisterochtend heeft
de kustwacht voor de kust
van Florida een vrachtschip
met daarop 22 gewapende
Haïtianen onderschept. Het
zouden gevluchte aanhan
gers van Aristide zijn, politie
agenten en regeringsfunctio
narissen, die schip hebben
wenen/anp-rtr - De Ameri
kaanse regering blijft van me
ning dat Iran werkt aan de ont
wikkeling van een eigen kernwa
pen.
Washington eist dat Teheran
onomstotelijk aantoont dat het
„alle pogingen heeft laten varen
om nucleaire wapens te ont
wikkelen', aldus de de Ameri
kaanse VN-ambassadeur Ken
neth Brill. Aanleiding is een
alarmerend rapport van het In
ternationaal Atoomenergie
Agentschap (IAEA) van de Ver
enigde Naties over Iran.
Het IAEA zei dinsdag „diep be
zorgd" te zijn over de manier
waarop Iran gegevens over zijn
nucleair programma verhult.
Volgens een rapport zijn op
twee plaatsen een combinatie
van hoogwaardig en laagwaar
dig uranium gevonden, zonder
dat Teheran daarvoor een be
vredigende verklaring kon ge
ven. Zolang die uitblijft, zal het
voor het IAEA zeer moeilijk zijn
te bevestigen dat Iran geen nu
cleair materiaal of activiteiten
op nucleair gebied achter
houdt, aldus het rapport.
Iran wuift de verontrusting
weg. De problemen die het
IAEA heeft met het nucleaire
programma van Iran zijn „al
leen van procedurele aard", al
dus een woordvoerder van het
Iraanse ministerie van buiten
landse zaken gisteren. Hij repte
van „misverstanden" die
geenszins de bereidheid van de
islamitische staat ondermijnen
om voluit met de VN-atoom-
waakhond verder te werken. Hij
herhaalde dat Iran niet werkt
aan de ontwikkeling van kern
wapens. De leider van de natio
nale veiligheidsraad in Iran
voegde daaraan toe dat zijn
land „zich ook niet verplicht
achtte" om alle details over alle
„onderzoeksprogramma's te
verstrekken.
Na lang touwtrekken en wester
se dreigementen, beloofde Te
heran in oktober het VN-
atoomagentschap informatie te
geven over het Iraanse nucleai
re programma, dat volgens de
autoriteiten uitsluitend voor
vreedzame doeleinden is be
doeld. Sindsdien heeft het
atoomagentschap onregelma
tigheden in de Iraanse verkla
ringen gevonden. Een westerse
diplomaat zei dinsdag dat „Iran
betrapt is op een leugen
Maar het rapport van het IAEA
van deze week meldt ook posi
tieve ontwikkelingen, zoals de
belofte van Iran om al in maart
te stoppen met de bouw van
kemcentrifiiges, die nodig zijn
voor het egschikt maken van
uranium voor kerncentrales.
Zulk verrijkt uranium is ook no
dig voor de fabricage van kern
wapens. Overigens meldde het
IAEA-rapport dat de kemcentri-
fuges die zowel in Iran als in Li
bië zijn gevonden, grote over
eenkomsten vertonen en waar
schijnlijk afkomstig zijn uit „de
zelfde buitenlandse bron". De
twee landen hebben de centri
fuges betrokken uit Pakistan.
De kennis hebben ze van Abdel
Qadeer Khan, een kernfysicus
die in Nederland studeerde en
bij terugkeer naar Paksitan de
blauwdrukken van de Neder
lands/Duitse ultracentrifuge
meenam.
warschau/ap - De eerste ge
registreerde gevangene van
niet-Duitse afkomst in het na
zi-concentratiekamp Ausch
witz, de Pool Stanislaw Ryni-
ak, is vorige week op 88-jarige
leeftijd in Zuidwest-Polen
overleden. Dat heeft het
Auschwitz-museum gisteren
bekendgemaakt. Ryniak
kwam op 14 juni 1940 in de
eerste trein met 728 Poolse
politieke gevangenen in het
concentratiekamp Auschwitz.
Op zijn arm werd het num
mer 31 getatoeëerd. De eerste
dertig gevangenen van het
kamp waren Duitse crimine
len die na de aankomst van
de Polen aangesteld werden
als kampbewaker. Ryniak
werd in 1944 overgeplaatst
naar het werkkamp Leitmeritz
in het huidige Tsjechië, waar
hij dwangarbeid verrichte. Bij
zijn bevrijding aan het eind
van de oorlog woog hij nog
maar veertig kilo.
„Ik heb geen idee hoe ik het
allemaal heb overleefd", zei
Ryniak in een interview in
1995. „Waar haalde ik de
kracht vandaan?" In de kam
pen Auschwitz en Birkenau
kwamen anderhalf miljoen
mensen om.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Israëlische troepen
zijn de Palestijnse stad Ramal
lah binnengetrokken, als on
derdeel van een operatie tegen
de financiering van terreuraan
slagen en het witwassen van
geld. Specialisten onderzochten
vier banken en namen 37 mil
joen shekel (zeven miljoen eu
ro) in beslag. Het geld zou naar
rekeningen van Palestijnse mili
ties zijn gestuurd door de Liba
nese Hezbollah. In Ramallah
werd een uitgaansverbod afge
kondigd. Bij confrontaties met
Israëlische soldaten raakten
volgens Palestijnen bronnen 42
mensen gewond, vijf van hen
ernstig.
Een woordvoerder van presi
dent Jasser Arafat noemde de
operatie „een provocatie" en
premier Achmed Querei (Abu-
Ala) sprak van „een maffia-oor-
log". De Amerikaanse regering
verklaarde bang te zijn dat de
actie het Palestijnse banksys
teem heeft ondermijnd. Vol
gens Washington moet Israël
dergelijke ingrepen coördine
ren met het Palestijnse bestuur.
De Israëlische operatie begon
gistermorgen met het van hun
bed lichten van computerdes
kundigen van de Arab Bank en
de Cairo Amman Bank. Een ho
ge functionaris van de Arab
Bank werd van huis gehaald en
gearresteerd. Later trokken sol
daten, fraudeteams van de poli
tie en agenten van de veilig
heidsdienst het centrum van
Ramallah in. Ze braken de deu
ren van vier banken open en
onderzochten honderden reke
ningen, voornamelijk van isla
mitische liefdadigheidsinstel
lingen. Volgens Israël worden
die rekeningen gebruikt door
gewapende milities. Doel was
na te gaan welke financiële
bronnen de milities gebruiken
en in hoeverre Jasser Arafat en
het Palestijnse Bestuur betrok
ken zijn bij de financiering van
aanslagen en ander geweld.
Volgens een Israëlische woord
voerder kon op de gecontro
leerde bankrekeningen 37 mil
joen shekel worden getraceerd
als afkomstig van verdachte
bronnen. De onderzoekers heb
ben een greep in de kas gedaan
en het bedrag meegenomen in
shekels, Jordaanse dinars, dol
lars en euro's. In een verklaring
spreekt het leger van een opera
tie tegen „fondsen die de wie
len smeren van de terreur tegen
Israël" en „een onderdeel van
de wereldwijde strijd tegen ter
reur." Minister Shaul Mofaz
(defensie) zei dat hij de legerlei
ding opdracht heeft gegeven
het in beslag genomen geld te
besteden aan humanitaire doe
len in de bezette gebieden.
Dinsdag bevestigden bronnen
in het Palestijnse veiligheidsap
paraat dat Hezbollah geld be
schikbaar heeft gesteld voor de
jongste twee zelfmoordaansla
gen op bussen in Jeruzalem.
Beide acties zijn uitgevoerd
door de Aksa-brigade, de militie
van Arafats eigen Fatah-bewe-
ging.
Volgens Yuval Steinitz (Likud),
voorzitter van de commissie
voor buitenlandse zaken en de
fensie in het Israëlische parle
ment, betaalt Hezbollah hon
derden dollars per Israëlisch
slachtoffer van een aanslag.
De Aksa-brigade heeft dat ont
kend.
Verdediging begint op 8 juni
gpd In het woud van Israëlisch-Palestijnse vredesinitiatieven staat een nieuwe boom. Jason Alexan
der - de stuntel George Costanza in de populaire Amerikaanse televisieserie Seinfeld - lanceerde in
Tel Aviv 'Een Stem'. Het is een project dat beoogt duizenden Israëliërs en Palestijnen zelf een vredes
voorstel te laten maken. Het uitgewerkte plan zal later dit jaar worden aangeboden aan de betrokken
regeringen. Hollywood-sterren moeten het initiatief trekken. Wat dat betreft is de keuze van Jason
Alexander - in 1959 geboren als Jay Greenspan - een schot in de roos. Normaliter zou de lancering
van weer een nieuw vredesplan hoogstens een lauwe respons van pers en publiek hebben opgeroe
pen. Maar nu trok de presentatie een afgeladen zaal. De laatste aflevering van 'Seinfeld' is al jaren ge
leden uitgezonden, maar de voortdurend herhaalde serie is in Israël immens populair. De neuroti
sche 'George Costanza' is als vredesstichter nog pathetischer dan Sharon en Arafat samen. In de serie
heeft hij het aan de stok met vrijwel iedereen, wordt ervan beschuldigd zijn verloofde te hebben ver
giftigd en vertrapt hij kinderen en oude vrouwen als hij een brandend gebouw ontvlucht. Jason
Alexander daarentegen toonde zich bij de presentatie de rust zelve. De nu van een baard voorziene
acteur - 'nee, ik ben niet orthodox geworden, ik ben werkloos' - vergeleek de verhouding tussen Isra
ëliërs en Palestijnen met een huwelijk: „Ook uw huwelijksleven is vol conflicten. Maar u vertegen
woordigt twee volken met een enorm potentieel. Er zijn kinderen en alleen al daarom heeft het weinig
zin naar het verleden te blijven kijken. Alleen vrede kan u een toekomst verschaffen."
Jason Alexander. Foto: AP
den haag/ap - De aanklagers
van het Joegoslavië-tribunaal
hebben gisteren de zaak tegen
Slobodan Milosevic afgerond.
Mede in verband met de ge
zondheidsproblemen van
rechtbankvoorzitter Richard
May vroegen de aanklagers de
rechters van het tribunaal de
eerste fase van het proces tegen
de Joegoslavische ex-president
voor afgerond te verklaren. Dat
verzoek werd gisteravond toe
gekend, waardoor de bewijs
voering tegen 'Slobo' er op zit.
Het tribunaal heeft Milosevic
bevolen om zijn verdediging op
8 juni te beginnen.
De aanklagers hadden eigenlijk
gepland nog vier getuigen op te
roepen en een aantal docu
menten aan de rechters voor te
leggen, maar zagen daar van af
om te voorkomen dat het pro
ces tegen Milosevic verder
wordt vertraagd. De rechtszaak
tegen de ex-president heeft
sinds het begin in februari 2002
al honderd dagen vertraging
opgelopen, vooral door de
zwakke gezondheid van de 61-
jarige Milosevic. Hij heeft hart
problemen, lijdt aan hoge
bloeddruk en is snel moe. Mo
menteel is hij alweer twee we
ken ziek.
Zondag maakte het tribunaal
bekend dat rechtbankvoorzitter
May zich moet terugtrekken
vanwege gezondheidsproble
men. Hoewel May officieel pas
terugtreedt op 31 mei, keert hij
naar verwachting voor die da
tum niet meer terug naar het
tribunaal. Alle besluiten van het
tribunaal worden de komende
maanden genomen door de
twee overgebleven rechters, de
Jamaicaan Patrick Robinson en
de Zuid-Koreaan O-Gon Kwon.
VN-secretaris-generaal Annan
zal op korte termijn een opvol
ger voor May benoemen. Die
moet eerst de dertigduizend
pagina's aan rechtbanknotulen
en de zeshonderdduizend pagi
na's tellende zaak van de aan
klagers doorspitten, wat nogal
wat tijd in beslag zal nemen.
Milosevic heeft daarnaast het
recht om protest aan te tekenen
tegen de nieuwe rechtbank
voorzitter en hij kan zelfs eisen
dat het proces opnieuw begint.
Slachtoffers aardbeving slapen uit angst voor naschokken in de buitenlucht
door onze correspondente
Sietske de Boer
al hoceima - De bewoners van de door een
aardbeving getroffen streek rond het Ma
rokkaanse El Hoceima zijn woedend over
het uitblijven van hulp door de regering.
De bewoners van het Rif-gebergte voelen
zich achtergesteld. Er zijn wel soldaten ge
komen, maar die doen nauwelijks iets.
In een spontane demonstratie uitten
slachtoffers van de aardbeving van dinsdag
hun onvrede. „Niemand doet iets, we heb
ben nog geen tent gekregen, geen eten,
geen medicijnen, niets! De regering doet
niets! De koning doet niets!" De jongeman
spuugt zijn woorden uit, zweetparels op
zijn voorhoofd. Het harde, armoedige leven
in de bergen van de Rif heeft sporen nage
laten in zijn gezicht, de huid veranderd in
droog leer, de lippen laten barsten. Ande
ren bevestigen zijn verhaal en roepen leu
zen. .Alles is altijd op Rabat gericht", legt
de jongen in gebrekkig Nederlands uit.
„Wij worden altijd overgeslagen. Rabat is
ver weg, en het kan de regering niets sche
len hoe wij het hier hebben, zonder werk,
zonder goede voorzieningen, zonder goede
wegen. En nu doen zo ook niks. Er zijn kin
deren die dakloos zijn geworderi, van wie
de ouders omgekomen zijn, die op straat
staan."
En verder trekt de stoet, op naar de 'wali' in
El Hoceima, de regeringsvertegenwoordi
ger in de regio. Het wemelt inmiddels van
de militairen, gendarmes en politie in In-
zourem, El Hoceima en langs de verbin
dingswegen tussen de dorpen. Tientallen
soldaten zetten langs de weg hun tentjes
op; er rijden trucks met nog veel meer sol
daten die verveeld voor ach uitkijken. Zij
zijn gekomen om hulp te verlenen, of moe
ten zij er meer op toe te zien dat de bevol
king niet te opstandig wordt?
De soldaten zijn met gemengde gevoelens
ontvangen. De hulp komt aan de late kant
en de soldaten hebben niet echt verstand
van puinruimen en mensen redden. En het
zijn wel soldaten van hetzelfde leger dat in
1984 hier de bevolking beschoot toen die in
opstand kwam tegen de verhoging van de
brood- en spijsolieprijzen. Geen Riffijn die
dat niet weet.
De verhouding tussen de Riffijnen en de
centrale regering in Rabat is vanouds ge
spannen. De Riffijnen voelen zich achter
gesteld, en de regering heeft in het verleden
soms harde middelen ingezet om de regio
in het gareel te houden. „Ik ben Riffijn,
geen Marokkaan", zegt Abdelkarim el-Kat -
tani, en dat is heel wat anders. Wij zijn an
ders dan de arabieren uit Rabat."
In de heuvels van Aït Karama laat hij de
overblijfselen zien van zijn traditionele Ber
berwoning, lange smalle kamers die in een
vierkant gebouwd zijn, zodat er een bin
nenplaats ontstaat. Er is niet veel van over.
De lemen stenen zijn verbrokkeld, broos
geworden door de hevige regens die de
streek de laatste weken geteisterd hebben.
De aardbeving was meer dan het bouwsel
kon verdragen. Daarom zijn de meeste
slachtoffers ook gevallen op het platteland,
waar meer van deze traditionele lemen
boerenwoningen staan dan in de steden,
waar de meeste huizen uit gewapend beton
zijn opgetrokken. Abdulkarim en zijn gezin
hebben de aardbeving zelf goed doorstaan.
„Wij schrokken zo ontzettend, we zijn met
een naar buiten gerend. We hebben de rest
van de nacht buiten doorgebracht, thee ge
maakt, brood gegeten en gewacht tot het
licht werd. En ook nu nog slapen we bui
ten. We hebben de schrik goed te pakken."
Intussen blijft het weer wisselvallig, met
overvloedige regens, en overdag af en toe
een warme zon.
Gisteren waren er twee naschokken; bij de
eerste, die volgens sommige berichten een
kracht van vijf op de schaal van Richter
had, zijn nog een paar gebouwen ingestort
en mensen omgekomen.
Het zal nog lang duren voordat El Hoceima
van de schok bekomen is en de mensen
zich er weer veilig wanen.
Een vrouw en een kind zitten verslagen op de puinhopen van hun huis. Foto: Reuters
Een Haïtiaanse politieagent houdt in Port-au-Prince een gevangene onder schot. De man wordt verdacht van een beroving. Foto: AP
