De belegering van 't
Magische Koninkrijk
ECONOMIE
Bedrijven nemen China steeds serieuzer
Financiële bijsluiter wordt geëvalueerd
Wat ziet kabelaar Comcast in Walt Disney?
Elimineer de leuterlaag
uropa: te weinig
ouwen werken
issel - Het doel van de Euro-
e Unie dat 60 procent van
vrouwen betaald werk heeft,
ig niet gehaald. Het percen-
stijgt te langzaam, vindt de
ipese Commissie. Van de
ivelijke beroepsbevolking
nu 55,6 procent. Dat is 5
int meer dan tien jaar ge
in. Uit een gisteren gepubli-
[rd rapport blijkt ook dat
luwen nog steeds minder be-
ild krijgen en vaker werkloos
pdan mannen. De Europese
leringsleiders bespreken het
iport op 25 en 26 maart.
«januari minder
3 lizen verkocht
3
idoorn - De eerste maand
i 12004 is het aantal verkochte
5 ïingen flink gedaald. Vol-
is het Kadaster wisselden
6 }26 huizen van eigenaar in
3 ïari, ruim 12 procent min-
dan vorig jaar. Een gemid-
5 le woning kostte 205.000
5 d, 1,5 procent meer dan een
q eerder. Ten opzichte van
o jmber daalde de doorsnee
jsom met 2,8 procent. Toen
,o te de prijs op 211.000 euro,
u over heel 2003 kostte een
ling gemiddeld ruim
000 euro.
andhaaf verzet
zen dure kabel'
55 haag - In een open brief
55 pt de Consumentenbond
do meenten op te volharden in
'5 5 verzet tegen hogere kabel -
50 iven. Bedrijven als UPC,
58 iema en Essent willen tarie-
verhogen of hebben dat al
lan. Verder moet minister
i.0 Jikhorst (economische za-
maatregelen nemen die
leiden dat het kabeltarief
(stijgt, stelde de bond giste-
countants eisen
de van bouwer
terdam - Accountants
ten in het uiterste geval de
trole van de boeken van
vbedrijven staken, als die
gedragscode onderteke-
Dat heeft de beroepsver
ing Nivra gisteren gezegd,
ïu toe hebben 76 van de
lerdduizenden bouwbe-
de gedragscode van de
chevereniging AVBB on-
ekend. Die verbiedt onder
prijsafspraken en de beta-
van smeergeld. De code
aat sinds begin dit jaar.
zaterdag 21 februari 2004
malat leed al
e jaren verlies
- Het Italiaanse zuivel-
;m Parmalat heeft tussen
[en 2001 jaarlijks zeker 350
miljoen euro verlies ge-
terwijl de schijn werd
ïouden dat het bedrijf
;evend was. Dit blijkt uit
igen van de ex-financi-
recteur Tónna tegen de
ise justitie. De verklarin-
:en duidelijk waarom er
[jard euro is zoekge-
De directie moest om de
hen te verhullen knoeien
de boeken. Ook verdween
in de zakken van topbe-
-sders.
1 heeft genoeg
n timesharing
10VER - Na drie jaar trekt
Juitse reisconcem TUI zich
n terug uit timesharing,
bij toeristen verblijfsrech-
unnen kopen van een va-
ehuisje. TUI, in Nederland
laar van Arke en Holland
national, maakte gisteren
jnd dat het deze activiteiten
hn Canaria verkoopt aan
paanse partner Anfi del
rimesharing is een moge-
id om een vast vakantie-
te hebben zonder er eige-
ran te worden. Deze vorm
lerisme stondvaak in een
e reuk wegens oplichting.
AL schrapt
«der banen
oven - ASML schrapt
er banen dan eerder be-
;emaakt. In juli vorig jaar
gde de chipmachinefabri-
log een reorganisatie aan
lij in Nederland 400 ba-
loesten verdwijnen. Na
g met de ondememings-
s het aantal uitgekomen
i. Dat was haalbaar door
rlijk verloop en herplaat-
i. „Ook gaat het econo-
iets beter", aldus de
voerster.
ride sluit
riek in Breda
De Grada-fabriek, in
bekend als 'de oude Lo-
sluit deze zomer. Ook
itributiecentrum in Oos-
it gaat dicht. Dat kost 135
in hun baan. Volgens de
e kan de vestiging niet
rreren met de andere fa
il van het McBride-con-
n Europa de grootste
:ent van schoonmaak- en
ddelen. De productie
overgeplaatst naar het
:he leper en Estampuis.
Voor Disney-topman Michael Eisner (61) moet het vijandige bod van
Comcast als een overval zijn aangekomen. Eisner had het al moeilijk
door oppositie van voormalige directieleden. Zijn positie was tot de
cember vorig jaar bijna onaantastbaar. Onder zijn bijna twintigjarige
bewind was het concern uitgegroeid van een uitbater van pretpar
ken en producent van (teken)films waar beleggers in de VS niet ge
noeg van konden krijgen. In 1984 bedroeg de omzet nog een 'be
scheiden' 1,7 miljard dollar, tien jaar later was dat 10 miljard. In 1994
kwam de ommekeer. Toen kreeg hij het alleen voor het zeggen, na
dat collega Frank Wells plotseling verongelukte en 'vriend' Jeffrey
Katzenberg na een korte machtsstrijd aan de kant was geschoven.
Het toonde de ware aard van Eisner: tot het uiterste gaan om zake
lijk succesvol te zijn. Met Disney-opties verdiende hij honderden mil
joenen dollars. Eisner geldt als een van de rijkste mensen in het Ame
rikaanse bedrijfsleven. Inmiddels worden pogingen gedaan om op 3
maart Eisner weg te stemmen bij de aandeelhoudersvergadering van
Disney in Philadelphia. Ironisch genoeg ook de hoofdzetel van Com
cast. Foto: Reuters/Peter Muhly
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Het 'Huis van de
Muis', van Mickey Mouse wel te
verstaan, kan maar beter onaf
hankelijk blijven, zeggen acht op
de tien lezers van zakenkrant
Wall Street Journal in een snelle
peiling. De Amerikaanse kabel
maatschappij Comcast wil het
'Magische Koninkrijk' van Walt
Disney graag inlijven om een fu
sie tot stand te brengen van tv-
distributie en inhoud. Maar le
vert dat substantiële voordelen
op?
Analisten op Wall Street rea
geerden enthousiast op het vij
andelijke overnamebod van
Comcast. Maar tot nu toe heb
ben aandeelhouders van het
kabelbedrijf koeltjes gereageerd
- de koers zakte - terwijl de
koers van Disney-aandelen om
hoog ging, in de verwachting
dat Comcast zijn bod nog wel
zou verhogen. Dat laatste is nog
niet gebeurd na de afwijzing
door de commissarissen van
Walt Disney. Vanwege de
koersbewegingen is de voorge
stelde aandelenruil wel miljar
den dollars in waarde gedaald.
De directie van Comcast zegt
echter rustig af te wachten tot
de koers van Disney weer te
rugvalt.
Dat komt wellicht omdat het
overnameplan vooral is ingege
ven door de relatief zwakke po
sitie waarin Disney verkeert. De
Walt Disney Company is een
van de grootste amusementsfir
ma's in de VS en een prachtig
bezit, en wie zou het niet willen
als je het voor een 'koopje' kunt
krijgen?
Het idee is - althans bij Com
cast en twee kritische en bij
zonder luidruchtige ex-com-
missarissen van Disney - dat de
winst een flink stuk omhoog
kan met beter management.
Het tv-netwerk ABC presteert
ver onder de maat, terwijl ook
de amusementsparken een
moeilijke tijd achter de rug
hebben. De eigen animatiefilms
doen het niet geweldig, terwijl
het succesvolle Pixar (van hit
film Finding Nemo) de samen
werking met Disney heeft ver
broken, mede dankzij de auto
ritair opererende president-di
recteur Michael Eisner van
Disney. Die wist van de week
wel eindelijk 'The Muppets'
binnen te halen.
Comcast heeft de afgelopen
week vooral op zijn voortreffe
lijke management gewezen in
gesprekken met investeerders.
Het is niet uitgesloten dat Com
cast zijn bod op Walt Disney
alsnog verhoogt - of dat er een
andere kaper op de kust op
duikt - maar Comcast-topman
Roberts lijkt niet al te veel fi
nanciële speelruimte te heb
ben. De aandeelhoudersverga
dering van het Disney-imperi-
um op 3 maart kan een opening
bieden, maar als de aandeel
houders zich van de machtige
topman Eisner ontdoen, dan is
het maar de vraag of ze iets zien
in Comcast-directeur Roberts
of een van diens discipelen.
Roberts mag bij het aanprijzen
van de fusie graag wijzen op de
voordelen van een samensmel
ting van Comcast en Disney,
maar bijzonder veel voordeel
lijkt er niet te zijn. De distribu
teur kan binnen het gefuseerde
bedrijf betere deals sluiten met
'eigen' kabelzenders - zoals het
populaire Disney-sportnet ES
PN - maar daar is het ook mee
gezegd. Consumentenorganisa
ties zijn bang dat samensmel
ting leidt tot oneerlijke concur
rentie, maar bij voorgaande fu
sies (Time Warner: film, tv, in
ternet, kabel en News Corp: tv
en satelliet) is daarvan niets ge
bleken. Comcast heeft als
grootste kabelbedrijf van de VS
- 21 miljoen kabelklanten en 7
miljoen intemetabonnees - nu
al een goede onderhandelings
positie als het om tarieven gaat.
Er is in de VS juist nogal wat
twijfel over het nut van 'vertica
le' integratie. Groter betekent
niet altijd beter, zoals ook bij
Time Wamer is gebleken. Cul
tuurverschillen kunnen voor
problemen zorgen. En slim in
kopen van zaken die niet tot de
kernactiviteiten behoren is toch
veel aantrekkelijker?
De vraag is ook waar het naar
toe gaat in de wereld van de
'Big Media'. Het internet heeft
niet alleen een revolutie teweeg
gebracht in de manier waarop
mensen met elkaar communi
ceren, maar ook in de manier
waarop amusement en nieuws
het huis binnenkomen. Behalve
kabel en satelliet is breedband
internet (via kabel, telefoon of
draadloze netwerken) als leve
rancier van amusement in op
komst. Kabelmaatschappijen
amsterdam/anp - China, het
beloofde land. Dat is althans
het beeld dat veel bedrijven van
deze communistische staat
schetsen. TPG en ING waren
deze week de laatste in een rij
van beursgenoteerde onderne
mingen die soms flinke investe
ringen hebben aangekondigd.
Heineken, Aegon, Akzo Nobel,
Shell, ABN Amro en Philips gin
gen hen voor. Zij hebben het
afgelopen jaar allemaal geld in
China gestoken.
Dat ondernemingen het serieus
menen, blijkt uit een actie van
Philips-topman Gerard Klei-
sterlee. Hij stuurde eind vorig
jaar zijn volledige raad van be
stuur naar China om de leden
duidelijk te maken welke kan
sen er liggen. Het elektronica
concern had al aangekondigd
flink uit te breiden en fabrieken
uit andere, duurdere landen
over te hevelen. Begin februari
maakte het concern nog be
kend te gaan samenwerken met
de Chinese onderneming Neu-
soft op het gebied van medi
sche beeldapparatuur.
Toch levert China niet alleen
goedkope arbeidskrachten. Het
is steeds meer ook een land van
consumenten. De Chinese eco
nomie is bezig met een inhaal
slag. De economie steeg in 2003
met 9,1 procent, de sterkste
groei sinds 1996. Juist die groei,
gecombineerd met een enomie
bevolking van ongeveer 1,3 mil
jard mensen, maakt China zo
aantrekkelijk voor buitenlandse
investeerders. Die pompten het
afgelopen jaar 50 miljard dollar
in het land, memoreert voorzit
ter Kraaijeveld van de metaal-
Twee werelden in China. Moderne computers worden afgeleverd met een handkar.
Foto: EPA/Adrian Bradshaw
werkgeversorganisatie FME-
CWE en nu in China als lid van
een handelsmissie.
De komende jaren zijn er nog
mogelijkheden te over, verze
kert Kraaijeveld. „De Chinezen
zijn erg happig op investerin
gen. Als de landbouw daar effi
ciënter gaat werken, worden er
in die sector zo tientallen mil
joenen arbeidskrachten over
bodig." En die moeten elders
onderdak vinden.
Wellicht komen ze terecht bij
de Nederlandse ondernemin
gen die al in China actief zijn.
Een willekeurige greep: Aegon
brengt in China al sinds 2002
levensverzekeringen aan de
man - samen met een Chinees
bedrijf. Dat Aegon niet zomaar
kon beginnen, blijkt wel uit het
feit dat het concern uit Den
Haag al in 1998 een vertegen
woordiging in Peking opende,
om de markt te verkennen en
contacten aan te knopen.
Ook ING is actief in China,
vooral in het noorden. De
bankverzekeraar kreeg in de
cember 2003 definitief toestem
ming om samen met de Beijing
Capital Group in Noord-China
levensverzekeringen aan te bie
den. De bedrijven steken 24
miljoen euro in het project.
Donderdag liet topman Ewald
Kist weten nog voor zijn pensi
oen in juli een vergunning voor
Peking te halen. Het voorbeeld
van Aegon en ING schetst het
probleem. Om China binnen te
komen moet je een lokale part
ner weten te vinden. Zo niet,
dan krijg je bijna geen vergun
ning. Ben je eenmaal binnen,
dan is het goed zakendoen.
Zo liet topman Van der Veer
van Koninklijke/Shell Groep
zich eind vorig jaar nog positief
uit over de flexibiliteit van de
Chinezen. Shell investeert sa
men met zijn partner China
National Offshore Oil Corpora
tion miljarden in de bouw van
een nieuw petrochemisch com
plex in het zuiden van China.
Binnen enkele maanden waren
enkele tienduizenden mensen
aan het werk. Zij moeten het
complex in 2005 aan het draai
en hebben. Hoe belangrijk Shell
China vindt, blijkt wel uit de in
vesteringen: in vijf jaar wil de
oliemaatschappij 5 miljard dol
lar in het land investeren.
De aankondiging van TPG is
bescheidener. In een aantal ja
ren wil TPG 200 miljoen euro
steken in zijn activiteiten in
China. Dat is bijna net zoveel
als de omzet van 250 miljoen
euro die het bedrijf nu uit het
land haalt. TPG-topman Bakker
is optimistisch over de kansen.
In 2010 zal China 30 procent
van de wereldproductie voor
zijn rekening nemen. Voor een
logistiek bedrijf betekent dat
heel veel bezorgen van pakket
jes met onderdelen. Ook kun
nen de Chinezen nog wat ver
wachten als het om reclame
gaat. In Europa krijgt iedere in
woner per jaar 85 reclamefol
ders. In China zijn dat er nog
maar zeven. De steeds meer
welgestelde Chinezen kunnen
hun borst nog natmaken.
Heeft u de afgelopen anderhalfjaar een
levensverzekering aangeschaft, een be
leggingshypotheek of een aandelenlease-
product? Dan heeft u een zogeheten
'complex financieel product' gekocht,
waarbij u een financiële bijsluiter hebt ge
kregen. De Autoriteit Financiële Markten
(AFM), die toezicht houdt op de financiële
markten in Nederland, wil graag weten
wat men van de bijsluiter vindt. En niet
alleen van aanbieders en tussenpersonen,
juist ook van consumenten.
Sinds 1 juli 2002 zijn aanbieders van fi
nanciële producten verplicht bij een
complex financieel product - dat bestaat
uit een combinatie van enerzijds beleg
gen en anderzijds verzekeren, sparen of
lenen - een bijsluiter te leveren. Een we
zenlijk aspect is dat de waarde van het
product onzeker is, omdat het rende
ment afhangt van diverse ontwikkelin
gen in de markt. Een financiële bijsluiter
moet de consument dan ook essentiële
informatie geven over de
werking van het product, de
kosten, de risico's en derge
lijke.
Als je een complex financi
eel product wilt aanschaf
fen, doe je er goed aan eerst
eens bij een aantal aanbie
ders offertes op te vragen.
Maar het vergelijken daar
van is lastig. Ook daar is de
financiële bijsluiter voor be
doeld. De tekst van de bij
sluiters is opgesteld volgens
een vast stramien, met
standaardkopjes, stan
daardzinnen en tabellen,
wat het vergelijken eenvou
diger moet maken. Als aan
vulling op de bijsluiter heeft de AFM nog
de 'Financiële KiesWijzer' in het leven
geroepen. Met deze kieswijzer - die te
vinden is op de website van de AFM -
kun de belangrijkste kenmerken van een
aantal aanbiedingen nog eens puntsge
wijs naast elkaar zetten.
Er zijn inmiddels vele duizenden bijslui-
EIGEN
BEURS
Brenda van Dam
ters verstrekt. De AFM is nu
begonnen met de evaluatie
hiervan. Wat is het effect
van al die documenten ge
weest? Heeft het bijgedra
gen tot meer inzicht in pro
ducten of zitten consumen
ten helemaal niet te wach
ten op nog meer informa
tie? Is de Bijsluiter goed
leesbaar?
Het Verbond van Verzeke
raars is blij met de evaluatie
door de AFM. „De consu
ment moet voorop staan",
stelt woordvoerder Anky
van Leeuwen. „Wat willen
consumenten weten? Hoe
veel informatie kan iemand
aan en hoe kunnen we dat zo goed mo
gelijk verwoorden? We willen met z'n al
len het doel bereiken dat consumenten
weten wat voor soort financieel product
ze kopen en welke risico's een product
heeft. Op dat punt valt er met de finan
ciële bijsluiter nog veel te winnen," al
dus Van Leeuwen.
De Consumentenbond vindt de bijslui
ter nog te technisch. „Het zou beter zijn
als alle informatie op één overzichtelijk
A4-tje zou staan. En het zou mooi zijn
wanneer er een soort risico-indicator bij
stond. Dat zou bijvoorbeeld met bal
letjes kunnen. Hoe meer gekleurde bal
letjes, hoe hoger het financiële risico van
het product."
Berber Kroon, persvoorlichter van de
AFM: „Tot nu toe hebben vooral tussen
personen en aanbieders van producten
hun reactie gegeven. Maar de ervaringen
van consumenten zijn zeker zo interes
sant. De ervaringen die we tot nu toe
hebben binnen gekregen, waren overi
gens zowel positief als negatief." Consu
menten die hun ervaringen, tips en aan
bevelingen kwijt willen, kunnen dat per
e-mail doen aan de AFM. Dat kan tot
medio april. De AFM zal de reacties ver
werken in een evaluatierapport, dat
rond de zomer aan minister Zalm wordt
aangeboden.
Info op: www.aftn.nl
www.definancielebijsluiter.nl
Brian L Roberts op de persconferentie waar hij het overnamebod van
Comcast op Disney bekendmaakte. Foto: Reuters/Chip East
hebben het voordeel dat ze ook
breedbandinternet, film-op-
verzoek, en telefoondiensten
kunnen aanbieden.
Een Amerikaans satellietbedrijf
als DirectTV werkt samen met
telefoonmaatschappijen die
breedbandinternet aanbieden.
Maar kabel-, telefoon- en satel-
lietbedrijven krijgen op hun
beurt weer te maken met de
opkomst van draadloze com
municatie. Nu al kan er video
en tv gekeken worden op de
mobiele telefoon. Dus is in de
VS de vraag gesteld of het niet
een tikje behoudend is van
Comcast om expansie te zoe
ken in 'content' (programma-
inhoud) in plaats van nieuwe
diensten op het gebied van te
lefonie en internet.
ECONOMIE WIJZER
Personeelsbeleid is de kunst
van het verleiden. De kunst om
mensen met volle overgave te
laten doen wat de organisatie
van ze wil. Napoleon was een
meester in die verleidingskunst.
Hij had een onuitgesproken
overeenkomst met zijn man
schappen: zij zorgden voor zijn
overwinningen, hij garandeerde
oorlogsbuit.
In een tijd dat officiersrangen
vaak werden vervuld door de
adel, niet zelden onder druk
van de politiek, zorgde Bona
parte voor doorstroming en be
vordering op basis van verdien
ste. In zijn leger kon een volks
jongen als soldaat beginnen en
eindigen als generaal. Bonapar
te zorgde voor goed eten, goede
beloning en ruime buit. En hij
verbroederde
met zijn man
nen. Als geen
ander wist hij,
met een praatje
bij de kampvu
ren en korte
duidelijke toe
spraken, zijn le
gers te motive
ren. „Mannen,
wees moedig
vandaag. Maak
me trots!"
Onder de bran
dende zon op
marcheren door
de Egyptische
woestijn, gekweld door zand
stormen, vliegenplagen en ver
zengende dorst en dan een
veldslag winnen waarbij de vij
and 10.000 manschappen ver
liest en het eigen leger 29: hoe
weerzinwekkend je het militaire
bedrijf ook mag vinden, als
staaltje van motiverend perso
neelsbeleid is het weergaloos.
Met materiële voordelen en een
magnetiserende motivatie ver
leidde Napoleon zijn man
schappen om zijn eigen doel te
bereiken: winnen.
Sturen en prikkelen op de
hoofdzaak, voorkomen dat de
inspanningen op de verkeerde
taken worden gericht: daar
draait het om. Ik heb de indruk
dat dit in niet-commerciële or
ganisaties niet altijd goed lukt.
Zo hoor ik verhalen over de zie
kenhuiswereld waarbij ik denk:
'Was er nog maar een Bonapar-
ta, zo'n ouwerwetse hoofdzus
ter die als een generaal haar af
deling overzag en bestierde. Die
naar eigen inzicht coördineerde
en afwegingen maakte'.
Daar zijn nu afzonderlijke func
tieniveaus voor gemaakt, en
overlegorganen, met veel ruim
te voor activiteiten die de aan
dacht en inspanning wegzuigen
van de kerntaak, de verpleging
aan het bed. Vervanging van de
opleiding in het ziekenhuis
door een hbo-opleiding buiten
het ziekenhuis draagt daar ook
Joop Hartog
hoogleraar micro-economie
Universiteit van Amsterdam
aan bij. In de oude in-service
opleiding kwamen de leerlin
gen direct in contact met de pa
tiëntenzorg, en werd ook snel
duidelijk of ze daar geschikt
voor waren. Vier jaar op school
zitten leidt tot een andere selec
tie en wekt andere verwachtin
gen.
Ik heb sterk de indruk dat dit
patroon zich herhaalt in andere
overheidsorganisaties. De poli
tie is ook een mooi voorbeeld
waar het maar niet schijnt te
lukken om de aandacht vol op
het primaire proces te richten.
Net als het basis- en middel
baar onderwijs.
Als ik door het leven moest als
organisatieadviseur, en mijn
benadering moest aanprijzen
met een simpele slagzin, dan
ging ik de boer
op met de leus:
'Elimineer de leu
terlaag!' Verzin
prikkels waar
door de aandacht
en inspanning di
rect worden ge
richt op het pri
maire proces, en
de prikkels voor
afwijkende in
spanningen mi
nimaal zijn.
In mijn eigen
omgeving is het
aardig gelukt om
de leuterlaag op
te ruimen. Aan de economiefa
culteiten in Nederland is de
laatste 10 k 15 jaar een enorme
sprong opgetreden in de kwali
teit van het onderzoek. Het Ne
derlandse onderzoek in de eco
nomie behoort tot de top in Eu
ropa. Het recept is simpel. Car
rières worden nu bevist op ba
sis van onderzoekslBWiteit en
die wordt afgemeten aan publi
caties in top-tijdschriften. De
meeste onderzoekers zijn ijdel
en zoeken faam en erkenning.
Zoals één van mijn (Amerikaan
se) collega's verklaarde waarom
zijn hobby fotografie er tegen
woordig bij inschoot: 'Een ech
te topfotograaf word ik toch
niet, dus kan ik mijn tijd beter
besteden aan een artikel dat
over de hele wereld wordt gele
zen'.
Het veranderen van de criteria
voor een carrière heeft het kli
maat op de Nederlandse eco
nomie faculteiten drastisch ver
anderd. Er zitten nu vooral ge
dreven mensen die zelf steeds
de afweging maken of een acti
viteit bijdraagt aan de kwaliteit
van him onderzoek of niet. Die
hebben geen behoefte aan een
leuterlaag van coördinatie- en
overlegorganen. Soms is de ver
leidingskunst verbluffend sim
pel. De decaan hoeft ze niet
eens (steekhoudend) toe te
spreken. Als de prikkels maar
goed gericht zijn.
