KUNST CULTUUR
Rumoer rond 'buitenlandse' Oscar
Leidse Sleuteltjes in een nieuw jasje 'spor;»': unieke mix
Gebouwen en travestieten
in fotografische schilderijen
J J 7 van fijnzinnige en
krachtige dansgebaren
ft
n Vinkenoog.
United Photos
tBoer/Babette Stapel
ikenoog in race
volging Komrij
ei sterdam - Simon Vinkenoog
dichtersduo Ingmar Heytze-
1 mz Mirck zijn de grote kans-
ibers om het werk van de
ru BTtijdig afgetreden Dichter
ig Vaderlands Gerrit Komrij
jaar voort te zetten. Vinken-
Op j en Heytze/ Mirck hebben
lei meeste stemmen verzameld
d' lens tussentijdse verkiezin-
via www.epibreren.com/rs.
verkiezingen zijn ingesteld
lat Komrij eind januari be-
Dt zijn functie neer te leggen.
1 de tijdelijke Dichter des
lerlands wordt verwacht dat
üf zij de Nederlandse taal in
4 verrijkt met een nieuw
prd en 'een gevleugelde uit-
en gedichten maakt
rationale drama's en fees-
Vinkenoog heeft al laten
en dat hij de functie wil
vaarden.
lurtmuseum
«t Zcala
haag - Het Volksbuurtmu-
aan de Hobbemastraat in
Haag heet voortaan Zcala.
liding vindt dat de term
;um geen recht meer doet
de grote verscheidenheid
activiteiten. De term 'mu-
zou ook te stoffig zijn. De
naam staat voor het
9j|a aan mogelijkheden. Zcala
it zich onder meer ook op
Miter. Er is gekozen voor de
eerste letter voor het on-
limtpcheid met het theater Scala
,tot 1952 gevestigd was aan
1 0 Wagenstraat in Den Haag.
namo Open Air
ier in Nijmegen
iegen - Dynamo Open Air
Bt weer naar Nijmegen. Lief-
ers van hardrock-muziek
ïen 5 juni terecht in het
N èrtpark. Dit jaar is Slayer de
fdact op het festival. Ver-
d over twee podia treden
tien bands op. De voorver-
begint vandaag.
zaterdag 21 FEBRUARI 2004
den haag/gpd - In Hollywood is rumoer
ontstaan over de wijze waarop de nomi
naties tot stand komen met name in de
categorie beste niet-Engels gesproken
speelfilm, waarvoor dit jaar onder meer
de Nederlandse productie 'De Tweeling'
geplaatst werd bij de laatste vijf. Zelfs
binnen de gelederen van The Academy
Of Motion Pictures Arts Science be
staat grote onvrede over de behoudende
mentaliteit van de mensen die de voor
selectie maken.
Het Amerikaanse vakblad meldt dat le
den van de Academy de druk opvoeren
om eindelijk eens de bezem te halen
door het comité dat over de nominaties
beslist. Volgens een geciteerde opposant
maken 65-plussers zonder gevoel voor
nieuwe vormen van cinema de dienst
uit. „Ze hebben een voorkeur voor ou
derwets en traag vertelde verhalen, het
liefst over grootvaders en kleine jongens
en voor alles wat te maken heeft met de
Tweede Wereldoorlog of de Holocaust."
'De Tweeling' werd overigens niet bij
naam genoemd maar past wel enigszins
in het signalement.
Als schrijnend bewijs van de falende in
zichten wordt het feit genoemd dat vorig
jaar het Braziliaanse 'Cidade De Deus'
niet werd genomineerd. Maar nadat de
film werd geïmporteerd en door ieder
een bekeken kon worden, werden de
kwaliteiten alsnog herkend. Het werk
stuk krijgt nu een rehabilitatie in de
vorm van maar liefst vier Oscars-nomi
naties. „Een slag in het gezicht van the
foreign-language committee", conclu
deert Variety.
Het blad bestempelt het ontbreken op
de nominatie-lijst van de Afghaanse film
'Osama'wél winnaar van de Golden
Globe, als belangrijkste misser van dit
jaar. Verder worden de Duitse film
'Good Bye Lenin' en de Mongoolse in
zending 'The Story Of The Weeping Ca
mel' genoemd als evidente missers. Ook
de Koreaanse film 'Spring, Summer,
Fall, Winter and Spring Again' kwam
naar voren als een film die een nomina
tie zou hebben verdiend. Van de films
die wél een nominatie hebben gekregen,
schijnt alleen de Canadese inzending
'Les Invasions Barbares' boven ieders
kritiek te zijn verheven. Er werden dit
jaar 56 films ingezonden voor de catego
rie niet-Engels gesproken films. Daar
werd naar gekeken door drie groepen
vrijwilligers die elk 18 films moesten be
oordelen.
De comité-leden hoeven maar 14 films
gezien te hebben om te mogen stem
men. Het schijnt heel moeilijk te zijn om
rond kerstmis en nieuwjaar voldoende
deskundigen te vinden die zich met die
taak willen belasten. Per sessie worden
achter elkaar twee films gedraaid, on
derbroken door een maaltijd. Volgens
insiders worden deze bijeenkomsten
door veel gepensioneerden uit het film
vak vooral voor de gezelligheid bijge
woond en voor die gratis maaltijden.
Thekla Reuten (links) als Lotte en Nadja Uhl als Anna in 'De Twee
ling': genomineerd door '65-plussers zonder gevoel voor nieuwe vor
men van cinema'. Foto: AP/RCV Entertainment
Zoon van componist haalt oude liedjes onder het stof vandaan
vervolg van voorpagina
door Herman Joustra
leiden - Annie MG Schmidt? We
reldberoemd in Nederland. De
Leidse Sleuteltjes? Wie kent ze
niet. Dikkertje Dap? Vraag ie
mand of hij de beginregels van
dat liedje wil zingen en gegaran
deerd dat hij ze achteloos uit zijn
mouw schudt. Nog steeds, ook al
is deze vrolijke deun al vijftig
jaar oud. Hoezeer kan muziek
toch in iemands geheugen ge
grift staan.
Maar zo nu en dan kan het toch
geen kwaad het geheugen eens
op te frissen. Of sterker nog, het
verleden nieuw leven in te bla
zen. Michiel van Westering
doet dat graag. In concreto: hij
wil de Leidse Sleuteltjes, het
kinderkoor dat in 1983 werd
opgeheven wegens gebrek aan
belangstelling, heroprichten,
het oude repertoire afstoffen en
opnieuw vastleggen.
„Een van de belangrijkste rede
nen is dat de liedjes van toen
nu vaak gezongen worden door
andere koren. En meestal zó
slecht. Ze zijn een belediging
voor de oorspronkelijke com
posities. Ik zou graag zien dat
die liedjes opnieuw worden uit
gevoerd op een manier dat
recht wordt gedaan aan het ori
gineel."
Waarom Van Westering dat zo
belangrijk vindt? De composi
ties van de Leidse Sleuteltjes
zijn van de hand van zijn vader,
Paul Christiaan. En daarom
verdienen ze het om met de no
dige egards te worden behan
deld. Een tweederangs uitvoe
ring in een supermarkt, dat
hoort niet. „Soms loop ik door
Albert Heijn en dan hoor ik
zo'n afschuwelijke uitvoering.
Qua ritme is het allemaal zo
suffig, zo gedateerd, zoals het
nu gezongen en geïnstrumen
teerd wordt."
Van Westering, die muziekwe
tenschappen studeerde, jaren
lang opera's produceerde en
muziekles geeft (piano en klari
net), wil snel een reünie hou
den van oud-leden van de Leid
se Sleuteltjes. „Ik ken er nog
wel wat. Die mensen kennen
ook weer oud-leden, enzovoort.
Zo moeten we aardig wat oud
leden bij elkaar kunnen krijgen.
Dat lijkt me een mooi begin.
Want die oud-leden hebben
weer kinderen en kleinkinde
ren. Die kunnen ze vertellen
hoe leuk het vroeger was om bij
de Sleuteltjes te zingen."
Vervolgens worden er audities
gehouden die uiteindelijk moe
ten leiden tot de oprichting van
een nieuw koor. „Die ga ik lei
den, samen met dirigent Jan
Stuler, een volle neef van mij.
Wij zorgen ook voor de nieuwe
arrangementen."
„De eisen die we stellen zijn
simpel. De kinderen moeten
tussen de 9 en 13 jaar oud zijn,
een zuivere, heldere stem heb
ben. En ze moeten pit hebben.
Het is niet zo maar voor de lol
hoor. Mijn bedoeling is om met
het koor weer een cd te maken.
Maar dan met de oude muziek
in een nieuw jasje."
Voor meer inlichtingen:
renee.atelier48@wxs.nl
of 071-5232283.
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'Sporen' door dansgroep
leine Roebana. Gezien: 20/2
LAKtheater Leiden. Aldaar nog te zien:
21/2
Het heeft iets demonstratiefs,
zoals de danseressen in witte
jurken golvende bewegingen
staan te maken. Hoewel het
bekken extreem naar voren en
naar achteren geduwd wordt en
de golvingen door het hele li
chaam gaan, zijn de bewegin
gen zachtaardig en bijna water
achtig deinend. Het zou een
zwoele dans zijn, ware het niet
dat de danseressen het publiek
objectief aankijken, met een ge
zicht of hun lichaam iets doet
waar ze zelf geen invloed op
hebben. Maar ze komen er tel
kens uit los, werpen zich in felle
armstrekkingen en bewegen
met drukke gebaren over de
vloer. Ze gaan er totaal in op.
Vaak lijkt het of ze door hun be
wegingskracht meegesleept
worden.
Het is typisch de stijl van Leine
Roebana die we hier zien.
'Sporen' is een programma
waarin delen uit vroeger werk
hernomen worden en in een
lange stroom dansscènes na el
kaar geplaatst zijn. Ook de mu
ziek die in eerdere choreogra
fieën zo'n opvallende rol speel
de, keert in 'Sporen' terug: het
ontroerend zachte, maar toch
resolute Viola da gamba-spel
van Freek Borstlap en Ivanka
Neeleman, de heldere stem van
countertenor Joseph Schlesin-
ger en de nu eens woelige, dan
weer lyrisch melodieuze piano
partijen door Reinier van
Houdt.
In dit compacte overzicht van
een oeuvre valt op hoe krachtig
en rijk de stijl is die Leine
Roebana hebben ontwikkeld.
Het danserslichaam wordt fijn
zinnig bespeeld. Onverwachte
krommingen, buigingen, arm
gebaren leiden tot verstilde mo
menten. Maar we zien ook hoe
er ineens extreem fel neergezet
te vormen tevoorschijn schie
ten. Een lichaamsdeel waarvan
je het niet zou verwachten (het
hoofd, de schouder of de arm)
komt in beweging en lijkt door
iets onzichtbaars meegetrokken
te worden. Dat levert fascine
rende lichaamshoudingen op.
Maar niet minder spannend is
het te zien wat eruit volgt. Hier
wordt een merkwaardige men
geling gecreëerd: aan de ene
kant worden ze schijnbaar
weerloos meegesleurd in een
bewegingsstorm en aan de an
dere kant winnen de dansers
met buitengewoon krachtige
gebaren de macht over hun be
wegingen terug, waarbij ze de
veelzijdigheid, alsof ze in alle
houdingen kunnen 'waaien',
behouden. De bijna duik-achti-
ge buigingen, de hoog opgesto
ken benen en de breed uitha
lende of naar voren schietende
armen zorgen voor een indruk
wekkend en meeslepend
schouwspel. De trefzekere,
mooi ingeleefde manier waarop
de groep deze dansen uitvoert,
draagt daar zeker ook toe bij.
Welke film zou iedereen ge
zien moeten hebben? Wat
is het mooiste boek ooit ge
schreven? Welke muziek
weet telkens weer te ont
roeren? Wat is het mooiste
kunstwerk aller tijden?
Kortom: waarmee is Caro
van Lierop, eigenaar van de
Leidse galerie Caro, in de
zevende hemel?
Beste cd?
„Ik hou niet van één muziek
soort, ik vind heel veel muziek
leuk. De muziek die ik draai is
afhankelijk van mijn stem
ming of van wat ik aan het
doen ben. Maar een echte
zoeker ben ik niet, ik zoek niet
lang naar een bepaalde cd. De
cd's die bovenop de stapel lig
gen, draai ik vaker. Nu draai ik
vaak een live-cd van 'Faith no
More'. Ik weet niet precies
hoe hij heet, er zit geen hoesje
bij. Het is in elk geval vrij har
de muziek. Daar ben ik mee
opgegroeid. Punk met name.
Maar ik was geen strikte pun
ker, ik ging net zo gemakkelijk
naar de discotheek. Dat zie je
nu ook weer aan de cd's die ik
draai. Soms zet ik oude soul
op, of John Lee Hooker. Dan
draai ik weer keiharde mu
ziek."
Beste boek?
„Ik lees de laatste tijd niet zo
veel romans. Wel vaklitera
tuur. Historische boeken, of
biografieën van mensen. Of ik
lees gewoon uit nieuwsgierig
heid. Karl Marx bijvoorbeeld,
omdat ik wil weten waar men
sen over praten als ze het over
marxisme hebben. Ik ben ie
DE ZEVENDE
HEMEL
mand die het naadje van de
kous wil weten. Een boek dat
me is bijgebleven is 'Branco'.
Heel intrigerend. Het is het
vervolg op 'Papilion', waarin
de schrijver onthult dat hij
niet voor niets op Duivelsei
land heeft gezeten. Hij was
een valsemunter en had ban
ken overvallen. Het is een heel
openhartig boek van een ras
crimineel."
Beste film?
„'Lord of the rings', compleet,
de trilogie. Niet eens zozeer
om het verhaal, maar meer
om hoe de film tot stand is ge
komen. Dat is de hoogste
vorm van kunst, zoveel men
sen die aan één kunstwerk
hebben gewerkt. Het project
heeft ontzettend veel kunste
naars beziggehouden: de
mensen achter computer die
voor de animaties zorgden en
alle acteurs. Ook in een ander
opzicht is 'Lord of the rings'
een kunstwerk. Kunst maakt
mensen blij, beroert ze. Dat
doet deze trilogie. Waar ter
wereld vind je een kunstwerk
waar mensen negen uur lang
naar kijken? Hoe lang kijken
mensen naar De Nachtwacht,
een kwartiertje? Ook de com
plete Matrix-reeks vind ik om
al die redenen prachtig."
Beste kunstwerk?
„Het beeld van een gehurkte
jongen van Ron Mueck. Ik zag
het bij de Biënnale in Venetië.
Het is een superrealistisch
beeld. Maar het verwart je te
gelijkertijd. Je loopt er in een
lange gang naar toe, je ziet het
al van verre. Maar je ziet nog
niet dat het zo groot is. Dat
komt ook omdat in je hoofd
zit dat een jongetje klein is.
Maar naarmate je dichterbij
komt, raak je steeds meer ver
baasd door de grootte van het
beeld. Het is een meter of vijf
hoog. Dat vind ik mooi, dat
verrassende. Mueck maakt
vernieuwende beelden, on
danks het feit dat de beelden
zelf realistisch zijn weergege
ven. Maar de grootte maakt ze
toch anders. En de setting. Dit
jongetje zit gebukt onder een
plafond. Wat nog eens extra
benadrukt dat het jongetje
heel groot is. Of de kamer juist
heel klein."
tekst: Herman Joustra
foto: Hielco Kuipers
beeldende kunst recensie
Bernadette van der Goes
Expositie: Schilderijen van Wim
Hoogstraten. Prijzen: 1500 toten met
2500 euro. Te zien t/m 29/2, vrij t/m zo
13-17 uur, Sidac Studio, Hogewoerd 77,
Leiden.
Schilder Wim Hoogstraten is
echt een kunstenaar van de ou
de stempel. Bij Sidac Studio
hangen twaalf van zijn zeer rea
listisch geschilderde doeken. In
het persbericht over de exposi
tie wordt ingegaan op zijn
nauwkeurige manier van wer
ken. „Hoogstraten kan lang met
zichzelf overleggen of die rode
muur niet nog roder moet, en
of het blauw van de lucht wel
precies het goede blauw is."
Voortdurend is hij aan het dub
ben of hij nog iets toe moet
voegen of dat het schilderij af
is. In tegenstelling tot veel an
dere hedendaagse kunstenaars
gaat het hem er niet in de eerste
plaats om zijn eigen gevoelens
of stemmingen uit te drukken.
Integendeel, met zijn op de
zichtbare werkelijkheid geba
seerde landschappen, gebou
wen en travestieten geeft hij
slechts weer hoe hij de dingen
ziet. Welk gevoel daarbij hoort,
maakt de toeschouwer zelf wel
uit.
Toch is Hoogstratens werk niet
ouderwets. Met zijn verfijnde
techniek plaatst hij zich welis
waar in een traditie die begon
bij de Vlaamse schilderkunst
van de vijftiende eeuw, maar de
onderwerpen die hij afbeeldt en
de manier waarop hij dat doet
zijn volkomen hedendaags. Een
mooi voorbeeld van die eigen
tijdsheid is zijn portret van twee
travestieten. In hun strakke
mouwloze truitjes kijken zij de
toeschouwer uitdagend vanon
der weelderig met bloemen ver
sierde hoeden aan. De voorstel-
'Green Doors II', acryl op doek van Wim Hoogstraten. Publiciteitsfoto
ling is duidelijk een moment
opname van een festival, feest
of homo-optocht.
Ook uit de meeste andere schil
derijen blijkt dat Hoogstraten
een nogal fotografische manier
van kijken heeft. Zo schildert hij
bijvoorbeeld close-ups van
rotsbodems, waarvan de harde
grijze stenen begroeid zijn met
stug geel mos. Hij beeldt de rot
sen van bovenaf gezien af en
heeft daarbij oog voor elk de
tail. Het gevolg is dat het schil
derij daardoor ook op een heel
andere manier gezien kan wor
den. Doordat Hoogstraten zo
dicht op zijn onderwerp zit,
kunnen de rotsen, het mos en
de donkere schaduwen tussen
de afzonderlijke stenen ook de
onderdelen zijn van een ab
stracte compositie.
Bij Hoogstratens schilderijen
van gebouwen treedt vaak een
zelfde sport verruiming van de
voorstelling op. Daar zijn het de
afzonderlijke architectonische
elementen die een ritmisch pa
troon vormen. Natuurlijk gaat
het hem in de eerste plaats om
het zo realistisch mogelijk
weergeven van de panden,
maar hij besteedt daarbij zoveel
aandacht aan bijvoorbeeld het
schilderen van de spijlen van
een brandtrap dat ze een eigen
leven gaan leiden.
Er is één schilderij op de ten
toonstelling dat in dit rijtje
enigszins uit de toon valt, om
dat daarop niet de direct waar
neembare werkelijkheid is
weergegeven, maar een herin
nering. In een uitgestrekt land
schap staat een vrouw met een
kind op de arm. Zij bevinden
zich op de stoep van een huis
dat verder niet zichtbaar is. Op
de plek waar het huis zou moe
ten staan heeft Hoogstraten een
grote schilderijlijst geschilderd.
Daarachter loopt het landschap
gewoon door, hoewel het in
vergelijking met de rest van de
omgeving sterk verlaagd is
weergegeven. Alsof er op die
plaats een grote kuil is ont
staan. Vrouw en kind blijken
geen onbekenden van de schil
der. De vrouw is namelijk zijn
moeder en de peuter Hoogstra
ten zelf. Zeker voor een kunste
naar die zich gedreven toelegt
op het afbeelden van de reali
teit is het bijzonder dat hij in dit
schilderij zo'n geloofwaardige
manier heeft gevonden om een
andere werkelijkheid weer te
geven.
Michiel van Westering: „Een van de belangrijkste redenen is dat de liedjes van toen nu vaak gezongen worden door andere koren. En meest
al zó slecht." Foto: Mark Lamers
