Singles
op jacht
De risico's van een stageplek ver weg
'Ze willen
de room en
niet de melk'
HDC235
Alleenstaanden hebben het
imago van zielige mensen
afgeworpen. Singles gaan als
stijliconen door het leven.
Zelfverzekerde,
koopkrachtige mensen die
een 'maatje' zoeken dat
precies bij hen past. „Het is
goed voor een single om
kritisch te zijn. Want hoe je
het ook wendt of keert: een
alleenstaande is nu eenmaal
gelukkiger dan iemand met
een slechte relatie."
door Wilma de Cort
van datingsites op internet een op
doffer gekregen. Maar volgens Pijn-
aker zitten ze weer in de lift.
„Als reactie op de vrijheid, openheid
en losse omgang op internet. Daar
hebben veel mensen genoeg van",
zegt ze. „Op internet zie je tal van
avonturiers die eigenlijk helemaal
niet serieus naar een partner zoeken.
Dat kun je niet zeggen van degenen
die zich inschrijven bij een relatiebe
middelingsbureau. Daarvoor kost
het teveel."
De functie van wat eerst een huwe
lijks- en later contactadvertentie
heette, is overgenomen door dating
sites op internet. Niks geen anonie
me papieren advertenties, maar
complete persoonlijkheidsprofielen
met foto erbij en alle wetenswaar
digheden over hobby's, werk en sek
suele wensen. Kranten hebben het
aantal contactannonces fors zien
slinken.
De grootste datingsite, Onehello,
heeft meer dan vierhonderdduizend
ingeschrevenen. Chat-fanaten bren
gen avond na avond op dergelijke
internetpagina's door. Ook het niet-
virtuele uitgaansleven van de single
is ingrijpend veranderd. Ze zijn er
nog steeds, de dansavonden voor al
leenstaanden in ietwat afgelegen pa
rochie- of cafézalen. Meer eigentijds
zijn 'swingavonden met muziek uit
de jaren zeventig en tachtig'.
Het woord 'alleenstaanden' valt ner
gens, maar in de praktijk wemelt het
er van. Er zijn tal van kookclubs voor
alleenstaanden, wandelclubs, eet-
clubs, maandelijkse borrelavonden,
weekendtrips in de Ardennen, geor
ganiseerde zondagse ontmoetingen.
Populair is het speeddaten waarbij
in een etablissement in hoog tempo
(drie minuten per persoon) een
reeks kandidaten kan worden ge
keurd.
Versiert rucs
Datingcoach Wiersma duikt desge
wenst zelf met haar cliënten het café
in. Om te oefenen in versiertrucs.
„Flirten zit in gebaren. Een korte blik
is belangstelling, een langere blik
sensueel. Een langere blik terwijl je
met je hand door je haar strijkt, kan
meteen effect hebben." Het is een
communicatiespel, zegt ze, waar ze
in zuidelijke landen 'smeuïger' mee
omgaan dan hier. „Een sprankelend
gesprek, beetje uitdagen. Flirten is
bewustwording: wat straal je uit, wat
straalt die ander uit en hoe beïn
vloed je dat."
Wie er handigheid in krijgt, voelt
zich steeds losser. Wiersma: „Dik
wijls gaat het eerst als volgt. We zit
ten aan de bar en dan vraag ik: zie je
iemand die je leuk vindt? 'Nee'. Oké,
dan gaan we naar de volgende tent.
En? Zie je een leuk iemand? 'Nee'.
Dan kom ik in het verweer: 'Dat lijkt
me sterk. Hier zitten in ieder geval
leeftijdgenoten. Kies dan de leukste.'
Want als coach moet ik natuurlijk
wel stimuleren. Het smoezenboek is
dik. Anders denkt zo'n cliënt: ik ga
lekker met die coach achter een
biertje keuvelen."
Tot enkele decennia geleden stond
de alleenstaande te boek als contact
gestoord of in ieder geval zielig. Of
het nu ging om een toegewijde ver
pleegkundige of devote missionaris,
Als ze een single in het nieuw
wil steken, gaat ze eerst in
haar eentje 'voorwinkelen'.
Dan struint ze winkels af op zoek
naar een nieuwe garderobe voor
haar cliënt. „Veel alleenstaanden
willen zich eigenlijk wel eens anders
kleden. Eleganter, bijvoorbeeld,
maar ze durven niet. Ik probeer ze
uit hun vierkant
je te krijgen."
Datingcoach Mi
rjam Wiersma
heeft van singles
haar inkomsten
bron gemaakt.
Ze geeft alleen
staanden kle
dingadvies en
tips om een partner aan de haak te
slaan. Daar heeft de koopkrachtige
single best wat voor over. Afhanke
lijk van zijn budget, winkelt ze bij C
&A of Bijenkorf. Wiersma heeft ver
legen klanten, maar ook mensen die
helemaal niet op hun mondje zijn
gevallen. Ze kunnen alleen niet flir
ten.
Neem het outgoing type, zoals ze het
noemt. Hij gaat er op uit, maakt veel
grappen, makkelijke prater, lijkt in
alles in het leven geslaagd, maar een
vrouw versieren, ho maar. Na de
eerste afspraak houden gegadigden
het voor gezien. Wiersma: „Zo'n
man is op zich leuk. Hij moet alleen
beseffen dat hij niet uit de verf komt
als hij de hele avond, uit onzeker
heid, opschept over zijn wapenfei
ten. Zo moeten vrouwen boven de
35 ook beslist niet gelijk over hun
kinderen beginnen. Schrikt af."
Haalden alleenstaanden vroeger tips
uit een tijdschrift, nu huren ze een
persoonlijk consulent in, zegt secre
taris I. Pijnaker van GRC, de belan
genvereniging voor relatiebemidde
ling. „Eerst waren de adviezen vrij
blijvend, nu wordt er geld aan ver
diend." Het GRC is een koepel voor
relatiebemiddelingsbureaus. Die
hebben door de enorme opkomst
ZATERDAG
14 FEBRUARI
2004
Foto: GPD/Cees Mooij
niemand die er een aandoenlijke le
vensstijl a la Bridget Jones of het vrij
gevochten zoekwerk van Sex and the
City in zag. Een alleenstaande heette
toen vrijgezel of oude vrijster. Dat
werd alleenstaande, vervolgens al-
leengaande en nu heten ze singles.
Van overblijvertjes transformeerden
ze naar zelfverzekerde 'wannabe's'.
Toch zijn singles door de bank geno
men nog altijd ongelukkiger dan ge
huwden, stelt socioloog R. Veenho-
ven die er onderzoek naar heeft ge
daan. „Mensen zijn paardieren. Het
zit in de natuur van het beestje om
in koppels te leven." Een partner
heeft gunstige bijwerkingen. „Paren
letten op elkaar, of de ander bijvoor
beeld zijn tanden wel goed poetst en
of hij goed eet. Ook op eikaars psy
chische hygiëne wordt gelet. Als één
van de twee doordraaft, krijgt hij ru
zie met de ander. Ze hebben een
corrigerend effect op elkaar."
Volgens M. Janssen, organisator van
een driedaagse singlebeurs in
Utrecht, hebben veel singles diverse
verhoudingen achter elkaar. „Het is
een hype om van de ene naar de an
dere relatie te gaan en tussendoor
alleen te zijn." Singles willen de
room en niet de melk, stelt Janssen.
„De wereld ligt binnen handbereik.
Daardoor hebben we steeds meer
keuze en dat maakt de single kri
tisch."
L. Uiterwijk is organisator van Va
kantie Anders. Op een camping in
het Belgische St. Vith kunnen singles
's ochtends meedoen aan een cur
sus, zoals schilderen, masseren of
yoga, en 's middags zijn er work
shops. Als zijn gasten aankomen,
uitpakken en zich installeren, is het
even wennen. De eerste avond al,
stelt Uiterwijk, breekt het ijs. „Er
ontstaat hier veel", zegt hij. „Of het
ook duurzame relaties zijn, weet ik
niet."
Mensen zijn tegenwoordig angstiger
om zich te binden, meent Uiterwijk.
„Vroeger, als je een partner had,
moest je het er gewoon mee doen. In
deze tijd van verzelfstandiging, vrij
heid en individualisering is daarvan
geen sprake meer. Ik sluit niet uit dat
we van lieverlee weer de andere kant
op gaan; dat mensen bereid zijn tot
compromissen, ook al is de ander
niet perfect."
Alle leeftijdscategorieën vullen het
groeiende legioen alleenstaanden
aan. Door de vergrijzing zijn er meer
alleenstaande ouderen, vooral vrou
wen. Zij kiezen steeds vaker voor een
lat-relatie. „In de categorie middel
bare leeftijd vind je de gescheiden
mensen", zegt socioloog A. de Graaf
van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, „maar ook degenen die heb
ben samengewoond. Samenwonen
den gaan eerder uit elkaar dan ge
trouwde stellen."
Scharrelen
Jongeren doen eveneens een duit in
het zakje. Gezinsvorming? Daar den
ken ze pas aan als ze eind twintig,
begin dertig zijn. „Er wordt langer
gestudeerd en langer gescharreld",
zegt socioloog Veenhoven. Veel jon
geren doen er langer over een ge
schikte partner te vinden, consta
teert hij. „Dat komt doordat ze een
partner moeten selecteren op psy
chologische kwaliteiten. Het is niet
eenvoudig te zien of iemand behalve
aardig ook redelijk is."
Toch is dat een voorwaarde. Want er
moet tegenwoordig in een relatie
veel worden besproken en onder
handeld. Veenhoven: „Vroeger koos
een boerenzoon een boerenvrouw
omdat ze goed kon werken en een
leuke erfenis had, maar niet voor
een diep gesprek op de bank. Als het
een slecht huwelijk was, bleven man
en vrouw toch bij elkaar om het be
drijf overeind te houden. Ze waren
eikaars sociale verzekering."
Voor een 'maatjesrelatie in een een
gezinswoning' gaat die vlieger niet
op. De relatie moet goed zijn. Is de
liefde gedoofd? Dan is er ook geen
reden meer om bij elkaar te blijven.
Veenhoven: „Daarom is het ook wel
goed voor een single om kritisch te
zijn. Want hoe je het ook wendt of
Illustratie: GPD/Sandra de Haan
keert: een alleenstaande is nu een
maal gelukkiger dan iemand met
een slechte relatie."
Dat bij de zoektocht ook naarstig op
internet wordt geflirt, ligt volgens de
socioloog voor de hand. „Internet is
een grote vijver om in te vissen. Je
krijgt er een goede voorselectie en
het is een levendige markt. De drem
pel is laag en informatie wordt heel
direct uitgewisseld."
Martine (46) uit Nieuwegein surft
geregeld langs diverse datingsites. Ze
is er de Ware Jacob nog niet tegen
gekomen. „Dan leek een man gewel
dig, ook aan de telefoon, maar als ik
hem in levende lijve zag, kwam de
kater. Als je iemand voor je hebt,
krijg je informatie via al je zintuigen.
Hoe hij praat, kijkt, zich kleedt, mikt,
gebaart. Uren mailen, chatten en
bellen geven geen betrouwbaar
beeld. Pas als hij tegenover je zit,
Ik ben Gea (36),
weet je wat voor vlees je in de kuip
hebt."
Ondanks haar twijfels, struint ze
voortdurend internet af op zoek naar
nieuwe datingsites of andere initia
tieven voor singles. Jansen van de
singlebeurs: „Het is eigenlijk te gek
voor woorden dat er met zoveel sin
gles nog steeds geen bond voor sin
gles is die een overzicht heeft van
wat er speelt. Alleenstaanden moe
ten nu alles zelf uitzoeken."
Dat steeds meer zakenlieden brood
zien in alleenstaanden, ziet hij als
een zegen. „Toch merk ik met het
opzetten van de singlebeurs dat ze
enige schroom moeten overwinnen.
Veel ondernemers kunnen zich niet
identificeren met singles, want de
meeste zijn zelf getrouwd. Eigenlijk
staan ze liever op de huishoudbeurs
of tuinbeurs. Dat snappen ze toch
wel beter."
ka ook was, de studenten laten zich er niet
door afschrikken. „Ik heb er één telefoontje
van een student over gehad. De rest gaat on
verdroten verder. Het zijn meer hun ouders
die ervan overtuigd moeten worden dat het
veilig genoeg is om af te reizen. Die bellen je
als er SARS uitbreekt. Ze vinden het onver
antwoord. Wij proberen ze duidelijk te ma
ken dat we niet zomaar iemand laten gaan
en dat we de veiligheidssituatie permanent
in de gaten houden", zegt Maathuis.
Bij de christelijke hulpverleningsorganisatie
Livingstone melden zich jaarlijks 600 jonge
ren voor een werkvakantie naar Latijns-
Amerika, Afrika of Azië. Daarnaast worden
ruim veertig vrijwilligers voor een langere
periode uitgezonden. „Een verdubbeling
vergeleken met vier tot vijf jaar geleden",
zegt woordvoerder Irma Roest.
Volgens haar beseffen velen vaak niet waar
ze terecht komen. „Ze kijken erg makkelijk
aan tegen veiligheid. Veel jongeren denken
dat ze al het nodige weten, omdat op inter
net een enorme hoeveelheid informatie over
een land is te vinden. Ze hebben onvoldoen
de in de gaten hoe groot de culturele kloof is
tussen hier en daar. Daarom is de verplichte
training heel hard nodig, hoewel ze dat zelf
niet vinden."
Ondanks een gedegen voorbereiding ziet
Roest dat het op werkvakantie nogal eens
bijna mis gaat. „Onze leiding ter plekke heeft
veel moeite om alle deelnemers zich aan de
regels te laten houden. Die zien een zielig
jongetje uit een sloppenwijk aan de poort
staan en denken dat ze wel in htm eentje
naar buiten kunnen. Maar dat kan dus niet.
Laatst hadden we een paar deelnemers die
middenin de sloppenwijken van Belo Hori-
zonte 's nachts buiten wilden slapen. Dat is
echt onverantwoord! Onze leiding moest be
hoorlijk oorlog maken om ze daarvan te
overtuigen. Nee. er is nog nooit iets ernstigs
gebeurd. Wel hebben we eens jongeren eer
der op het vliegtuig moeten zetten naar huis.
In hun eigen belang."
Werken in de sloppenwijken van
Brazilië. Stagelopen in de jungle op de
Filippijnen. Onder jongeren is het
populairder dan ooit. Hoe exotischer
de bestemming, hoe mooier. Maar zijn
ze zich voldoende bewust van de
risico's? En heeft de moord op studente
Marleen Konings in Zuid-Afrika daar
iets aan veranderd?
door Marco Krijnsen
Niet alleen reizen. Geen vreemde mensen
meenemen. Niet zomaar gaan liften. Het zijn
waarschuwingen die elke student meekrijgt
voor uitzending naar Zuid-Afrika. Ook Patri
cia van der Beek (22), vijfdejaars bij de oplei
ding Toegepaste Communicatiewetenschap
pen van de Universiteit Twente. Ze verbleef
van juni tot december in het land. Maar een
maal ter plekke verloor ze de gevaren nogal
eens uit het oog. „Ik had waarschijnlijk het
zelfde gedaan als Marleen."
Marleen Konings (24), studente van de
Saxion Hogeschool Enschede, ging na haar
stage in Zuid-Afrika alleen op vakantie in het
land. Ze pikte in haar gehuurde auto een lif
ter op. Een aardige en op het eerste gezicht
betrouwbare man. Ze vergiste zich. De pas
sagier bleek een moordenaar. Marleen werd
doodgeschoten en pas na een lange zoek
tocht van familie en politie gevonden.
Patricia van der Beek was geschokt toen ze
over het lot van Marleen hoorde. Want had
zij niet in dezelfde omstandigheden gezeten?
„Ik kan me haar situatie heel goed voorstel
len. Je zit daar in een andere sfeer. Op reis
Leden van het forensisch team van de Zuid-Afrikaanse politie inspecteren de plek waar het li
chaam van Marleen Konings werd gevonden. Foto: AP/Obed Silwa
ben je spontaner dan normaal. Als ik alleen
was en ik zou iemand vertrouwen, dan had
ik hem meegenomen. Ondanks alle waar
schuwingen vooraf. Het is altijd leuker om
met z'n tweeën te reizen dan in je eentje.
Patricia verbleef vaak in de sloppenwijken
van Zuid-Afrika. Namens de Belgische orga
nisatie Bom in Africa bezocht ze kinderen
die via een' soort Foster Parentsplan geadop
teerd kunnen worden. Gevaarlijk werk? „Ik
dacht eerst: shit! Best wel eng. Maar je raakt
er aan gewend. Er ging bovendien telkens
een vrouw van de organisatie mee. Ze had in
de sloppenwijken veel aanzien, omdat ze
helpt hun situatie te verbeteren."
Toch was ze niet voorzichtig genoeg, vindt
de Twentse studente nu zelf. „Op een gege
ven moment heb ik samen met een andere
Nederlandse staan liften. Vooraf weet je dat
dat eigenlijk zo niet verstandig is. Maar ja,
hoe gaat dat? Je mist de taxi en je zit daar
opeens zonder vervoer. Zou ik het weer
doen? Nee. Nu ik weet hoe het kan aflopen,
bedenk ik me wel drie keer."
Steeds meer jongeren kiezen voor een stage
plek ver weg. De Universiteit Twente bege
leidt jaarlijks zo'n 120 studenten in den
vreemde. Tien jaar geleden was dat slechts
een handjevol. Een enorme stijging dus. En
dat terwijl de financiële ondersteuning voor
buitenlandse stages juist fors is verminderd.
„Studenten zien het als een geweldige le
venservaring", weet docent en stagebegelei
der Stephan Maathuis.
Het reisadvies van Buitenlandse Zaken is
maatgevend. Daarna volgt een verplichte
voorbereidingscursus. „We proberen stu
denten op die manier bewust te maken van
de omstandigheden waarin ze komen te ver
keren. Hoe zit de maatschappij daar in el
kaar? Wat zijn de consequenties van het wo
nen in een ander land?"
Desondanks blijkt achteraf dat het ook wel
eens verkeerd had kunnen aflopen. Zo raak
te een student eens onverwacht verzeild in
een Zuid-Afrikaanse sloppenwijk. Een ander
maakte angstige momenten mee in een Ka-
meroense achterbuurt. Pas geleden hoorde
Maathuis dat twee studenten in Indonesië
hun auto total loss hadden gereden.
„Wij raden altijd af om daar zelf te gaan rij
den. Het verkeer is er een grote chaos. Als er
wat gebeurt, dan ben jij als blanke wester
ling de pisang. Toch zijn die jongens in een
overmoedige bui achter het stuur gekropen.
Het werd een bijna frontale botsing met een
vrachtwagen. Gelukkig zijn ze er zonder
kleerscheuren van afgekomen, maar het had
veel slechter kunnen aflopen."
De incidenten met eigen studenten en de
moord op Marleen Konings hebben de uni
versiteit aan het denken gezet. Maathuis:
„We stellen in de voorbereiding nog niet de
expliciete vraag of ze zich bewust zijn van de
veiligheidsrisico's. Nu overwegen we dat wel
te gaan doen. Het is toch verstandig om een
lijstje met do's en don'ts mee te geven. Om
duidelijk te maken welke plekken je op wel
ke tijden beter kunt mijden."
Hoe dramatisch de gebeurtenis in Zuid-Afri-
