Playmobil-wereld:
1,7 miljard poppetjes
ECONOMIE
Aandelen bestaan, maar soms ook niet
Tijdloos product bestaat 30 jaar
to Parmalat, heeft jaar-
II ,«n Samsung gaf oppositie
Zuid-Korea 30 miljoen
Stakingsoproep kleine winkeliers
Avontuur in de ruimte
Instabiel voorjaarsweer
'JJAF verhoogt
productie weer
atifndhoven - DAF Trucks in
jndhoven verhoogt de pro-
Z( uctie naar 125 trucks per dag.
,un at is nodig om te kunnen vol-
Ck. oen aan de aanhoudend grote
aag. Eerder verhoogde de
achtwagenfabrikant de dage-
kse productie al van 110 voer-
e jgen eind vorig jaar naar 120.
in^ m de groei te kunnen realise-
neemt het bedrijf in Eind-
>ven en het Belgische Wester-
115 extra mensen aan, boven
h. ide eerder aangekondigde
se. tbreiding met 75 werknemers,
js.r steren kreeg de landmacht de
rste van ruim 100 trekkers
et opleggers,
Batavia Stad
ril uitbreiden
zaterdag 14 februari 2004
vstai
O*
>rd)
ril
ki|ntraal meldpunt
nfraude nodig
3 Zi
Batavia Stad in Lely-
id wil er 8000 tot 10.000 vier-
nte meter winkelgebied bij-
1^, uwen. Projectontwikkelaar
|2 ible International wil vooral
e modemerken in de nieuwe
ikels onderbrengen. Het
nersfoortse bedrijf hoopt nog
jaar met de bouw te begin-
De factory outlet village,
jjescentrum waar vooral
dingfabrikanten hun voor-
ir tste collecties verkopen,
ma :nde zijn deuren in 2001. Er
td destijds 40 miljoen euro
1^1 a ;eïnvesteerd. Vorig jaar trok
centrum ruim 1,7 miljoen
oekers.
jjfl sterdam - Consumenten
jrïy Eten problemen met pin
den bij een centraal punt
inen melden. Dat moet 24
per dag bereikbaar zijn om
ierejtolen passen te blokkeren,
is de aanbeveling van het
^schappelijk Overleg Beta-
rkei sverkeer, overlegorgaan van
keiiers, consumenten en
ken, aan minister Zalm (fi-
nir ciën). Het MOB onderzoekt
logelijkheden voor zo'n
n decentrale. Nu heeft elke
knog zijn eigen alarmnum-
iebi voor verloren of gestolen
len.
derli
tnkermedicijn
mal L J
(h op de markt
)3-<
hington - Biotechnologie-
^un ijflmClone Systems heeft
i VS alsnog toestemming
regen om het medicijn Erbi-
P >p de markt te brengen. Het
g, lel bestrijdt vergevorderde
a van darmkanker. Het
e '%ijn speelt een bélangrijke
mijl een spraakmakende
one tszaak tegen de Ameri-
lingase 'interieurkoningin' Mar-
pi tewart. De van tv en boe-
lekende Amerikaanse
miptin opspraak omdat ze
elen van het biotechbedrijf
irkocht, vlak voordat de
ers ïbesloot het op de markt
gen van Erbitux te verbie-
)at was een grote tegen-
oor ImClone en leidde tot
r koersdaling. Stewart
riend met de oprichter
Hopman van het bedrijf.
€99|i lanceert
otel] er-website
hi - De Europese ruimte-
prganisatie ESA heeft gis-
ee1een website gepresen-
ie' waarop belangstellenden
teelijs kunnen nemen van de
omstandigheden- en ver-
buip ngen. Op de satelliet
door Jeroen Segenhout
rijswijk/strombeek-bever -
Playmobil bestaat 30 jaar. Voor
vele bedrijven aanleiding voor
grote festiviteiten, maar de pro
ducent van de plastic figuurtjes
met de eeuwige glimlach houdt
het liever op 'business as usual'.
„Voor kinderen heeft het toch
weinig te betekenen", aldus
Maes, marketingmanager Bene
lux. De moederonderneming van
Playmobil, Geobra Brandstatter,
leidt een anoniem bestaan in het
Zuid-Duitse Zirndorf. Zelfs veel
Duitsers weten niet dat het
speelgoed uit hun land komt.
Daar zal mogelijk iets aan ver
anderen na alle aandacht van
buitenaf voor het 30-jarige jubi
leum. In het Duitse Speyer is
sinds november een tentoon
stelling aan de geschiedenis ge
wijd en binnenkort verschijnt
er ook een boek met alle we
tenswaardigheden over de ei
gen wereld die Playmobil heeft
geschapen.
Geobra, een samenvoeging van
de eerste drie letters van de
voornaam en de achternaam
van oprichter Georg Brandstat
ter, is al lang niet meer de klei
ne onderneming die het ooit
was. Onlangs meldde de beslo
ten vennootschap toch wel met
trots een recordomzet van
331,4 miljoen euro in 2003.
Daarvan kwam 324 miljoen eu
ro voor rekening van Playmobil.
Hoeveel de Nederlandse markt
opleverde, wil Playmobil Bene
lux niet zeggen.
Nederland is belangrijk geweest
voor de ontwikkeling van het
speelgoed. Er was amper be
langstelling voor de drie eerste
mannetjes die op 2 februari
1974 op de befaamde speel
goedbeurs van Neurenberg
voor het voetlicht traden. Dat
veranderde plotseling aan het
eind van de beurs, toen bij het
inpakken van de spullen de in
vloedrijke Nederlandse groot
handel Otto Simon een order
plaatste voor 100.000 poppe
tjes. De eerste productie kon
daarmee beginnen.
Het aanbod van Playmobil-
spullen is tegenwoordig over
weldigend. Kinderen kunnen
zelfs met het speelgoed fantase
ren over een tocht naar sporen
van dinosaurussen. De volwas
senen van nu moesten het lan
ge tijd doen met ridders, cow
boys en indianen.
De productie gaat gepaard met
de grootste geheimhouding. In
het kantoor in Zimdorf is het
gedeelte waar nieuwe produc
ten worden ontwikkeld alleen
bereikbaar voor personeel met
speciale pasjes. De Playmobil-
productie heeft daarmee iets
ongrijpbaars gekregen. De on
derneming zelf zegt nu een ge
voel van 'cult' rond haar speel
goed te proeven. Daar wordt dit
jaar op ingespeeld door klassie
ke themasets met ridders en
western-figuren met oorspron
kelijke vormen en kleuren op
de markt te brengen. „Voor ons
is het jubileumjaar vooral nos
talgie", zegt marketingmanager
Maes.
Wereldwijd is de omzet de afge
lopen vier jaar met 50 procent
gestegen. Daarmee bewandelt
Playmobil een heel andere weg
dan aartsrivaal Lego, die door
een sterk ingezakte omzet
zwaar in de problemen zit. „Le
go heeft te veel artikelen op de
markt gebracht die niets te ma
ken hadden met het kleine
steentje", aldus Maes. „Wij zijn
ons blijven richten op de kleine
poppetjes met een klassiek the
ma. Bovendien is de doelgroep
van Lego veel breder. Playmobil
richt zich op kinderen van 3 tot
8 jaar. In de jaren erna stappen
ze over op multimedia. Daar
hebben alle speelgoedfabrikan
ten mee te maken."
Dat de Playmobil-wereld in
middels is uitgebreid tot 1,7
miljard poppetjes, had 'uitvin
der' Hans Beek waarschijnlijk
niet durven dromen. Beek kreeg
begin jaren zeventig van Geo
bra de opdracht om klein plas
tic speelgoed te ontwikkelen.
Zijn werkgever haalde tot dan
vooral de inkomsten uit de pro
ductie van de hoelahoep en
kunststoftractoren. Die werden
te duur doordat de belangrijk
ste grondstof, olie, sterk in prijs
steeg door de politieke span
ningen in het Midden-Oosten.
Kleinere producten uit dezelfde
hoeveelheid plastic werden een
noodzaak.
Het duurde wel drie jaar voor
dat de poppetjes van Beek op
de goedkeuring van zijn bazen
konden rekenen. Geobra wilde
eenvoudige figuren. Een neus
was uit den boze, evenals be
wegende knieën en ellebogen.
Het moest vooral gaan om de
verbeelding. Een bouwvakker,
een indiaan en een ridder te
paard waren daarom in eerste
instantie voldoende. Pas twee
jaar later volgde de eerste
vrouw.
Nog altijd kunnen kinderen vol
op verhalen verzinnen bij de
Playmobil-spullen, maar ze
krijgen wel steeds meer hulp
middelen aangedragen. De
speelgoeddozen worden uitge
breider en gedetailleerder.
Vrouwelijke figuurtjes hebben
zelfs borsten gekregen. Ook zijn
er meer themasets op de markt
gekomen. De dinosaurussen-
collectie is daar een voorbeeld
van. Toch is volgens Beek de
kracht van Playmobil dat het
tijdloze producten op de markt
zet. Zijn favoriete 'speeltje' is
het piratenschip, zo heeft hij in
verscheidene interviews laten
en zijn wolkenvelden bo-
i landkaart van Europa te
)e meteorologische infor-
wordt voortdurend ver-
I en is afkomstig van Eu-
jt, de intergouvememen-
ganisatie voor de exploi-
1 Europese satellieten.
-baas Parmalat
2 Politici geld'
j- De gewezen topman
het Italiaanse zuivel-
AF €.5 tot 2 miljoen euro be-
pjan politici. Het geld was
^^el bestemd voor de beta-
kantoorbenodigdhe-
e Italiaanse krant L'Es-
heeft dit gisteren gemeld.
)R0gblad wist te putten uit
relen van Faust0 T°nna- ex*
leel directeur van Parma-
uo ina zei al eerder dat Par-
ew arenlang steekpennin-
taalde aan politici en
SDU rs. De naam van ex-mi-
urgelVan landbouw Alemanno
en h»doken. Hij ontkent.
vm!iekf usie nog
drestr onderzocht
va
De Europese Com-
it de voorgenomen
-)p pen de muziekdivisies
jJapanse Sony en het
3S 6 Bertelsmann nauwkeu-
029faier de loep nemen. Een
,ig onderzoek van een
vragen opgeroe-
eek: TUssel maakt zich zorgen
043 dominante positie op
ed van opgenomen
De commissie wil ook
;en nagaan voor de tv-
in van Bertelsmann en
iare muziekspelers
Na Universal zou de
n 04$ muziekonderneming
ld ontstaan.
helft van wat de oppositiepartij
GNP illegaal wist binnen te ha
len. De partij kreeg ook geld
van SK, LG en Hyundai Motor.
Samsung wilde gisteren niet
reageren op de beschuldiging.
De verkiezingen leverden een
nipte overwinning op voor Roh
Moo-hyun. Ook in zijn verkie-
zingskas bleek geld te zitten van
het bedrijfsleven, maar lang
niet zoveel als bij de GNP. Toch
zijn al zes mensen uit het presi
dentiële kamp aangeklaagd.
Ook twee fondsenwervers van
de oppositie zitten vast.
seoul/afp - Het Zuid-Koreaanse
Samsung heeft in de aanloop
naar de presidentsverkiezingen
van 2002 de conservatieve op
positie 30 miljoen dollar ge
schonken. Dat blijkt uit onder
zoek naar de illegale financie
ring van verkiezingscampagnes.
Het onderzoek begon vorig jaar
toen bleek dat het Zuid-Kore-
aanse conglomeraat SK bij een
boekhoudschandaal was be
trokken. Diverse bedrijven ble
ken toen illegaal de kassen van
politieke partijen te spekken.
De 30 miljoen is ongeveer de
bremen - Spanning en sensatie, belooft het deze
week geopende Space Center in het Duitse Bre
men. Dit grootste indoor avonturenpark van Euro
pa herbergt heel veel ruimtetechnologie. Er kun
nen ruimtereizen worden gemaakt in een 500 me
ter lange achtbaan en de bezoeker komt er buiten
aardse wezens tegen, zoals de Borg van de sf-tele-
visieserie Voyager. Foto: EPA/lngo Wagner
rotterdam/anp - Kleine winke
liers moeten hun stem laten
horen tegen de prijzenoorlog.
Desnoods sluiten ze uit protest
enkele uren de winkel of han
gen biljetten voor de ramen.
Dat heeft C. van Vuren, mana
ger voor de ruim 50 F&S-win-
kels in het land, gisteren ge
zegd. Deze kleine ondernemers
met vaak allochtone achter
grond staat het water langza
merhand tot de lippen, weet
Van Vuren.
„Dalende omzet en de lagere
opbrengsten zorgen er ook voor
dat de bank de duimschroeven
aandraait. Kredieten zijn voor
Beleggen kan zuur zijn. Heel erg zuur
zelfs. Een lezer van deze rubriek in Zand-
voort schrijft daarover. Hij werd getroffen
door het begrip 'bewaarloon' in een van
de vorige afleveringen. Dat zijn kosten die
de bank in rekening brengt voor het aan-
houden van de effecten van klanten.
Meestal wordt het bewaarloon jaarlijks
van het banksaldo afgetrokken.
De lezer: „Nu las ik in uw stukje: '...be
waarloon nog buiten beschouwing gela
ten'. En ik werd gelijk weer vals." Dat is
niet onbegrijpelijk. De betreffende lezer
heeft namelijk vervelende beleggingser
varingen. Hij is een van de gedupeerden
van de beursgang van World Online, de
geldmachine van Nina Brink.
Bij de introductie van het aandeel World
Online werd hem, naar eigen zeggen,
door zijn bank, ABN Amro, geadviseerd
om in te schrijven. Tot twee keer toe
zelfs. Uiteindelijk werden hem 263 aan
delen toebedeeld. „Omdat ik zo'n trouw
lid/abonnee van World Online was."
En toen begon de ellende. Bij die intro
ductie, in maart 2000, was de waarde
van het aandeel 43 euro. Die liep snel op
naar 50 euro om vervolgens - zoals be
kend - in een vrije val te
belanden. Het luchtkas
teel noteerde uiteindelijk
aan het einde van dat jaar
rond 10 euro, nog geen
kwart van de introductie-
koers.
Inmiddels is het bedrijf
overgenomen door het
Italiaanse Tiscali en zijn
de aandelen tegen die van
dat bedrijf omgeruild.
Maar de lezer uit Zand-
voort beleeft er nog steeds
geen plezier aan. „Ik ben
bereid om ze in te ruilen
tegen aandelen Russische
Staatsspoorwegen uit
1917. Daar staan in elk ge
val nog mooie gekleurde
plaatjes op."
Wat hem vooral steekt, is niet alleen de
aanzienlijke waardedaling van de aan
delen, maar dat hij ze heeft gekocht na
een uiteindelijk slecht gebleken advies
van de bank, „die er niettemin tot in
lengte van jaren middels het bewaarloon
aan verdient. Mijn buurvrouw wil ze ook
wel bewaren. Voor niets. Of kan en mag
ik dat zelf doen?"
Om die vraag maar meteen te beant-
EIGEN
BEURS
Hans Sonders
woorden: neen, dat kan
niet. In verreweg de mees
te gevallen dan. Want be
halve uitzonderingen als
het aandeel van voetbal
club Ajax, bestaan aande
len slechts 'virtueel'. Ze
zijn niet tastbaar. Je kunt
ze dus ook niet mee naar
huis nemen en daar bewa
ren. Aandelen staan alleen
maar geregistreerd. Ze zijn
er wel, maar toch ook weer
niet.
.Hoewel de bank wel het
bewaarloon in rekening
brengt, beheert zij de aan
delen niet. Dat doe het Ne
derlands Centraal Instituut
Giraal Effectenverkeer (Ne
cigef). „En dat is maar goed ook", weet
Seger Pijnenburg van de Autoriteit Fi
nanciële Markten. Dit instituut houdt de
financiële instellingen in de gaten.
Want wat kan er gebeuren als de buur
vrouw van onze briefschrijver daadwer
kelijk de onfortuinlijke World Online
aandelen onder haar hoede neemt? Stel,
de briefschrijver komt onder de bus. Wie
kan de aandelen dan opeisen? Er staat
nergens geregistreerd dat ze aan de na-
BEURS IN ZICHT
allochtone ondernemers toch al
moeilijk te krijgen, laat staan in
deze situatie." Bovendien ver
scherpen grossiers en leveran
ciers hun voorwaarden en wei
geren ze late betalingen.
Het Vakcentrum Levensmidde
len, waarbij 2000 van de 5000
supermarkten zijn aangesloten,
meldde donderdag dat veel
winkeliers personeel ontslaan
en vrezen voor het voortbe
staan. Van Vuren: „De overheid
laat het maar gebeuren. Je zou
verwachten dat ook de lokale
overheid een poot zou uitste
ken. Het gaat vaak om de leef
baarheid van oude wijken."
bestaanden van de briefschrijver toebe
horen en dat de buurvrouw ze heeft. Of
als er brand uitbreekt en de effecten in
as veranderen, bijna net als met de
waarde van de aandelen World Online
gebeurde? Dan zijn ze verdwenen.
Tegen dit onheil is de aandeelhouder
beschermd. Maar, ...niets voor niets. De
Necigef brengt hiervoor aan de bank
kosten in rekening die deze op haar
beurt bij de klant als bewaarloon van het
saldo aftrekt.
Daarvoor zijn de aandelen bij de Necigef
wel in goede handen. „Zelfs de bank kan
er niet aankomen", zegt Pijnenburg.
„Dat kan alleen maar als ze een aan- of
verkoopopdracht van de klant hebben.
Ook als de bank failliet gaat, blijven de
aandelen gewoon voor de rechthebben
de beschikbaar."
Het bewaarloon is overigens niet bij alle
banken gelijk. De rekening van Necigef
wordt meestal niet één-op-één doorbe
rekend. Het loont dan ook de moeite om
bij verschillende banken te informeren
wat zij voor het aanhouden van effecten
in rekening brengen.
De briefschrijver uit Zandvoort is hier
mee niet geholpen. Hem resten slechts
twee dingen: of een andere bank in de
arm nemen, of de aandelen verkopen.
Er zijn een paar opmerkelijke
dingen aan de hand in beleg-
gingsland. Het lijkt erop dat we
aan het begin staan van econo
misch herstel, na de zwaarste
recessie van de laatste tiental
len jaren. Economieën kunnen
kennelijk niet ongelimiteerd
doorgroeien. Van tijd tot tijd
treden er haperingen op, soms
zelfs ernstige verstoringen. Je
went eraan, je leert ermee om
gaan, misschien reken je er
zelfs wel een beetje op. Na de
oververhitting volgt de afkoe
ling.
De rente daalt, de broekriem
wordt aangehaald,
bedrijven reorga
niseren, de werk
loosheid neemt
toe. En na een tijd
je wakkert het
vuurtje welhaast
als vanzelf weer
aan. De rente is
dan immers laag,
prijzen zijn ge
daald, onderne
mingen en overhe
den hervatten hun
investeringen, de
groothandel legt
voorraden aan en
de consument
koopt de nieuwe snufjes. De cy
clus van economische expansie
begint opnieuw.
Zoals het voorjaar volgt op de
winter, zo volgt herstel op te
ruggang.
Maar deze keer is het niet een
gewoon herstel.
Hoe is het mogelijk dat de Ame
rikaanse economie in het twee
de halfjaar van 2003 met maar
liefst 6 procent op jaarbasis is
gegroeid zonder een noemens
waardig herstel van de werkge
legenheid? Hoe is het mogelijk
dat bij een zo hoog economisch
groeitempo de rentestand rond
het laagste niveau van de laat
ste 40 jaar kan blijven hangen?
Hoe is het mogelijk dat de Ame
rikaanse economie zo snel
groeit en tegelijkertijd de Ame
rikaanse dollar in elkaar ploft?
Allemaal ontwikkelingen die, zo
op het eerste gezicht, niet lo
gisch bij elkaar passen.
Zoals het voorjaarsweer niet al
tijd stabiel is, zo lijkt het econo
mische herstel deze keer niet
stabiel. De winter werkt nog
door. De last van het verleden is
nog niet voldoende afgeschud.
De late jaren '90 werden geken
merkt door economische tro
penkolder: hyperactiviteit,
overinvesteringen, enorme
schuldenopbouw en een onge
breideld optimisme. De kou
viel plotseling binnen. De klap
kwam hard aan.
Wim Fonteine
Private Banking
ABN Amro Ha'arlem
De nieuwe situatie leek in een
aantal opzichten ongemakkelijk
veel op die van de jaren '30. Da
lende prijzen, oplopende werk
loosheid, overcapaciteit in de
productieketens. En reusachti
ge vermogensverliezen bij de
kapitaalverschaffers. De Am
sterdamse beursindex daalde in
minder dan drie jaar tijd met
bijna 70 procent. Daar horen
twee woorden bij. Ongekend.
En boekdelen. Als u begrijpt
wat ik bedoel.
Nu de extreem lage rente en de
belastingverlagingen in Ameri
ka en Duitsland tegenwicht bie
den, lijkt het tij op
nieuw gekeerd. De
OESO en het IMF
zijn optimistischer
geworden, ook de
Nederlandse eco
nomie groeit weer,
en het bedrijfsle
ven toont een sterk
winstherstel. De
vraag is echter of
de groei voldoende
zal aanslaan. Fis
cale stimulansen
zijn eindig en de
mogelijkheden
voor verdere rente
dalingen zijn bijna
op. De economie zou nu vol
doende eigen dynamiek moe
ten ontwikkelen om, gelijk Ba
ron Von Münchhausen, zichzelf
aan de haren uit het moeras
omhoog te trekken.
Een toenemend aantal econo
men heeft er wel vertrouwen in.
Maar sommige van hun vak
broeders zijn juist uitgesproken
pessimistisch. Zij wijzen op de
lage bezettingsgraad in de in
dustrie: op de sterk opgelopen
pensioenlasten: op Japan jaren
'90; op de structurele dreiging
van terrorisme; op deflatiege-
vaar; op de sterke dollardaling;
op de uitbesteding van produc
tie naar landen als China en In
dia; en ga zo maar door.
Welke van de twee kampen ge
lijk zal krijgen, zullen we maar
afwachten. Als de meest geleer
de koppen elkaar in de haren
vliegen, kan de leek beter een
andere kant opkijken. Wel is
een ervaringsgegeven uit het
verleden interessant, namelijk
dat beurzen het vaak het beste
doen als de meningen tegenge
steld zijn. Als iedereen het weer
met elkaar eens is, moet je pas
echt oppassen.
Maar door al die onzekerheden
en nare ervaringen uit het re
cente verleden is één advies
toch wel op zijn plaats: ga niet
zonder jas naar buiten. Het
weer kan zo maar weer om
slaan.
In 1974 was er weinig belangstel
ling voor de eerste drie Playmo-
bil-poppetjes, totdat dat Neder
landse groothandel Otto Simon
er 100.000 bestelde.
Foto's: ANP/Robert vos
weten.
Becks tijd bij Playmobil is in
middels voorbij. Hij ging in
1999 op 70-jarige leeftijd met
pensioen. In Duitsland is hij
voor degenen die de geschiede
nis van Playmobil kennen een
grootheid. Een uiting daarvan
was te zien tijdens de wereld
tentoonstelling in Hannover in
2000. Daar stond een stand
beeld van Beek. Playmobil past
in het succesverhaal van 'made
in Germany". Dat de productie
van de poppetjes zich in Malta
concentreert doet daar weinig
aan af.
