Speciaalzaak steeds meer in de knel
ECONOMIE
Justitie ziet bouwfraude vooral bij Rijkswaterstaa"
Vooral jongeren doen
vaste telefoon dein' uit
Watersportsector groeit
Virusvariant Mydoom stort zich op Microsoft
Groenteboer, bakker, kaasboer en slijter raken klanten kwijt aan supermarkten
Gifvaten bij AVR overgepakt
'Ziekenfond!
dit jaar 145
euro duurd^
Verzet tege>«
aanpassing:
van europij
Shell-topman
Watts niet
van plan op
te stappen
Winst UPS daalt
Breuk Disney en kaskraker Pixar
Kerk van chocolade
'Ctrl-Alt-Delete'
gaat met pensioen
raleigh - De man die in vijf mi
nuten een van de beroemdste
en meest gebruikte comman
do's voor computers program
meerde, ging vandaag met pen
sioen. De 55-jarige David Brad
ley is de uitvinder van Ctrl-Alt-
Delete, het commando dat
vastgelopen computers dwingt
om te herstarten. Bradley werk
te 28,5 jaar voor IBM. In 1980
was hij een van de twaalf men
sen die de eerste IBM-pc bouw
den. Bradley schreef een een
voudige toetsencombinatie om
de computer te kunnen her
starten. „Ik wist niet dat het
zo'n cultureel icoon zou wor
den. Ik heb veel meer dingen
gedaan maar de toetscombina-
tie heeft me beroemd ge
maakt", zei Bradley.
Brussel doet inval
bij liftfabrikanten
brussel - De antikartelafdeling
van de Europese Commissie
heeft woensdag invallen gedaan
bij enkele fabrikanten van liften
en roltrappen. De bedrijven
hebben mogelijk de markt on
derling verdeeld en ook bij de
onderhoudscontracten zou
geen open concurrentie zijn,
luidt de beschuldiging. Het da
gelijks EU-bestuur wil niet zeg
gen om hoeveel bedrijven het
gaat. Maar ThyssenKnipp uit
Duitsland en Schindler uit
Zwitserland hebben inmiddels
zelf gemeld dat bij hun vesti
gingen huiszoekingen zijn ge
daan. De bedrijven ontkennen
de aantijgingen.
KPN mist doel:
miljoen i-mode's
den haag - Het telefoniecon
cern KPN is er vorig jaar niet in
geslaagd de doelstelling van
een miljoen i-mode-klanten te
behalen. Eind 2003 stond de
teller op 870.000. De grens van
een miljoen wordt in februari
gepasseerd, zo meldde KPN
vandaag. In november vorig
jaar hield KPN nog vast aan zijn
streven van een miljoen i-mo-
de-klanten in Nederland, Duits
land en België.
Kans op claims
tegen Ryanair
brussel - Als de Europese Com
missie volgende week oordeelt
dat bepaalde subsidies voor Ry
anair illegaal zijn, wil concur
rent Virgin Express een schade
claim indienen. „De maat
schappijen die zich wel aan de
regels houden, zijn de afgelo
pen periode benadeeld", zei
woordvoerder Panneels van
Virgin Express gisteren. Onze
ker is wie gedaagd moet wor
den: Ryanair als ontvanger van
subsidies, of de Belgische deel
staat Wallonië voor het geven
ervan.
Rechter verbiedt
naam Lindows
Amsterdam - De naam Lindows
voor computerbesturingspro
gramma's op basis van Linux
mag niet. Dat heeft de recht
bank in Amsterdam gisteren
bepaald op verzoek van Micro
soft. De softwarereus vindt de
naam Lindows verwarrend en
een inbreuk op zijn merk
Windows. Moedermaatschappij
Lindows moet van de rechter
alle bij distributeurs in de Be
nelux aanwezige programma
tuur onder de naam Lindows
terughalen.
JetsSky geeft
gehoor aan eis
Dordrecht - Het is sinds giste
ren niet meer mogelijk om
vluchten te boeken op de web
site van luchtvaartmaatschappij
jetsSky. De Consumentenbond
had jetsSky gesommeerd giste
ren het boeken van vluchten via
zijn website onmogelijk te ma
ken. De belangenorganisatie
dreigde met een kort geding als
dat niet zou gebeuren. De
rechtsgang gaat nu niet door,
aldus de bond. Eerder deze
maand waarschuwden de Con
sumentenbond en reisbranche-
organisatie ANVR reizigers niet
met JetsSky in zee te gaan. De
luchtvaartmaatschappij ver
gunningen niet op orde heb
ben.
Beate Uhse lonkt
naar Penthouse
flensburg - De Duitse eroti-
caonderneming Beate Uhse
heeft een bod van ruim 62 mil
joen dollar gedaan op General
Media, die onder meer het
mannenblad Penthouse uit
geeft. Deze Amerikaanse uitge
verij verkeert sinds augustus in
surseance. Beate Uhse zegt de
enige belangstellende uit Euro
pa te zijn. Andere geïnteres
seerden zijn Amerikaanse be
leggingsmaatschappijen. Vorig
jaar kocht Beate Uhse in Neder
land Christine le Due, een keten
van 32 sekswinkels. Ook het in
Zeeland gevestigde postorder
bedrijf Pabo is bezit van Beate
Uhse. In Almere komt een dis
tributiecentrum, van waaruit al
le circa 290 winkels worden be
voorraad.
ag 30 januari 2004
dongen/gpd - Speciaalzaken zoals
groenteboeren en bakkers hebben vorig
jaar opnieuw terrein moeten prijsgeven
aan de supermarkten. In de voorgaande
jaren zagen zij hun klantenkring ook al
afkalven. Afgelopen jaar leverden de di
verse soorten speciaalzaken 200.000
klanten in. Ook op de markt zagen spe
cialisten hun clientèle teruglopen, zo
blijkt uit cijfers die het onderzoeksbu
reau GfK gisteren puliceerde.
Het instituut peilde onder 4400 huis
houdens wie er afgelopen jaar inkopen
deed bij speciaalzaken, zoals kaaswin
kels en de bakker. Ook de slijterijen
moesten 1 procent inleveren. Dat had
voor een deel te maken met de ac
cijnsverhoging, waardoor sterke drank
een stuk duurder is geworden. Alleen
de drogisterijen gingen er op vooruit.
Dat laatste is opmerkelijk, omdat deze
de afgelopen jaren concurrentie kre
gen van supermarkten, die ook artike
len als scheermesjes, condooms en ge
neesmiddelen over de toonbank
schuiven.
Volgens GfK-onderzoeker Joop Holla
willen vooral jongeren al hun aanko
pen zoveel mogelijk in één winkel
doen. "Ouderen blijven vaak wel
trouw aan hun speciaalzaken. Ze win
kelen minder efficiënt en hechten
meer waarde aan het persoonlijke
contact met de winkeliers." Kaasspeci
alisten, slagerijen en groentezaken
hadden het meest te lijden.
Van alle huishoudens kocht in 2001
nog bijna 19 procent wel eens bij een
kaasboer, in 2002 ruim 17.5 procent en
vorig jaar nog ruim 16 procent. Meer
dan de helft van de huishoudens kocht
in 2001 en 2002 nog bij de slager: vorig
jaar nog ruim 48 procent.
De afbakafdelingen van de supermark
ten zaten ook de bakkers in toenemen
de mate dwars. In 2001 haalde bijna 58
procent van de huishoudens nog hun
brood bij de bakker, in 2002 nog ruim
55 procent. Verder zagen ook de slijte
rijen hun marktaandeel afkalven. Zij
voelden niet alleen de gevolgen van
concurrentie, maar ook die van forse
accijnsverhogingen. De teruggang bij
de speciaalzaken is versterkt als gevolg
van de prijzenslag die sinds oktober
vorig jaar tussen de supermarkten
woedt.
Een belangrijke verklaring voor de te
ruglopende klantenkringen van de
speciaalzaken is volgens Holla ook het
gebrek aan bedrijfsopvolgers, waar
door familiebedrijven bij bosjes ver
dwijnen. Vaak zitten de winkels ook op
een strategisch verkeerde plek, aldus
Holla. „Niet dicht genoeg bij een win
kelcentrum of op een locatie waar
klanten moeilijk kunnen parkeren", al
dus Holla.
Opmerkelijk is ook, dat een op de vijf
huishoudens rechtstreeks bij de boer
of kweker koopt. Bijna een op de zes
huishoudens koopt voorts levensmid
delen bij groothandels als Sligro en
Makro.
amsterdam/anp Op dit mo
ment heeft al een op de elf Ne
derlanders geen vaste telefoon
aansluiting meer. Vooral jonge
ren doen het vaker alleen met
hun mobiele telefoon, zo blijkt
uit onderzoek van adviesbu
reau Millward Brown/Centrum.
Diee ontwikkeling werd kort ge
leden al duidelijk toen KPN
aankondigde 800 banen te wil
len schrappen bij het onderdeel
vaste telefonie.
De huidige ontwikkeling zal
voorlopig nog wel aanhouden.
Het onderzoek wijst uit dat 30
procent van de Nederlanders
bij een verhuizing geen vaste
telefoon meer neemt of over
weegt deze eruit te doen. Bij
consumenten die kabelintemet
gebruiken ligt dat percentage
nog hoger (38), omdat zij geen
vaste lijn nodig hebben om toe
gang te krijgen tot het internet.
Mensen zonder vaste lijn zijn
jong, hebben kleine huishou
dens en ook lager opgeleiden
zijn sterk vertegenwoordigd.
Vooral werkende, hoger opge
leiden kiezen voor een vaste fijn
wegens internet, net als 55-
plussers. Studenten nemen een
vaste lijn omdat mobiel bellen
duurder is.
In de grote prijzenslag tussen
de aanbieders van snel internet
via adsl en kabel blijven de
maandtarieven nog zeer dicht
bij elkaar. De kabelmtemetaan-
bieders krijgen extra kansen als
de klant minder hecht aan het
behoud van de vaste lijn. Vol
gens Millward Brown is dat de
reden dat KPN scherpe tarieven
hanteert voor vaste telefoonver
bindingen waarmee weinig tot
niet gebeld wordt.
loosdrecht/anp - De water
sportindustrie heeft in 2003
geen recessie ervaren. Volgens
brancheorganisatie Hiswa ken
den jachtbouwers, havenbe
heerders en botenverhuurders
vorig jaar een groei van circa 2
procent. In de sector werkten
circa 15.300 mensen en be
droeg de omzet circa 1,5 mil
jard euro.
Dat zei directeur Vink van de
Hiswa gisteren bij de presenta
tie van de 49ste editie van de
watersportbeurs, die van 17 tot
en met 22 februari in de Am
sterdamse RAI plaatsvindt. De
groei is volgens Vink vooral te
danken aan de fantastisch zon
nige zomer, waardoor veel
mensen besloten te recreëren
in eigen land.
„Veel mensen met een boot, die
in voorgaande jaren hun vakan
tie meer in het buitenland
zochten, zijn weer gaan varen.
Veel boten zijn weggebracht
voor onderhoud of reparatie en
er was veel vraag naar onderde
len", aldus Vink. Ook dit jaar
verwacht hij een plus voor de
sector. Vink benadrukt dat de
scheepsbouw minder conjunc
tuurgevoelig is: „Grotere jach
ten worden vrijwel allemaal ge
ëxporteerd en gekocht door een
categorie klanten, die nauwe
lijks last heeft van de recessie."
Rotterdam - De drie gifcontainers die afge
lopen week op de Noordzee werden gebor
gen, zijn bij AVR-Maritiem in de Botlek uit
gepakt. In twee containers bleken 20 van de
ruim 200 blikken ernstig beschadigd. Het
mengsel van chroomtrioxide, koperoxide en
arseenpentoxide werd overgedaan in nieu
we blikken. Onbekend is hoeveel gif in zee
stroomde nadat de containers bij een storm
van het vrachtschip Andinet sloegen. Of de
blikken gaan naar Ethiopië terug of worden
verwerkt door de AVR. De eerste container
werd door Multraship geborgen en zaterdag
bij de AVR in de Botlek afgeleverd (zie foto).
Bergingsschip Commander takelde deze
week de andere twee containers van de zee
bodem en bracht ze naar Rotterdam. De Ko
ninklijke Marine speurt nog naar 63 gifvaten,
die ook overboord sloegen.
Foto: ANP/Multraship Salvage
amsterdam/anp - huishojjj*
betalen dit jaar gemiddelf^
euro meer voor hun ziG
fondsverzekering dan j
jaar. Volgens de FNV is dL
ging te wijten aan de bei e
gingen van het kabinet 1
zorg. De afgelopen mar®
hebben meer dan 700.000
houdens met een ziekepflfl
verzekering de prijs vaii 1
polis doorgegeven aan d<
centrale. L
Sinds 1 januari zitten ondfj0
dere de kosten voor de tai
en de eerste behandeling
geerbuisbevruchting niet^j'
in het standaardpakket vs
ziekenfonds. Volgens de ?e'
dit pakket onder meer dar j€
47 euro goedkoper gewt
tot ongeveer 430 euro perr
Willen huishoudens de
dekking behouden, dan nlt
zij een uitgebreidere aanü
de verzekering nemen, (r®
dit extra pakket meer ven
zijn de kosten ervan gen
met 192 euro gestegen nal
euro. Per saldo gaan huf
dens met een ziekenfonf
zekering er dus 145
achteruit, zegt de FNV.
De vakcentrale biedt led
mogelijkheid hun eigen r
kering te vergelijken met
kope alternatieven. Volger
woordvoerster loont dat
verschil tussen twee gelijk
dige verzekeringen kan oc
tot 185 euro per jaar."
madrid/afp - De premie?,3
België en Spanje, VerhlP
en Aznar, hebben gistert00
zegd tegen een aanpassiF15
het Stabiliteitspact voor deh
te zijn. Volgens hen is l#11
garantie voor de econofd
geloofwaardigheid van déeh
„Het zou een verkeerdevo
zijn om het pact te wijzipgt
vooral de substantie
Maar als men de ko^j
maanden en jaren zoek
manieren om het pact
te passen, zou dat volge
nuttig kunnen zijn", zei ^K01
stadt bij een bezoek ajk°'
Spaanse collega. Aznar Per
daaraan toe: „Als elke kP°
iemand een probleem BUÏ
het pact gewijzigd worM
looft straks niemand ei"
in." ftv
lisc
me
londen/anp - De topman van
de oliemaatschappij Shell, Phi
lip Watts, ziet niet waarom hij
zou opstappen. Dat zei hij gis
teren op een bijeenkomst met
1000 werknemers in Londen.
De positie van Watts staat on
der druk omdat het olieconcern
eenvijfde te veel aan bewezen
voorraden in de boeken heeft
opgenomen. Deze reserves zijn
er wel, maar kunnen niet direct
worden opgepompt. Het gaat
om een hoeveelheid olie en gas
van 3,9 miljard vaten (van 159
liter).
Analisten en fondsbeheerders
in Londen typeren de 58-jarige
Watts als afstandelijk en koel.
Ze verwijten hem een gebrek
aan communicatieve vaardig
heden. Onder Watts blijft Shell
in zijn prestaties achter bij con
currenten BP en ExxonMobil,
zo luidt het oordeel.
De Shell-topman verstuurde
medio januari een brief aan zijn
personeel waarin hij poogde de
verontwaardiging en onrust
over de bijstelling van de oliere
serves weg te nemen. Watts
nam geen deel aan de telefoni
sche persconferentie over de
bijstelling, omdat hij geen
marktgevoelige informatie kon
verstrekken zo vlak de publica
tie van de jaarcijfers. Watts pre
senteert 5 februari de resultaten
over 2003.
atlanta/anp - De Amerikaanse
pakketbezorger UPS heeft in
het vierde kwartaal van 2003
zijn omzet met 8,2 procent zien
stijgen van 8,26 naar 8,93 mil
jard dollar. Zowel in de VS als
daarbuiten nam de pakketbe
zorging toe. De winst ging ech
ter omlaag van 1,5 miljard naar
856 miljoen dollar, zo maakte
het bedrijf gisteren bekend. De
jaaromzet steeg 7,1 procent van
26,8 miljard naar 33,5 miljard
dollar. Ook hier kwam de winst
lager uit: 2,9 miljard dollar te
gen 3,2 miljard in 2002.
on
Internet kan dinsdag overal vertraagd worden
rijswijk/anp - Een variant van het nieuwe
agressieve e-mailvirus Mydoom voert dins
dag 3 februari een aanval uit op de websi
tes SCO.com en Microsoft.com, zo meldde
computerbeveiliger Symantec gisteren. Het
virus komt binnen via e-mailprogramma
Outlook en presenteert zichzelf met onder-
werpregels als error, hi en mail delivery
system. Het virus wordt geactiveerd als een
bijgevoegd bestand wordt geopend.
Virusexpert Celis. „De aanval komt er op
neer dat er enorme hoeveelheden onbe
langrijke data die kant opgaan. Het gevolg
zal zijn dat genoemde websites niet of
moeilijk bereikbaar zijn. De virusaanval
kan ervoor zorgen dat het internet overal
vertraagd wordt, ook in Nederland. „Dit
kan flinke financiële gevolgen hebben voor
grote bedrijven."
Het eerste Mydoom-virus lijkt zijn hoogte
punt te hebben bereikt. Volgens Celis zijn
veel mensen gealarmeerd en hebben ze an-
tivirussoftware geïnstalleerd. Het feit dat
het nieuwe type Mydoom-B pas op 3 fe
bruari toeslaat, heeft het voordeel dat er
nog voldoende tijd is om mensen te alar
meren. Providers kunnen bovendien detec
teren welke mails besmet zijn." Planet In-
temet en Het Net kregen samen totS 4
middag 552.000 besmette mails te
ken.
De herkomst van de Mydoom-vari^
tot dusver niet bekend. Wel vermoe^au
dat de virussen afkomstig zijn van a^n
gers van het softwaresysteem Lin£er]
zich keren tegen de grote concui
CSO en Microsoft. Inmiddels heeft--0
soft een beloning van 250.000 dollaj^
loofd voor degene die de maker tL
zich snel verspreidend computervii^
spoort. Eerder werd dat al gedaan
virussen Blaster en Sobig.
derd
Tokyo - Een miniatuurkopie van de Grote Markt in Brussel is de blik
vanger op de grote chocoladebeurs die in Tokyo wordt gehouden. In
het monumentale gebouw is 30 kilo chocolade verwerkt door de
Belg Neuhaus. Aan de expositie nemen 70 bedrijven deel uit 8 lan
den. Foto: Reuters/Haruyoshi Yamaguchi
emeryville/anp - De succesvol
le animatiestudio Pixar stopt de
samenwerking met amuse
mentsconcern Disney. De on
derneming maakt volgens af
spraak nog twee bioscoopfilms
voor Disney, maar gaat daarna
verder met een andere partner.
Pixar was de afgelopen jaren
verantwoordelijk voor kaskra
kers als Toy Story, Monsters
Inc. en Finding Nemo.
De films worden vrijwel volle
dig met computers gemaakt.
Pixar maakte de films, Disney
zorgde voor de wereldwijde dis
tributie. Begin dit jaar sloot
Disney een tekenstudio in Flo
rida waar nog traditionele ani
matiefilms werden gemaakt.
Het concern zei zich meer op
computeranimatie te richten.
De besprekingen met Pixar over
een verlenging van het bestaan
de contract voor de periode na
2005 liepen toen al. De ver
wachting was dat de samen
werking zou worden doorgezet.
De films van Pixar brachten we
reldwijd 2,5 miljard dollar op.
Van de in totaal vijf films zijn
150 miljoen video's en dvd's
verkocht.
Pixar en Disney onderhandel
den bijna een jaar over een
nieuwe verdeling van de op
brengsten. In de huidige over
eenkomst krijgen beide filmbe
drijven de helft van de winst.
Nieuwe partners van Pixar zul
len met een stuk minder genoe
gen moeten nemen.
De film Finding Nemo, een groot kassucces werd gemaakt do*v
en gedistribueerd door Disney. Foto: EPA/Buena Vista Fee
ien<
=feig.
rotterdam/anp - Het openbaar
ministerie (OM) vervolgt zeven
ambtenaren van Rijkswaterstaat,
de gemeente Hoorn en de pro
vincie Zuid-Holland wegens cor
ruptie in de bouwfraude. Ze
moeten komend najaar voor de
rechter verschijnen. Strafzaken
tegen vijf andere verdachte
ambtenaren zijn geseponeerd
wegens gebrek aan bewijs.
Daarmee heeft justitie na bijna
twee jaar het onderzoek afge
rond naar verboden prijsafspra
ken en gesjoemel tussen bouw
bedrijven en overheidsdiena
ren. Eind vorig jaar besloot het
OM al vier bouwbedrijven en 12
medewerkers te vervolgen voor
hun rol in de fraude.
Het OM concentreerde zich in
zijn onderzoek op acht (wegen)
bouwprojecten. Het liet zich
leiden door de boekhouding
van ex-directeur Bos van aan
nemer Koop Tjuchem, die in
november 2001 aan het licht
kwam. Bos hield bij welk bedrijf
hoeveel opstreek en had ook
een lijstje van ambtenaren die
zich door bouwers lieten 'fête
ren en smeren' en in ruil voor
allerhande diensten.
Volgens Bos profiteerden zeker
50 ambtenaren van gulle giften
van aannemers. „Hoogst on
waarschijnlijk", zei de toenma
lige hoogste baas van het mi
nisterie van verkeer en water
staat Pans. Maar hij sloot niet
uit dat corruptie op grote
schaal kon voorkomen. Dat de
corruptie niet beperkt bleef tot
vijf rijksambtenaren bewijzen
de op non-actief staande direc
teur gemeentewerken in Hoorn
en de bij de provincie vertrok
ken Zuid-Hollandse ambtenaar.
Rijkswaterstaat houdt voor zich
welke functies de vijf bekleed
den. Ook de provincie geeft
geen nadere details, behalve
dat de betrokkene eind 2002
ontslag heeft genomen. Alleen
de Hoomse burgemeester Van
Veldhuizen meldt om wie het
gaat. De gemeente onderzoekt
geruchten dat zijn directeur een
auto plus caravan had geaccep
teerd van Koop. Het rapport is
doorgespeeld aan justitie.
Rijkswaterstaat is grossier in
grote en dure projecten waar
omheen de afgelopen jaren veel
aan uiteenlopende strijkstok
ken is blijven hangen. Uit al die
verdenkingen moest het OM
noodgedwongen een selectie
maken. Dat leverde stapels dos
siers op, voor een belangrijk
deel verzameld tijdens invallen
in maart 2002 bij bouwbedrij
ven, werknemers daarvan en bij
enkele ambtenaren thuis. Ze
zouden mee hebben geholpen
prijzen op te drijven, concur
renten in te lichten over gebo
den aanneemsommen o_
te vergeven projecten, add
gen betaling in geld, goe
of diensten. Bos verteldd'NC
zijn verhoor door de paid w:
taire enquêtecommissie^ n
zelf, net als collega's vari*3 v
bouwbedrijven, ambtents c
meenam naar clubs of a)e V
dure cadeaus uitdeelde.*3 g
Justitie vervolgt bouwco^d 1
BAM (evenals de in 2002 jcht
nomen HBG), Heijmansnde
kerWessels en de Koop (bra
wegens valsheid in gesels
oplichting en heling. 1 he
