Statia: roestige getuigen van een rijk verleden
TOERISME
IJsland is één grote hot spot
Oostenrijk lokt met pinguïns
VRIJDAG 30 JANUARI 2OO4
eens wat anders dan op de
latten: scooteren in de
w. Foto: VW Serfaus
oteren
e sneeuw
irsport is al lang niet meer
reek lang skiën en lang-
1. Het moet steeds meer
worden om het publiek te
n boeien. In het Oosten-
Serfaus proberen ze elk
lts nieuws te verzinnen,
scooteren en sleetje rijden
Een 'fun day pass' kost
0 en geeft recht op een
ïbruik van diverse appa-
Meer informatie: VW
is, tel. 0043 5476 6239,
serfaus.com
npervennen
op-io BBC
lleen Sneek heeft, als
ide ike watersPor,;plek, de
0j, van de Britten gestolen,
k( ït Vakantiepark De Kem-
pnen in Westerhoven valt
i de prijzen. Het BBC-
imma Holiday heeft het
ipgenomen in de top-tien
este vakantie voor het he-
n'. Programmamaker
nd Rivron is met name
usiast over het comfort
bungalows, zo blijkt uit
pport. Maar ook de kind
omgeving, de rust, de
nheid van de Malpie, de
ïeid van De Efteling en de
^elheid activiteiten (skiën,
le ;men, duiken) op het ter-
er' ïlf dragen bij aan de top-
laifB-
ndelen
nternet
ïeel vernieuwde website
fet Wandelplatform-LAW
ne gegaan. Het Wandel-
m is de overkoepelende
satie van 'wandelend Ne-
d', met dertien aangeslo-
renigingen. Op de site is
'wandelroutes' een on-
deling gemaakt in lange
j^ droutes en dagwandelin-
>n aaronder de bekende
'^ndeltochten. Maar op de
iww.wandel.nl) is ook een
:tief routekaartje te vin-
In al die routes.
Dublin van
es Joyce
Ooit een van de machtigste ei
landen in de Caribische Zee, lijkt
St. Eustatius bijna vergeten. Ten
onrechte. 'Statia' heeft iets dat
de twee andere bovenwindse ei
landen Saba en St. Maarten niet
hebben: een rijk maritiem-histo-
risch verleden.
door Gerard Chel
Gids Josser Daniel is er nog
steeds verguld mee. De brief
van Bill Clinton, hij heeft 'm al
tijd bij de hand. Op de binnen
plaats van fort Oranje leest hij
voor: 'Beste Josser, Mij is ver
teld dat jij je leven hebt geris
keerd om het leven van een
drenkeling te redden. Je bent
een moedig man en ik prijs jou
voor je moed en je onbaatzuch
tigheid. Hoogachtend, Bill Clin
ton'.
De 80-jarige Daniel - kakipak,
groene baseballpet, glimmende
veterschoenen, zwarte aktetas,
zonnebril en mobieltje - is de
alleskenner van Sint Eustatius.
Of Statia, zoals het kleine eiland
ook wel wordt genoemd. Hij
heeft bijna encyclopedische
kennis van het eiland en draagt
die op aanstekelijke wijze uit.
Hier in de Zeelandia-baai
zwom die Amerikaanse, gebaart
hij. We waarschuwen altijd voor
de sterke stroming, ze trok zich
er echter niets van aan. Maar ja,
een simpel waarschuwings-
bordje op het strand ontbreekt.
Nu kleurt het zand er grauw,
dus écht uitnodigend oogt het
niet. Sowieso moet je voor
fraaie stranden niet op Statia
zijn, hier vind je vooral grillige
rotskusten.
Sint Eustatius, het hangt er een
beetje bij. Tussen het stille Saba
en het drukke Sint Maarten
zoekt het eiland een eigen plek.
Dat heeft het, zij het in beschei
den mate. Alleen hier vind je
nog flarden van dat rijke mari
tieme verleden waarmee de
'Republiek der Nederlanden' in
de Middeleeuwen opklom tot
een wereldmacht. Josser Daniel
vertelt het alsof hij er zelfbij
was en een rondrit met hem
langs de meest markante histo
rische restanten verrijkt op slag
je kennis van de vaderlandse
zeevaartgeschiedenis.
Weet jij, pretoogt Josser, dat
Sint Eustatius het eerste land
De pakhuizen langs Oranje Beach zijn geleidelijk aan in zee verdwenen. Op de achtergrond links het eiland Saba. Foto's: GPD/Gerard Chel
ter wereld was dat, in 1776, het
zichzelf vrijgevochten Amerika
erkende? Als vanzelf volgt zijn
uiüeg. De kogels die vanaf fort
Oranje ter begroeting van het
Amerikaanse oorlogsschip 'An
drew Doria' werden afgevuurd,
verlieten weliswaar min of meer
per ongeluk de kanonnen, maar
daarmee was erkenning van het
vrije Amerika wel een feit. Een
plaquette in het fort, geschon
ken door die andere Ameri
kaanse president, Roosevelt,
herinnert eraan.
De niet-officiële erkenning joeg
de Britten, die net hun Noord-
Amerikaanse kolonies waren
kwijtgeraakt, huizenhoog de
gordijnen in. Een voorbode
voor de commerciële onder
gang van het eiland, dat in zijn
hoogtijdagen 20.000 inwoners
telde - nu nog geen 2.500. 'De
gouden rots'luidde in de 17e
en 18e eeuw zijn koosnaam.
Voor nagenoeg alle zeevarende
naties was het de belangrijkste
havenplaats in het Caribisch
gebied. Duizenden schepen
legden er aan.
Helaas is daar niet veel meer
van te zien. Zo zijn de pakhui
zen langs Oranje Beach geleide
lijk aan in zee verdwenen. En
van het slavenhuis, waar de uit
Afrika ontvoerde werkers bijeen
werden gehouden, staat alleen
nog het geraamte. Je hebt aar
dig wat fantasie nodig om je
een beeld te kunnen vormen
van hoe het er hier 300 jaar ge
leden aan toeging.
Gelukkig is er elders wel iets
tastbaars overgebleven. Zoals
het door slaven aangelegde pad
dat het hooggelegen deel van
Oranjestad verbindt met de
kust. Over slaven gesproken:
een groot deel van de huidige
bevolking stamt ervan af.
Maar het zijn toch vooral de
forten die een bezoek aan Statia
rechtvaardigen. Met fort Oran
je, waar ons eraan wordt herin
nerd dat Michiel Adriaansz de
Ruyter van 11 tot 17 mei 1665
op bezoek was. In een van de
mooi gerestaureerde gebouwen
zetelt nu de VW.
Josser troont me mee naar di
verse uithoeken van het eiland,
waar restanten van militaire
bolwerken stil en roestig getui
gen van het rijke verleden. Fort
De Windt bij voorbeeld, of fort
Amsterdam.
Duiken
Met precies 82 hotelbedden
doet het eiland niet mee in de
race om de massatoerist. Heeft
ook geen zin, want zoveel heeft
het niet te bieden. Zo tref je er
geen uitgebreid nachtleven, ca
sino's, zandstranden of winkel
centra. Wel rust en een fraaie
natuur. Een hike naar krater
The Quill - verbastering van
kuil - bijvoorbeeld is de moeite
waard. Al een paar jaar schurkt
het aantal bezoekers tegen de
10.000 jaarlijks, van wie een
derde uit ons land, een derde
uit de VS en een derde uit de
rest van de wereld. Meest dag
jestoeristen, eventjes óver van
het nabijgelegen Sint Maarten.
Naar Statia ga je vooral voor je
rust. Of om te duiken, want het
eiland is in een paar jaar tijd
opgeklommen tot een toploca
tie. Voor noodgevallen beschikt
het eiland zelfs over een de-
compressiekamer. De drie
duikcentra brengen jaarlijks
zo'n 700 duikers naar de bijna
40 verschillende duiklocaties. Je
kunt er overigens ook duikcur-
sussen volgen.
Niet alleen prachtige koraalrif
fen, met name in het zuidwes
telijke deel van de kustwateren,
trekken veel liefhebbers, ook de
ruim veertig wrakken van vroe
gere galjoenen zijn een bron
van interessant vermaak, vooral
voor de onderwaterfotograaf.
Vermaard zijn de diep gelegen
'muren', ravijnen en oude lava
stromen waar het zwarte koraal
zich ophoudt eri je vele soorten
sponzen aantreft. Vanwege de
diepte alleen te bezoeken voor
gevorderde duikers. En dan na
tuurlijk 'Blue Bead Hole' waar
je, met een beetje geluk, de
blauwe glazen laaien ('slavebe-
ads') vindt, waarmee vroeger de
slaven werden betaald.
En, sinds zomer vorig jaar, de
locatie van de afgezonden
Charles L. Brown, een vracht
schip dat nu op 30 meter diep
ligt te wachten op nieuwe be
woners.
Alle duiken vinden plaats in be
schermd gebied dat onder toe
zicht staat van rangers van het
'marine park'. Duiken mag al
leen onder begeleiding van een
duikcentrum en alleen daar
waar boeien de duikplaatsen
markeren. Per dag betaal je 6
dollar als bijdrage in de be
heerskosten van het onderwa
terpark. Helaas, zegt ranger
Walter, houdt niet iedereen
zich daaraan.
Met de Zwitserse 'divemaster'
Marco Maeder maak ik twee
proefduiken. 's Middags in de
buurt van de oude pier zwem
men we zo'n half uurtje op een
diepte van 4 tot 7 meter. Om
mij aan perslucht, masker en
vooral het gevoel te laten wen
nen. De volgende dag een
kwartier varen met de rubber
boot naar the Humps. Daar da
len we af tot een diepte van bij
na 15 meter.
Ruim drie kwartier lang zijn we
in de ban van het feeërieke
schouwspel. Met direct al een
rog en een giga-kreeft als mede
spelers. En talrijke felgekleurde
andere vissen, waarvan de na
men er even niet toe doen.
Behalve van die grote zilver
kleurige vis, die achter een gro
te school kleine visjes aan jaagt.
We zien hem van zeer nabij
passeren. Later zou Marco mel
den wat het was. En ik zie de
glans van lichte sensatie in zijn
ogen. Een barracuda.
Maar toen stonden we al drui
pend op de steiger.
1, en dan met name de
itad Dublin, heeft een rij-
aire geschiedenis. Een
bekendste boeken is
van James Joyce, waar-
loofdpersonen op 16 juni
in tocht door Dublin
i. En dat is dus dit jaar
s een eeuw geleden. Voor
reden om een maanden
:;goifl evenement te organise-
"^der de noemer Rejoyce
j. Op 2 februari gaan de
ieiten van start met rond-
Ien door de James Joyce
Hoogtepunt is een ont-
13 juni in O'Connell
waar zo'n 10.0000 Dubli-
i toeristen gratis mogen
uiven. Meer informatie:
[Toerisme, tel. 020
19, www.ierland.nl en
;joycedublin2004.com.
Van het slavenhuis, waar de uit Afrika ontvoerde onvrijwillige werkers bijeen werden
gehouden, staat alleen nog het geraamte.
FEITEN CIJFERS
Sint Eustatius of Statia (8 km lang en 3 km breed) is vanuit Sint
Maarten per vliegtuig te bereiken met Win air (www.fly-winair-
.com) en Windward Express (www.windwardexpress.com). Re
tourtickets circa 100 euro;
Statia wordt in Nederland vertegenwoordigd door Interreps, Visse
ringlaan 24, 2288 ER Rijswijk, tel. 070 3905 159.
Algemene informatie over de Nederlandse Antillen is onder meer
te vinden op www.doitcaribbean.nl, informatie per e-mail via
cto@brouwerbetist.nl;
Een van de touroperators die reizen aanbieden naar de Neder
landse Antillen, is Indigo Tours/Maduro Travel in Den Haag. Prijs-
voorbeeld 7 dagen St. Maarten met twee dagen (één overnachting)
op Statia: vanaf 647 euro p.p. (incl. alle vluchten, overnachtingen
en transfers). Voor meer informatie: www.MaduroTravel.nl en tel.
070 3180 300.
Fort Oranje.
HIFTJ
ans van Alebeek
)eren op IJsland is als
s terug in de tijd. Het
3gt alsof de dino's net
orven zijn. Woest, onher-
am, kaal en vol fascine-
latuur en landschappen,
i wil je er niet maar voor
tar dagen is het prachtig,
ilub. Wanneer gaat hij
iten? Nog een blub, een
1 die groeit, water dat
it meer uit kan en in-
luit de geiser een toren
iom en water de lucht in.
icinerend gezicht hoewel
id ooit verteld heeft dat
le buurt van geisers ver-
:elijk kan stinken. Naar
dus, maar dat ruikt naar
eren of een stevige wind
kop erwtensoep. Maar
les went - zelfs stank,
:ht iedereen braaf op
jende, onvoorspelbare
it dat een van de getóers
it gaan.
vaak op IJsland lijkt
alsof je in het decor van
incefiction film bent be-
le lucht is grauw en tus-
grillige rotsen en spui-
<e. 'eisers liggen overal klei-
IS'gitjes te borrelen en te
£htjn. Het water is kraakhel-
°UW niet ongevaarlijk
®4e hier invalt wordt als
left levend gekookt, zo
.Hel.
fi t °P talloze plaatsen in
'6*c0 want lava en heet water
lier overal net onder de
le zitten. Feitelijk is dat
Faxi, een kleine maar prachtige waterval. Onderdeel van de Golden Circle. Foto: GPD/PR
ook zo, want op de enorme tijd
schaal van de ontwikkeling van
Moeder Aarde is dit stukje Eu
ropa nog maar een paar minu
ten oud. Eigenlijk pas net ge
stold terwijl de gloeiende lava
eronder nog lang niet tot rust is
gekomen. Zoals bijvoorbeeld in
het jaar 2000 toen door een vul
kaanuitbarsting in de buurt de
ze geisers in het Geysirgebied
het ineens weer deden. Dat kan
met een 'land in wording', wat
IJsland is. Het Geysirgebied is
een van de toppers in de zoge
heten Golden Circle, een klas
sieke rondrit beginnend in de
hoofdstad Reykjavik. Zeker voor
een eerste keer IJsland een aan
rader, want in een dag tijd krijg
je heel veel hot spots te zien. Bij
de huurauto, vaak net zo'n 4x4-
bakbeest als waar alle IJslan-
ders in rondrijden, kun je een
cd-rom krijgen die je met tekst
en muziek langs alle natuurat-
tracties leidt. Kerio is er zo een
tje: een immens kratermeer vol
water, als een golfputje na een
regenbui.
Gouden waterval
Iets verderop ligt, eveneens pal
aan de weg, de kleine waterval
Faxi mooi te wezen in het zach
te ochtendlicht. Maar ook bij
watervallen is er altijd een over
treffende trap en die heet in dit
geval Gulfoss, IJsland's mooiste
waterval. Beter bekend als de
Gouden Waterval en om dat te
onderstrepen verschijnt er een
fraaie regenboog in de dampen
van het donderende water. Na
de watervallen en geisers gaat
de tocht verder door het woeste
landschap, richting natuurge
bied Thingvellir. Een streek
waar je letterlijk de breuklijn
kunt zien lopen tussen de twee
aardschollen onder IJsland die
elk jaar twee centimeter verder
van elkaar afdrijven.
Soms waan je je op de maan,
dan weer in Schotland of Zwe
den of op de set van Lord of the
Rings. In IJsland zie je natuur
en landschap zoals je dat nog
nooit gezien hebt. Leuk om er
te wonen? Nou nee. 's Wmters
wordt het hier pas rond tien
uur licht en gaat het 's middags
om een uur al stevig scheme
ren. Daar tegenover staat dat 's
zomers de zon nooit onder
gaat. Maar echt warm is het
dan nog niet want met een ge
middelde zomertemperatuur
van 11 graden doet IJsland zijn
naam ook dan eer aan.
Icelandair vliegt dagelijks vanaf
Amsterdam op de hoofdstad
Reykjavik. De maatschappij
biedt verder diverse arrange
menten aan, bijvoorbeeld een
weekendje Reykjavik. Prijzen
(twee tot drie nachten, inclusief
vlucht) schommelen rond de
500 euro. Icelandair vliegt, met
een tussenstop, ook veel op
Amerika. Een retour Orlando
begint bijvoorbeeld bij 385 euro
p.p. Voor meer informatie: tel.
020 5213 955 of www. ice
landair. nl
door Hans van Alebeek
Twee pinguïns moeten ervoor gaan zorgen dat
jaarlijks nog meer mensen in Oostenrijk op va
kantie gaan. Het is raar maar waar. De pinguïns,
Joe en Sally genaamd, zijn de hoofdrolspelers in
de nieuwe toeristische zomercampagne van Oos
tenrijk die onlangs met veel tamtam in Wenen
werd gepresenteerd.
Joe en Sally, de hoofdrolspelers in de nieuwe toe
ristische campagne van Oostenrijk.
Volgens Oostenrijk is de tijd voorbij dat je met
mooie foto's van bergen, meertjes, wandelen en
wintersport toeristen kunt lokken. Al die plaatjes
lijken namelijk op elkaar. Oostenrijk wil zich van
de rest onderscheiden door, net als grote auto-
en kledingmerken doen, zich als een merk te pre
senteren. In dit geval een vakantieland dat
schermt met termen als charmant, intensief,
puur en beschaafd.
En wat hebben pinguïns daarmee te maken? Niks
natuurlijk, maar in Oostenrijk zijn de twee wag-
gelaars al veel langer bekend. Joe (met fototoestel
om de nek) en Sally reisden namelijk de wereld
rond als onderdeel van een project van kunste
naar Willy Puchner. Het 'vakantiealbum' van de
ze twee plastic wereldreizigers -met onder ande
re Joe en Sally in Sydney en bij de piramides van
Gizeh- werd een groot succes in Oostenrijk.
Daarom zijn zij, aldus de bedenkers, hij uitstek
geschikt om de nieuwe slogan te kunfen verkon
digen: Eindelijk Oostenrijk. Met andere woorden:
als je de hele wereld hebt gezien, ben je blij dat je
in Oostenrijk bent.
Oostenrijk gooit er een kleine 6,5 miljoen euro te
genaan om de pinguïns op de belangrijkste
markten (Duitsland, Zwitserland, Engeland en
Italië) onder de aandacht te brengen. Of Neder
land de twee ook te zien krijgt, is nog maar de
vraag. Met 1,2 miljoen Nederlanders die elk jaar
naar Oostenrijk trekken is ons land weliswaar
een belangrijke markt voor de Oostenrijkers,
maar directeur Werner Fritz van het Oostenrijks
Verkeersbureau moet nog bekijken of de pin
guïns passen in de reclamestrategie voor Neder
land. ,,Ik ben zeer benieuwd wat het publiek van
deze nieuwe campagne zal vinden. Er zal in elk
geval veel geld nodig zijn om het verhaal van de
pinguïns goed uit te leggen", verwacht hij. „Maar
één ding is zeker: we onderscheiden ons van de
rest."
Maar of het op de juiste manier is? In Wenen wa
ren de eerste reacties niet bepaald enthousiast.
Of zoals een van de genodigden zei toen hij op
het galabal de pinguïns zag opduiken: „Nu weet
ik waarom wij in smoking moesten verschijnen."
