LEIDE
Slachthuisterrein op
monumentenlij st
Hoop voor Binnenstadgemeente
Kritiek op nota stedenbanden
yNll-West moet
Leidse files oplossen
Gigantische haardrogers in de Tarantulanevel
REGIO
R1
A'er Flippo boos over
Tfdwenen 7000 euro
itertriatlon bij Leidse Ijshal
WOENSDAG 28 JANUARI 2004
Trigon-terrein
klein voor
orenztschool
leiderdorper
st telefonisch
inflicten op
latrover
;epakt
- Op de Haarlemmer-
heeft de politie gisteroch-
ien 37-jarige Leidenaar
>akt op verdenking van
roof. Kort daarvoor had
rdachte een Leidenaar (50)
bedreiging van een mes
fd van geld en een mobie-
foon.
ng Bas Haring
r bewustzijn
- Zijn konijnen zich van
ïlf bewust? Kan een com-
echt denken? De Leidse
laticus en kinderboeken-
'er Bas Haring geeft op
ig 3 februari voor Studi-
inerale van de Universi-
iden een lezing over de
of er verschil is tussen
chte' (menselijke) geest
'nepgeest' die wij toe-
'en aan computers. Men-
nden van zichzelf dat zij,
un bewustzijn, iets extra's
n boven machines en
Haring betwijfelt dat.
ing is in het Lipsiusge-
aan de Cleveringaplaats
vang 18.45 uur.
eaan
door Robbert Minkhorst
leiden - Leiden zet het Slacht
huiscomplex aan de Maresingel
en de Pasteurstraat op de monu
mentenlijst. Bij de aanstaande
bebouwing van het terrein
wordt ook rekening gehouden
met de beschermde status van
het complex.
Burgemeester en wethouders
volgen het advies van de monu
mentencommissie. Die is en
thousiast over de bijzondere ar
chitectuur en de cultuurhistori
sche waarde van de gebouwen
en het terrein. Burgemeester
Henri Lenferink maakte giste
ren het besluit bekend.
Tot eind vorige eeuw was het
slachthuis - ingeklemd tussen
de binnenstad en de wijken
Groenoord-Zuid en het Noor
derkwartier nog in gebruik. De
gemeente vond in 1999 dat
slachtactiviteiten bij een woon
wijk niet meer van deze tijd wa
ren. Bovendien had ze plannen
voor woningbouw. Het com
plex werd de laatste jaren nog
gebruikt voor ritueel slachten.
De beschermde status maakt
bebouwing niet onmogelijk. Op
het terrein en dat van buurman
Nuon moeten samen ruim 200
huizen komen. Bij de inrichting
van het nieuwe buurtje houdt
Leiden rekening met de ken
merken en de structuur van het
slachthuisterrein, bleek uit de
woorden van Lenferink. Dat
houdt in dat het gebied niet
compleet wordt volgebouwd.
Het is wat Lenferink noemt 'het
ensemble van het geheel'. „De
monumentenstatus is niet een
absolute blokkade. Helemaal
volbouwen kan ook weer niet,
maar je kunt er wel aanbou
wen."
Bij het maken van de woning
bouwplannen wordt er al van
uit gegaan dat een aantal pan
den kan blijven staan. Nu die
een gemeentelijk monument
worden, ligt sloop nog minder
voor de hand. „Sloop is uiterst
onwaarschijnlijk", aldus Lenfe
rink. De directeurswoning, kan
tine, stal en paardenslachthal
krijgen een bestemming als be
drijfsruimte of openbare voor
zieningen - zoals een medisch
centrum of kinderdagverblijf.
De monumentencommissie
raadt overigens eveneens aan
om de vroegere dienstwonin
gen op de monumentenlijst te
zetten. Daarover beslissen bur
gemeester en wethouders pas
later, wordt aangekondigd. Het
gaat om de huizen aan Pasteur
straat nummer 5 tot en met 15.
Het EWR/Slachthuisterrein
wordt geen doorsnee buurt.
Aanstaande bewoners kunnen
hun huis grotendeels zelf ont
werpen. Normaal is dat alleen
weggelegd voor kopers van du
re woningen. De huizen blijven
betaalbaar, zegt Leiden, en het
noemt de vrijheid voor de toe
komstige bewoners sociaal par
ticulier opdrachtgeverschap.
Het parkeren moet straks on
dergronds. De wijk moet in
2006 af zijn. Inwoners uit Lei-
den-Noord krijgen voorrang bij
de inschrijving.
wstop
In de plannen van de Leidse kerkbestuurders staat de Maranathakerk in de Lage Mors boven aan de lijst om te worden gesloten. Het gebouw
heeft weinig uitstraling; de gemeente is klein en vergrijsd. Foto: Hielco Kuipers
Alternatief bezuinigingsplan: hogere bijdrage en sponsoring
- Leiden heeft een wa-
»en de bouwstop in stel-
bracht. Burgemeester en
aders hebben gisteren
elen van de binnenstad
jrontwerp van een 'para-
stemmingsplan' vastge-
let betreft de wijken De
Maredorp, Pancras-
le Academiewijk en Le-
il-West. In de afzonder-
stemmingsplannen voor
ijken ontbrak de bepa-
t het om beschermd
Inzicht gaat. Met een ge
lijk 'paraplu-plan' wordt
t gerepareerd. Burge-
r Henri Lenferink zei gis-
y at de gemeente voor die
JÊ weer bouwvergunnin-
J afgeven. Overigens kon
1 al met de zogeheten
Prtakkoorden'.
door Silvan Schoonhoven
leiden - Er gloort nieuwe hoop
voor het behoud van de her
vormde Binnenstadgemeente
in de Hooglandse kerk. Het
Leidse overkoepelende kerkbe
stuur, dat plannen heeft om de
bloeiende Binnenstadgemeente
samen te voegen met andere
Leidse wijkgemeenten, geeft
ruimte aan alternatieve plan
nen om uit de rode cijfers te ko
men. Dat werd gisteravond be
kend na een overleg met de
Leidse centrale kerkenraad (CK)
waarin ook Binnenstad-domi
nee Ad Alblas zitting heeft. De
Binnenstadgemeente had giste
ren een eigen informatieavond
belegd om met de leden van ge
dachten te wisselen over de on
gewisse toekomst.
Het verzet tegen de samenvoe
ging met andere wijkkerken is
groot. Kerkgangers zijn bang
dat het eigen karakter van de
succesvolle wijkgemeente ver
loren gaat door een bestuurlijke
fusie. Als wijkgemeenten wor
den samengevoegd, verliest de
Binnenstadgemeente haar vaste
predikant Alblas, die voor een
deel verantwoordelijk wordt ge
houden voor de bloei. Leden
roemden 'de warmte' en 'de
menselijke sfeer' in de Hoog
landse kerk. „Waarom moeten
we snijden in een gezond li
chaam?" vroeg een van de kerk
gangers. „Ik voel me hier echt
opgenomen", zei een ander.
De CK heeft het bezuinigings
plan gelanceerd omdat het
slecht gaat met de Leidse her
vormden. In 2008 zit de kerk
met een schuld van twee ton,
luidt de voorspelling. Om het tij
te keren stelt de CK voor om
één kerkgebouw te sluiten en
twee van de acht predikants
plaatsen te laten vervallen. Ook
moeten wijkgemeenten worden
samengevoegd. Alleen de Mare-
kerk- gemeente, de Merenwijk
en de Studenten Ekklesia be
houden in het plan een aparte
status. De eerste vanwege de
orthodoxe signatuur, de tweede
en derde vanwege hun samen
werking met de rooms-katho-
lieken. De overige vijf wijkge
meenten moeten maar onder
één centraal bestuur, luidt het
meest drastische scenario van
de CK.
De Binnenstadgemeente voelt
zich hierdoor miskend. Ook zij
neemt een aparte plaats in, vin
den de leden. Kerkgangers ko
men van ver om de diensten in
de Hooglandse kerk bij te wo
nen. Gemeentelid Jaap Melse
spreekt over de 'zuigkracht' van
de Hooglandse kerk op andere,
minder florerende wijkgemeen
ten in Leiden. Hij bespeurt
daarom 'iets van jaloezie' bij de
anderen.
De gemeenteleden bespraken
gisteravond ook de alternatie
ven om de Leidse hervormde
kerk uit het financiële dal te
trekken. Leden moeten meer
geld bijdragen, is het algemene
gevoel. „Van welke vereniging
kun je nou gratis lid zijn?"
vroeg voorzitter Cent van Vliet:
Zelfs een alternatief als sponso
ring van de kerk door een be
drijf als Ohra is niet langer uit te
sluiten, stelde koster Arnold
Vromans.
Leden van de Maranathakerk in
de Lage Mots komen vanavond
bij elkaar voor beraad. Hun ge
bouw wordt met sluiting be
dreigd. Op 27 maart komen alle
Leidse hervormden bij elkaar
voor een laatste peiling.
door Rody van der Pols
leiden - Een '28-maandskind'
werd hij door de WD-fractie
genoemd: de nota stedenban
den, die gisteravond voor de
zoveelste keer op de agenda
van de commissievergadering
cultuur en educatie prijkte.
Hoewel 'sterk verbeterd' vol
gens bijna alle fracties, regende
het nog steeds amendementen.
De nota over de Leidse betrek
kingen met Oxford, Torün, Buf
falo City, Juigalpa en Krefeld
kent een roerige voorgeschiede
nis. De eerste versie van wet
houder Mohamed Rabbae werd
finaal afgebrand door de raad.
Vooral zijn plan om vanaf 2005
al het geld aan de banden met
Buffalo City in Zuid-Afrika en
Juigalpa in Nicaragua te beste
den, ontmoette veel weerstand.
In de herschreven versie kwam
Rabbae op dit voorstel terug.
Toch is de kritiek nog steeds
niet verstomd.
Meest gehoorde klacht was gis
teravond de te beperkte ambte
lijke ondersteuning van de ste
denbandwerkgroepen. Zowel
PvdA, Groenlinks, SP, CDA en
ChristenUnie oordeelden dat
de ene ambtenaar die hiervoor
is aangewezen te weinig is. „De
taken en verantwoordelijkhe
den die bij de stedenbanden
komen kijken, zijn zo veelom
vattend en tijdrovend dat de
huidige bezetting absoluut on
toereikend is", aldus Brigitta
Dolfing van de SP.
Met alle bezuinigingen in het
vooruitzicht is het niet waar
schijnlijk dat hiervoor een extra
ambtenaar kan worden aange
steld, liet wethouder Wim de
Boer (Groenlinks) al doorsche
meren. Wel stelde hij voor om
de 3000 euro die in de nota is
uitgetrokken voor het aankno
pen van nieuwe banden met
steden in 'herkomsüanden' als
Marokko en Turkije aan extra
ambtelijke ondersteuning te
besteden. Alle fracties behalve
Groenlinks betoonden zich im
mers toch een tegenstander van
het aangaan van nog meer ste
denbanden. De huidige banden
moeten eerst maar eens goed
op de rails gezet worden.
Voor D66 zat het belangrijkste
knelpunt in de evaluatie van de
stedenbanden. Daartoe ontbre
ken duidelijke 'ijkpunten' vol
gens raadslid Jaap Brüsewitz.
De Boer beloofde in dat opzicht
beterschap. Ook deed hij de
toezegging met een datum voor
de eerste evaluatie te komen.
Meest kritisch was de WD, die
de nota ronduit 'teleurstellend'
noemde. Zelfs het feit dat wet
houder Rabbae het stuk eerder
introk en herschreef, kon daar
niets aan afdoen. Als grootste
manco noemde Arend-Jan Sle-
ijster dat de nota nauwelijks
nieuwe inzichten biedt. „Er zou
een herijking van de steden
banden plaatsvinden. Maar uit
eindelijk is alles bij het oude ge
bleven", aldus de fiberaal.
Het enige concrete resultaat dat
de nota heeft bewerkstelligd, is
een grote vermoeidheid bij alle
betrokken partijen, constateer
de de WD'er cynisch.
Zevenduizend euro, af-
g van de kledinginzame-
i de containers van KICI,
k, en raadslid Abraham
wil graag weten waar het
gebleven. De CDA'er
gisteravond tijdens de
isievergadering cultuur
rwijs geen antwoord op
aan wethouder Wim
,Dit vormt een aantas-
ji de lokale democratie",
|ij woedend.
I een organisatie die via
A/Wjers in de stad kleding-
1 inzamelt voor het goe-
Vorig jaar kwam wet-
Rogier van der Sande
idee om de kledinginza-
voortaan commercieel
takken en op die manier
jeuro te bezuinigen. De
iteraad stak hier toen
Ikje voor - het zou niet
;ijn om een charitatieve
it plotseling commerci-
|te buiten - en er werd
naar een compromis,
om er: Voortaan zou KI-
bijdrage aan de gemeen-
jan, maar die zou uitslui-
h goede komen aan de
stedenbanden. De ge-
ken zou op die manier iets
jen' aan de kledinginza-
terwijl KICI voldeed
29-45fcr doelstelling: interna-
ji^lsofidariteit bevorderen.
1 zelfs een concrete be-
fig voor het geld gevon-
afdracht van K3CI zou
t worden om de rente af
en over een lening die
enkele jaren geleden
aan zusterstad Buffalo City had
verstrekt om een woningbouw
project op te zetten.
Deze rente bedraagt jaarlijks
36.000 euro. Daarvan betaalt
Leiden 18.000 euro uit het potje
van de stedenband, de andere
helft komt uit de algemene
middelen. Omdat KICI jaarlijks
25.000 euro aan de gemeente
afstaat, kon daarvan 18.000 eu
ro naar de algemene middelen
worden doorgesluisd.
Daarmee bleef er nog 7.000 eu
ro van het bedrag van KICI
over. „En dat geld is nu verdwe
nen. Nergens terug te vinden",
riep CDA-raadslid Flippo wet
houder De Boer gisteravond ter
verantwoording. Deze kaatste
de bal echter naar zijn collega
Van der Sande (financiën), die
niet aanwezig was tijdens de
commissievergadering. „Dit is
niet mijn verantwoordelijkheid.
Valt u mij hier niet mee lastig",
aldus De Boer.
Zo eenvoudig ligt de zaak ech
ter niet, volgens Flippo. Geld
bestemd voor de stedenbanden
valt ook onder verantwoorde
lijkheid van de wethouder ste
denbanden. En dat is De Boer.
„Als u de geldzak opendoet en
een andere wethouder graait er
meer uit dan is toegestaan, bent
u eindverantwoordelijk", aldus
Flippo. De CDA'er gaf te ken
nen dat hiermee de kous niet af
is. „Er zijn middelen onttrok
ken aan het toezicht van de
raad. Dat tast het democratisch
gehalte van de gemeenteraad
aan. Ik kom hier nog op terug."
De in Leiden ontdekte Tarantulanevel maakt deel uit van de Grote Magellaense Wolk, die als een satelliet om onze Melkweg draait.
Foto: B. BrandlSpitzer Space Telescope
Sterrewacht van Universiteit Leiden vindt 'kraamkamer voor sterren'
IJssport Vereniging Lei-
rganiseert zondag 14
toor de 17de keer een
riatlon bij de Leidse IJs-
onderdelen zijn 10 kilo-
ppen, 45 kilometer fiet-
20 kilometer schaatsen.
It evenement kunnen
100 mensen deelne-
jet alleen de echte triat-
ijn welkom. Aan de
'triotriatlon' kunnen sporters
deelnemen die niet alle drie de
disciplines beheersen. Van een
team van drie, neemt elke spor
ter een onderdeel voor zijn re
kening. Voor de jeugd van 9 tot
en met 13 jaar is er bovendien
een biatlon: 1,8 kilometer lopen
en 3 kilometer schaatsen (15
rondjes in de hal). Meer infor
matie op: www.ijvl.nl
door Wilfred Simons
leiden - Astronoom Bemhard Brandl van
de Sterrewacht Leiden heeft een 'kraamka
mer' van sterren ontdekt in de Tarantula
nevel, een melkwegstelsel op het zuidelijk
halfrond. Brandl deed zijn ontdekking met
de onlangs gelanceerde Spitzer ruimtetele
scoop van de Amerikaanse ruimtevaartor
ganisatie NASA. De Spitzer werkt in infra-
roodlicht (warmtestraling). Spitzer is een
'broertje' van de bekendere Hubble tele
scoop, die net als de telescopen op aarde
met zichtbaar licht werkt.
De Tarantulanevel staat naar de maatsta
ven van astronomen tamelijk 'dicht' bij de
aarde, op 176.000 lichtjaar. Hij maakt deel
uit van de Grote Magellaense Wolk, die als
een satelliet om onze Melkweg draait. Uit
foto's van Spitzer blijkt dat de nevel zeer
veel stof bevat, dat een 'voedingsstof is
voor sterren. In het centrum van de nevel
zijn sterren te vinden die honderd keer zo
zwaar zijn als onze zon en die tot de meest
massieve in het heelal gerekend moeten
worden. Zij stralen zo fel licht uit dat hun
nucleaire brandstof al na een paar miljoen
jaar is opgebruikt. Ze worden dus niet oud.
Zeer jonge sterren worden helemaal om
ringd door het stof dat zij 'eten'. In het
zichtbare licht zijn ze daardoor niet goed te
zien, maar met de Spitzer lukt dat wel.
Hierin is zichtbaar dat de jonge sterren in
middels zo heet en fel zijn geworden dat zij
beginnen met het 'wegblazen' van het om
ringende stof. De witgele vlek in het cen
trum van de foto is een 'holte' in het stof.
„Die sterren zijn net gigantische haardro
gers die alle omringende gas en stof weg
blazen", aldus Brandl.
De Leidse astronoom richt zich in zijn on
derzoek vooral op de randen van de holte.
In het stof dat hier wordt samengedrukt,
ontstaan weer nieuwe sterren. Dat gebeurt
in de vele kleine rafeltjes die aan de randen
van het witgele gebied te zien zijn. Op de
foto zijn de al gevormde stenen blauw ge
kleurd. Groen en geel zijn de gebieden vol
gas en stof dat door de extreme hitte van de
jonge sterren is gaan gloeien en waar ster
ren zullen ontstaan. In de roodgekleurde
gebieden bevindt zich koud stof, dat ooit
misschien nog als voedsel voor nieuwe
sterren kan dienen.
door Robbert Minkhorst
leiden - Voor een oplossing van
de verkeersproblemen in Lei
den is vooral een nieuwe weg
door Voorschoten, tussen de A4
en A44, nodig. Dat denken bur
gemeester en wethouders van
Leiden. Voor de oostzijde van
de stad kijkt de gemeente naar
een route over de Leiderdorpse
Zijldijk of door de Sumatra-
straat.
Vooruitlopend op het uiteinde
lijke verkeer- en vervoersplan
bepalen B en W de richting. Het
college heeft uit vier scenario's
er één gekozen dat wordt uitge
werkt, maakte wethouder Hes-
sing (D66/verkeer) gisteren be
kend. Het gekozen scenario is
niet het beste, erkennen B en W
direct. Het 'ontlast niet opti
maal' de binnenstad.
Verkeer dat in of door Leiden-
zijn weg zoekt, loopt vooral vast
op de Churchilllaan, de Eu-
ropaweg, de Haagweg/Mors-
weg en de Hooigracht en de
Zijlsingel. Los van een nieuwe
verbinding tussen de A4 en
A44, de Nll-West, houdt Lei
den rekening met het verlengen
van de Churchilllaan richting
A4/Europaweg. Studies tonen
nog mogelijk aan dat béide in
grepen noodzakelijk zijn.
Zolang aan de oostkant van de
stad niets verandert, blijven de
opstoppingen op de Hooi
gracht en de Zijlsingel waar
schijnlijk wel bestaan. Om die
reden laat het college uitzoeken
hoe de route Kanaalweg - Indu
strieterrein De Waard - Suma-
trastraat - Willem de Zwijger
laan kan verbeteren. B en W
stellen twee voorwaarden voor
af: de leefbaarheid in Leiden-
Noord verslechtert niet en de
Sumatrastraat mag niet worden
verbreed.
Daarom wordt ook een variant
over de Zijldijk in Leiderdorp
onderzocht. Een keuze voor die
oplossing betekent op voor
hand een enorme investering.
De ontbrekende schakel tussen
de Kanaalweg en de Zijldijk
stuit op het Rijn-Schiekanaal,
de Oude Rijn en de Zijl. Dat
wordt 'een brug waar je u tegen
zegt', zei Hessings voorganger
Alexander Pechtold al eens.
Hessing is zich bewust van het
gevaar dat een nieuwe weg naar
de Zijldijk te duur kan worden.
„Deze oplossing is misschien
wel wenselijk, maar minder
haalbaar. We zullen uiteraard
met Leiderdorp overleggen."
De onderzoeken waarin het
voorkeursscenario van burge
meester en wethouders wordt
uitgewerkt moeten rond de zo
mer klaar zijn. Hessing wil dat
dan bekend wordt wat de ge
volgen zijn van de extra infra
structuur, omdat de gemeente
raad het gemeentelijk verkeer-
en vervoersplan (GWP) in het
laatste kwartaal van dit jaar
moet vaststellen.
Een volwaardige ring door Lei
den - vooral een wens van WD
en LeefbaarLeiden - is voor B
en W van de baan. Het meest
ingrijpende verkeersscenario
valt wat het college betreft af.
Dat betekent dat de denkbeel
dige ruit Willem de Zwijgerlaan
- Stationstunnel - Vondellaan -
Churchilllaan - Voorschoter-
weg - Kanaalweg niet; wordt af
gemaakt.
In het 'nieuwbouwplus scena
rio' gaat het om een nieuwe in-
en uitvalsroute over de Vondel
laan die de Churchilllaan kruist,
en parallel aan het spoor Lei
den - Den Haag verder naar de
nieuwe verbinding tussen de A4
en A44 loopt. Dit tracé stond
ooit ook te boek als 'de Leidse
Baan'. Ook wordt het ontbre
kende deel tussen de Kanaal
weg en de Willem de Zwijger
laan aangelegd. De Nil Alphen
- Leiden wordt tot aan de Ka
naalweg doorgetrokken. Ver
keersmaatregelen bij de aan
sluitingen van de Plesmanlaan
op de A44 en de Europaweg op
de A4 dwingen weggebruikers
tot het kiezen van vaste routes
naar het centrum van Leiden:
de Rijnsburgerweg en de nieu
we route naar de Kanaalweg.
