DENKSPORT Jan Smeets jongste grootmeester r1 Halve finale blijft lastig karwei Schaakserie Jersey markeert drie jubile; Wapen u tegen slecht troefzitsel A R K R; HDC965 ZATERDAG 24 JANUARI 20 BRIDGE Marijke van der Pas Er zijn genoeg contracten down gegaan die achteraf best te maken waren. De leider heeft geen rekening gehouden met een slecht zitsel. Er zijn twee belangrijke regels die een leider nooit moet vergeten. De eer ste luidt: als het contract onmaakbaar lijkt, zoek dat een zitsel waarbij er een kans van slagen is en speel daar dan ook op. De tweede regel is zo mogelijk nog belangrij ker: als een contract helemaal 'dood' lijkt, zoek dan naar een zitsel waarbij het con tract in gevaar is en probeer het contract ook bij dat zitsel te maken. In het eerste spel is de leider eigenlijk aldoor het bied- verloop op het goed spoor gezet maar toch gaat hij down. PUZZEL SCHAKEN Spel 1 O/Allen *V76 *B72 B 1073 973 48 *543 H 8 2 AH V 10 6 2 N 0 4 A 9 4 2 VA 10 AV954 B 5 4H B 1053 VHV986 6 84 Oost begint met 2±: zwak met beide hoge kleuren. Na 24 van zuid vraagt noord de azen. Hij denkt nog even aan zeven maar besluit met 64 aan de veilige kant te blijven. West start met schoppen. De leider neemt de heer met het aas. De leider ziet dat groot slem kansrijk is en begint hoofdschuddend aan de troeven. Hij zit slechts in zes en waarom zou je nog enige aandacht aan een speelplan besteden? De leider speelt naar 4 H en keert terug naar de hand met 4A. Met de troeven 4-1 is herstel al niet meer moge lijk. Zuid kan een schoppen troeven en twee schoppens wegwerken op de klave- renkleur voor west troeft. De hartenverlie zer kan hij niet voorkomen. Zuid zondigt tegen de tweede regel. Hij is nota bene gewaarschuwd voor het slechte zitsel door de 24-opening van oost. Zuid moet uitgaan van minstens negen kaarten in de hoge kleuren bij oost en dan is een 4-1 zitsel in ruiten best iets om rekening mee te houden. Toch is zelfs dan de goede speelwijze niet gemakkelijk te vinden. Zuid moet alle troe ven kunnen trekken en bovendien de con trole over de schoppenkleur bewaren. Win nend is om na 4A eerst een ruiten af te ge ven. Zuid kan een nagespeelde schoppen nog troeven in de dummy en daarna met heer, aas en vrouw de resterende troeven trekken en de klaveren uitspelen. Er is nog een leuke tactische manoeuvre voorhanden. Als zuid toch van plan is een ruiten af te geven, is het aardig 44 uit de hand te spelen en in de dummy de acht te leggen. Als west dan slaperig 43 heeft ge legd, is de rest voor de leider. Het kost dan nog wel enige moeite west ervan te overtui gen dat zuid echt niet in zijn kaarten heeft gekeken. Ook in het tweede spel is het slechte troef zitsel spelbreker. Spel 2 N/Allen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ,0 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 25 26 27 28 29 30 Ei 32 33 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 62 63 Oplossing nummer 3 De twee gevraagde woorden van de puz zel van vorige week waren: KLAARSPELEN en SUIKERVOGEL Kruiswoordraadsel nummer 4 HORIZONTAAL: 1. Gulzig eten; 5. openbare verkoping; 10. deelgenoot; 11. steen; 12. slinger plant; 14. vier (Gr.); 16. niet tijdig; 18. onbepaald vnw.; 20. zeevis; 22. zonder moed; 23. chemisch element; 24. vreem de munt; 25. een eik van schors ontdoen; 27. Romeinse geschiedschrijver; 29. gentleman; 30. door het lot laten beslis sen; 32. sierheester; 34. sportterm (Eng.); 35. naar aanleiding van; 37. truttige vrouw; 39. gevat; 42. volksdichter; 44. schoeisel; 46. de lucht betreffend; 48. bij belse naam; 49. vervoermiddel; 50. vor dering; 51. laatst; 53. zuurdeeg; 55. trek vogel; 56. zoon van Aeson; 58. pas bestaand; 60. toverheks; 61. getal; 62. schouwspel; 63. provincie van Ethiopië. VERTICAAL: 1. Stelpen; 2. kleefkruid; 3. deel van het hoofd; 4. Oudnoors prozawerk; 6. eiken schiller; 7. een beetje; 8. vreemde munt; 9. gul in het onthalen van gasten; 12. plat gebak; 13. doen voortgroeien op; 14. zangstem; 15. het geheel; 17. vaartuig; 19. mentaal dalletje; 21. sprookjesfiguur; 26. windrichting; 27. stekelige plant; 28. sedert; 29. rubberboom; 31. scheep stouw; 33. drankgelegenheid; 36. vier kante zuil; 37. ingrediënt bij Indonesische gerechten; 38. naderen; 39. sleeën; 40. vogel; 41. kostjuffrouw; 43. gegroet; 45. lokspijs; 47. huivering; 52. belasting; 53. kauw; 54. insect; 55. fri vool; 57. zeepwater; 59. bijbelse naam. Welke twee woorden worden gevormd door de letters uit de vakjes 5-63-32-42- 8-56-26-53-4-58-19 en 29-61-6-51-40-59- 13-57-14-50-47 Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per brief kaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee ca deaubonnen van 12,5 euro verloot. T O T A L L 3 L E V B| O B T O P J] 'E x I RH E D O IE S O N A fR O R K M O [I T E T E T s A O 1 R M A A N A E A R El SJ A B P IJ A A R 13 [BJ c E L E V A L u T A H O D O S O M A m E E U E L E K N V E N Tl G 1 T 1 G O S 1 Ml E TT A E ID Lil SP M' O N E T J S L A M EZ3Q 1 L E L K pr M m E T D E N s 'J E 1 T Winnaars De winnaars van een cadeaubon zijn: G. van Duyvenvoorde, Lambrechtsveld 15, Valkenburg (cryptogram), familie Wüts, Koningstraat 2, Sassenheim (kruiswoord). H 5 4 *HV 10954 4 872 *1032 N *76 8 T A B 3 2 H V 10 6 2 WT° A B 9 8 3 V B 9 4 Z ♦lOö A V B 9 8 *76 75 A H 5 3 Noord opent met 2*, Multi (een zwakke twee in harten of schoppen, of een sterke hand). Zuid informeert met 2SA en biedt na 3* (maximale zwakke twee in harten) 4*. West komt uit met *H. Oost heeft een vier- kaart troef tegen en wil graag dat de zes- kaart van de dummy ingekort wordt. Hij neemt daarom de heer over met het aas en speelt ruiten door. De leider troeft. Het contract lijkt eenvoudig. Hij mag twee troefslagen afgeven, dan nog eindigt hij met tien slagen. Opgewekt troeft zuid de slag en speelt *H van tafel. Oost heeft de verdediging al helemaal in zijn hoofd en duikt de slag. De leider vervolgt met *V. Oost neemt met het aas en speelt weer rui ten. Zuid laat de dummy troeven en speelt *10 na. Oost neemt met de boer. Als de lei der de vierde ruiten troeft, hebben NZ geen troeven meer maar oost nog wel. Zuid ver liest uiteindelijk drie troefslagen en omdat oost de derde schoppen al troeft, ook nog een extra ruitenslag. Hij gaat twee down. Ook nu is de oplossing niet eenvoudig. Het was erg vervelend dat oost de eerste troef- slag kon duiken en weer ruiten inspeelde toen de zuidhand geen troeven meer had. Als de leider in de eerste troefronde niet H maar *10 voorspeelt, is er niets aan de hand. Als oost neemt met de boer ligt *7 nog in de dummy om de aanval in ruiten te pareren. Duikt oost dan speelt de leider H. Hij troeft de nagespeelde ruiten en haalt met *V nog een troef bij oost weg. Oost heeft dan nog *B over en mag die kaart ooit maken. Er zijn maar drie ronden ruiten gespeeld en dan heeft zuid het spel onder controle. Cryptogram nummer 4 HORIZONTAAL: 5. Mensen in dienst nemen op een overdreven manier (10); 7. Stuk energie van een bokser (11); 9. Verwant aan een oorvijg (3); 10. Eet gulzig als een rund! (6); 12. Net zo brandbaar als een lier (6); 13. Bijzaak (6); 14. Niet de belangrijkste reden van fami lieleden (13); 16. Dat kind is een fantast (10); 18. Heeft men nodig om lang in de gevangenis te verblij ven (8); 20. Arriveren met meer gewicht (8). VERTICAAL: 1. Vader, kom overeind om te eten! (5); 2. Geen valse trek (16); 3. Maf hoofd van een papaver (8); 4. Voor het tegengestelde van oplichting is een vergunning nodig (10); 6. Opgewonden vloeistof? (10); 8. De beste is verdwenen (11); 11. Argumenten om te schil deren (7); 15. Stuk om te stralen door een biljarter Oplossing nummer 3 HORIZONTAAL: 3. Uitvallen; 6. dichtader; 8. spitsspeler; 11. mopneus; 12. piccolo; 13. maal; 14. twee handig; 16. stamboek; 18. omzet; 19. keukentrap; 21. kniesoor. VERTICAAL: 1. Blaaspijpje; 2. onderli chaam; 4. in de pen klimmen; 5. vechtlust; 7. droogdoek; 9. royalty; 10. Wolga; 15. erken nen; 17. omkant; 20. a-bom. Krijgen wij in Nederland veel te veel grootmeesters? Of, beter gezegd, in de wereld? Is er spra ke van titelinflatie? Deze vra gen, bij de stortvloed aan groot- meestemormen, verdienen als aanzet tot een antwoord eerst een klein overzicht. Bij het aanbreken van het jaar 1998 waren er acht Nederland se grootmeesters. Jan Timman was het in 1974 geworden, ge volgd door Genna Sosonko en Hans Ree. In de jaren tachtig en negentig volgden John van der Wiel, Paul van der Sterren, Je roen Piket, Friso Nijboer en Loek van Wely. Een alleszins respectabel gezelschap van top- schakers. Sergei Tiviakov en Ivan Sokolov kwamen daarbij door zichzelf op schaakgebied Nederlander te verklaren. Vanaf 1998 ging het opeens snel. Dimitri Reinderman en Erik van den Doel werden in dat jaar grootmeester, waarbij Van den Doel als 19-jarige een leeftijdsrecord vestigde. Twee jaar later kwam Dennis de Vreugt erbij en in 2001 Harmen Jonkman. Intussen vliegen de grootmeesternormen je om de oren. Karei van der Weide, Sip- ke Ernst, Jan Werle, Jan Smeets en Daniel Stellwagen timmer den de afgelopen jaren aan de weg. Wordt het de schakers steeds makkelijker gemaakt? Of heeft Nederland steeds sterkere schakers? Of plukt de KNSB de vruchten van een actief jeugd beleid? Voor het laatste ant woord valt veel te zeggen. Kri tiek op de bond is er genoeg, maar de KNSB mag glimla chend op de resultaten wijzen. r< Diagram 1: Stand na 29...Kh6 Deze week werd de 18-jarige Jan Smeets uit Oegstgeest de jongste Nederlandse groot meester aller tijden. Hij scoorde zijn derde en beslissende norm in het Corus-toernooi in Wijk aan Zee, vier ronden voor de slotdag die morgen plaatsvindt. Twee weken geleden werd hij op deze plek al in h^t zonnetje gezet, nadat hij in Groningen zijn tweede grootmeestemorm had gescoord. Voor aanvang van het toernooi was het succes van Smeets al voorspeld, maar dat was ook het geval met Da niel Stellwagen, en die moet het dit weekend nog waarmaken. Minder aandacht was er voor de 25-jarige Sipke Ernst uit het Friese Damwoude. Hij was bij dit toernooi echter de eerste Nederlander die in Wijk aan Zee een grootmeesternorm be haalde. Al na acht van de der tien ronden stelde hij zijn twee de norm veilig. Ernst moet dus nog één norm behalen om de titel te kunnen verwerven. Diagram 2: Stand na 22.DÖ2 De schaakstijl van Sipke Ernst is niet zo makkelijk te omschrij ven. Een brute aanvalsspeler is hij in elk geval niet. Dat zou je echter wel denken bij het na spelen van de volgende partij en. Ernst legde de basis van zijn succes door in Wijk aan Zee zijn eerste vier partijen hard handig te winnen. Ernst-Popov l.d4 d5 2.c4 e6 3.Pf3 Pf6 4.e3 a6 5.Pc3 dxc4 6.Lxc4 b5 7.Lb3 Lb7 8.a4 b4 9.Pe2 c5 10.Pf4 cxd4 1 l.Pe5 Na een ongebrui kelijke opening heeft wit een actieve stelling bereikt. Dat hij er nu snel doorheen slaat, komt voor zwart kennelijk als een verrassing. ll...Pbd7 12.Pxf7I? Kxf7 13.Pxe6 Db6 14.a5 Nu blijkt waarom zwart zijn dame beter op b8 had kunnen zetten. De zwartspeler kan nu het bes te Da7 spelen, maar heeft ken nelijk geen zin in verdedigen. De volgende ruil is op zichzelf ook niet slecht. 14...Dxe6 15.Lxe6+ Kxe6 16.0-0 dxe3 17.Lxe3 Tc8 18.De2 Kf7 19.Tacl Le7 20.Ld4Thej 21.Txc8Txc8 22.Tel I 23.Lxc5 Txc5 24.Dd21 25.Dxb4 Tb5 26.Dd6 F 27.Te7 Td5 28.Dg3+ F 29.Df3+ Kh6 Zie diagrai zwarte stukken dekken e zoveel mogelijk en hebb soort vesting ingenomeil1:- mikt op de positie van d te koning als enig zwakk i 30.h4 Te5 31.Df4+ g5 32, Txg5 33.f3Kg6 34.Dd6 35.Dc7 La8 36.Dc8 Pb6 Kh5 Er hangen nu alle materiaalwinsten in de 1 zoals 38.Txh7+ Pxh7 39.1 Kg5 40.f4+ Kxf4 41.Dc7+ wacht nog even, missch m afwachting van een grot 38.Kh2 Tg5?? Tja, dat is hele grote vis. Zwart gee op, zonder het antwoon af te wachten. Lanchava-Ernst l.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 c! exd5 5.cxd5 d6 6.Pc3 g6 li Pa6 8.e4 Lg7 9.Le2 0-0 Pc7 11.TelPfe8 12.Pc4 moet het in dit soort ste van een doorbraak e4-e! ben, maar dat komt nu i 'Vlé meer in aanmerking. 13 Lxf5 14.Le3 b5 15.Pa5 K)ni] 16.Pc6 Dd7 17.Pa4 Pf6 Tae8 19.a3 Le4 20.Pxa7H 21.axb4 Pg4 22.Dd2 Zie gram 2. 22...Lxg2 Dit lijl Ut l beslissing. Als wit het of neemt, slaat de zwarte a >nii na 23.Kxg2 Df3+ 24.Kgl snel door. 23.Lxc5 Pxlri.f yg is het na 24.Kxg2 Df3+ 2 Tf5 snel mat. 24.Ta3 Pf! 25.Txi3 Lxf3 26.Lxd6 D VV geeft het op. DAMMEN Eric van Dusseldorp rmi F* De halve finale van het kampi oenschap van Nederland, het blijft zelfs voor topspelers een lastige klus. Omdat van iedere groep, bestaande uit tien spe lers, slechts de bovenste twee zich voor de finale plaatsen, kan iedere misstap dodelijk zijn. En daarnaast moet er toch flink wat gewonnen worden. Niek Kuijvenhoven deed in de tweede ronde goede zaken door ex-finalist Wim Kalis te ver slaan. De principiële niet-op- zondag-dammers maakten er op een vrijdagavond, op het Bondsbureau te Rheden, een boeiende 'Keiler' van. Zwart: W. Kalis - Wit: N. Kuij venhoven 1.33-29,17-22; 2.39-33,11-17; 3. 44-39,6-11; 4. 50-44, 1-6; 5. 31-26,16-21; 6.32-28, 19-23; 7. 28x19, 14x23; 8. 35-30, 10-14; 9. 30-24, 5-10; 10. 37-31, 20-25; 11. 24-20,15x24; 12. 29x20,11-16; 13.20-15, 7-11; 14. 40-35,14-19; 15. 44-40, 10-14; 16.41-37,2-7; 17.33-29,19-24; 18. 29x20,14- 19; 19.35-30, 25x14; 20. 40-35, 22-27; 21. 31x22, 17x28; 22. 26x17, 12x21; De populairste vertakking van de Keliervariant is een feit. 23. 30-25, 7-12; 24. 34-30,11-17; 25.37-31,17-22; 26.38-33,21- 27; 27. 30-24,19x30; 28. 25x34, 6-11; 29.35-30,11-17; 30.45-40, 17-21; 31. 43-38,21-26; 32.33- 29, 26x37; 33. 42x31, 12-17; 34. 38-33, 8-12; 35. 40-35,13-19; 36. m M III! N n P H a b P Q S a a 9 9 a a 1^1 a S a G 9 a O n lil Hi O a B a a 11 O e ]ER feb luisl pla irijvin ïhtig kgmit Diagram nr. 1 31-26, 3-8; 37. 29-24, 8-13; 38. 33-29,Zie diagram 1 Zwart probeert extra speelruim te te creëren maar wordt verrast door een fraaie combinatie. 38.28-33?; 39. 39x28, 23x32; (22x33) 29x38 (14-20) verliest een schijf na 36-31 etc. 40. 24-20!, 14x25; 41. 29-23!, 18x40; 42. 35x44, 25x34; 43. 36- 31, 27x36; 44. 44-39, 34x43; 45. 49x7, 13-18; 46. 7-1,9-14; 47. 1x40,19-23; 48. 40x21, 16x27; 49. 46-41, 14-19; 50. 41-37,19- 24; 51. 48-43, 24-29; 52. 37-31, 27-32; 53. 43-39,36x27; 54. 47- 42, 29-34; 55. 39x30, 32-38; 56. 42x33, 27-32; 57.30-25, 32-37; 58. 33-28, 37-42; 59. 28-22, 42- 47; 60. 22-17, 47-38; 61. 17-12, 38-32; 62. 12-7, 32-16; 63. 7-2, 16-32; 64.2-16, 32-28; 65.26-21, 28-22; 66.16-2, 22-6; 67. 21-16, 6-22; 68.2-35, 22-28; 69. 35-13, Diagram nr. 2 28-17; 70. 13-36,17-33; 71.36- 18,33-17; 72.18-13,17-28; 73. 25-20,28-23; 74.16-11,en zwart gaf het op. Inmiddels is de uitslag van de landelijke kerstoploswedstrijd bekend. De vier aangeboden vraagstukken, alle van de hand van nestor Dirk de Ruiter te Duivendrecht, laten zich -in de verkorte notatie- als volgt ontle den. Stand 1 (zwart: 2, 6, 10,12, 20, 22 wit: 11,21,23, 29,31,33): 24, 4 (18, 28, 41AB) 7, 17, 47+ A (7,41)23 (47) 41+B (8, 41) 14 (47)41 Stand 2 (zwart: 3, 8,14,16, 35, 36 wit: 21, 22, 23, 24, 28, 29, 37): 20. 9, 3 (40) 20 (44A) 31, 22, 23, 50+ A (45) 15 (50) 32, 28, 47+ Stand 3 (zwart: 8,10,12,15,16, 22, 27, 34, 40 wit: 17, 19, 21, 23, 28, 29, 32, 37, 38, zie tevens Diagram nr. 3 itati diagram 2): 14,5,14, 9,f (28)29(32)42(20,37) 4straj hoogtepunt van de seriHX V\ in de witte dam op eenFO 5 aparte manier gebruik 5 van de vele vrije tempi. ®9ra Stand 4 (zwart: 9, 12, 13 17, 22, 34, 36, 39, 40,441 26, 28, 33, 35, 37, 38,41, 48, 50): 30, 20,21, 10, 3 31 (29) 4, 45 (41) 29, 38.' Prijswinnaars: 1ste prijs ro): J. Reiffers te Epe; 2d (35 euro): A.D. Smeenk 3de prijs (25 euro): G. te Harmeien.; 4de en 5< (jaarabonnement op D mist): P.D. van Antwerji Qravenzande en I.L. va Wuijckhuijse te Houtei Ter oplossing, zie diagi een vraagstuk van P. SI uit Wit-Rusland. Wit b( wint. FILATELIE Het schaakspel, dat enkele eeu wen voor Christus in India ont stond en door de eeuwen heen tot de verbeelding sprak van schrijvers, schilders, componis ten en filmmakers heeft ook veel filatelisten aangezet tot een verzameling. De schaakzegel- liefhebbers hebben sinds 22 ja nuari weer een fraai gestileerde serie zegels aan hun collectie kunnen toevoegen. Het Kanaal eiland Jersey kwam met zegels met daarop de zes stukken to ren (29p), paard (30p), loper (39p), pion (48p), koningin (53p) en koning (69p). De serie die het eeuwfeest markeert van de Britse Schaak Federatie, van het 80-jarig bestaan van de FI DE (Fédération Internationale des Echecs) en van de Jersey Schaajc Club is de eerste in een reeks getiteld Jersey Festivals. Verder verschenen de laatste tijd nog onder andere de vol gende schaakzegels: Bulgarije (EK-schaken voor teams), Cen traal Afrikaanse Republiek (we reldkampioenen), Comoren (spelers), Equatoriaal Guinea, Schaakolympiade in Slovenië, Grenada (Kasparov), Guinea (spelers en figuren), Liberia (Kasparov, 25 jaar na WK-titel), Portugal, één zegel in een serie i Tsjaad (spelers en partijen). nrlnrlnnrl (2 x 80 c), ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van Max Euwe, in 1973 stond er op één van de kinderzegels een schaakbord, in 1978 werd op een van de sportzegel een bord met enige stukken afgebeeld en -i v I il mini 1 milli gelegenheid van het Internatio naal Kandidatentoernooi Scha ken op Curasao en in 1991 een zegel met onder andere een paard. De maankalender wijst het jaar 4702 aan, het Jaar van de Aap. Mm verleden. Ook dit jaar weer veel zegels aan dt maankalender worden Het Kanaaleiland Jerse dit kader op dezelfde d schaakzegels (22 janua negende velletje op rij ditiegetrouw zit er een van 1 pond in het veile als bij vorige emissies het afgebeelde dier eer Canada lanceerde ter heid van het Jaar van januari zijn achtste zej beeld uit het klassieke verhaal van de apenko een velletje een zegel v dollar met een ander b de Verenigde Staten 1 Met deze zegel (37c) c< ren de VS de reeks van Alle zegels zijn van de dezelfde ontwerper. H niet bekend of er een i reeks komt. De VS openden overig januari het nieuwe jaa natuurvelletje met daa zegels van 37c, dat het leven van meer dan dt ten en koralen op de b van de oceaan laat zie: het zesde natuurvellel verschenen Sonoran (1999), Pacific Coast rest (2000), Great PI; (2001), Longleaf Pine

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 8