DENKSPORT
Akopian niet bang voor grote twee
Offers lastig te berekenen
Belgische 'stripreeks' brengt XIII
Tegenpartij wordt
gemangeld
te
HOC 965
ZATERDAG 17 JANUARI 20
BRIDGE
PUZZEL
SCHAKEN
Marijke van der Pas
Denksportcentrum Den Hommel wordt
druk bezocht. In de Meesterklasse staan de
halve finales op het programma. Modalfa
maakt gehakt van Star en Crash wint op het
nippertje van 't Onstein 2. Op 24 en 25 ja
nuari spelen Modalfa (Bakkeren-Bertens
en Nab-Paulissen) en Crash (Brink-Van
Prooijen en Eskes-Sprinkhuizen) om het
landskampioenschap. De spellen worden
getoond op vugraph en voorzien van des
kundig commentaar. Alle reden om even
langs te wippen in Utrechtse denksport
centrum.
Ook in de Eerste Divisie is er nog volop
spanning. Het vrouwenteam is uit een dal
letje gekrabbeld en kan na de bedroevende
prestatie van vorig seizoen zelfs promove
ren naar de Meesterklasse. De techniek van
de vi ouwen ziet er verzorgd uit. Het eerste
spel is een deelscoregevecht. Een goede be
slissing kan ook in een viertallenwedstrijd
aardig wat punten opleveren.
Spel 1
W/OW
4974
¥H875
10 5 3
1065
4653 N 4 H B
¥10 9 T V 4 3 2
H 8 4 W^j-0 V 7 6 2
4AHB97 Z V 4 3
4AV 1082
A B 6
A B 9
*83
Arnolds opent de westhand. Na 1* biedt
Vriend 1¥. Zuid volgt 14 en als het bieden
weer bij oost komt, probeert Vriend ISA. Ze
krijgt een schoppenstart voor de boer. Als
ze in de tweede slag een kleine ruiten
speelt, is het beslissende moment al daar.
Zuid moet het aas leggen en nog zes of ze
ven slagen meenemen anders heeft Vriend
haar contract binnen. Zuid duikt en moet
min 90 noteren.
Aan de andere tafel passen west, noord en
oost. Pasman opent 14. West volgt 2* en
oost hoogt op naar 3*. Pasman doubleert
om overwaarde aan te geven. Als noord dat
doublet toevallig in laat, collecteren de
vrouwen maarliefst 500. Noord heeft na
tuurlijk geen hand om te passen. Ze kiest
voor 34 en dat mag Pasman afspelen. Na 4
A, 4H en klaveren na, troeft de leider. Pas
man ziet ervan af direct de enige entree van
de dummy te gebruiken om vandaar de
troefkleur aan te vallen. Die entree kan
misschien later nog van pas komen als er
wat meer over het spel bekend is. Pasman
slaat 4A en veert op als de boer valt. Ze
speelt V na. Oost komt aan slag en zit ei
genlijk met de handen in het haar. De lei
der is dankbaar voor elke kaart. De nage
speelde ruiten loopt naar de heer van west
the maar troef naspeelt. Met 49 in de dum
my herhaalt Pasman de ruitensnit. Ze ge
bruikt ¥H 'om de hartensnit te nemen en
eindigt met negen slagen. +90 en +140 le
vert toch 6 IMP op, net zoveel als een niet-
- kwetsbare manche.
Pasman weet de tegenpartij te mangelen
maar ook Vriend weet van wanten. Ze
maakt in het tweede spel op schitterende
wijze 6*.
Spel 2
0/-
4 B 9 5
H 7 2
V
4AHV764
4HV87 463
V 10 53 N ¥94
♦9 7 2 4A.t H B 10 8 6 5
452 W+° 4
Z 4109
4A 1042
A B 8 6
A3
4 B 8 3
Oost past. Vriend opent als zuid met 14
omdat een hoge kleur een vijfkaart belooft.
Arnolds biedt 24: minstens inviterend met
fit. Na 34 van oost kabbelt het bieden naar
64. West start met ruiten, via de vrouw en
de heer voor het aas. Vriend troeft haar
tweede ruiten en laat na 4AH 49 uitlopen.
West neemt met de heer om de leider in de
waan te laten dat de vrouw goed zit.
De arme west zit wel aan alle kanten vast.
Elke kleur die hij naspeelt, kost een slag. Hij
kiest voor ruiten na, in de dubbelrenonce.
Het lijkt niet zo gek een harten af te gooien
en in de hand te troeven. Na ¥H en ¥A kan
de leider een harten troeven. Als de vrouw
nog niet gevallen is, kan 4V nog goed zit
ten. Dat plan werkt niet op dit spel.
Vriend heeft echter een beter plan. Na
oosts 34-bod vermoedt ze dat west de dek
kingen in de hoge kleuren heeft. Ze gooit
op de nagespeelde ruiten een schoppen af
en troeft in de hand. Na 4A troeft ze een
schoppen en incasseert de troeven. In de
hand gooit ze ¥6 en ¥8 weg. Ze houdt dus
410 en ¥AB In de dummy blijven ¥H72
over. Wat moet west vasthouden? Hij kan
naast 4V nog maar twee hartens bewaren
en zo wordt ¥7 de twaalfde slag.
Ook als west harten of schoppen naspeelt,
kan zuid 64 winnen met een dwang tegen
west. Harten loopt naar de boer. Zuid in
casseert 4A en speelt alle troeven uit. Daar
op gooit zuid twee schoppens af. Met 4B
op tafel en de hartenlengte in de zuidhand
zit west weer geslacht.
Toch valt het vrouwenteam net naast de
boort. Sittard (468 WP), Nijmegen (432 WP)
en Continental Club (431,5 WP) promove
ren naar de Meesterklasse. Het vrouwen
team wordt vierde met 428 WP.
Kruiswoordraadsel
nummer 3
HORIZONTAAL:
1. Onherstelbaar vernield; 8. vreemde
munt; 9. wintersportartikel; 10. hoogste
punt; 12. Waddeneiland; 13. drukte; 15.
echopeiling; 16. zwaardwalvis; 18.
devies; 20. klef; 21. rivier in Frankrijk; 22.
hemellichaam; 24. rondedans; 26. per
sonal computer; 28. keukengerei; 30.
verdediger (bij voetbal); 33. voorzetsel;
34. munteenheid; 35. Grieks eiland; 36.
rivier in Siberië; 37. larve; 39. elite; 40.
inhoudsmaat; 42. heidemeertje; 45.
gespuis; 48. hoeveelheid; 49. persoon;
51. haast; 53. ratelpopulier; 54. Franse
schilder; 55. leer van Mohammed; 56.
naam; 57. einder; 58. gevangenis; 60.
voorzetsel; 61. dichtheid.
VERTICAAL:
1. Amerikaanse staat; 2. voorzetsel; 3. als
boven; 4. kipkarretje; 5. loco-burgemees
ter; 6. spraakorgaan; 7. bijbelse stad; 8.
jaargetijde; 11. kaliumcarbonaat; 12.
dicht; 14. Griekse letter; 15. langzaam
aan; 16. plaats; 17. voederbak; 19. zon
der winnaar; 23. boosaardig persoon; 25.
keerdam; 27. taxi (Eng.); 28. vlakgom; 29.
wiel; 31. oppervlaktemaat; 32. mossel-
net; 33. vod; 38. jubelkreet; 39. beurs; 41.
paviljoen; 43. onderzoek naar het goud
gehalte; 44. Spaans rijpaard; 46. persbu
reau; 47. aaneengesloten rij soldaten; 49.
meerstemmige muzikale compositie; 50.
troefkaart; 52. vrouw; 54. salonmeubel;
58. burgerlijke stand; 59. karaat.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 17-21-3-31-
24-51-11-53-4-43-50 en 6-46-55-59-14-
35-34-36-13-38-5
Oplossing
nummer 2
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
AUTOMATISME en KLEDINGKAST
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
Ans Bussem, K. Boudewijnskade 20,
Leiden (cryptogram).
A.J.C. van Diemen-Paardekooper,
Eendrachtsweg 11, Zoeterwoude
(kruiswoord).
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
Cryptogram nummer 3
HORIZONTAAL: 3. Haar verliezen door agressief
doen (9); 6. Gesloten bloedvat als inspiratiebron (9);
8. Scherpzinnige muzikant in het doelgebied? (11);
11. Grappige voorgevel (7); 12. Opgeblazen hotelbe
diende (7); 13. Eten om te vermenigvuldigen (4); 14.
Het is twee keer zo gemakkelijk om links en rechts te
zijn (10); 16. Volkslectuur wordt bijgehouden voor 't
vee (8); 18. Een gevallen letter geeft aan wat er ver
licht is (5); 19. Huiselijk geweld om hoger te reiken
21. Geen vrolijk orgaan (8).
VERTICAAL: 1. Ventilatiebuis voor een alcoholtest
(10); 2. Niet de hoogste instantie? (12); 4. Zich
omhoogwerken als schrijver van een brief (2,2,3,7);
5. Zin om naar het water te gaan? (9); 7. Saai schilde
rij voor in de keuken (9); 9. Vorstelijke beloning (7);
10. Verdwijn met het weefsel het water in! (5); 15. Op
de hoogte zijn van een bijwoord? (8); 17. Zij is voorbij
binnen het kozijn (6); 20. De eerste twee gevallen zijn
explosief (1,3).
Oplossing
nummer 2
HORIZONTAAL: 3. Op en
top; 5. balkostuum; 8. job;
10. afmakers; 12. baden in
weelde; 13. tackles; 15.
heelal; 16. pennen; 17.
oplossen; 18. legpuzzel; 19.
kalebas.
VERTICAAL: 1. Beuk; 2.
opruimingskoopje; 3. oran
jebitter; 4. Toscaan; 6.
makke; 7. verpleegster; 9.
bedscène; 11. retabel; 14.
linkebal; 15. halszaak.
Voor Nederlandse schaaklief
hebbers is het Corus-toemooi
te groot om alles te volgen. Niet
alleen de ruimte is uitgebreid,
door een groot paviljoen op het
centrale weiland in Wijk aan
Zee op te stellen, ook het aantal
en de grootte van de evene
menten is weer uitgebreid. Zo is
er een wedstrijd tussen schaak
journalisten uit Nederland en
de rest van de wereld op dezelf
de avond dat (ook al nieuw)
Nederlands schaker, schaakster
en schaakteam van het jaar
worden bekendgemaakt. De
populaire website www.scha-
kers.info is initiatiefnemer van
deze verkiezing. Meer in het
oog springt dat de drie groot-
meestergroepen nu alledrie uit
veertien deelnemers bestaan.
Naast een toernooi voor de we
reldtop kunnen nu ook veel
meer Nederlandse topspelers
een grootmeestertoemooi op
hun niveau spelen. De aan
dacht gaat daarbij uit naar Da
niel Stellwagen en Jan Smeets,
die in de B- en de C-groep hun
derde en beslissende groot
meesternorm kunnen behalen.
Maar de C-groep begon met
twee overwinningen van Sipke
Ernst op sterke grootmeesters;
ook hij en bijvoorbeeld Ruud
Janssen en Jan Werle kunnen
een grootmeestemorm halen.
Aan de B-groep nemen dertien
grootmeesters deel, waarvan op
basis van Elo-rating Friso Nij-
boer de nummer zes is. Menig
organisator zou apetrots zijn
om dit veld als A-groep te mo
gen presenteren.
Diagram 1:
Stand na 28...Tc8
De A-groep van het Corus-toer-
nooi is in de wereld ongeëve
naard. Onder de veertien deel
nemers bevinden zich de num
mers twee tot en met zes van de
wereldranglijst! Ook zonder
Kasparov is Corus het sterkst
bezette schaaktoernooi ter we
reld. De grote twee Kramnik en
Anand trokken een opeenvol
gend lotnummer, wat betekent
dat de andere spelers ze achter
elkaar moeten bestrijden. Het
eerste slachtoffer was de 32-ja-
rige Vladimir Akopian uit Arme
nië. Hij staat 19de op de we
reldranglijst en behoort in Wijk
aan Zee dus niet tot de aller
grootsten. Hij besloot niet over
zich heen te laten lopen en trok
in beide partijen fel van leer.
Tegen Kramnik zorgde hij daar
mee voor de sensatie van de
eerste ronde en tegen Anand
ging hij strijdend ten onder.
Akopian-Kramnik
l.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4
4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Le3 Pg4
Diagram 2:
Stand na 37.hxg6
Een manier om de superscher-
pe modevariant 6...e6 7.g4 e5
8.Pf5 g6 9.g5 te vermijden.
7.Lg5 h6 8.Lh4 g5 9.Lg3 Lg7
10.h3 Pe5 11.f3 Pbc6 12.Lf2
Le6 13.Dd2 Pxd4 14.Lxd4 Da5
15.a3 0-0 16.h4 Pg6 17.hxg5
hxg5 18.b4 Dc7 Dit is al eens
eerder voorgekomen. In plaats
van de gebruikelijke loperruil,
kiest Akopian nu voor een tocht
van zijn paard naar f5. 19.Pe2
f6 20.Lb2 Lf7 21.Pd4 d5
22.exd5 De5+ Wit zou Dg3+ be
antwoorden met Kdl en Pf5.
23.Le2 Dxd5 24.0-0-0 Tfc8
25.Ld3 Pe5 26.Le4 Da2 27.Pf5
Achteraf ontdekte Akopian dat
hij straffeloos op b7 had kun
nen slaan, maar hij vertrouwde
het niet en verkoos de aanval.
27...Pc4 28.Dc3 Tc7? Zie dia
gram 1. Kramnik vertrouwde
het eindspel na ruil op b2 niet.
Het alternatief is echter veel er
ger. 29.Th7+! Het is meteen af
gelopen. Na 29...Kxh7 30.Pxe7+
loopt het snel mat en na Lf8 of
Lh8 is Tdhl beslissend.
29...Dxb2+ 30.Dxb2 F
31.Txg7+Kf8 32.Thl Z|
geeft het op.
Anand-Akopian 1 .e4 c
d6 3.d4 cxd4 4.1>xd4 P
a6 6.Le3 Pc6 7.f3 e6 8.|
9.Dd2 0-0 10.0-0-0 F
ll.Lxd4b5 12.g5Pd7l
Dc7 14.Kbl b4 15.Pa4
16.Dxb4 Dit is vragen
moeilijkheden, maar A
had een groot vertrouw
zijn stelling. 16...Lc6 1)
Tfb8 18.Dc4 Pe5 19.Dt
Anand noemde dit te k
en had Lb5 verwacht. 2|
Dit vond Anand een on
lijke zet, maar het kosti
heel wat moeite om da|
tonen. 21.Df3 e5 22.1
23.b3 I*xf4 24.Lel Dc5|
a5 26.Lxf4 exf4 27.Pd5|
28.Dxf4 a4 29.Th2 LxdJ
30.exd5 La5 31.Dd4 E
Lb6 33.Dc3 La5 34.Dd|
35.Dd3 Te8 36.g6 £xg6|
Zie diagram 2. 37...h6?ï
voert de aanval tot hiel
consequent, maar had j
37...Ld8 moeten aandif
38.Txh7 Lf6 staat zwartf
gewonnen en na 38.g
volgt ook Lf6 en heeft A
eigen aanval tijdelijk gf
keerd. 38.Lh3 Ld8 39.l|
komt zwart te laat, wai
39...Kh8?? 40.Txh6+ v
matgezet en na 39...KA
loopt het ook verkeerd
hem af. 39...Txe6 40.d
41.c3 axb3 42.Dc4 Da!
Kh8 44.Tel Le5 45.Dd
geeft het op. Na 45...bj
de koning 'rustig' naar
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
Zetcontrole! Iedere minder er
varen tientalspeler krijgt het re
gelmatig van zijn captain te ho
ren: vergeet de zetcontrole niet.
Als je een zet van plan bent, kijk
dan naar alle mogelijkheden
die je tegenstander heeft om
zijn schijven weg te geven. Een
en ander kan natuurlijk het be
gin zijn van een combinatie. En
in een combinatie trappen be
tekent in verreweg de meeste
gevallen: de punten aan je te
genstander schenken, tot groot
verdriet van je teamgenoten.
Offers berekenen is veel lasti
ger. Want een offer, of 'gam
biet', wordt in de regel gevolgd
door een zet met een dreiging,
of zelfs een zet zonder dreiging,
een zogeheten 'stille zet'.
Enkele voorbeelden, afkomstig
uit het boek 'Achterstand', sa
mengesteld door dammer en
cabaretier Lambert-Jan Koops.
Het volgende type offer is erg
bekend. Het wint soms net wel
en soms net niet.
Zwart: W. Ramcharan - Wit: A.
Gantwarg
Zie diagram 1.
De ex-wereldkampioen heeft
het bewust op deze stand laten
aankomen. Soms zie je in een
dergelijke positie het offer 35-
30 (24x35) 45-40 maar Gant
warg acht het kansrijker om
eerst een tempo te 'verliezen'.
Gewoon een kwestie van goed
doorrekenen. 1. 45-40!, 12-17; 2.
35-30, 24x44; 3. 39x50, 17-22
III!
111
III!
w
R
p
P
B
H
Q
111
a
III
III 111
Ill
Uil
1
I
i^I
-
a
a
a
a
a
a
e
a
i.i
ill
111
Diagram nr. 1
(lijkt logisch); 4. 28x17, 21x12; 5.
33-28, 25-30; 6. 34x25, 12-17; 7.
38-33,19-24; 8. 28x8,17-22; 9.
37-31, 26x39; 10. 8-2, 22x31; 11.
2x26 en zwart gaf het op. Als
Ramcharan zijn hoofd koel had
gehouden, had hij op de derde
zet nog remise kunnen maken
met (25-30) 34x25 (23-29) 33x24
(19x30) 25x34 (13-19) en nu
dreigt (19-23) 28x19 (17-22) en
altijd 1-1.
Dit was een positioneel offer.
Vanuit diagram 2 laat groot
meester Auke Scholma wit win
nen met een combinatief dub-
beloffer. 1. 27-22,18x27; 2. 35-
30, 24x35; 3. 33-29!!,Wie
kijkt hier nu naar? Na (13-18)
volgt 29-24 (19x30) 28x10 (5x14)
38-33 (27x29) 34x1. Zwart moet
de vergiftigde vette kluif dus
wel aannemen: 3 4-9; 4.
29x18,13x31; 5. 41-36, 27x38; 6.
36x27, 21x32; 7. 25-20, 15x24; 8.
39-33, 38x29; 9. 34x1 met winst.
Diagram nr. 2
Het fraaie, 274 bladzijden tel
lende boek 'Achterstand' van
Lambert-Jan Koops bevat hon
derden van dit soort offers. Het
is te bestellen door 20 euro,
plus 3 euro verzendkosten, over
te maken op gironummer
31.29.08.539 t.n.v. L.J. Koops,
Nijmegen.
De oplossing van de opgave uit
de rubriek van 3 januari 2004
(auteur: Rens de Jong, zwart: 3,
7, 8, 9, 14, 20, 21, 24, 30,36, 37
wit: 15,16, 22, 23, 27, 29, 31,33,
35,38, 39, 42,43) luidt. 23-19
(14x34) 33-29 (24x44) 15x24
(37x39) 16-11 (21x43) 11x4
(36x18) 4x29 (30x19) 29-34
(39x30) 35x13. Helaas wint wit
ook door 23-19 (14x34) 38-32
(37x17) 15-10 (21x32) 10-4
(36x27) 4x46. Hopelijk komt de
auteur nog met een correct
probleem op dit aardige thema.
In de rubriek van 10 januari
werd een compositie van W.
Diagram nr. 3
Lente ter oplossing aa
(zwart: 7, 9, 11,12, 13,
wit: 16, 20, 22,27, 28,
35,38). Wit wint door!
(14x25) 29-23 (9-14) 35
(25x34) 22-17 (11x42)
(19x37) 11x2 (21x32)2:
Het omslag van het de
nummer van 't Haarle
clubblad van de Haarli
Damclub, wordt opges
een mooie partijcomp
wijlen P. van Engelen,
gelen was in de jaren
dertig van de vorige e
van de sterkste spelers
HDC. In 1939 overleec
slechts 35 jaar oud.
Zie diagram 3 (zwart:
13,16, 19, 21, 23, 24
28, 32, 33, 34, 38, 39.4
begint en wint. Met st
is de compositie zelfs I ^ar'
scherp!
FILATELIE
Stripliefhebbers kunnen wat
stripzegels betreft hun hart op
halen in België. Al sinds 1987
verschijnen bijvoorbeeld in het
kader van de Jeugdfilatelie één
of meer zegels waarop striphel
den in actie zijn, en daarnaast
komen ook nog eens inciden
teel zegels uit met stripfiguren.
Om een paar voorbeelden te
geven: op de Jeugdfilatelieze-
gels stonden in de afgelopen 17
jaar onder andere Suske en
Wiske (1987), Nero (1989),
Lucky Luke (1990), Black en
Mortimer (1991), de stewardess
Natasja (1993), Rik Ringers
(1998) en Jerry Spring/Buck
Danny (1999). Verder traden
nog op Kuifje (1979 en in 2002;
Kuifje in Afrika), de Smurfen
(1984), en vorig jaar Nero ter
gelegenheid van de 80ste ver
jaardag van de tekenaar Mare
Sleen.
Op de Jeugdfilateliezegel 2004,
die 19 januari verschijnt, treedt
de ster op uit de populaire
stripreeks XIII, waarmee de
Belg Jean van Hamme in 1984
startte. Het verhaal gaat over ie
mand die zijn geheugen kwijt is
en een zoektocht naar zijn ver
leden onderneemt. Op de
0,41-zegel de bewuste hoofd
persoon, die in de tot dusver
vijftien verschenen albums, de
meest bizarre, maar wel realisti
sche avonturen beleeft; op de
ryP
Ka
Agent 327.
Eveneens op 19 janua
België de schilder, bi
en graveur Fernand 1
(1858-1921), wiens wej-
de belangrijkste muse P
wereld zijn te vinden,
velletje met vier 0,41
Afgebeeld worden eer
rij van de zus van de k
naar, Marguerite, Lie!
nog een ander werk n
(Bruine ogen en een b Da
bloem) en Een verlate aai
Duitsland gaf 8 janua n,
de twee genoemde pe
zegels Sehenswürdigk
twee herdenkingszegi
jaar
Landshut (45c, ge:raa
achtergrond de vuurtoren op
de kust waar hij in het eerste al
bum (Zwarte Vrijdag) bij be
wustzijn kwam. De zegel zit ook
in een velletje van tien stuks
met op de rand weer een vuur
toren.
Album 16 'Operatie Montecris-
to' verschijnt begin februari en
deel 17 krijgt als titel Het goud
van Maximiliaan. Het Belgische
Centrum van het Beeldverhaal
en Postzegels Filatelie brengt
hiernaast nog een album uit
van 64 pagina's getiteld XIII
Valstrikken en liefdesbeetjes
(ook van Vance en Van Ham-
me), een verhaal dat zich af
speelt tussen album 16 en 17.
Wat stripzegels betreft, valt het
nog altijd te betreuren dat Ne
derland de in 1996 met veel
verve begonnen stripreeks
(Heer Bommel ontvangt een
brief en gaat op reis) na vijfjaar
al weer staakte. In de daarop
volgende jaren mochten alleen
Suske en Wiske, Jan, Jans en de
kinderen, Kuifje, Sjors en Sjim-
mie en enkele cartoonfiguren
optreden. Het is nog altijd jam
mer voor bijvoorbeeld Eric de
Noorman, Paulus de Boskabou
ter, Dick Bos, Kapitein Rob en
de stad) en 1200 jaar
(55c, dom van Schlesi
culturele motieven ui
wig-Holstein)
Gibraltars kerstemissf1,.
delig. Vijf zegels (5p, 2 ln8
42p en 54p) met beeli
Christus' Geboorte en N
letje met een zegel va rm;
waarop Charly Brown Um
Woodstock en andere
uit de Peanuts optred
verschenen vier zegel
zen (30p, 40p, 42p en
als tekst Enlargement
(voor Europaverzame
vier zegels (3 x 30p en d
pond) waarop paddes blijf
(ook in velletje) staan
Re
Ar
