Subsidies moeten verkiezingen VS eerlijk houden
VOORVERKIEZINGEN VS
Kucinich: radicaal progressief Clark: de man van het midden
Gephardt: Moseley Braun: Kerry: Edwards:
fatsoenlijke oude rot zwarte outsider overgekwalificeerd veelbelovend en kansloos
kampioen ontevredenen
Sharpton: radicale herrieschopper
M Lieberman:
te zakelijke goedzak
vl
s. -Z M
f
„Alleen diegene die het absurde probeert, is in staat het onmoge
lijke te bereiken", citeert de Democratische kandidaat Dennis Ku
cinich (57) regelmatig de Spaanse filosoof Miguel de Unamuno.
Hoewel politieke waarnemers de progressieve en eigenzinnige De
mocraat geen schijn van kans geven, blijft hij daar zelf laconiek
onder. Winnen tegen alle verwachtingen in is de rode draad in
mijn leven, zegt Kucinich, die het op zijn 31ste al tot burgemeester
van Cleveland schopte. Na dit burgermeesterschap stond hij 15
jaar lang aan de zijlijn, voordat hij in 1994 een zetel won in de Se
naat van zijn thuisstaat Ohio. Twee jaar later maakte hij de gang
naai' Washington D.C. als afgevaardigde. In het Congres profileer
de Kucinich zich als progressief. Als steun en toeverlaat van de
'werkende man' en de vakbonden moet hij niets hebben van Bush
en de zijnen. Bush heeft evenwel weinig te vrezen van Kucinich.
Niet alleen heeft hij een gebrek aan fondsen (in de eerste drie
kwartalen van 2003 haalde hij 3,4 miljoen dollar binnen), zijn idee-
en zijn soms voor Amerikanen te radicaal. Bovendien vist concur
rent Dean met zijn progressiviteit en zijn afkeer van de oorlog in
Irak in dezelfde electorale vijver.
Viersterrengeneraal Wesley Clark (58) heeft de afgelopen weken
een voorzichtige opmars op het politieke slagveld gemaakt. Ver
oorzaakte hij in september bij zijn officiële kandidaatstelling nog
opwinding, zijn campagne leek daarna meteen in het slop te ra
ken. Als beroepsofficier met een carrière die drie decennia overs
pande, heeft 'Wes' een schreeuwend gebrek aan politieke ervaring.
De enige ervaringen die de kandidaat in Washington opdeed,
strekken overigens niet tot aanbeveling. In het bureaucratische en
hiërarchische Pentagon streek Clark veel mensen tegen de haren
in door zijn directe en eigengereide optreden.
Gekoppeld aan zijn grenzeloze en niets ontziende ambities leverde
hem dat een grote groep tegenstanders op. Zijn houding inzake
het conflict in Irak is op zijn minst ambivalent te noemen. Hij liet
zich eerst ontvallen de inval in Irak te steunen om vervolgens op
zijn schreden terug te keren en verklaarde een fervent tegenstan
der van het beleid van president Bush inzake Irak te zijn. Hij om
schrijft zichzelf steevast als een 'man van het midden' en heeft
geen last van valse bescheidenheid. „Ik ben een alomvattende
kandidaat."
DONDERDAG 15 JANUARI 2004
hbaBengt van Zwol
JiNGTON - De Amerikaanse
ile overheid probeert door
ac" nensubsidies aan kandi-
/ei> voor het presidentschap
vo mbusgang zo eerlijk mo
te houden en de invloed
lezejjke belangengroeperingen
in mogelijk te houden. In
VoPor moeten de kandi-
zich wel het financiële
it van de Federale Verkie-
immissie (FEC) laten wel
en zich onderwerpen
van bestedingsvoor-
igenoemde systeem van
lusitog funds' ontstond in
Hoor een wet op de cam-
mnanciering, die kwam
[tvvoord op de financiële
1 :standen bij de herver-
van president Richard
twee jaar eerder. Het
ïpeukgneteam van de toen-
38® president had het as-
057jnische bedrag van 65
bijeengeharkt. Niet al
SP bleek echter op een
L manier verkregen en
■idene verkiezingsme-
enprs van 'Tricky Dick'
achter de tralies,
met de wet op de
lefinanciering riep het
1974 de Federal
Commission (FEC) in
E Efvem Deze commissie
Nonder meer toezicht op
imsten en uitgaven van
jneteams en is verant-
jfelijk voor het verstrek-
11 subsidies aan mensen
gooi naar bepaalde po-
in 1, ambten doen. In ruil
it geld verbinden derge-
indidaten zich wel aan
arden op het vlak van
ale bestedingen.
_.ien anno 2004 als kan-
lMfeen gooi naar de nomi-
in de Democratische of
ikeinse Partij voor de
ntsverkiezingen en wil
latching funds' ontvan-
n ligt het maximaal te
Acht van de negen Democratische kandidaten voor het presidentschap tijdens een debat op de universiteit van New Hampshire. De voormalige generaal Clark ontbrak daar. Foto: Reuters/Jim Bourg
besteden bedrag tijdens het
hele circus van voorverkiezin
gen op 45 miljoen dollar. Een
kandidaat is niet vrij om het
geld naar eigen inzicht te be
steden. Van staat tot staat gel
den bestedingsplafonds.
Kandidaten met 'matching
funds' mogen bovendien niet
meer dan 50.000 dollar van
him privé-vermogen aan de
campagne besteden.
De maximale bijdrage die de
FEC op dit moment een kandi
daat kan toewijzen, bedraagt
18,7 miljoen dollar. De com
missie stelt in theorie tegen
over elke gift die een kandi
daat van het publiek krijgt, een
even grote federale donatie.
Daarbij houdt zij wel een
maximum aan van 250 dollar
per 'matching' FEC-donatie.
De hoogte van de financiële
steun is afhankelijk van het
aantal subsidieaanvragen en
van de hoeveelheid geld in
kas. Is de dekkingsgraad te
klein, zoals meestal het geval
is, krijgen kandidaten in plaats
van 1 dollar voor elke dollar
die ze binnenhalen, bijvoor
beeld 'slechts' 50 of 60 dollar
cent.
Kandidaten die van deze cam
pagnesubsidies afzien, hebben
geen last van bovenstaande re
gels. Zij kunnen dus meer geld
besteden dan hun tegenstan
ders en ook nog eens waar ze
maar willen.
Steenrijke magnaten kunnen
bovendien ook nog eens hun
privé-vermogen aanspreken.
Daarbij gaat het met nadruk
wel om persoonlijke vermo
gens en niet om die van echt
genotes of echtgenoten.
Zo leiden federale campagne-
wetten ertoe dat Teresa Heinz
Kerry, die een geschat vermo
gen van meer dan een half
miljard dollar heeft, de cam
pagne van haar echtgenoot
John Kerry slechts kan steunen
met een directe gift van 2000
dollar.
Grotere schenkingen (dona
tions) ten faveure van de cam
pagne mogen niet. Daar staan
echter wel 'independent ex
penditures' tegenover, die
meestal in de vorm van 'onaf
hankelijke' reclamecampagnes
komen, die geheel buiten de
campagneteams van de kandi
daten om moeten worden ge
organiseerd.
Tot nog hebben aan Democra
tische zijde Howard Dean en
John Kerry afgezien van gelde
lijke overheidssteun voor hun
campagnes tijdens de voorver
kiezingen. Hun tegenstanders
Clark, Edwards, Gephardt en
andere Democraten, die heb
ben aangegeven daar wel ge
bruik van te willen maken,
profiteren daar vanzelfspre
kend van.
Hoe minder aanvragen, hoe
meer geld er voor hen over
blijft. President Bush heeft met
zijn gigantische campagne
fondsen van meer dan 100
miljoen dollar vanzelfspre
kend ook 'matching funds' af
gewezen.
luwende kampioen van de ontevreden Democraten in de
rd Dean (55), heeft tegen alle verwachtingen in de harten
rtij veroverd. Niet alleen boze mensen aan de basis scha-
chter de kandidatuur van de voormalige gouverneur van
ook een steeds groter deel van het establishment van
schuift op in zijn richting. Omgekeerd ligt dat iets ge-
irder. In de vlammende retoriek van Dean moet niet al-
dent Bush het ontgelden, ook de gevestigde orde binnen
i partij kan regelmatig op een veeg uit de pan rekenen.De
J r van geboorte gaat daarbij echter geregeld over de
I moet vervolgens zijn excuses voor zijn onbesuisde uit-
-j inb ieden. Dean presenteert zich met veel verve als de
ve anti-establishment kandidaat. Bush moet het ontgel-
radicaal-rechtse gek' op bijna elk vlak: de oorlog in
■ff oriomie en op sociaal gebied. Hij staat nu weliswaar een
ff beleid voor, maar in hart en nieren is hij veel gematig-
Epëmeur van Vermont voerde hij een stringent begro-
Conservatieve leiders van het bedrijfsleven in Vermont
-*~itijd dik tevreden over hem.
Met de kandidatuur van Alfred C. Sharpton (49) heeft de Democra
tische Partij een flamboyante zwarte dominee in huis, die geen
blad voor de mond neemt. Analisten dichten de in Brooklyn gebo
ren kandidaat evenwel geen schijn van kans toe bij de voorverkie
zingen. De negatieve bijklank die sinds eind jaren tachtig onlosma
kelijk met zijn naam is verbonden, lijkt minder snel te slijten dan
de kandidaat hoopte. Sharpton verwierf in die tijd de naam een ra
dicale herrieschopper en aanstichter van raciaal getint geweld in
de staat New York te zijn.
Hoewel hij zichzelf presenteert als voorvechter van onderdrukte
stemloze etnische minderheden, bestempelen zijn tegenstanders
hem voornamelijk als iemand die raciale spanningen aanwendde
voor zijn eigen gewin. Zijn politieke invloed moet niet worden on
derschat.
Zo liet hij zijn partijgenoot Mark Green keihard vallen bij de burge
meestersverkiezingen in New York om de Democraten een lesje te
leren dat ze niet bij voorbaat van de steun van zwarten moeten uit
gaan. De dominee dreigt dit, indien nodig, ook op nationaal niveau
te doen.
„Veel mensen den
ken dat ik in het
Congres ben gebo
ren. Ze denken dat
ik ben geboren in
(het politieke praat
programma) Meet
the Press, dat ik ben
geboren in een
blauw pak", zo
geeft Richard An
drew Gephardt (62)
grif toe in vraagge
sprekken. De oude
politieke rot, die
een gooi doet naar
de Democratische
nominatie voor de
presidentsverkie
zingen, is een meubelstuk in de federale wandel
gangen van de macht en beseft dat maar al te
goed. „Als u zoekt naar een fris gezicht, ben ik
waarschijnlijk niet uw kandidaat", houdt hij toe
hoorders regelmatig voor, waarna hij meteen op
zijn enorme politieke ervaring overschakelt.
Meer dan een kwart eeuw zat de uit Missouri af
komstige zoon van een chauffeur en een secreta
resse in het Congres. Twaalf jaar lang leidde hij
de Democratische factie in het Huis van Afge
vaardigden. De campagne van de soms als flets
en saai beschreven kampioen van de werkende
man en vrouw richt zich voornamelijk op bin
nenlandse aangelegenheden en dan vooral op de
portemonnee van de gewone man. „Ik doe een
gooi, omdat ik genoeg heb van de oliebaron
nen", zei Gephardt in een harde verwijzing naar
de invloed van Big Business in de regering-Bush.
Een kans maakt ze
volgens politieke
analisten volstrekt
niet, maar dat deert
de 56-jarige (16 au
gustus 1947) Carol
Moseley Braun
ogenschijnlijk niet.
De zwarte kandida
te is uit op politiek
eerherstel en wil
nogmaals geschie
denis schrijven
door als eerste
vrouw president
van het machtigste
land ter wereld te
worden. Met haar
inauguratie van 5
januari 1993 als allereerste zwarte vrouwelijke
senator verzekerde Braun zich ervan dat haar
naam voorgoed in de Amerikaanse politieke ana
len werd bijgeschreven.
Wat elf jaar geleden begon als een veelbelovende
nationale politieke carrière liep evenwel uit op
een deceptie. Door politieke misrekeningen, zo
als een ongeoorloofd bezoek aan de Nigeriaanse
dictator Sani Abacha, verbleekte haar ster voor
dat deze goed en wel de kans had gekregen om
te schitteren.
Ook financiële en andere onregelmatigheden in
de campagne van 1992 van de vrouw uit Illinois
bleven haar achtervolgen.
Braun, die zich in de Senaat onder meer hard
maakte voor onderwijs en gelijke kansen voor
vrouwen, omschrijft zichzelf als „vredesduif en
begrotingshavik'
Met senator John
Forbes Kerry leken
de Democraten de
ideale kandidaat in
huis te hebben.
Lang, knap, elegant,
charismatisch, slim,
hardwerkend, rijk
en ook nog eens
oorlogsheld, in de
ogen van voor- en
tegenstanders was
hij de'curriculum
vitae man'. „Kan ie- %?5t§|M
mand er president!-
uitzien dan ^K^B
John Kerry", om- j^B
schreef een BBC-
correspondent de
statuur van de nu 60-jarige kandidaat (11 decem
ber 1943). Gewapend met een bijna letterlijk
oogverblindende glimlach torent de 1,93 meter
lange, in Denver geboren zoon van een carrière
diplomaat boven alles en iedereen uit. Maar ook
in de VS kunnen kandidaten niet alleen onder
maar ook overgekwalificeerd zijn en dat lijkt met
Kerry het geval te zijn. Het is in de ogen van veel
mensen allemaal net iets te groots: hij is te groot,
te zelfverzekerd en te rijk. In plaats van zich vast
te bijten in één of slechts een paar speerpunten
en die goed te presenteren, probeert Kerry stee
vast zijn hele programma aan de man te bren
gen. Dat ligt in de lijn van links georiënteerde
Democraten. Hij is zeer progressief op het gebied
van onderwijs, gezondheidszorg en milieu. Het
economisch beleid dat hij voorstaat, is gematigd
van toon.
De veelbelovende
'jonge' senator
John Edwards (50)
lijkt kort voor de
eerste Democrati
sche voorverkiezin
gen net de boot te
gaan missen. Pei
lingen geven stee
vast aan dat de
voormalige letsel
schadeadvocaat bij
de eerste voorver
kiezingen ergens in
de middenmoot
eindigt. De kiezers
zouden hem te licht
bevinden voor het
belangrijkste poli
tieke ambt door de drastisch veranderde inter
nationale verhoudingen sinds de aanslagen van
11 september 2001. Ervaring op het vlak van bui
tenlands politiek en nationale veiligheid lijkt
plotsklaps belangrijker dan ooit en juist daarin
lijkt Edwards tekort te schieten. Edwards mist in
de ogen van kiezers niet alleen ervaring maar
ook nog eens de vertrouwenwekkende grijze ha
ren en rimpels. Edwards boodschap kent popu
listische trekjes maar is veel minder fel van toon
dan die van Howard Dean. „In plaats van klas
sieke populistische kwaadheid hoor je bij Ed
wards een instinctieve, emotionele oproep tot
eerlijkheid", zo beschreef The Washington Post
zijn gedachtegoed. De kandidaat, met een ge
schat vermogen van 14 miljoen dollar, is niet te
gen Big Business of Big Money maar pleit bo
venal voor gelijke kansen voor mensen.
„Ik weet dat ik
George W. Bush in
2004 kan verslaan.
Waarom? Omdat Al
Gore en ik dat al
eens hebben ge
daan", hield Joseph
Lieberman (62) in
de vroege zomer
van 2003 zijn ge
hoor in de Ameri
kaanse staat Iowa
voor. De senator en
'running mate' van
Gore had drie jaar
eerder bij de presi
dentsverkiezingen
een meerderheid
van de stemmen
gekregen, maar moest het toch afleggen tegen
Bush en Cheney. De conservatiefste kandidaat
voor de Democratische nominatie presenteert
zichzelf met verve als de kandidaat bij uitstek die
Bush kan verslaan. De beleefde en zorgzame Lie
berman kent echter ook verrassend progressieve
trekjes. Zo maakt hij zich sterk op het vlak van
sociale vraagstukken, zoals de burgerrechten en
de rechten voor homoseksuelen, alsook op het
terrein van abortus en milieuvraagstukken. De
innemende, met gezonde zelfspot begenadigde
Lieberman staat bij vrienden bekend als de eeu
wige goedzak. Tegelijkertijd lijkt de kandidaat
echter ook last te hebben van een afstandelijk en
te zakelijk aura. „Ik zou willen dat hij eens opge
wonden raakte", verklaarde zijn vroegere religi
euze mentor. „Hij heeft een gebrek aan emotie,
aan passie."
