Hulp VN bij bestrijding
vogelgriep in Vietnam
^jP JBk jf^Jj jpl
Britse politiek en media wachten gespannen op oordeel Hutton
Toch corruptieproces tegen Berlusconi
Vertrouwen in politiek Iran naar absoluut dieptepunt
Opnieuw bloedige aanslag Irak
In greep van de kou
WHO: In ergste geval groter probleem dan SARS
Nieuwe bezems
Zwitserse
gletsjer smelt
steeds sneller
Australië
raketschild
èy - Australië wil in navol-
San de Verenigde Staten
irdedigingssysteem tegen
ianvallen bouwen. Vol
le Australische regering is
Jj eiging van een raketaanval
istig om te negeren. Het
7 wil bij de ontwikkeling van
aketschild nauw samen-
en met de VS. Australië wil
ivooral wapenen tegen een
ristische aanslag.
[iSA dicht lek
uimtestation
woensdag 14 januari 20o4
ou - De luchtdruk aan
Ivan het internationale
estation ISS is weer sta
lde weken lang waren er
emen, totdat astronauten
idag een klein gaatje von-
at vermoedelijk de oor- mmr-namst
is, Eind december zakte de ':*V<
S Iruk in de cabine van het
estation plots sneller dan
ikelijk. Het ruimtestation
in een baan op gemid-
(00 kilometer hoogte bo-
let aardoppervlak.
jjarden gekort
)uitse leger
n - De Duitse minister
,'fensie Struck heeft giste-
n ingrijpende bezuini-
iperatie voor het Duitse
langekondigd. De maat-
11 moeten 26 miljard euro
;ren. Het aantal militairen
j- iet 35.000 omlaag naar
PO, honderd extra bases
in opgedoekt en de aan-
van nieuw materieel
J uitgesteld.
door Liesbeth Buitink
londen - Tot het laatste moment heeft de Brit
se onderzoeksrechter Lord Hutton gesleuteld
aan zijn rapport over het Kelly-onderzoek dat
mogelijk volgende week verschijnt. Pas een et
maal voor publicatie krijgen de betrokkenen te
horen wat Huttons oordeel is over de omstan
digheden rond de vermoedelijke zelfmoord van
de Britse wapendeskundige David Kelly.
De BBC beweerde vorig jaar in een reportage
dat de Britse regering de dreiging van Irak be
wust had aangedikt om een oorlog tegen het
regime van Saddam Hussein te rechtvaardi
gen. Het ministerie van defensie liet daarop
uitlekken dat Kelly de anonieme bron voor
het verhaal was. De parlementaire Inlichtin
gen en Veiligheidscommissie (ISC) stelde een
onderzoek in naar de aantijgingen en onder
wierp Kelly aan een messcherp verhoor. En
kele dagen later werd de ambtenaar met een
doorgesneden pols in de bossen van Oxfords
hire gevonden.
Hutton kreeg de opdracht opheldering te bie
den over alle omstandigheden rond de dood
van de wapenexpert. Hoewel vrijwel zeker is
dat Kelly zelfmoord pleegde, moet de onder
zoeksrechter duidelijkheid geven over de
vraag of de ambtenaar bewust is geslachtof
ferd in een politiek spel. Ook de bewering dat
de Iraakse dreiging is aangedikt, houdt Hut
ton opnieuw tegen het licht. De rol van de
BBC krijgt eveneens aandacht.
Direct na de dood van Kelly ontkende pre
mier Blair ten stelligste dat hij toestemming
had gegeven om diens naam naar de pers te
laten uitlekken. Tijdens de verhoren gaf de
premier wel toe dat hij opdracht had gegeven
Kelly's naam te bevestigen als een journalist
die zou voorleggen.
Hutton moet beoordelen of die strategie min
der schadelijk voor de microbioloog was dan
het moedwillig lekken van zijn naam.
De Britse regering hoopt waarschijnlijk dat de
schuld vooral bij de journalistieke werkwijze
van de BBC wordt gelegd. In dat geval ver
slapt de publieke aandacht voor de zaak snel
en hoeft de regering geen hooggeplaatste per
sonen tot zondebok aan te wijzen.
De oppositionele Conservatieve Partij heeft
de oorlog tegen Irak steeds volmondig ge
steund. Wanneer de Tories de positie van
Blair willen laten wankelen, moet de partij het
vooral hebben van de manier waarop Kelly's
naam naar buiten is gebracht. Partijleider
Howard zal er waarschijnlijk voor terugdein
zen de premier verantwoordelijk te stellen
voor de dood van Kelly. Als hij Blair aan de
schandpaal kan nagelen als leugenaar, be
reikt hij wellicht zijn doel en moet de premier
het veld ruimen. Wat de conclusie van Lord
Hutton ook zal zijn, het onderzoek heeft in
elk geval op pijnlijke wijze duidelijk gemaakt
hoe de Britse regering werkt. E-mails, weerga
ven van telefoongesprekken, vergaderversla
gen en notities van gesprekken op borrels
hebben een gênante blik in de keuken gege
ven. Blairs bewind leunt sterk op de zogehe
ten spin doctorsmedia-adviseurs die tot in
elk detail voorbereiden wat de premier doet
en zegt met de bedoeling hem zo voordelig
mogelijk voor het voetlicht te brengen.
ÏK
~r~r~rf
in hoofddoek
r leraressen
>VER - De regering van de
b deelstaat Nedersaksen is
ms geworden over een
|e leraressen het dragen
|5n hoofddoek op school
3dt. Politieke en religieuze
plen „die de rust en orde
Sool verstoren" worden
eerkrachten verboden, al-
Tlinister Busemann. Leer-
1 mogen wel een hoofd-
plijven dragen.
Ilah Krekar
Ft langer in cel
ajEen rechtbank in de
e hoofdstad Oslo heeft de
pis van de Iraakse Koerd
ji Krekar verlengd. Hij
ervan verdacht dat hij
HjOslo leiding heeft gege-
jn een militante islamiti-
pep die zelfmoordaan-
izou hebben gepleegd in
Irekar blijft zeker tot 2 fe-
in hechtenis.
gtuigcrash
ezbekistan
Een passagierstoestel
izbekistan Airways is gis-
leergestort bij de hoofd-
isjkent. Daardoor zijn al-
zittenden, 32 passagiers
bemanningsleden, om
en gekomen. De Oez-
autoriteiten meldden
een verkeersvliegtuig
ttype Yak-40 betreft. Het
uit Termez en stortte in
kt vlak voor de landing
'e oorzaak van het onge-
iet bekend.
|tie voorkomt
etpartij school
§fA - De Amerikaanse poli-
jft twee jongeren gearres-
|ie de dodelijke schiet-
120 april 1999 op de
bare school Columbine
feton wilden nadoen. Vol-
[stitie werkten de leerlin-
b een plan om in april,
^vijfjaar na Columbine,
puw bloedbad aan te
I. De twee jongens van 17
^ar riskeren een celstraf
tien jaar. Op de middel-
shool Columbine schoten
jngens destijds dertien
en dood, om vervolgens
|d aan zichzelf te slaan.
lien doden bij
bngeval China
I - Bij een aanrijding tus-
pe bussen zijn in het zui-
In China gisteren 15 men-
het leven gekomen. Na-
pussen in de regio
fop een bergweg tegen
aan waren gereden,
|een bus in een 80 meter
pijn. Vijftien passagiers
ifden de val niet, negen
j» gewond.
1 n winnaar
fashington
Jgton - Howard Dean
■peren in Washington
eerste overwinning ge-
p de strijd om de nomi-
pn de Democratische
j&oor de presidentsverkie-
Wvan 2 november. Het re-
BWtelt echter niet mee,
\J\ voorverkiezing was ge-
jeercTom kracht bij te
pan een campagne om
|nct of Columbia stern-
geven in het Congres.
pernink - Het weer heeft Midden-Europa in zijn komen. De harde wind ontwortelde bomen en ver
greep. Zo is er hevige sneeuwval in het westen van oorzaakte veel ongevallen op de wegen. Op de
Tsjechië. Iets dichter bij huis geselt een zware berg Nebelhorn (2224 meter) in de Duitse Alpen is
storm sinds maandagavond het zuiden van Duits- een windsnelheid van 215 kilometer per uur geme-
land. Daardoor zijn twee mensen om het leven ge- ten. EPA/lvan Babej
Bewindvoerder Bremer spreekt van afname geweld
bagdad/anp-rtr-afp - Irak is
vanmorgen opnieuw opge
schrikt door een bloedige aan
slag. In de stad Baquba, 65 ki
lometer ten noorden van Bag
dad, vielen verscheidene do
den en tientallen gewonden
door een zelfmoordactie.
Volgens een politieman reed
een auto met hoge snelheid
op een politiebureau af, waar
na het voertuig explodeerde.
Omstanders werden door de
ontploffing weggeblazen. Me
dische bronnen spraken over
minstens drie doden, twee
voorbijgangers en de pleegster
van de aanslag. Veel politie
mannen raakten gewond door
de klap. Artsen zeiden zeker
29 gewonden te hebben bin
nengekregen.
In Fallujah vonden gisteren
zeker vier Irakezen de dood
toen Amerikaanse militairen
het vuur openden op een felle
betogingen tegen de aanhou
ding van een vrouw door
Amerikaanse militairen. Vijf
mensen raakten gewond. De
Amerikaanse bewindvoerder
in Irak, Paul Bremer, sprak
voor de televisiezender CBS
nog op optimistische toon
over de afname van het ge
weld in het land. „In de afge
lopen drie of vier weken heb
ben we een redelijk dramati
sche daling waargenomen van
het aantal aanslagen op de co
alitie. Ze zijn gedaald met on
geveer 50 procent", aldus Bre
mer.
De jacht op rechterhand Ibra
him al-Duri van Saddam Hus
sein gaat ondertussen onver
minderd door. Vandaag arres
teerden Amerikaanse militai
ren nog vier van zijn familiele
den in de jacht op de meest
gezochte persoon van Irak.
De Verenigde Naties lijken on
danks de optimistische woor
den van Bremer nog niet vol
ledig overtuigd van de veilig
heidssituatie in Irak en sturen
eerst een inspectieteam om te
kijken of het veilig genoeg is
voor een terugkeer van de or
ganisatie. De VN trokken hun
internationale medewerkers
in november vorig jaar terug
uit Irak na een reeks aansla
gen op internationale instel
lingen.
Voor Franse en Canadese be
drijven lijkt de weg vrij te zijn
gemaakt om in Irak aan de
slag te gaan. President Bush
verklaarde gisteren tijdens een
ontmoeting met de nieuwe
Canadese premier Martin dat
Canadese bedrijven mee mo
gen dingen naar contracten
voor de reconstructie van het
land. Later op de dag werd be
kend dat Frankrijk en andere
landen die zich tegen de oor
log in Irak verzetten, ook mee
mogen dingen naar de door
de VS betaalde projecten.
Hanoi/anp-afp-dpa-ap - Viet
nam heeft een beroep gedaan
op de Verenigde Naties om te
helpen bij de bestrijding van de
vogelgriep. De ziekte heeft al ze
ker drie mensen en meer dan an
derhalf miljoen vogels het leven
gekost.
De wereldgezondheidsorgani
satie WHO meldde maandag
dat in Vietnam twee kinderen
en de moeder van een van hen
zijn overleden aan de gevolgen
van vogelgriep. Laboratorium
tests moeten nog uitwijzen of
ook negen andere kinderen, die
de afgelopen weken met symp
tomen werden opgenomen,
aan het virus zijn overleden.
De ziekte is bij vogels begonnen
in de zuidelijke provincies Tien
Giang en Long An en is daarna
opgedoken in de provincie Hay
Ta, 1700 kilometer noordelijker.
Uit voorzorg zijn toen anderhalf
miljoen kippen en eenden ge
ruimd. Andere dieren bleken
niet besmet dankzij direct ge
nomen strenge quarantaine
maatregelen. Ook Japan en
Thailand kampen met een epi
demie. Daar zijn echter nog
geen mensen ziek geworden.
Tot nu toe zijn er geen aanwij
zingen gevonden voor het over
springen van het virus van
(Mogelijk eerste SARS-dode sinds zomer
In Jekaterinburg in Rusland is mogelijk dé eerste SARS-dode
gevallen sinds de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in juli
de epidemie als ingedamd had verklaard. De Russische autori
teiten meldden gisteren dat een Nieuw-Zeelander aan de ge
volgen van de longziekte is bezweken. Volgens Russische art
sen was de Nieuw-Zeelander op reis in Rusland ziek gewor
den. Hij zou zich niet hebben willen laten behandelen. Na zijn
overlijden stelden artsen een infectie in de longen vast, die
door SARS zou zijn veroorzaakt.
mens naar mens. De kans dat
het virus die mogelijkheid ont
wikkelt, is momenteel de groot
ste zorg van de WHO, zei Peter
Cordingley, regionaal coördina
tor van de WHO. „Dat is een
groter potentieel probleem dan
SARS omdat we geen enkele
verdediging tegen de ziekte
hebben. Als het virus meelift
met een bij mensen voorko
mend griepvirus, dan zou het
ernstige internationale schade
kunnen veroorzaken", aldus
Cordingley. De vogelpest in
Vietnam is gedetermineerd als
A-griep of H5N1. Hetzelfde vi
rus heeft in 1997 in Hongkong
de dood van zes mensen ver
oorzaakt. Om die uitbraak tot
staan te brengen werden meer
dan een miljoen kippen en een
den afgemaakt.
Hof annuleert onschendbaarheid vijf hoogste gezagdragers Itahë
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Een opgeschort corrup
tieproces tegen de Italiaanse
premier Berlusconi zal in de
komende maanden worden
hervat. Dat is het gevolg van de
uitspraak gisteren van het Con
stitutionele Hof waarin een vo
rig jaar van kracht geworden
wet die Berlusconi tegen
rechtsvervolging beschermde
strijdig met de grondwet wordt
verklaard.
De centrumrechtse regerings
partijen waren woedend op de
vijftien rechters van het Hof.
„Deze niet gekozen lieden den
ken beter te kunnen oordelen
over wat volgens de grondwet
wel en niet geoorloofd is dan de
464 parlementariërs die de wet
hebben goedgekeurd", sneerde
fractievoorzitter Cé van de Lega
Nord. „Dit is een politiek gemo
tiveerd vonnis, dat Italië buiten
Europa plaatst. De meeste an
dere Europese landen hebben
wel een immuniteitswet", zei
partijleider Bondi van Forza
Italia.
De oppositie reageerde zeer
verheugd. „Dit is een positieve
dag voor Italië. Het Hof heeft
moed getoond", zei oppositie
leider Rutelli. Luisa Ponti, de
hoofdréchter van de Milanese
rechtbank waar het zogenoem
de SME-proces tegen Berlusco
ni werd gevoerd, zei dat eerst
publicatie van het vonnis in de
staatscourant moet worden af
gewacht. Daarna zal een besluit
tot voortzetting van het wegens
de immuniteitswet opgeschorte
proces worden genomen.
Berlusconi wordt beschuldigd
van omkoping van een rechter
bij de verkoop van een staats
bedrijf twintig jaar geleden.
Berlusconi ontkende de be
schuldiging bij een van zijn
spectaculaire optredens voor
de rechtbank. Volgens hem had
hij door een bod uit te brengen
op het bedrijf juist in het belang
van Italië gehandeld.
Het proces bracht het toch al
omstreden image van Berlusco
ni zware politieke schade toe.
Volgens de critici was dat de re-
Guatemala - Schoonmakers vegen het centrale marktplein in Guatemala-Stad schoon. Vandaag worden
daar tientallen buitenlandse regeringsvertegenwoordigers verwacht bij de installatie van de nieuwe pre
sident Oscar Berger. Foto: AP/Rodrigo Abd
den voor de regeringspartijen
om de immuniteitswet er snel
door te drukken. Dit gebeurde
onder het mom dat de vijf
hoogste gezagsdragers om goed
te kunnen functioneren gedu
rende hum ambtstermijn niet
voor de rechter kunnen worden
gedaagd. Van de vijf, onder wie
ook het staatshoofd, was zaken
man/politicus Berlusconi de
enige met rechtszaken aan de
broek. Tegen de uitspraak van
het Hof is geen beroep moge
lijk. Voor Berlusconi is het de
tweede tegenvaller binnen en
kele maanden. Eind vorig jaar
besloot president Ciampi de
nieuwe omroepwet niet te teke
nen omdat die eveneens strijdig
met de grondwet zou zijn.
bern/anp-dpa - De Zwitserse
gletsjers smelten steeds sneller.
In de jaren 2002 en 2003 smol
ten de gletsjers meer dan ooit
eerder is gemeten, meldde gis
teren de Zwitserse Academie
voor Natuurwetenschappen.
De Gries-gletsjer in de regio
Wallis verloor met 4 meter dikte
het meeste volume. De gletsjer
is in twee jaar tijd 5 procent
kleiner geworden. Van de drie
onderzochte gletsjers verloor de
Silvretta-gletsjer het minst,
hoewel ook die 2 meter smaller
werd.
Volgens de academie is geen
enkele van de honderd gletsjers
in het land langer geworden of
onveranderd gebleven. Twee
gletsjers werden meer dan 150
meter korter. De oorzaak van
de dooi ligt niet alleen in de kli
maatverandering, maar ook in
de hete zomer vin 2003. In de
jaren tachtig groeide de helft
van de gletsjers nog.
door onze correspondent
Arthur Blok
Beiroet - Vijfentachtig promi
nente hervormers houden sinds
zondag het parlementsgebouw
in de Iraanse hoofdstad Teheran
bezet. Zij protesteren tegen het
besluit van de 'geestelijke raad' -
de Raad der hoeders - om meer
dan 3000 kandidaten te diskwa
lificeren van deelname aan de
parlementsverkiezingen van fe
bruari.
De 85 politici staan niet alleen.
In de samenleving broeit het.
„Het is een kwestie van tijd
voordat er meer demonstraties
uitbreken", stelt Sirrad Bozorg-
mehr, hoofdredacteur van de
krant 'Iran News' in Teheran.
Volgens hem staan talloze groe
peringen klaar om de straat op
te gaan.
Conservatieve krachten aan de
ene en de hervormers aan de
andere kant, het is een Iraans
dilemma dat zo oud is als de re
volutie van 1979 toen de sjah
werd verdreven en de moslims
dn macht grepen. Diverse presi
denten hebben sindsdien tever
geefs geprobeerd een oplossing
te vinden. Ook de huidige pre
sident Khatami, lijkt daarop
stuk te lopen. Al sinds zijn aan
treden in 1997 ligt Khatami on
der vuur. Hij beloofde naast
economische ook culturele her
vormingen, maar veel verder
dan een belofte is het niet geko
men.
Zo op het eerste gezicht is er
niets mis met het politieke stel
sel in Teheran. Het model lijkt
erg op dat van een westerse de
mocratie. Het parlement wordt
net als de gemeenteraad en de
provinciale staten gekozen.
Toch werkt het niet zoals het
zou moeten. Het Iraanse model
is eigenlijk een 'non-democra
tie'. Dat komt omdat de daad
werkelijke macht bij twaalf con
servatieve ongekozen heren
ligt, die een zogenoemde 'gees
telijke raad' vormen. Deze
mannen, van wie de ene helft
rechter en de andere helft
imam is, zijn aangewezen door
de geestelijk leider ayatollah
Khamenei.
De raad is een orgaan dat stamt
uit het begin van de Islamiti
sche revolutie. De 'vader' van
de revolutie ayatollah Khomeini
gaf hen de macht om de toe-
kortist van de revolutie veilig te
stellen. De twaalf staan bekend
als de 'waakhonden' van de re
volutie en leggen slechts ver
antwoording af aan 'opperlei-
der' Khamenei.
De raad heeft een soort veto
recht over wat er in het parle
ment besloten wordt. Daar
naast behoudt de raad zich het
recht voor om elk persoon die
zich voor een publieke functie
verkiesbaar wil stellen, door te
lichten. In de afgelopen jaren
was het bij elke verkiezing raak.
Hervormers en intellectuelen
werden massaal verbannen van
de kieslijsten.
„Zo grof als afgelopen week,
heeft de raad het niet eerder ge
maakt", meent journalist Bo-
zorgmehr. In sommige kiesdis
tricten zijn alle hervormers van
de lijst verdwenen. „Elke her
vormer die stemmen zou kun
nen winnen is gediskwalifi
ceerd."
Van de 210 hervormers die nu
in 'de Majlis' (het parlement)
zitten, mogen zich er 85 niet
herkiesbaar stellen. Een 'erg
trieste situatie' vindt Bozorg-
mehr. Onder de verbannen Ka
merleden zijn prominenten als
Reza Khatami, de invloedrijke
bro*;; van de huidige president,
en alle politieke vrienden van
Nobelprijs winnares Shirin
Ebadi.
Bij de laatste parlementsverkie
zingen in 2000 trokken nog
meer dan 75 procent van de
stemgerechtigden naar de
stembus. Bozorgmehr vreest
dat als de geestelijke raad zijn
besluiten de komende weken
niet herziet, dit percentage wel
eens ver onder de 50 procent
kan uitkomen. „De prognose is
een massale boycot van de ver
kiezingen op 20 februari, met
een opkomst van 10 tot 15 pro
cent." Al met al is het vertrou
wen in de politiek gezakt ,iaar
een historisch dieptepunt.
