Moskeeën in
Irak doelwit
aanslagen
BUITENLAND
j;
Bush wil met aansprekende plannen verkiezingscampagne in
De moeizame weg naar democratie in Indonesië
Meerderheid Israëliërs
tegen teruggave Golan
'Angst voor Robodoc onterecht
Davos fort voor wereldleiders
Vijf doden en 37 gewonden
Saddam Hussein wordt
officieel krijgsgevangene
Walensa onderscheiden
alarmfase van
anje naar geel
shington - De Amerikaanse
ering heeft de alarmfase
ir terreur een graad verlaagd,
M i 'oranje' naar 'geel'. Minis-
voor binnenlandse veilig-
juj d Ridge zei dat het acute ge-
w rvan een terreuraanslag tij-
iH is de feestdagen is geweken.
de luchthavens en bij de
htvaartmaatschappijen blijft
verhoogde waakzaamheid
i kracht. Oranje is de op een
Nlhoogste fase op een schaal
20 vijf.
)7;
p irige actie tegen
ts taalonderwijs
- Een groep Russen in Let-
1 heeft gisteren geprotes-
d tegen een stijging van het
tal lessen in de Letse taal op
sische scholen. Zij staken de
fdingang van het ministerie
Nt| onderwijs in brand. De re-
ng wil de kennis van het
eli,en het historische en cul-
:1e bewustzijn onder de Rus-
he minderheid vergroten.
erstel Bam kost
jniljard dollar
eve - De wederopbouw van
raanse stad Bam gaat 1 mil-
dollar kosten, aldus de Ver-
de Naties. De stad werd op
ecember weggevaagd door
aardbeving die aan 31.000
ïsen het leven kostte. Vol-
i de VN zal Iran het grootste
van de kosten voor zijn re
ling nemen. Wederopbouw
de stad zal zeker twee jaar
EL|stitie België int
Idboetes zelden
riefj
3 var - Wie van een Belgische
te Iter een boete opgelegd
ïld.lt en niet betaalt, hoeft zich
004nlijk geen zorgen te maken,
j Belgische justitie schakelt
Ivelijks deurwaarders in om
geld te innen. Een vervan-
"N|le celstraf minder dan zes
Inden wordt nooit uitge-
jd: de minister heeft dat
3r' oden wegens het cellente-
i „Betaal niet, dan gebeurt
Metjets", klaagt procureur-ge-
al Schins.
scheiden man
draait door
iER - In de Amerikaanse
108| Georgia heeft een geschei-
-ader zijn voormalige
lonouders, een zuster van
van hen en zijn eigen doch-
IJDt doodgeschoten, alvorens
let twee andere dochtertjes
rcif en voormalige stiefdochter
loor te gaan. Toen de poli-
:m op de hielen zat, pro-
Ie de man zichzelf van het
te beroven. De drie meis
im lie hij had gegijzeld bleven
0 d|deerd. De 31-jarige dader
>tuitf zwaar8ewond opgeno-
u in een ziekenhuis.
val poema
fietscrossers
jNGELES - Een poema heeft
!n natuurpark in Orange
1 daky in Califomië een vrouw
3tui1 evallen die er met haar
öia) d aan het fietsen was. De
3' rige vrouw kon na een felle
teling door haar vriend uit
|- aken van het beest worden
p. Zij werd met zware ver
delingen aan haar hoofd op-
rERlmen in een ziekenhuis.
Avachters hebben het dier
Igeschoten.
nslag moskee
Indiaas Kashmir
- Bij een aanslag op een
Jtee in Indiaas Kashmir zijn
ïen zeker vijftien gewon-
ïevallen. Onbekenden
$en een handgranaat op
ijak van de moskee toen
leen gebedsdienst plaats-
L)e moskee staat in een
e winkelstraat in Jammu,
nterhoofdstad van de
Rtaat.
arrestaties
gasveldramp
ig - De Chinese politie
vijf medewerkers van een
tdrijf gearresteerd in ver
met een explosie in een
:ld die op 23 december in
uidwesten van China aan
lensen het leven kostte,
recteur en vier leden van
loorploeg zijn gearres-
terwijl de tweede man
uyn lag heeft genomen.
telt 380,8
joen mensen
Jmburg - De Europese Unie
op 1 januari 2004 naar
ting 380,8 miljoen inwo-
Dat zijn er 1,2 miljoen
procent) meer dan een
erder. De toename komt
driekwart door immigra-
e bijna een miljoen immi-
en trokken vooral naar
^r je en Italië. Nederland
de kleinste toename door
itie van alle vijftien EU-
n: 0,02 procent. De groei
bijna uitsluitend ont-
door geboorten.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Een meeslepend leider met vi
sie, dat is wat George W. Bush wil zijn. Zijn va
der, George H. Bush, de 41ste president van de
VS, werd een gebrek aan grootse ideeën voor
zijn mislukte herverkiezing verweten. Dat zal
zoonlief niet overkomen.
Hij wil het laatste jaar van zijn eerste termijn
ingaan met aansprekende plannen, die de
kiezer een extra reden geven hem in novem
ber opnieuw het Witte Huis te gunnen. Zoals
de eerste mens op Mars, hoewel dat doel nog
minstens een decennium ver weg ligt.
De uitgangspositie van Bush voor de presi
dentsverkiezingen op 2 november is uitste
kend. De waardering voor zijn economische
beleid gaat omhoog, en hij scoort ook weer
positiever met zijn Irak-beleid nu Saddam
Hoessein gevangen is. Ook heeft hij belangrij
ke beloften uit zijn vorige verkiezingscampag
ne voor elkaar weten te krijgen: omvangrijke
belastingverlagingen, een medicijnverzeke
ring voor ouderen en een prestatieverplich
ting voor basisscholen om de kwaliteit van
het onderwijs te verbeteren.
Natuurlijk zijn er ook nog wat problemen. Er
zijn nog geen massavernietigingswapens in
Irak gevonden, maar daar wü Bush niet al te
veel woorden aan vuil maken. Het aanhou
dende geweld in het naoorlogse Irak kan nog
een obstakel worden voor snelle terugtrek
king van Amerikaanse troepen.
Ook heeft Bush nog wat onafgemaakte dos
siers liggen, zoals hervorming van de AOW.
Maar een campagne die erop is gericht 'de
klus af te maken' voldoet duidelijk niet aan de
wensen in dit Witte Huis, dat bijna altijd kiest
voor het offensief. Karl Rove, de politieke
strateeg van de president, is al maanden op
zoek naar aansprekende ideeën voor zijn her
verkiezing. Deze week presenteerde de presi
dent zijn volgens critici electoraal geïnspi
reerde plan om illegalen een tijdelijke werk
vergunning te geven.
En nu heeft het Witte Huis bekend gemaakt
dat Bush volgende week een 'ruimtevaartini
tiatief zal lanceren. Sinds 1972 heeft geen as
tronaut meer voet op de maan gezet. Begin
december liet het Witte Huis al een ballonne
tje op over hervatting van bemande vluchten
naar de maan, maar de verwachte aankondi
ging op de honderdste verjaardag van de
luchtvaart bleef uit. Na de geslaagde Marslan
ding van robotvoertuig Rover wordt de tijd
rijp geacht.
Anonieme regeringsfunctionarissen zeggen
dat Bush streeft naar een bemand ruimtesta
tion op de maan, als eerste stap naar een be
mande vlucht naar Mars. Een idee dat op
merkelijk genoeg ook al op het verlanglijstje
van Bush senior stond. Het streven is de
Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa -
die een enorme klap kreeg door het ongeluk
met ruimteveer Columbia - een nieuwe mis
sie te geven. Maar geld zou wel eens de grote
spelbreker kunnen zijn.
De VS kampen met dusdanige begrotingste
korten (dit jaar naar verwachting meer dan
500 miljard dollar) dat er eigenlijk geen ruim
te is voor een drastische verhoging van het
ruimtevaartbudget. Het zal niet gemakkelijk
zijn het Congres te bewegen enorme sommen
te investeren in een abstract ruimteproject,
terwijl tegelijkertijd gesneden moet worden in
allerlei zaken die Amerikanen direct raken.
Bush kan dat ondervangen door het initiatief
zo in te kleden dat de echte kosten pas later
komen - net zoals dat bij de medicijnverzeke
ring voor ouderen is gedaan.
Ex-minister haalt uit naar Bush
De Amerikaanse ex-minister van financiën
Paul O'Neill haalt in een vraaggesprek met
de Amerikaanse zender CBS hard uit naar
zijn voormalige baas, president George W.
Bush. In het interview, dat morgen wordt
uitgezonden, omschrijft O'Neill het staats
hoofd tijdens kabinetsvergaderingen als
„een blinde in een kamervol doven".
Bush bewerkstelligde eind 2002 het vertrek
van O'Neill, omdat de minister zowel poli
tiek als in het bedrijfsleven onvoldoende
vertrouwen zou hebben. Volgens O'Neill
stond Bush evenwel nimmer open voor
een echt debat. De voormalige bewinds
man zegt ook dat, zijn eerste gesprek met
Bush vooral een monoloog was van de
president Volgens O'Neill heeft Bush des-
tijd niet één vraag gesteld.
davos - Hoewel het World Economie Forum in Davos pas
op 21 januari van start gaat, zijn Zwitserse militairen al
druk in de slag met de voorbereidingen van het jaarlijks
terugkerende evenement. Tijdens het forum bespreken
wereldleiders uit de politiek, het bedrijfsleven, de finan
ciële wereld en de wetenschap de actuele situatie van de
economie. De militairen hebben de bekende winter
sportplaats inmiddels omgetoverd tot Fort Davos. Foto:
EPA/Arno Balzarini
baouba-bagdad/anp-ap - Een
moskee in de Iraakse stad Baqu-
ba, 55 kilometer ten noordoosten
van Bagdad was gisteren het
doelwit van een aanslag. Ten
minste vijf mensen kwamen om
het leven en zevenendertig men
sen raakten raakten gewond.
De bom voor de moskee ont
plofte kort na het vrijdaggebed,
het belangrijkste wekelijkse ge
bed voor moslims. Op straat
voor het gebedshuis was het
druk. Bij het gebouw was een
fiets met een gascilinder vol ex
plosieven achtergelaten, stelde
de politie vast. Toen de dienst
voorbij was, explodeerde de la
ding. De bom deed ruiten
springen en auto's vlogen in
brand.
Bij een andere moskee, onge
veer twee kilometer verderop,
maakte de politie een bomauto
onschadelijk. Die bom bestond
uit drie artilleriegranaten en
150 kilo TNT en een op afstand
bediende ontsteking. Door een
fout in de bedrading was de
bom niet ontploft.
De afgelopen maanden waren
moskeeën vaker het doelwit
van aanslagen. Door een explo
sie in augustus bij een sjiitische
moskee in Najaf kwamen zeker
tachtig mensen om, onder wie
een belangrijke geestelijke. Eer
der vielen negen doden door
een bomexplosie bij een mos
kee in het soennitische Fallu-
jah. De soennitische driehoek
geldt als de belangrijkste ver-
zetshaard tegen de buitenland
se troepen in het land. In de re
gio was de steun voor Hussein
het grootst.
De aanslag in Baquba kwam
ongeveer een half etmaal, nadat
Amerikaanse troepen in Tikrit,
eveneens in de driehoek, zeker
twaalf Iraakse verzetsstrijders
hadden gearresteerd. De Ame
rikanen verdenken de Iraki's
van gewelddadigheden tegen
coalitietroepen.
Het hoofd van de Iraakse rege
ringsraad, Adnan Pachachi,
kondigde gisteren aan dat dui
zenden Irakezen die tijdens of
na de oorlog in hun land gevan
gen zijn genomen door de coa
litietroepen, binnen enkele
maanden vrijkomen. Volgens
Pachachi moet wel vaststaan
dat de gevangenen die voor
vrijlating in aanmerking ko
men, geen gewelddadig verzet
hebben gepleegd tegen de
Iraakse regeringsraad of de coa
litie.
In Iraakse gevangenissen zitten
ongeveer 9300 mensen vast.
Daarbij rekenen de coalitietroe
pen niet de krijgsgevangenen
van de Iraanse Moedjahedien
van het Volk, die het regime van
Saddam Hussein steunden.
washington/anp-rtr - De Ver
enigde Staten hebben Saddam
Hussein (66) formeel tot krijgs
gevangene verklaard. De Iraak
se oud-president werd op 13
december opgepakt nabij Ti
krit.
Woordvoerder Shavers van het
ministerie van defensie zei dat
de voormalige president alle
rechten heeft .en krijgt die aan
zo'n status zijn verbonden vol
gens de Conventie van Genève
voor krijgsgevangenen. De toe
kenning betekent niet dat de
omstandigheden veranderen
waaronder Saddam Hussein
wordt vastgehouden.
„Waar het op neerkomt, is dat
Saddam Hussein leider was van
de strijdkrachten van het oude
regime. Dat maakt hem dus tot
een lid van het leger toen hij
werd opgepakt en dus is hij een
krijgsgevangene", aldus majoor
Shavers. Hij kan nu terecht
staan voor oorlogsmisdaden.
De voormalige alleenheerser uit
Bagdad weigert mee te werken
aan de verhoren. Documenten
die bij hem werden gevonden
tijdens zijn arrestatie vorige
maand leveren echter meer in
formatie op dan de coalitietroe
pen hadden verwacht. Dat zei
een hoge Britse functionaris
gisteren op voorwaarde van
anonimiteit.
„Hij heeft zelf nog niets gezegd,
maar de papieren die we bij
hem vonden, leidden tot nieu
we informatie en dat resulteer
de weer in nieuwe operaties",
zei hij. „De Amerikanen die
hem verhoren, nemen hun tijd.
Zij proberen hem zo behaaglijk
te laten voelen dat hij wil pra
ten in gevangenschap."
Jeruzalem/AP - Een meerder
heid van de Israëliërs is er tegen
om de Golan-hoogvlakte aan
Syrië terug te geven in ruil voor
vrede. De kwestie is actueel ge
worden door een voorstel van
de Syrische president Assad,
om de vredesonderhandelingen
weer op te pakken waar ze in
2000 zijn blijven steken. Israël
had toen aangeboden zo goed
als de hele Golan aan Syrië te
rug te geven.
Volgens een peiling waarvan de
uitslag gisteren werd gepubli
ceerd door het dagblad Maariv
is 56 procent van de Israëliërs
tegen teruggave van de Golan
en 36 procent voor.
De Israëlische premier Sharon
zegt dat Syrië eerst maar eens
moet bewijzen dat zijn oproep
tot vrede serieus is door zijn
steun aan terreurorganisaties te
beëindigen. Volgens Israël
steunt Syrië militante Palestijn
se groepen en de Libanese Hez
bollah-militie. Minister van de
fensie Mofaz zei eerder deze
week dat Syrië en Iran weer zijn
begonnen wapens te leveren
aan de Hezbollah.
Volgens de krant Haaretz vin
den legerleider Yaalon en drie
van zijn naaste medewerkers
dat Israël positief moet reage
ren op de oproep van Assad,
ook al zou die vooral bedoeld
zijn om uit te komen onder
zware Amerikaanse druk. Ook
minister Paritzky uit Sharons
eigen coalitie drong er op aan
in te gaan op het voorstel van
Assad. „Ik denk dat we moeten
zeggen 'laten we praten'. Wat
hebben we te verliezen?"
door onze correspondent
Step Vaessen
Jakarta - Ooit geprobeerd je te laten re
gistreren als kandidaat voor het parle
ment in Indonesië? „Als je al niet gek was,
word je het wel", zegt Smita Notosusan-
to, medewerker van Cetro, een organisa
tie voor electorale hervormingen.
Over drie maanden kiezen ruim 143 mil
joen mensen een nieuw parlement en in
juli wordt voor het eerst in de geschie
denis de president en vice-president
door het volk gekozen. Het moeten de
meest democratische verkiezingen wor
den die ooit zijn gehouden in Indonesië.
Voor degenen die zich willen laten regi
streren als kandidaat is het een nacht
merrie. Iedere kandidaat moet een
schrikbarende stapel documenten zien
te vergaren bij traag werkende en cor
rupte instanties. Een verklaring van
goed gedrag en bezit. Een verklaring dat
men nooit lid is geweest van de commu
nistische partij.
In sommige provincies moeten kandi
daten dagen reizen op zoek naar een
psychiatrische inrichting om het felbe
geerde bewijs te bemachtigen dat ze
geestelijk gezond zijn. Uren staan ze in
de rij omdat er maar één inrichting in de
verre omtrek is. Als ze eindelijk aan de
beurt zijn, moeten ze 550 vragen beant
woorden.
Overal in het land zijn er demonstraties
tegen de commissie die verkiezingen or
ganiseert. Ze wordt beschuldigd van
corruptie en handjeklap. Zo zouden me
dewerkers van de commissie zelf de
volgorde op kandidatenlijsten hebben
veranderd, tegen betaling. Ook zouden
ze hun eigen voorkeuren laten meetel
len. „Als je kop hen niet aanstaat, sturen
ze je gewoon terug met al je documen
ten", zegt J. Sahetapy van de regerings
partij PDI-P die zich vergeefs probeerde
te registeren.
Het hoofd van het provinciale waarne
mers comité op Java heeft aangifte ge
daan bij de politie omdat hij met de
dood is bedreigd. Hij vermoedt dat en
kele districtshoofden van de partij van
president Megawati erachter zitten om
dat hij hen berispt heeft voor illegaal
campagnevoeren.
Van de 9000 kandidaten voor een parle
mentszetel zijn de formulieren in meer
dan 7000 gevallen teruggestuurd. Hun
documenten waren niet compleet om
dat tussentijds de regels bleken veran
derd. Of omdat er geep officiële verkla
ring van bezit was bijgevoegd.
Ook kregen de partijen op hun kop om
dat ze zich niet aan het quotum van der
tig procent vrouwen hadden gehouden,
een nieuw onderdeel van de kieswet.
Wanhopig proberen ze bemiddelde en
enigszins capabele vrouwen te vinden.
„Ik krijg telefoontjes van vrouwen die
niet weten voor welke partij ze moeten
kiezen omdat ze allemaal tegelijk aan
hen trekken", vertelt Notosusanto. „Het
wordt zeker niet perfect. Dat we het pro
beren is al heel wat. We zijn er nog lang
niet. Maar er is nu eenmaal geen snelle
weg naar democratie."
myslowice - Lech Walensa, de vroegere Poolse president en vak
bondsleider, is gisteren in de zuidelijke stad, Myslowice, niet ver van
Katowice onderscheiden als Generaal van de Poolse mijnwerkers.
Foto: AP/Rafal Klimkiewicz
Verdeeldheid over inzet robot in operatiekamer
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Duitse specialisten
reageren verdeeld op de waar
schuwing van de Nederlandse
Orthopaedische Vereniging
(NOV) voor de risico's van
heupoperaties in de Bondsre
publiek. Het gebruik van de ro
bot Robodoc in Duitse klinie
ken bij de vervanging van ver
sleten heupen zou volgens de
NOV tot ernstige complicaties
en onherstelbare spierschade
hebben geleid.
„Deze beschuldiging is geheel
onterecht en zeer belastend
voor de duizenden patiënten
die dankzij Robodoc uitstekend
geholpen zijn", reageert prof.
dr. Martin Börner, van de Be-
rufsgenossenschaftliche Un-
fallklinik Frankfurt am Main
(BGU). In Frankfurt gelooft
men stellig in de nauwgezet
heid van de computergestuurde
operatie. „Het aantal complica
ties is niet groter dan bij con
ventionele ingrepen. Van de
tienduizend patiënten die wij
hebben geholpen, zijn er twee
honderd die zich beklagen. Dat
is altijd teveel, maar procentu
eel valt dit mee." Veel Neder
landse patiënten worden door
zorgverzekeraars wegens het te
kort aan capaciteit in behandel
centra in eigen land over de
grens gestuurd. Vooralsnog
heeft geen Nederlandse heup
patiënt zich over een behande
ling door Robodoc beklaagd.
Volgens prof. dr. Reiner Gradin-
ger van de Klinikum rechts der
Isar in München, zijn veel Duit
se klinieken de afgelopen jaren
gestopt met het gebruik van de
robot. „Deze kwestie speelt al
jaren. Onder druk van de firma
die Robodoc verkoopt en onder
druk van de onderlinge concur
rentie gingen veel ziekenhuizen
er een jaar of zes toe over met
Robodoc te werken. Maar veel
zijn daar inmiddels mee ge
stopt. Teveel spierweefsel wordt
erbij verwoest en de sturing is
niet precies genoeg."
Volgens Bomer weet zijn kriti
sche collega niet waarover hij
praat. „Deze techniek is steeds
verder ontwikkeld. Gradinger is
nooit eens bij ons wezen kijken.
Hij heeft zijn eigeiiprotheses
en concurreert met ons. Ver
geet niet dat het in deze markt
gebruikelijk is om slecht over
de concurrentie te praten. Ove
rigens is nog geen enkele klacht
door de rechter gehonoreerd."
Volgens Bömer is Robodoc 'on
verslaanbaar' als het erom gaat
de heupprothesen vast te zet
ten. „Geen enkele prothese is
bij ons los gaan zitten." Maar
Gradinger ziet Robodoc als een
commerciële 'pr-stunt'. „Zodat
klinieken kunnen opscheppen:
kom bij ons, wij maken alles in
orde."
Beide specialisten gaan ervan
uit dat robot gestuurde opera
ties in Duitsland hoe dan ook af
zullen nemen. Gradinger: „De
meeste klinieken hebben Robo
doc alweer in de kelder gezet."
En Martin Bömer: „Het gebruik
van die innovatieve technieken
is te duur.
