Speciale klassen: blijvertjes of een trend?
SCHOOLKEUZE
Het is belangrijk dat je je goed voelt op school
Speciale klassen en
indere bijzonderheden
Voorlichtin
check
gsdagen
fist
HDC945
ZATERDAG 10 JANUARI 2OO4
ien
laventura College: Pre-university college, extra aan-
ht voor kunstzinnige en culturele vorming,
er 't Hooft Lyceum: Pre-university college, gymna-
nbrugklas, thuiswerkloze klassen (wordt uitgebreid
r alle vestigingen als proef in Rijnsburgse vestiging
:es blijkt), sectorbrede opleiding in het vmbo; je leert
niet alleen metselen maar alle bouwdisciplines,
delijk Gymnasium: Pre-university college, veel aan-
it voor internationale uitwisseling.
Vinei College: Sportklassen, kunstklassen en volgend
bij voldoende interesse een scienceklas.
star College: Pre-university college, extra aandacht
rde godsdienst.
tland College: Drama en beeldende vorming zijn eind-
nenvakken. De school besteedt veel aandacht aan in-
ationale uitwisseling. Er is een programma Versterkt
s en misschien in de toekomst ook Versterkt Duits te
en, daarnaast is er ook nog een kopklas voor anders-
en.
Schoolgemeenschap Rudolf Steiner: Onderwijs geba-
d op de antroposofische leer van Rudolf Steiner die
fasen in de ontwikkeling van een kind onderscheidt,
ins de eerste fase staat de bouw van het eigen li-
m centraal, de tweede staat in het teken van de bele-
jswereld van het kind, en tijdens de derde fase wordt
/ermogen tot abstractie, logisch nadenken en oorde-
intwikkeld. Op Vrije Scholen blijven leerlingen niet zit-
;n werken begaafde en minder begaafde leerlingen
elkaar samen.
ands Lyceum: Pre-university college, tweetalig onder-
grote nadruk op internationalisering en veel maat-
op taalgebied.
eas College: Spaans en huiswerkvrije klassen (als
f slaagt volgt uitbreiding).
hgo College: Leerlingen krijgen het hele jaar door zes-
(se cursussen, variërend van sterrenkunde tot filoso-
n Russisch. In sommige vakken is eindexamen moge-
itti College: Momenteel wordt het Fioretti-plus pro-
ima ontwikkeld dat volgend jaar gaat draaien. Het
ramma bestaat uit tien weken durende cursussen op
tzinnig of sportief gebied.
ngen College: Veel aandacht voor culturele en kunst-
ge vorming op locatie Leeuwenhorst, op de KTS-ves-
l sportklassen en op Duinzigt veel aandacht voor
ngen met leerproblemen.
ant College: De Rijnsburgse vestiging biedt bedrijfs-
nistratie ten behoeve van het midden- en kleinbe-
aan (voorheen heette dat het middenstandsdiploma),
ëgstgeestse vestiging heeft veel mogelijkheden voor
ngen met leerproblemen.
en aan den Rijn
ne Hart Lyceum: Filosofie (in de onderbouw), Conver-
Frans en Engels, extra aandacht voor levensbeschou-
ke vorming en keuzemogelijkheden in de onder-
lim College: Informatica, Spaans, filosofie, drama,
Iaanoriëntatie en levensbeschouwelijke vorming. Het
biedt de richting sport en beweging aan.
College: Tweetalig onderwijs, topsportklas, 'gewone'
(klassen, en het vmbo heeft de afdeling sport en be-
n en de nieuwe opleidingsrichting sport, dienstverle-
pn veiligheid.
ver
deli
.he
•venstaande lijst pretendeert niet volledig te zijn maar beoogt
Idelijk overzicht te geven van de verschillende mogelijkheden
|i het voortgezet onderwijs.)
n
31 je schooltypes biedt de school?
een openbare of bijzondere school?
ileine of een grote?
:en schoolgebouw of meerdere dependances?
voor omgeving ligt de school?
:n bewaakte fietsenstalling?
het met de sfeer, veiligheid, toezicht en creativiteit
jn de school gesteld?
lijn de leerprestaties?
:en veilige schoolroute?
de hoogte van het schoolgeld?
logte van de ouderbijdrage?
Ir nog overige kosten, voor excursies bijvoorbeeld?
laan leraren en leerlingen met elkaar om?
[schoolgebouw verzorgd?
fe regels worden er gehanteerd?
Itaat de school tegenover straffen?
fleer wordt een leerling geschorst?
0...„Jfordt spijbelen aangepakt?
s het beleid rond tussenuren?
raat de school om met lesuitval?
[aak komt dit voor?
tordt geweld en pesten aangepakt?
jloet de school aan de eigen geloofsovertuiging?
Kaat men om met culturele en religieuze verschillen?
fde school een brugperiode en hoelang duurt die?
ucjVorden de klassen samengesteld?
jroot zijn de klassen?
mijter klassikaal of in groepjes lesgegeven?
jq it de computer vaak gebruikt?
eren leerlingen zelfstandig te werken?
lamenhang tussen de vakken?
doet de school met het vrije deel?
6 leerwegen en sectoren zijn mogelijk op het vmbo?
Ien aparte afdeling voor leerwegondersteunend vm-
derwijs?
t vakken geeft de school naast de verplichte vakken?
fe mogelijkheden kent de school voor extra eindexa-
pkken?
jwaarwegend is de Cito-toetsuitslag voor de school?
jijn de toelatingseisen van de school?
aak krijgen leerlingen toetsen?
|aak krijgen de leerlingen een rapport?
en leerlingen blijven zitten en wanneer gebeurt dat?
Jde school een eigen leerlingvolgsysteem?
I (I ilegeleiding voor achterblijvers of dyslectische leerlin-
N 3 Vordt de overgang van basis- naar middelbaar on-
^brl5 begeteid?
r mentoren?
)0 uuiswerkbegeleiding?
enr|eeft de school snelle leerlingen te bieden?
'de school een decaan, een remedial teacher en een
[uwenspersoon?
fen er werkweken, excursies, sportdagen en school-
in georganiseerd?
jen schoolkrant?
Ien actieve leerlingenraad?
bmmuniceert de school met de ouders?
bak zijn er ouderavonden?
wanneer worden ouders ingelicht bij problemen?
unnen ouders terecht met vragen?
n actieve ouderraad?
n klachtencommissie?
de school verzekerd tegen schade die door kinde-
rdt veroorzaakt?
www.kennlsnet.nl en www.mlnocw.nl
door Marijn Kramp
Sportklassen, huiswerkvrij on
derwijs of toch maar een twee
talige opleiding? De dagen dat
scholen zich alleen maar onder
scheidden op schoolgrootte en
levensbeschouwing zijn voorbij.
Elke zichzelf respecterende on
derwijsinstelling probeert zich
zelf tegenwoordig zo goed mo
gelijk te verkopen met een uniek
aanbod aan mogelijkheden. Sa
men met het feit dat scholen
van het ministerie steeds meer
ruimte krijgen om het onderwijs
naar eigen inzicht in te vullen,
leidt dit tot grote diversiteit.
Maar zijn al die speciale klassen
en onderwijsprogramma's nu
een waardevolle aanvulling of
slechts een oppervlakkige ver
kooptruc?
G. Veerbeek, algemeen direc
teur van het Bonaventufa Col
lege, houdt het op het laatste.
„Alle respect voor de scholen
die het wel doen, maar wij heb
ben geen speciale klassen. Wer
ven is een groot goed en wij
doen ook ons best om ons af te
stoffen. Maar mijn persoonlijke
mening is dat dit soort speciale
klasjes een trend zijn. Uiteinde
lijk verdwijnen ze weer. Het Bo-
naventura College gelooft niet
in die speciale klasjesvorming.
Alle leerlingen zijn namelijk
verschillend, ze zijn niet onder
te brengen in een aantal bijzon
dere groepjes."
Het tweetalig onderwijs dat bij
voorbeeld op het Rijnlands
wordt aangeboden, vindt Veer
beek van een andere orde. Dat
is méér dan een wervingstruc
en staat bij hem in hoog aan
zien. „Daar ben ik best een
beetje jaloers op. Als zij het niet
bedacht hadden, hadden wij
het graag gedaan. Want dat
voegt echt iets toe aan het on
derwijs. Maar als het er al is*
moet je het niet gaan kopiëren.
Daarvoor is de spoeling te dun,
denk ik. En dan zit je alleen
maar in eikaars vaarwater."
Ook voor het pre-university col
lege maakt Veerbeek een uit
zondering. Dat is een verdie
pingsprogramma van de Uni
versiteit Leiden voor de meest
excellente vwo-leerlingen van
onder andere het Bonaventura
College. Veerbeek: „Daar zullen
De sportklassen en kunstklassen zijn razend populair onder leerlingen. Het levert het Da Vinei College zo'n honderd extra leerlingen per jaar
op. Foto: Mark Lamers
waarschijnlijk vier of vijf leerlin
gen per jaar aan meedoen. Zij
volgen dan in de laatste twee
jaar al allerlei vakken aan de
universiteit. De studiepunten
die ze daar mee behalen tellen
mee in hun vervolgstudie aan
de universiteit." Het mes snijdt
daarmee aan twee kanten,
meent Veerbeek. „De leerling
krijgt de verdieping die hij
wenst en de universiteit haalt
op die manier getalenteerde
studenten binnen."
Maar sportklassen of kunstklas
sen, zoals het Da Vinei College
heeft, zijn niet besteed aan
Veerbeek. Het staat te ver af van
de core business van scholen,
namelijk het onderwijs. „Dat
wil niet zeggen dat wij geen
aandacht hebben voor kunst en
sport. Integendeel. Op sportge
bied hebben wij een uitstekend
ANNE-FLEUR POLITIEK (13) zit in groep 8
van de Ds. Fortgensschool in Voorscho
ten. Met haar moeder Coby (51) praat ze
over haar schoolkeuze. Haarvader werkt
in het buitenland en 'beslist meestal ook
niet over dat soort zaken.'
Coby: Begin jij maar.
Anne-Fleur: Waarmee? O ja. Ik wil dus
naar het Adelbert College in Wassenaar.
Mijn broer zit er in de tweede klas en er
zitten ook veel vrienden van mij. Het
lijkt me een leuke school.
Coby: Ik vind het vooral belangrijk dat
ze zich goed voelt op school. De groot
ste klacht over het middelbaar onder
wijs is toch de lesurenuitval, maar die
heb je overal. Het Adelbert lijkt me een
goede keuze, maar we gaan nog wel wat
open dagen bezoeken. Uiteindelijk be
slist Anne-Fleur. Tenzij ze iets heel geks
kiest.
Anne-Fleur: Over die open dagen heb
ik al wel verhalen gehoord. Iemand
kreeg een key-chord en er lagen alle
maal koekjes. Ook vertellen ze op zo'n
dag alleen de goede dingen van hun
school. Maar als ze dat doen, dan prik
ik daar wel doorheen. Ik wil het Rijn
land nog zien. En die ene school waar
ik vorig jaar met school ben geweest.
Coby: De Groene Delta in Oegstgeest.
Dat bedoel ik dus: je moet wel iets kie
zen wat bij je toekomst past.
Anne-Fleur: Nou, dat lijkt me echt wel
leuk. Ie kon daar koken en tuinieren.
Coby: Tja, als jij dat leuk vindt Maar je
hebt het zelf altijd over iets in de ver
zorging.
Anne-Fleur: Of binnenhuisarchitect.
Coby: Het hangt ook af van welk advies
je krijgt.
Anne-Fleur: Heb ik nu havo/vwo-ad-
vies?
Coby: Nee, vmbo/havo. Maar straks
komt ook nog de Citotoets.
Anne-Fleur: O ja.
Coby: Ik vind dat het Adelbert wel een
goede, gestructureerde indruk maakt.
Anne-Fleur: Ik vind het vooral belang
rijk dat er kinderen uit mijn klas naar
toe gaan. Nee, het maakt mij niet uit of
het ver fietsen is of niet.
Broer Tim, op de achtergrond: Dat
fietsen word je toch wel zat.
Anne-Fleur: Ik wil niet naar het Vliet -
landcollege. Daar heeft mijn zus geze
ten, maar die vond het er niet echt leuk.
Niet dat ze gepest is, maar ze vond het
er toch niet leuk. Ik heb sowieso niet
zoveel zin om naar de middelbare
school te gaan. Een vriendin van mij zit
nu in de brugklas. Elke vrijdag na
school maakt ze haar huiswerk. Als ze
dat niet doet dan loopt haar schema in
de war en raakt ze in paniek. Het lijkt
me best wel druk. Al dat huiswerk.
Coby: Dat huiswerk ja.
Anne-Fleur: Ik wil het eerste jaar op
huiswerkcursus. Dan ben je tenminste
klaar als je thuiskomt.
tekst: Nienke Ledegang
foto: Mark Lamers
aanbod en aan kunst doen we
vanuit de 'Bona-traditie' altijd
al veel, maar om daar nou een
apart predikaat op te plakken,
nee. Wij zijn een goede school
met veel kwaliteit die zich on
derscheidt in begeleiding en
degelijk onderwijs. Daar hoeft
geen modieus etiket op."
F. de Zoete van het Da Vinei
College bestrijdt dat de sport
en kunstklassen slechts marke-
tingtrucs zijn. Het stelt bedui
dend meer voor. „In die klassen
wordt ontzettend veel onderno
men op kunstzinnig en sportief
gebied. Een school wordt er
daardoor voor de leerlingen een
stuk leuker op. Je merkt dat
leerlingen zelfstandiger gaan
werken en meer verantwoorde
lijkheid nemen. Zo helpen de
ouderen in de jongere klassen.
Dat vinden wij erg positief. De
school is tegenwoordig meer
van de leerlingen.
Dat het Da Vinei College daar
mee een gevoelige snaar bij de
jongeren raakt, tonen de aan
meldingen aan. Ondertussen
volgt de helft van de brugklas
sers een speciaal programma.
Netto levert het de scholenge
meenschap zeker honderd leer
lingen per jaar meer op.
En de prestaties van de klassen
op sportief en kunstzinnig ge
bied mogen er ook zijn. „Na
tuurlijk zijn er zat scholen die
ook kunstvakken geven. Maar
meedoen aan de Leidse Kunst
manifestatie en het zondagoch
tendconcert verzorgen, is toch
van een andere orde. Voor leer
lingen zijn dit soort activiteiten
heel motiverend. En laten we
daarbij de docenten niet verge
ten. Voor hen zijn die speciale
programma's ook heel leuk om
te doen en dat straalt af op de
school. Van enthousiaste do
centen moet een school het
tenslotte hebben."
De Zoete gelooft ook niet dat
dit soort extra programma's
een hype zijn die over een paar
jaar weer voorbij is. „Ik denk
juist dat steeds meer scholen
van de algemene lijn gaan af
wijken en dat er steeds meer
differentiatie komt in het on
derwijs. Met programma's die
beter aansluiten op de indivi
duele mogelijkheden en wen
sen van de leerlingen." Het Da
Vinei gaat dan ook door op die
weg. Momenteel is de school
bezig met een scienceklas op
vwo-niveau voor leerlingen die
een onderzoekende aard heb
ben en graag een oplossing
voor problemen zoeken. „We
adverteren er nog niet mee,
maar we gaan de interesse pei
len op de voorlichtingsdagen. Is
er voldoende animo, dan star
ten we het komend schooljaar
met één klas."
Het Vlietland College volgt het
voorbeeld van het Da Vinei
niet. „Voor speciale klassen
moet je ook weer extra betalen
en dat zien wij niet zitten",
meldt rector A. Hendriks. „Mijn
overtuiging is dat je moet pro
beren met de daarvoor bestem
de overheidsmiddelen alle leer
lingen zoveel mogelijk te bie
den." Dat wil overigens niet
zeggen dat de school geen ex
traatjes heeft. „We hebben geen
kunstklassen, maar bij ons kun
je wel eindexamen doen in dra
ma en beeldende vorming.
Daarnaast hebben we het pro
gramma Versterkt Frans en we
overwegen hetzelfde voor
Duits. Dit is een verdieping
voor de liefhebbers die wordt
gesubsidieerd door de ambas
sades. Ook hebben we een uit
gebreid internationaal uitwisse
lingsprogramma.
Ook het Noordwijkse Northgo
College heeft geen extra vakken
of klassen maar werkt met cur
sussen. Die duren zes weken,
legt directrice L. Jongeling uit,
en bestrijken een heel breed
spectrum. „Sterrenkunde, filo
sofie, Russisch, kunstgeschie
denis, we bieden van alles aan.
Op die manier kunnen leerlin
gen hun kennis verbreden en
zich verdiepen in onderwerpen
die zij interessant vinden. Jon
geling juicht de differentiatie
toe in het onderwijs. „Leren
mag ook echt leuk zijn. Dat is
zelfs een grote preMvant tegen
woordig blijf je je hele leven le
ren. Dus dan kun je maar beter
zorgen dat je er lol in hebt.
Jongeling gelooft niet dat de di
versiteit in het huidige onder
wijsaanbod slechts een hype is.
„Natuurlijk gaat alles in golfbe
wegingen. Maar mensen die
verwachten dat dit weer weg
ebt, vergeten de invloed van de
moderne technologie. Jongeren
gaan door de computer en het
internet wezenlijk anders met
informatie om. Daar moet je
het leerproces op aanpassen.
Bovendien biedt de nieuwe
technologie de mogelijkheid
om heel flexibele en gedifferen
tieerde lesprogramma's aan te
bieden. Je kunt het onderwijs
nu eindelijk beter toespitsen op
al die verschillende leerlingen.
Hoe lang hebben we daar niet
van gedroomd?"
