'Lucky Jeans' kan nog jaren mee
KUNST CULTUUR
Tieneridool in een rode stippeljurk
Nederlandse musea meer dan tevreden over 2003
3 Musketiers: na RotterdamI
nu Duitsland en dan Amerift
Klein Duimpje sli>
pact met de reus?
Miljoen bezoekers v<j[
derde Lord of the Rb»
Kim-Lian-videoclip in Leidse Schouwburg
Feest der herkenning morgenavond in Leidse Schouwburg
het Fotomuseum.
Vorige week werd al bekend dat
de zes Leidse musea samen met
625.000 belangstellenden 7 pro
cent meer geïnteresseerden
hebben getrokken dan in het
jaar ervoor. 'Dino Argentmo' in
Naturalis was de grootste pu
bliekstrekker.
Het altijd vooral door buiten
landers goed bezochte Van
Goghmuseum in Amsterdam
trok in het Van Goghjaar 1,3
miljoen bezoekers, iets minder
dan in 2002 toen de expositie
'Van Gogh Gauguin' de
grootste knaller uit de geschie
denis van het museum werd.
Het Kröller-Müller Museum in
Otterlo trok meer bezoekers
dan ooit in het 65-jarig bestaan.
Ruim 400.000 mensen kwamen
kijken naar de tentoonstelling
Vincent en Helene', ook in het
kader van het Van Goghjaar.
Het Rijksmuseum in Amster
dam kreeg 825.000 mensen
over de vloer. Dat is minder
dan in 2002 toen er meer dan
een miljoen bezoekers waren,
maar afgelopen voorjaar moest
het museum de deuren enige
tijd sluiten in verband met de
vondst van asbest.
Het Groninger Museum scoor
de met 'Fatale Vrouwen', ge
opend door lichtend voorbeeld
Joan Collins, en kreeg in totaal
235.000 mensen te venverken.
Dat was beduidend minder dan
vorig jaar. Niettemin is 'Fatale
Vrouwen' het grootste succes
van het museum tot nu toe, op
de tentoonstelling van Ilja Rep-
in in 2002 na. Repin hielp het
museum toen aan een bezoe
kersaantal van 345.000.
In Rotterdam beroept de
Kunsthal zich erop de best be
zochte kunsttempel in de ha
venstad te zijn. Vorig jaar kreeg
het 190.000 bezoekers. Het al
oude impressionisme met de
tentoonstelling 'Miracle de la
couleur' bracht alleen al 77.000
man op de been. Maar liefst
20.000 schoolkinderen bezoch
ten de expositie over de Zwart-
voet-indianen. Boijmans van
Beuningen in dezelfde stad trok
bijna de helft meer bezoekers
dan het jaar daarvoor, maar dat
is vooral te danken aan de her
opening na een grootscheepse
verbouwing in mei. Afgelopen
jaar kwamen er in totaal
165.000 kunstliefhebbers.
Het Centraal Museum in
Utrecht kon zich verheugen in
de belangstelling van 106.500
d
man. De tentoonstelling
en Praal van de Paus; Ir1
uit het Vaticaan' in hen,
um Catharijneconveir
kans om kostbare voor
uit de pauselijke schatkfe
bewonderen, bracht he?1
kersaantal van dit mus^1
meer dan 60.000.
Het Van Abbemuseumh'
hoven kreeg 160.000 P
Het Teylers Museum i
lem boekte ook nog een 0
je. Hoewel het door botf?
teiten in de buurt sle!
bereiken is dan ooit, trdf'
procent meer mensen iï
het het jaar af met ruiiP,
verkochte kaartjes. P
-L IWJ
jeugdtheater recensie
Paulien Koopmans
Voorstelling: 'Klein Duimpje'. Tekst en
regie: Hakim TraJdia. Spel: Hakim Traïdia
en Djamel Bara. Gezien: 4/1, Leidse
Schouwburg, Leiden.
In sprookjes zijn helden hun
belagers vaak te slim af. In
'Hans en Grietje' steekt Hans
een miezerig stokje door de tra
lies als de heks zijn vinger wil
voelen. Sneeuwwitje wachtte
met ontwaken tot het moment
dat er een interessante prins
langskomt. En Klein Duimpje
steelt de handige zevenmijls
laarzen van de reus om hem
daarmee in één klap te degra
deren tot een tweederangs zon
dagswandelaar.
Hakim Traïdia - behalve van
het het theater ook bekend van
Sesamstraat - breekt met deze
heldentraditie in zijn variant
van 'Kleine Duimpje'. In deze
voorstelling laat hij het kleine
ventje een pact sluiten met de
reus. Ze worden vrienden, na
dat Klein Duimpje heeft ont
dekt dat de reus en hij iets met
elkaar gemeen hebben. De reus
blijkt net als hijzelf vroeger te
zijn gepest vanwege zijn lengte.
Al klinkt het raar: voor reuzen is
hij een klein exemplaar. Zijn
koosnaampje luidt ook niet
voor niets 'Rozijntje'.
Zonder het originele sprookje
W
;rt
van Grimm is dezékl
Duimpje' moeilijk te bfia
Hakim schetst in een pj
lijnen het verhaal. Maal
al ruziet hij er vrolijk ojj|
Djamel Bara, die onder
rol van oudere broer,
en reus speelt. Verder n
vooral korte toespeling^!
bekende elementen uiten
haal. Zo flitsen de kie#e
tjes en de broodkruimel
bos slechts kort voorbijjt I
Kinderen en ouders uit»u'
bliek doen volop me£e
verhaal. Hakim laat z#n
zes broers en zusjes vile
Duimpje in vrolijke gaen
over het toneel loper#*
dét al maakt van de voqidi
een succes. Ook krijgtlrt'
bliek de schrik van zijn |e.
de reus komt opdravend
diep dreunende voetPn
Het lijkt niet veel goeds! h
ven als hij de geur opsiiw
de kinderen in de zaal. de
Maar deze angst is oiw
Hakim heeft Klein
kennis laten maken e|j
vaardigheden die een
deze moderne maatj$(
nodig heeft. Nadat hij
van zijn blindheid heeffüj
geeft Klein Duimpje Ifldi
lesje in de Nederlandsege
cultuur: Voor wat, hofir
En zo wordt deze Kletfek
pje het levende bewijs jor
ook komt zonder help
toeren. En als dank krijpg
zevenmijlslaarzen gevats,
deau. en
Ma
Amsterdam/ANP - 'The Return
of the King', de derde film in de
trilogie van 'Lord of the Rings',
heeft in Nederland al een mil
joen bezoekers getrokken. Het
kostte de film achttien draaida
gen om dat aantal te bereiken,
zes dagen minder dan 'The'
Two Towers' uit 2002. De eerste
film, 'The Fellowship of the
Ring' uit 2001, deed er zelfs drie
weken langer over om een mil
joen bezoekers te trekken.
Meer dan een kwart va"g°
zoekers zag de film rrlva
Daarmee zette de ff S1
nieuw record: nog noopdf
gingen zoveel menserfor
weekeinde naar dezelfoc
Eerder al brak 'The
the King' het record vft/
bezochte eerste draaid^be
De film is wereldwijd d Ja
succes: in drie weken
film die 100 miljoen do?s
te, het vijfvoudige op. 'be
hti
door Peter Ouwerkerk
Rotterdam - De eerste van de,
pakweg veertig veeltonners zijn
inmiddels in Duitsland gearri
veerd. De decors van de '3
Musketiers' werden afgebroken
zodra afgelopen zondag het mi
nutenlange slotapplaus in het
Nieuwe Luxor was weggestor
ven. De bruggen, karren, ka
nonnen en het schip worden
deze week met de honderden
kostuumdozen opgeslagen, in
afwachting van de Berlijnse
avonturen van d'Artagnan en
Constance. Na 291 keer is er in
Rotterdam definitief een streep
onder de Musketiers gezet.
Er drijft een dubbel gevoel door
producent Joop van den Ende
en directeur Rob Wiegman van
het Luxor theater. In de rech-
terloge kijken ze neer op de
drukke bedrijvigheid op het to
neel: alles wat aan de Muske
tiers herinnert moet in hoog
tempo verwijderd, alles moet in
oude staat worden terugge
bracht. Alles. Vrijdagochtend
staat Het Groot Niet Te Vermij
den voor de deur.
De twee weten dat het voor
goed 'over' is met de Neder
landse episode van de '3 Mus
ketiers'. Artistiek mocht het
chef d'oeuvre van Van den En-
de bepaald niet elke toets der
kritiek hebben doorstaan, com
mercieel was het een succes.
„Het publiek heeft de Muske
tiers omarmd", hoorde Van den
Ende ook in deze allerlaatste
voorstelling terug. Het applaus,
de open doekjes, de fankicks -
een continue 'Waterval'. Het
hele weekend stonden er tien
tallen fans voor de artiestenin
gang voor een laatste contact.
Het gevoel bij zo'n 'demière'?
Van den Ende is dolblij met het
publieksucces. Maar: „Het is
ook een soort zelfmoordgevoel.
Een theaterproducent die een
productie moet stoppen, terwijl
hij weet dat er nog twee- tot
driehonderdduizend kaarten
hadden kunnen worden ver
kocht... Willen doorspelen,
maar niet meer kunnen door
spelen - dat is raar, hoor."
Eerst kwamen Rotterdam en de
regio; hete zomer of niet. Daar
na, toen bekend werd van de
verlenging, stapte 'heel' musi-
calminnend Nederland in bus
of trein. Rob Wiegman: „Drie
maanden verlengen was het
maximaal haalbare; een beetje
van het programma omgooien
naar het oude Luxor kon nog
net. Maar je kunt niet blijven
opschuiven voor de '3 Muske
tiers'."
Van den Ende was vanaf de
conceptie betrokken bij de '3
Musketiers'. Hij week geen se
conde van het script, de mu
ziek, de casting, de belichting,
het decor, het geluid, de effec
ten, de kostuums. Het moest
'zijn' meesterstuk worden. Wat
destijds met 'Cyrano' niet was
geluld, moest met de Muske
tiers wel loskomen: internatio
nale erkenning.
Maar de kritieken waren niet
mals. Er was veel moois te zien,
afgewerkt tot in de perfectie,
geen van de bezoekers die zich
tekort voelde gedaan, maar me
nig beroepsWjker zag ook te
kortkomingen en feilen. Te veel
van het goede is ook niet goed,
en in het verhaal waren geen
duidelijke keuzes gemaakt.
Van den Ende is het niet eens
met degenen die vonden dat de
overdaad schaadde. „Integen
deel: ik vind zelf dat er nog te
weinig gebeurde. Ik vind bij
voorbeeld dat er te weinig de
cors in zitten. Wij hebjnt
stilistisch willen werkeij rj
men het in Nederlandj.ja
te gek vindt. Maar iki^n
daar in Amerika fe y<
wordt gekeken: hoe m&rtr
takel hoe beter. Zo'n ^ai
'Parijs', die gaan we zfo j
groter maken, nog stevjft i
Weden." pv
„We gaan met de Nedsei
ervaring een aangepas^fdt
versie neerzetten. Er wj
aantal scènes geschrapt
teksten worden ingekoitai
twee liedjes verdwijnei"
men vijf nieuwe liedje|||j
totaal wordt tien minif
ter." Um
Nederland was de ftta;
wordt gezegd. Van d(ais
kent de kritiek, maarie Vf
„In Amerika, waar altij^dt
producties worden gen0O;
je eerst 'out of town'. Ep^j
maanden Boston, dri^ve
den Chicago, nog tweftsh
den repeteren en dan |oUtj
York in. Dan kom je pfoin
definitieve versie. Waajen
dat hier niet mogen? H ac]
voorstelling nu een keflbez
elf gezien. En ik zit er sjsej
tistiek creatief naar
Ook bij de laatste weer.
anders, wat kan bet| j
credo: alles kan beter!'®'
ook." i i
De recette van de '3 mJ
is voor Rotterdamse b^NE|
astronomisch: bijna 25eria
euro. Of Joop van denjQp
al is uitgekomen'? Ifozc
„Nee, de show is nog^nv
rugbetaald. Dan ha<^ ja;
hier twee jaar moet6r
Dat moet in DuitslanLc
ren. Maar dat is het Ltrc
van mijn bedrijf: ikjnds
meerdere landen we£cjL
Duitsland wacht Amer|
B2k op een foto uit 2002.
Foto: AP/Jim Cooper
Jongensgroep
B2k uit elkaar
new york - De Amerikaanse
rijswijk/anp - Veel Nederland
se musea zijn dik tevreden over
2003. Vooral de Haagse ge
meentemusea hebben reden
tot juichen: het Gemeentemu
seum, het nieuwe museum
voor actuele kunst GEM, het
Fotomuseum en het voormali
ge paleis aan het Voorhout (Es-
cher in het Paleis) trokken geza
menlijk 34 procent meer bezoe
kers dan vorig jaar.
In totaal kwamen 387.000 be
zoekers naar de Haagse kunst
tempels. Uitschieters waren de
tentoonstellingen van werk van
Emil Nolde en van Botero in
het Gemeentemuseum en het
werk van Emmy Andriesse in
Jongengroep B2k is uit elkaar.
De tieners scoorden afgelopen
jaar een aantal hits. In Neder
land stonden ze in de hitparade
met 'Bump, bump, bump'. On
enigheid over de toekomst van
B2k heeft de groepsleden uit
eengedreven.
Ton Koopman
geeft college
leiden - Ton Koopman geeft
vanaf deze maand een college
reeks over oude muziek. Ter
sprake komen met name de
cantates van Bach alsmede mu
ziekinstrumenten in de beel
dende kunst. De bijeenkomsten
zijn op 12 en 19 januari en op
14 en 28 mei in zaal 235 van het
Centraal Faciliteitengebouw
aan de Cleveringaplaats in Lei
den en op 20 en 21 januari, 19
februari, 5 en 26 maart22 en
23 april en 17, 24 en 25 mei in
Bussum. Info: www.
kunstenwetenschappen.nl.
Gedichten in
Dorpskerk
leiden - De Openbare Biblio
theek Voorschoten nodigt lief
hebbers van poëzie uit om op
de Landelijke Gedichtendag,
donderdag 29 januari, hun lie
velingsgedicht voor te lezen in
de Dorpskerk. De gedichten
mogen moeilijk of gemakkelijk
zijn, in het Nederlands of in een
andere taal. Ook eigen pennen
vruchten mogen worden voor
gedragen. Aanmelden kan via
een inschrijfformulier dat ver
krijgbaar is bij de bibliotheek
aan de Wijngaardenlaan 4. De
bibliotheek wil de gekozen ge
dichten uiterlijk 15 januari in
haar bezit hebben.
Zanger dood
bij aardbeving
den haag - De vier concerten
die de Iraanse zanger Iraj Bas-
tami en zijn ensemble in febru
ari in Nederland zouden geven,
gaan niet door. De zanger is
omgekomen bij de aardbeving
in de Iraanse stad Bam. Basta-
mi zou tussen 13 en 20 februari
optreden in Den Haag, Utrecht,
Rotterdam en Amsterdam. Bas-
tami was geboren en opge
groeid in Bam. Hij was bekend
door zijn traditioneel Perzisch
repertoire. Bastami is 34 jaar
geworden.
door Theo de With
leiden - „Houd je het allemaal
nog vol, meid?" Het is niet ge
bruikelijk dat vanaf de eerste rij
in de Leidse Schouwburg zo'n
bezorgde vraag wordt gesteld
aan de artiest op het podium.
Vandaag mag het. Alles is an
ders. Op het podium wordt
druk heen en weer gerend. De
zaal is nagenoeg leeg. In het
brandpunt van de belangstel
ling staat Kim-Lian van der
Meij. Zij neemt in de schouw
burg de videoclip op bij haar
nieuwe single die eind januari
verschijnt.
De 23-jarige Kim-Lian, die zich
gewoonlijk zonder haar achter
naam presenteert, is een tiener
idool. Ze zingt, acteert en pre
senteert. Als actrice is ze onder
meer te zien in de tv-soap 'Cos
ta' en in de musical 'Kunt u mij
de weg naar Hameien vertel
len'. Elke zondagochtend weet
ze zo'n beetje alle kinderen van
de basisschoolleeftijd aan de
buis te kluisteren met de Fox
Kids Top 20. Ze presenteert dan
de populaire clips van onder
meer Chipz, voormalige Idols-
kandidaten en van zichzelf. Af
gelopen zondag kondigde ze
aan dat haar eigen single 'Teen
age Superstar' nummer één
stond in het jaaroverzicht van
de Fox Kids Top 20. Tijd dus
voor een opvolger. Wederom
een pakkend popdeuntje waar
bij gisteren in de Leidse
Schouwburg een passend film
pje werd gemaakt.
Achter het rode gordijn klinkt
gegil en gejoel. Dan gaat het
doek open en barst de muziek
los. Kim-Lian staat in het mid
den, in een rode stippeljurk.
Om haar heen zes danseressen
Kim-Lian (midden) danst over het podium van de schouwburg, waar ze de videoclip bij haar nieuwe single opnam. Foto: Henk Bouwman
in identieke jurken, maar uitge
voerd in geel of groen. Ze voe
ren de ingestudeerde choreo
grafie uit. Regisseur Peter van
Eyndt is echter niet snel tevre
den. Hij laat de scène diverse
keren overdoen. „Kim, je kijkt
nog te nors. Je staat op het
plein van een highschool en
moet één en al vrolijkheid uit
stralen." De Haarlemse zange
res is een goedgehumeurde
spring in het veld, die onver
moeibaar alle aanwijzingen van
de regisseur opvolgt.
Peter van Eyndt maakte ook de
succesvolle clip bij haar de
buutsingle. Daarvoor werd vo
rig jaar gefilmd in een Duits
pretpark. Nu blijft de filmploeg
dichter bij huis. Directeur Bart
van Mossel van de Leidse
Schouwburg weet niet precies
waarom zijn theater is uitverko
ren als filmlocatie. „Kim-Lian
heeft hier onlangs een paar
voorstellingen van 'Hameien'
gespeeld en dat waren erg ge
zellige dagen. Misschien is dat
de reden."
Tijd om de vraag aan Kim-Lian
van der Meij zelf voor te leggen
is er niet, want er moet doorge
werkt worden. De pauze wordt
gebruikt om de make-up bij te
werken. Uitgedost in de jaren
vijftig-stijl, petticoat en een
stippeljurk met brede ceintuur,
grapt Kim-Lian: „Eigenlijk zou
hier zo'n luchtrooster op de
grond moeten liggen. Dan zou
ik Marilyn Monroe na kunnen
doen." Met haar knalrode,
rechtopstaande haar is ze een
wel zeer eigentijdse uitvoering.
De opnamen kunnen weer be
ginnen. 'Hey boy', barst de mu
ziek opnieuw los. Het dansje
wordt uitgevoerd alsof het voor
het eerst is. „Volgens mij ging ie
nu wel helemaal gelijk hè",
roept Kim-Lian naar boven. Op
het eerste balkon zit de choreo
graaf. Ze krijgt een opgestoken
duim als antwoord. Op naar de
volgende scène.
door Henk Waninge
leiden - De formule is onverslijt
baar. Al dertien jaar is de 'specta
culaire song en dance show' een
tophit in de theaters, de vele ne
gatieve recensies ten spijt. De
dertiende aflevering van Jeans,
morgenavond te zien in de Leid
se Schouwburg, heet treffend
'Lucky Numbers'.
Eén van de zangers is Ivar Cos-
tenoble. Hij maakt voor het
derde jaar achtereen deel uit
van de cast. „Het is topsport,
twee uur lang zingen, soms
achtstemmig, dansen en acte
ren. Ga er maar aanstaan. En
tussendoor verkleden, niet zel
den twaalf keer op een avond.
Timing is erg belangrijk. Soms
heb je maar vijf seconden om
iets te drinken, je haar goed te
doen of een pruik op te zetten,
het programma mag nergens
inzakken. Da's krap, zo was ik
bij de vorige show iets te laat en
in mijn haast om bij de micro
foon te komen ging ik onderuit.
Krimpend van de pijn heb ik
het programma afgemaakt."
Costenoble grimlacht bij de
herinnering. Ach ja, vallen en
opstaan komt ook bij topsport
voor."
Per seizoen worden zo'n 130
voorstellingen gegeven. Diverse
genres, rock roll, soul, balla
ds, Nederlandstalig, etcetera,
komen aan bod in de 'greatest
hits show1, alles besprenkeld
met een flinke middle-of-the-
road-saus. Vorig seizoen mocht
Costenoble zich uitleven in een
schlagerblok. „Ik kwam op als
Heino, compleet met zonnebril
en robot-achtige bewegingen.
Het publiek lag dubbel."
Ook voor het Smurfenlied ge
neert Jeans zich niet. „Je ziet de
mensen genieten. Soms hele fa
milies, die anders nooit naar
het theater gaan. Het is het
feest der herkenning. Ze zingen
mee, dansen in het gangpad,
doen de polonaise. Wat wil je
nog meer?"
Lyrische, juichende kritieken
misschien? Die zijn er wel eens
geweest, maar de gezaghebben
de media moeten niet veel van
'Jeans' hebben. Costenoble: „Ik
snap het wel, geen verhaal, elk
jaar hetzelfde concept, dat be
antwoordt niet aan hoge cultu
rele maatstaven. In de grote
steden slaan we ook niet aan,
maar in de provincie loopt het
als een trein, in sommige thea
ters komen we al voor de zesde
maal."
'Jeans' is het geesteskind van
Dick van den Ende (geen fami
lie van). Ooit werd 'Jeans' als
opstapje beschouwd voor het
'grote werk' - zo doorliepen on
der meer Lenette van Dongen,
Tony Neef, Antje Monteiro en
Bastiaan Ragas 'de school' -
maar volgens Costenoble is dit
beeld achterhaald. Tegenwoor
dig is een omgekeerd proces
aan de gang, bij audities mel
den zich talenten, die in musi
cals speelden of anderzins
bühne-ervaring hebben opge
daan.
„Het lijkt mooi, een rol in een
musical, maar doorgaans bete
kent dat weinig speeltijd, met
een bescheiden plaats ergens
achter op het toneel. Bij 'Jeans'
is iedereen even belangrijk. Er
zijn geen sterren, het aantal soli
van de vocalisten is gelijkelijk
verdeeld", zegt Ivar Costenoble.
„Kijk", zegt de zanger, terwijl
hij naar Dick van den Ende
wijst, hij zit nu met een aardap
pelschilmesje een box te repe-
raren. Dat zien we de 'grote'
Van den Ende inderdaad niet
zo gauw doen. Die heeft daar
zijn mensen voor."
'Jeans' is nu aan haar dertiende
aflevering toe. Bijgelovig zijn de
dames en heren niet. Ze heb
ben de voorstelling zelfs 'Lucky
Numbers' genoemd. Er wordt
onder meer een duik in het te
levisie-verleden genomen en
een uitstapje gemaakt naar
Frankrijk. Het concept kan nog
jaren mee, want, zegt Costen
oble: „Het repertoire is onuit
puttelijk."
'Lucky Numbers'. Te zien:
woensdag 7 januari in de Leid
se Schouwburg.
Bij 'Jeans' is iedereen even belangrijk. Er zijn geen sterren. Publiciteitsfoto: Wim Kluvers
