'Horeca moet meer
gaan samenwerken'
ECONOMIE
Gratis pc met verplichte reclame
Verkooptijd woningen kunstmatig verkort
Het loon van 2004: werknemer voelt zich uitgeknepen
5Kamermeisjes Amsterdam
werken onder minimumloon
Bedrijfschap geeft toekomstvisie bij vakbeurs
Een gezond 2004
Wanhopige oprichter van Parmalat
doet eigen bezittingen in aanbieding
eance dreigt
r Sobelair
i - De Belgische charter-
ihappij Sobelair vraagt
ig vrijwel zeker uitstel
aling aan. Het noodlij -
bedrijf, dat ooit behoor-
[e failliete nationale
artmaatschappij van
iabena, heeft nog altijd
nodige 10 miljoen euro
uw kapitaal gevonden
unnen overleven. Veel
anders reizen via Brussel
jelair naar hun vakan-
•mming. Zowel de
e commerciële omroep
het radionieuws van de
:e zender VRT meldde
ivond op grond van
bronnen dat Sobelair
it op een surseance,
zouden in eerste in-
alle 450 werknemers
ontslagen.
Pelt neemt
ia Vlees over
ietsluis - Van Pelt Vlees
iet failliete Verba Vlees
rpenzeel over. Van de
rknemers kunnen er 75
ar de nieuwe eigenaar,
t Vlees verkoopt vooral
pakt vlees. De nieuwe
iade levert volgens Van
es aanzienlijke schaal-
en op, onder meer door
te kopen. „Daarnaast
ze overname tot verbre-
a ons assortiment en
;en wij onze marktposi-
lus directeur Van Pelt.
lees was vooral sterk in
lakken en leveren van
or supermarkten. Deze
iten worden samenge-
ïet Van Pelt Vlees, waar
>rdt uitgebeend, verpakt
erd aan supermarkten,
en andere afnemers.
land rekent
rerk in Irak
- De Duitse regering
it dat halverwege dit
eind komt aan de boy-
Duitse bedrijven bij de
ibouw van Irak. Het
ledrijfsleven kan reke-
opdrachten zodra een
overgangsregering is ge-
:rd, aldus minister Cle-
n economische zaken
ant Welt am Sonntag.
Franse en Russische be-
vvorden nu uitgesloten
/erdelen van Iraakse op-
n, omdat hun regerin-
hebben verzet tegen
rikaanse inval in Irak.
ie industrie denkt
Irak een belangrijke rol
en spelen als onderaan-
maandag 5 januari 2oo4
re verkoop
's Frankrijk
De verkoop van nieuwe
mauto's in Frankrijk is
met 6,3 procent afgeno-
It2,01 miljoen stuks. Het
I tweede jaar op rij met
Ergaande lijn. In 2002
jier 2,15 miljoen wagens
it en in 2001 meer dan
ljoen. Uit cijfers van de
hg van Franse autofa-
m (CCFA) blijkt dat de
iteit van dieselauto's
ieien. Verder kwam het
ideel van Franse mer-
t het eerst in drie jaar
iO procent. Het zakte van
)cent in 2002 tot 59,6
tin 2003. De verkoop
concern PSA, met de
Peugeot en Citroen,
'orig jaar met 9,6 pro-
jat lag vooral aan Peu-
inault wist de afname
'erkoop beperkt te hou-
5,8 procent.
den haag/gpd - Makelaars die
zijn aangesloten bij de Neder
landse Vereniging van Make
laars (NVM) halen vaak huizen
korte tijd van de markt om ze
daarna opnieuw aan te bieden.
Zo wordt kunstmatig de tijd dat
een woning te koop staat ver
kort. Makelaars en hun op
drachtgevers willen daarmee
voorkomen dat een huis in
waarde daalt doordat het lang
te koop staat. Het manipuleren
van het huizenaanbod door
NVM-makelaars, die gezamen
lijk het grootste deel van de
markt in handen hebben, blijkt
uit een inventarisatie van NRC
Handelsblad. Er is daarbij geke
ken naar 113.000 huizen die in
het vierde kwartaal van 2003
werden aangeboden. Het tijde
lijk van de markt halen van een
woning gebeurde in die periode
ruim 2700 keer. De truc werd in
het hele land toegepast. NVM-
secretaris Cremers bevestigt die
praktijk. Hij vindt dat geen
sprake is van manipulatie, maar
van de werking van een vrije
markt. De meest recente cijfers
die de NVM heeft gepubliceerd,
betreffen het derde kwartaal
van 2003. Daaruit bleek dat een
woning gemiddeld 73 dagen te
koop stond, veertien procent
langer dan het kwartaal ervoor.
Het is niet duidelijk hoeveel da
gen daarbij opgeteld moeten
worden, als het effect wordt
meegerekend van het tijdelijk
van de markt halen van een wo
ning. Op de woningmarkt geldt
het als een algemene wijsheid
dat huizen die erg lang te koop
staan, hun aantrekkelijkheid
verliezen. Uit het onderzoek
van NRC Handelsblad blijkt dat
in een op de tien gevallen een
huis uiteindelijk een lagere ver
koopprijs kreeg als het niet
goed verkoopbaar bleek. Bij du
re huizen ging het om prijsver
lagingen van 10 procent, bij
huizen tussen 100.000 en
200.000 euro ging de prijs met
4,5 procent omlaag.
De NVM heeft eerder kritiek ge
uit op makelaars die actief zijn
op de Amsterdamse onroerend
goedmarkt. Daar bleek het tij
delijk uit de markt nemen van
woningen al langer praktijk.
NVM-voorzitter Smit verklaarde
dat vorig jaar uit het feit dat de
Amsterdamse markt sterker
dan elders was 'opgeblazen'.
Volgens Smit was de werkelijke
tijd dat huizen in Amsterdam te
koop stonden 10 procent hoger
dan uit de NVM-cijfers bleek.
Hij ontkende toen dat er elders
ook huizen tijdelijk uit de ver
koop werden genomen. Nu
blijkt dat het overal in het land
gebeurt, is de conclusie ge
rechtvaardigd dat de prijzen op
de woningmarkt steeds meer
onder druk komen te staan.
Makelaars wijzen erop dat er
absoluut geen landelijke wo
ningmarkt bestaat. Er kunnen
lokaal grote afwijkingen zijn
van landelijk gemeten gemid
delden.
amsterdam/anp - Ongeveer
honderd Amsterdamse schoon
maaksters en kamermeisjes van
schoonmaakbedrijf EW Dien-
stengroep krijgen minder sala
ris dan het wettelijke mini
mumloon, aldus FNV Bondge
noten. De vakbond eist een on
derzoek van de Arbeidsinspec
tie naar de onderbetaling. Het
bedrijf ontkent de beschuldi
ging. De schoonmaaksters en
kamermeisjes werken bij ver
schillende hotels in Amster
dam, onder andere bij het Mar
riott, zei bestuurder H. Wester
hof van FNV Bondgenoten. Vol
gens de vakbond krijgen de
werknemers minder uren be
taald dan zij in werkelijkheid
werken. Hierdoor komt hun
loon onder het wettelijke mini
mum terecht. EW Diensten-
groep huurt de schoonmaak
sters en kamermeisjes volgens
FNV Bondgenoten in bij Rijn
land Uitzendbureau in Arnhem
en TempoTeam in Diemen. „Ik
neem aan dat er in een aantal
gevallen wel iets klopt van wat
FNV Bondgenoten zegt", aldus
de directie.
HEiJNiNGEN - De vrachtwagens rijden af en aan bij glasrecycling Maltha in Heijningen. Sinds vrijdag is men daar druk bezig om de enorme
hoeveelheid flessen van afgelopen feestdagen te verwerken. Foto: ANP/Robin Utrecht
amsterdam/anp - Horecabedrij
ven moeten meer samenwerken
om het hoofd boven water te
houden, vindt het bedrijfschap
Horeca en Catering. De laatste
jaren is een duidelijk een trend
van schaalvergroting in de hore
ca te zien. Om te overleven ko
pen kleine ondernemers vaker
gezamenlijk producten in, boe
ken tezamen een artiest voor
hun podia en stemmen hun mar
keting op elkaar af.
„Door de slechte economische
ontwikkelingen worden kleine
re ondernemers nog sterker bij
elkaar gedreven. Ondernemers
die het nu alleen gaan proberen
met een café of restaurant, red
den het vaak niet meer", aldus
W. Waninge van het bedrijf
schap. De jaarlijkse vakbeurs
Horecava wordt vandaag ge
opend in de Amsterdamse RAI.
Daar presenteert het bedrijf
schap de laatste ontwikkelingen
in de sector.
Het afgelopen jaar hebben ho
tels, restaurants, cafetaria's en
cafés volgens het bedrijfschap 2
procent minder omzet gedraaid
in vergelijking met 2002. Gecor
rigeerd voor prijsverhogingen
blijken de bestedingen in de
horeca te zijn teruggelopen met
ruim 4 procent.
Ook in 2004 zullen consumen
ten minder vaak buiten de deur
eten of een drankje drinken.
„De gestegen pensioen- en
ziektekostenpremies werken
ook door in de uitgaven in het
café en het restaurant", stelt
Waninge. De omzet zal dit jaar
wel 1,5 procent stijgen, maar
deze groei is volledig toe te
schrijven aan de verwachte
prijsverhoging van 2 procent.
De klandizie loopt 0,5 procent
terug.
„Mede onder druk van interna
tionale ketenvorming en
machtsconcentraties bij toele
veranciers is het verstandig om
nu meer samen te werken",
meent Waninge. Zo zouden ca
fetaria's hun inkoopkosten met
0,5 tot 1,5 procent kunnen ver
lagen door zich als een collec
tief te presenteren naar een le
verancier. Bij samenwerkende
restaurants kunnen de inkoop-
kosten wel 3 procent lager uit
vallen dan bij collega's die al
leen staan tegenover hun leve
rancier.
Brancheorganisatie Koninklijk
Horeca Nederland (KHN) pleit
in de eindejaarsuitgave van zijn
maandblad ook voor samen
werking. Directeur Claes waar
schuwt zijn leden dat hen an
ders hetzelfde lot wacht als de
aloude groenteboer of melk
man. „Grote ketens komen en
nemen kleine over of schuiven
ze aan de kant. In de horeca is
dat niet nodig, maar dan moe
ten de ondernemers wel open
staan voor samenwerking."
ster Oekraïne
ut ontslag
e Oekraïense minister
nomische zaken, Cho-
>kii, heeft ontslag geno-
een open brief die het
eau Interfax verspreid-
ïuldigt de minister de
bewindslieden ervan
werken onmogelijk te
Van de elf onderminis-
hij wilde aanstellen,
er maar vijf de goed-
van het kabinet gekre-
[gens Chorosjkovskii
iet economisch beleid
ien gedomineerd door
isterie van financiën,
kovskii is tegenstander
vrijhandelsverdrag dat
fee vorig najaar sloot met
Kazachstan en Wit-
9 te duur
r klein bedrijf
dam - Kleine bedrijven
werknemers in de WAO
te veel premie voor de-
ikering. Volgens de
moet de uitvoerder van
het Uitvoeringsinsti-
Jrknemersverzekeringen
de bedrijven minder
i berekenen dan de on-
ïing met mensen in de
Ie rechter vindt namelijk
[egel die ervoor zorgde
ie bedrijven met
:s meer premie moesten
verkeerd is afgeschaft,
irig jaar tekenden daar-
- jer dan 30.000 kleine be-
3 I protest aan tegen het
rome/afp-rtr-anp - De oprich
ter van het Italiaanse voedings
concern Parmalat, Calisto Tan-
zi, lijkt de wanhoop nabij. In
een poging om zijn bezoedelde
imago op te poetsen heeft hij
dit weekeinde vanuit de gevan
genis een deel van zijn bezittin
gen aangeboden om de financi
ële problemen bij Parmalat te
verlichten. Het zou daarbij gaan
om twee boten, enkele activa in
reisonderneming Parmatour en
zijn inmiddels waardeloos ge
worden meerderheidsbelang in
Parmalat Finanziaria, dat Par
malat indirect controleert. Tan-
zi zit gevangen in Milaan we
gens zijn aandeel in het financi
ële schandaal bij Parmalat. Er is
voor miljarden euro's in de
boekhouding zoekgeraakt. Tan-
zi heeft zelf al toegegeven hon
derden miljoenen te hebben
weggesluisd, maar niet voor ei
gen gebruik. Het aanbod van
Tanzi om afstand te doen van
zijn bezittingen zou gelijk zijn
weggewuifd door de huidige
puinruimer bij Parmalat, Enrico
Bondi.
Volgens Italiaanse media heeft
Bondi Tanzi duidelijk gemaakt
dat hij genoeg heeft van de loze
gebaren. „Miljarden euro's zijn
zoek. Het is tijd om één vraag te
beantwoorden: Waar is het
geld?" Volgende week wordt de
dochter van Tanzi verhoord. Zij
moet meer duidelijk maken
over de gang van zaken bij Par
matour. Calisto Tanzi heeft eer
der aangegeven dat 500 miljoen
euro aan Parmalat is onttrok
ken om de reisonderneming
overeind te houden. Voor de
Italiaanse pers is het boek
houdschandaal bij Parmalat
smullen geblazen. Tot in detail
wordt de detentie van Tanzi be
schreven. Hij blijkt in een van
de luxere gedeelten te zitten
van de beruchte gevangenis
San Vïttore. Inmiddels is ook de
Amerikaanse beurswaakhond
SEC in navolging van de Itali
aanse justitie een onderzoek
begonnen naar het financiële
schandaal bij Parmalat. Het on
derzoek richt zich op de rol van
de Amerikaanse banken, die
veel obligatieleningen van het
Italiaanse zuivelconcern in de
markt hebben gezet. Parmalat
had het geld vooral nodig voor
de financiering van zijn sterke
expansie in de jaren negentig.
JP Morgan Chase, Merrill Lynch
en Morgan Stanley waren het
meest actief als verkoper van de
obligaties. Citigroup is echter
de bank die het meest kwets
baar is als Parmalat helemaal
omvalt.
Volgens de Britse zakenkrant
Financial Times zal daarom dit
financiële concern de leiding
op zich nemen in de onderhan
delingen met Enrico Bondi, die
orde moet scheppen in de cha
os bij de zuivelproducent.
Amsterdam - Het Engelse be
drijfje Metronomy verstrekt
vanaf volgend jaar gratis com
puters aan Britse particulieren.
Er zit wel een addertje onder
het gras: de pc moet verplicht
30 uur per maand worden ge
bruikt en de gebruikers krijgen
elk uur drie minuten reclame
voorgeschoteld. Als het een
succes wordt, volgt de Neder
landse markt.
Engelse consumenten kunnen
via de site van het bedrijf Me
tronomy alvast een gratis com
puter bestellen. Als ze aan de
voorwaarden voldoen, zijn ze
begin volgend jaar de trotse ei
genaar van een IBM-computer.
Daar staat echter wel wat te
genover; wie een gratis compu
ter wil, haalt ook een extra re
clamekanaal in huis. Om de 20
minuten blokkeert de computer
en volgt een reclamefilmpje van
een minuut. Om de computer
te activeren moet namelijk elke
maand een cd-rom worden ge-
installeerd, waarop nieuwe re
clames staan. Gebeurt dit niet
of wordt de 30 uur surfen niet
gehaald, dan werkt de compu
ter niet meer.
Het concept van Metronomy
richt zich vooralsnog op de En
gelse markt. Bestuurslid Jacco
van Seventer liet weten ook in
teresse te hebben in de Neder
landse markt. De koepelorgani
satie voor Nederlandse ICT-be-
drijven Fenit zegt geen plannen
te kennen van Nederlandse
aanbieders die gratis compu
ters weggeven. „Maar we heb
ben wel eens van het idee ge
hoord", zegt een woordvoerder.
Hij vraagt zich af of het hier zou
werken. „De pc-dichtheid is
hier erg hoog. Qua aantallen
computers zit Nederland in de
topdrie van Europa. Ik vraag
me af welke doelgroep ze er
mee willen bereiken."
De HCC, een groep van zo'n
200.000 Nederlandse compu
tergebruikers, kan zich wel
voorstellen dat er mensen geïn
teresseerd zijn. Volgens woord
voerder Ton Baetens doet het
woord 'gratis' vaak wonderen.
Dat mensen vervolgens lastig
worden gevallen met reclame is
een keus die ze zelf moeten ma
ken. „De frequentie van recla
me is denk ik even hoog als op
tv." Reclame hoort voor een
deel nou eenmaal bij het leven.
„Iedereen weet dat je ook een
krant kunt maken zonder recla
me, maar dan is hij wel veel
duurder. Dat is een afweging
die je maakt."
De verplichting van minimaal
dertig uur gebruik is volgens
Baetens wel hoog. „Een gemid
delde gebruiker surft zo'n 5 tot
6 uur per maand achter zijn pc.
Dertig uur per maand is toch
elke dag een uur."
Volgens Baetens is het niet de
eerste keer dat bedrijven gratis
computers verstrekken. Ten tij
de van de internethype eind ja
ren negentig waren er volgens
hem in de VS verschillende fa
brikanten die stunten met gra
tis computers. „Ook toen wilde
men de 'free pc' gebruiken als
extra distributiekanaal voor
marketing of om een verplicht
internetabonnement eraan te
koppelen." Die initiatieven zijn
volgens Baetens nooit echt
doorgebroken.
Baetens verwacht dat de hoge
investeringen voor de adver
teerders een struikelblok zullen
vormen voor succes. Iedere
klant moet een computer krij
gen ter waarde van ongeveer
1100 euro, plus bijkomende
service. En de adverteerders
hebben geen garantie dat de
gebruiker ook achter zijn pc
blijft zitten als de reclamefilm
start. Het is een uitgelezen mo
ment voor een plaspauze.
door Maurice Wilbrink
en Wilko Voordouw
den haag - Over twee weken
krijgen de Nederlanders hun sa
larisstrookjes voor januari. De lo
nen stagneren terwijl premies en
andere heffingen wél omhoog
gaan. Wat vinden mensen zelf
van de beloning die ze voor hun
werk krijgen?
Gerard Smit (48) is brigadier bij
de recherche in Noord-Hol-
land-noord. Met zijn salaris van
2100 euro netto vindt hij zich
zelf geen slechte verdiener. „De
laatste jaren is ons CAO-salaris
gelukkig behoorlijk opgetrok
ken."
Hoewel Smit weet dat mensen
met een vergelijkbare verant
woordelijkheid bij het bedrijfs
leven meer verdienen, ziet hij
ook wel voordelen van zijn
ambtenarenstatus. „Ons korps
is onlangs onder curatele ge
steld. In een bedrijf zouden
mensen op straat zijn gezet. Bij
ons niet. We betalen ook een
beetje voor die zekerheid."
Het werk is de afgelopen jaren
veel zwaarder geworden. „Het
is steeds moeilijker om een
zaak goed af te ronden. Bij het
minste of geringste foutje volgt
er een sepot. Bijscholing is er
niet of nauwelijks. Dat moet je
in je vrije tijd doen."
De 57-jarige kraanmachinist Jo-
han Bakker uit het Overijsselse
Wierden vindt zijn loon van
1500 euro per maand te weinig.
Als ik kijk naar de werkdruk,
de verantwoordelijkheid die we
dragen, dan vind ik mijn salaris
redelijk, maar niet meer dan
dat." Hij noemt de overheid de
grootste boosdoener voor het
duurdere leven. Toch heeft hij
een nog grotere vrees. „Ik ben
57 en ik zou er op mijn zestigste
graag mee willen stoppen. Als
Balkenende het prepensioen
aantast, kan ik het wel vergeten.
Veel mensen van mijn leeftijd
in de bouw snakken naar hun
pensionering.
Want heus, ze zijn versleten of
voelen de slijtage hard toe
slaan."
Elektromonteur Sjaak de Graaf
uit Almere (48) verdient 1500
euro. „Te weinig, absoluut on
voldoende. Gezien mijn verant
woordelijkheid, de werkdruk en
de opleiding mag dat best 500
euro meer zijn. Ik heb gewoon
het verkeerde beroep gekozen."
Hij geeft leiding aan een ploeg
van twaalf mensen. „Wij mogen
tussen de betonvlechters en be-
tonstorters door ons werk
doen. Als de storter komt, dan
moeten wij wegwezen." De
elektromonteur is persoonlijk
verantwoordelijk voor zijn
werk. „Als ik een wandcontact
doos verkeerd aansluit en er
valt daardoor een dode, dan
ben ik de klos."
Ze is nu nog cliëntbegeleider in
de zwakzinnigenzorg, maar op
zijn." Daar komt volgens haar
bij dat de carrièremogelijkhe
den zeer beperkt zijn.
„Wie hogerop wil moet sollici
teren naar managementfunc
ties. Ik wilde altijd aan het bed
blijven. Feitelijk word je daar
voor gestraft."
Mariska van Buiten is dertig
jaar en werkt al bijna tien jaar
in het onderwijs. Sinds twee
jaar heeft ze een klas in het spe
ciaal onderwijs met zeer moei
lijk opvoedbare kinderen. Ze
werkt fulltime en krijgt daar
voor rond 1700 euro per
maand. „Dat is te weinig in ver
gelijking met andere beroepen.
Net als bij de zorg is de financi
ële waardering voor het onder
wijs te laag."
Mariska vindt dat ze eigenlijk
1850 euro zou moeten verdie
nen. Een ander probleem is dat
er te weinig carrièremogelijkhe
den zijn. „Je kan adjunct- of di
recteur worden. Voor iedere
functie kan ik nu al zeggen hoe
veel ik op mijn zestigste zal ont
vangen.
Daarmee is een belangrijke sti
mulans om beter te werken
weggenomen."
De namen van de geïnterview
den zijn op hun verzoek gefin
geerd.
Veel mensen vinden dat zij onvoldoende worden beloond voor hun werk. Foto*. Harmen de Jong
1 februari verandert Geertje van
Middelburg (42) van baan. Niet
omdat ze meer wil gaan verdie
nen, maar dichter bij huis werk
heeft gevonden in de bejaar
denzorg. „Dagelijks rij ik nu 84
kilometer. Ik verdien netto 1200
euro voor 24 uur per week. Dat
is goed betaald, vind ik. Maar
goed, ik hoef het dan ook niet
voor het geld te doen. Mijn
echtgenoot heeft een volledige
baan."
Hoewel ze tevreden is, moeten
haar enkele dingen van het
hart. „Ten eerste: waarom krijg
je in de bejaardenzorg zoveel
slechter betaald? Is dat werk
minderwaardig? En ten tweede:
ik vind in het algemeen dat de
betaling in de zorgsector ver
beneden de maat is.
Zeker voor mensen die net be
ginnen. Mensen in de zorg
moeten beter beloond worden.
Hoeveel? Dat weet ik niet. Maar
zeker is dat er in Nederland ge
noeg mensen zijn die te veel
krijgen voor wat ze doen."
„Ik voel me als een vis in het
water, heb het mooiste beroep
van de wereld", zegt de 57-jari-
ge verpleegkundige Sandra van
Duiven uit Den Haag. Ze werkt
drie dagen per week, verdient
1150 euro per maand. Ondanks
haar lofzang op het werk vindt
zè dat salaris, gezien de verant
woordelijkheid die alleen maar
toeneemt, aan de lage kant.
„De zwaarte van het werk is
niet voldoende betaald. Als ik
even niet oplet, kunnen de ge
volgen voor de patiënt groot
Veel Nederlanders somber over geld
Een belangrijk deel van de Nederlandse bevolking verwacht niet
dat dit jaar de eigen financiële situatie erop vooruit zal gaan.
Bijna de helft verwacht zelfs een verslechtering, zo blijkt uit een
enquête van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting
(NIBUD) in samenwerking met De Telegraaf en RTL Nieuws.
De sombere houding kan vooral worden verklaard door de situ
atie op de arbeidsmarkt, zo constateert NIBUD. Van de 2046
mensen die een enquête invulden, nam het aantal toe dat werk
loosheid, een lager betaalde baan of minder bonusuitkeringen
noemde als reden voor een financiële achteruitgang.
In 2003 zag tweederde van de ondervraagden zijn financiële si
tuatie daadwerkelijk verslechteren. Velen klaagden dat alles
duurder is geworden en dat het inkomen niet genoeg is meege
stegen. Mensen met lage inkomens kregen vaker te maken met
een inkomensterugval en moesten meer maatregelen nemen
om dit op te vangen. Meer mensen stonden vaker rood of
moesten geld van htm spaarrekening halen.
