ECONOMIE Rookverbod stimuleert stoppen Dure euro baart ECB zorgen koe' zet Amerikanen aan het denken 'Gekke Oprichter van Parmalat bekent miljoenenfraude Meeste grote bedrijven zijn klaar voor uitvoering nieuwe wet Disney beschuldigd van plagiaat met Nemo Recordjaar voor haven Rotterdam Jaarlijks 150.000 bedrijfsongevallen Lage inkomens bezuinigen twee keer vaker op voeding fay schikt |e over patent ^ar - Airspray, fabrikant jder meer dnikpompjes -Joeibare zeep, heeft van- fekendgemaakt een ruzie Jn mogelijke inbreuk op *i zijn patenten te heb- Jschikt. Airspray had in fend en de Verenigde Sta- ~Ten rechtszaak tegen Rie- Scaging Systems aange- £n. Maar om een langdu- I fidische procedure, die Td en geld zou kosten, te >men heeft het bedrijf nikkingsvoorstel van Rie- rcepteerd. Zolang het pa- ppt, geeft Rieke Airspray ianciële compensatie et gebruik daarvan. Om el geld het gaat, willen de ren niet zeggen. II wil af van ise olievelden !a - Oliemaatschappij at met zijn Thaise part- Exploration Produc- het afstoten van be- olie- en gasvelden in L Het gaat in totaal om ilijkse productie van iten (van 159 liter) olie niljoen kubieke meter woordvoerder van gisteren dat het over vloeit uit de herschik- de belangen van het in de hele wereld. Het ïidelijk of en wanneer ?n overeenstemming schade en n bij rampen 9 ien - Dit jaar zijn meer 1000 mensen om het le- romen bij zo'n 700 na- o jnpen, bijna het vijfvou- 9 b de 11.000 in 2002. De 5 I slachtoffers vielen bij de 5 (ving in Iran van vorige 4 n de hittegolf in Europa o [en zomer. Dat blijkt uit o n gepubliceerde schat- o (van Münchener Rück- 0 lerung, de grootste her- 1 feraar ter wereld. Volgens itse bedrijf steeg de eco- 8 the schade van 55 tot 60 5 dollar (48 miljard euro). tekerde schade bedroeg 7 15 miljard dollar tegen I Jljard in 2002. De hitte in 5 [leverde een schade op 6 miljard dollar. De onge- I jventig aardbevingen we- i2 p vernielden voor onge- ;0 miljard dollar. pers leren op 10 ndernemen 17 Iven - Op initiatief van is Sps topman Roel Pieper, i6 ÜigKPN-baas Wim Dik p Santema, hoogleraar ;o TU Eindhoven, begin- !9 drie technische univer- in april met een geza- io i onderwijsprogramma jnovatief ondememer- io pit programma, dat te- rtijd wordt aangeboden lU's van Eindhoven, 0 Twente, moet op ter- jden tot een volwaardige hg 'ondernemen'. Vol- i drie hoogleraar dient knd een inhaalslag te op het gebied van on- oerschap en innovatie, li combinatie met tech- es weer lijgende lijn Irk - Fusies en ovema- Ihet bedrijfsleven verto- ler een stijgende lijn. Za- iken begeleidden het af- n jaar over de hele we- or 1,18 biljoen dollar aan (ties. Dat is 4,7 procent lan in 2002, meldde de fi le nieuwsdienst Bloom- steren. Aan het eind van negentig was sprake fusiegolf. Daarna ging iifwaarts en in 2002 i dieptepunt bereikt, verwachten dat er in er fusies zullen zijn dan onder invloed van stij- :urskoersen en een vertrouwen in de eco- loogtepunt in 2003 was ame van FleetBoston 1 Corporation door de jf America voor 48 mil- Dlar. léridien bijna inden Lehman - De Amerikaanse in- ngsbank Lehman Bro- laat volgens de Britse me Times op het punt de hotelketen Le Méridien I jnemen. Daarmee zou ïjjoen pond (1 miljard eu- loeid zijn. Deze week ten overeenkomst on- ind die de verkoop beze- ihman Brothers werkt sa- et het Amerikaanse Star- lotels, dat onder meer atonhotels bezit. Door ïomische malaise en de lanslagen zit Le Méri- de problemen. De Britse tingstak van de Japanse jomura kocht de keten in til voor 2,7 miljard euro. [dien telt ongeveer 125 [De Franse luchtvaart- pappij Air France richtte In dertig jaar geleden op. Rokende werknemers verliezen steeds meer terrein. Ze moeten naar aparte kamertjes of naar buiten om een sigaret te kunnen opsteken. Foto: ANP/Robert Vos rijswijk/anp - Concerns als Phi lips, ABN Amro, Unilever en KPN zijn er klaar voor om hun Neder landse werknemers vanaf i janu ari een rookvrije werkplek te bie den. De bedrijven denken dat deze eis van de overheid hun medewerkers zal stimuleren op te houden met roken. Vanaf 1 januari 2004 heeft elke werknemer recht op een rook vrije werkplek. De horecasector heeft voorlopig vrijstelling ge kregen. „Het is absoluut geen probleem om deze wet te im plementeren", zei een woord voerder van KPN. Het telecom- bedrijf heeft ongeveer 20.000 werknemers in Nederland. Ook Philips is er volledig klaar voor. Bij het elektronicaconcern zorgen alle individuele bedrijfs onderdelen er zelf voor dat het personeel rookvrij aan de slag kan. „Op veel werkplekken mag al maanden niet meer gerookt worden. De meeste rokers vin den het plezierig want ze moe ten zo wel minder gaan roken," aldus een woordvoerder van Philips. Bij ABN Amro, de bank die in Nederland bijna 30.000 mensen in dienst heeft, mag het perso neel al sinds begin dit jaar niet meer op de werkplek een siga ret of sigaar opsteken. De bank heeft haar medewerkers ook een cursus aangeboden om te stoppen met roken. „Sinds 1 januari wordt er veel minder gerookt, ook door de cursus. Mensen worden zich bewuster van het roken en stoppen eerder", aldus een woordvoerder van het bedrijf. Ook Unilever biedt zijn perso neel zo'n cursus aan. Het hoofdkantoor van het bedrijf in Rotterdam is al twee jaar rook vrij. Evenals ABN Amro en Philips verwacht KPN dat een deel van zijn medewerkers door de rook vrije werkplekken voldoende wordt ontmoedigd om te stop pen met roken. „Ikzelf ben bij voorbeeld ook van plan om te stoppen," aldus de woordvoer der. Het aantal rokers in ons land is sinds 1995 met 100.000 ge daald. In 1995 rookten 4,5 mil joen mensen van 16 jaar en ou der. Dat aantal was gedaald tot 4,4 miljoen in 2002. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren gemeld. Sinds 1995 daalde de consump tie van sigaretten met 2 procent en die van shag en pijptabak met bijna 15 procent. De con sumptie van sigaren, overigens minder dan 1 procent van de totale tabaksconsumptie, nam met ruim 20 procent toe. Overigens steeg de export van tabaksproducten met bijna 40 procent. De omvang van de ta baksproductie in Nederland groeide sinds 1995 met ruim 10 procent. De Stichting Volksge zondheid en Roken begon twee maanden geleden met de cam pagne Nederland start met stoppen. Inmiddels hebben 700.000 rokers zich gemeld, die zeggen in het nieuwe jaar daad werkelijk met roken te willen stoppen. den haac/cpd - De afgelopen zaterdag in Milaan opgepakte oprichter van de Italiaanse zui- velgigant Parmalat, Calisto Tan- zi, heeft gisteravond bekend dat hij 500 miljoen euro achterover heeft gedrukt. „Hij heeft toege geven geld te hebben wegge sluisd", aldus zijn advocaat Bel- loni tegenover persbureau Reu ters. Hij zou ook hebben toege geven bedrijfsrekeningen te hebben vervalst. Tanzi leidde Parmalat ruim veertig jaar en wees Enrico Bondi vorige week aan als zijn opvolger. De Italiaanse multinational kwam begin deze maand in op spraak omdat er 4 miljard euro 'zoek was.' Inmiddels is dat be drag opgelopen tot ruim 10 mil jard euro. De Italiaanse rege ring schoot met een noodmaat regel te hulp waardoor het be drijf uitstel van betaling kreeg en voorlopig kan doorgaan. Hoewel Italië daarover proble men kan krijgen met Brussel, wegens verkapte staatssteun en oneigenlijke concurrentie, heeft premier Berlusconi de 4000 ba nen bij Parmalat, in en om de stad Parma, daarmee voorlopig veilig gesteld. In totaal werken bij het concern in 30 landen 37.000 mensen. Melk leverende boeren hebben nog zo'n 120 miljoen euro tegoed van het be drijf en die kunnen een deel van dat geld, dankzij de nood maatregel, nu tegemoet zien. Het gaat om zo'n 5000 boeren bedrijven. De beschuldigende vingers gin gen meteen richting Calisto Tanzi, die Parmalat in 1961 vanuit het niets opbouwde tot een gigant in zuivel, snacks en andere voedingsmiddelen. Voormalig financieel directeur Fausto Tónna zei eerder tegen de officier van justitie in Milaan dat de verantwoordelijkheid niet bij hem lag, maar bij zijn Op het vinkentouw Nederlandse zuivelcoöpera- ties zouden delen van het Italiaanse zuivelconcern Par malat kunnen overnemen, als dat wordt opgesplitst. De reorganisatie bij het bedrijf moet volgens de Europese regels verlopen, vindt de Ne derlandse Zuivelorganisatie (NZO), de koepelorganisatie voor de zuivelindustrie. Friesland Coberco en con current Campina zouden onderdelen van Parmalat kunnen overnemen in gebie den waar het zelf sterk is, zo als Midden- en Oost-Europa, zegt woordvoerder Tiny Brouwers van de NZO. „Bei de ondernemingen volgen de ontwikkelingen ongetwij feld zeer nauwgezet", aldus Brouwers. Het is overigens onzeker of Parmalat echt on derdelen moet verkopen. 'superieur'. Hij was na Tanzi de belangrijkste man in het bedrijf. Het Milanese parket heeft in tussen twintig mensen uit de naar huis gestuurde top van het bedrijf in staat van beschuldi ging gesteld. Hoewel dat onderzoek zich concentreert op de periode vanaf 1999 zou het justitiële snuffelen in de boekhouding nu al hebben uitgewezen clat Parmalat al in 1988 begon te knoeien. Gerenommeerde banken en accountantskanto ren schuiven elkaar de zwarte piet toe voor het blijven ver strekken van leningen en het goedkeuren van balansen ter wijl in Parma met driedubbele boekhoudingen werd gewerkt aan fake fondsen via een doch teronderneming in het belas tingparadijs Kaaimaneilanden. Foto: Disney parus/anp - Een Franse kinderboekenschrijver heeft het amusementsconcern Walt Disney aan geklaagd voor plagiaat. De door Disneys werk maatschappij Pixar Studios gemaakte succesvolle animatiefilm Finding Nemo zou volgens Franck le Calvez gebaseerd zijn op zijn boek Pierrot le poisson-clown (Pierrot de clownvis). De zaak komt in februari voor de rechter. Le Calvez' advocaat beweert dat meerdere karak ters in de animatiefilm sterke trekken vertonen met figuren uit zijn vorig jaar verschenen kinder boek. Bovendien leeft ook zijn clownvis in ane monen en worden gezinsleden door een roofvis verslonden. Het copyright op de figuur Pierrot le poisson-clown bestaat al sinds 1995. Le Calvez wist echter geen productiemaatschappij geïnte resseerd te krijgen voor zijn verhaal over het oranje clownvisje en besloot er uiteindelijk een boek van te maken. Zijn schepping zou volgens hem via een van deze ondernemingen bij Disney terecht zijn gekomen. De uitgave van 2000 exem plaren heeft hij zelf betaald. Finding Nemo is een kaskraker en heeft volgens ingewijden dit jaar al meer dan 670 miljoen dol lar opgeleverd. Het is bovendien de best verkoch te dvd. Disney ontkent elke vorm van plagiaat en beweert dat het om een eigen creatie gaat. De makers van Finding Nemo liggen ook onder vuur van milieuactivisten. Volgens de Financial Times beweren zij dat door de film het aantal mensen dat tropische vissen houdt, buitenproportioneel is toegenomen. Japan handhaaft importverbod Japan is niet van plan om het importverbod op Ameri kaans rundvlees op te hef fen. Amerikaanse regerings functionarissen kregen dat gisteren in Tokyo te horen. In een poging de Japanners op andere gedachten te brengen, kregen ze nul op het rekest. Japan wil dat de VS strengere controleregels opstellen. Deskundigen ver moeden dat er al lang BSE- koeieii in de VS waren, maar dat daar met opzet geen melding van is gemaakt. Brancheorganisaties wisten strengere controles in het verleden tegen te houden. De Japanse regering stuurt volgende maand experts naar de VS voor inspectie. Japan is de grootste export markt van Amerikaans rund vlees en vee en neemt jaar lijks voor 1,8 miljard dollar af. Analisten gaan ervan uit dat Australië van de situatie zou kunnen profiteren. Tai wan heeft al aangekondigd dat het ziin import uit Au stralië wil vergroten. Japan, Mexico en Zuid-Korea over wegen hetzelfde te doen. den haag/gpd - De opmars van de euro gaat onverminderd door. Gistermiddag passeerde de Europese eenheidsmunt de waarde van 1,25 ten opzichte van de dollar. De Europese Centrale Bank begint zich in middels serieus zorgen te ma ken. De stijging werd, naast al langer bestaande factoren in de VS als een lage rente, een fors begro tingstekort en een negatieve handelsbalans, gevoed door het gerucht dat China overweegt een groter deel van haar bui tenlandse reserves in euro's aan te houden. Dat zou de euro- vraag kunnen doen stijgen. Ook de ontdekking van een BSE-geval lijkt de dollar ook te verzwakken. De lage dollar is voor veel Europese onderne mingen die deels hun geld ver dienen in de VS zeer nadelig. Hun verdiende geld wordt, om gerekend naar de euro, al voorburg/anp - Huishoudens met relatief weinig inkomsten bezuinigen twee keer zo vaak als grootverdieners op eerste le vensbehoeften als voeding. Van de consumenten met het laagst besteedbare inkomen houdt in de huidige economisch barre tijden een op de tien vooral de hand op de knip in de super markt. Van de meest vermo gende Nederlanders doet dit slechts 5 procent. Dat blijkt uit gisteren gepubli ceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. „Consumenten die meer te be steden hebben, snijden eerder in het budget voor luxeartike len, vakantie en uitgaan", aldus het CBS. In de eerste negen maanden hebben huishoudens gemiddeld 0,9 procent minder geconsumeerd dan in dezelfde periode vorig jaar. Lage inkomens bezuinigen ook bijna twee keer zoveel op drank, tabak en kleding in ver Euro breekt record 29 dec. 13.30 uur: S 1,2501 Qsr 4 jan. 1999 |g 1 1,1789 Ml 1,20 1,15 1.10 1,05 1,00 0,95 0,90 I 0,85 26 okt. 2000 S 0,8252 1999 2000 2001 2002 2003 np/atp maanden minder waard. Sinds september heeft de 'greenback' al 13 procent van zijn waarde verloren. Voor Nederland zijn het alleen de vakantiegangers die naar de VS gaan, die profite- gelijking met meer vermogende huishoudens. Een mogelijke verklaring dat de bezuiniging voorkeuren zo uiteenlopen, is volgens het CBS dat gezinnen met hogere inkomens veel meer besteden aan luxe goede ren en diensten en daar ook simpeler op kunnen bezuini gen. Mensen die minder te be steden hebben, weten volgens het CBS vaker ook niet meer waarop ze moeten korten als hun inkomen daalt. Zo kan van de consumenten met het laagst besteedbare inkomen bijna een op de vijf geen nieuwe bezuin- gingspost noemen. Dat is bijna drie keer zoveel als gezinnen met een bovengemiddeld inko men. Het CBS noemt het opval lend dat consumenten, onge acht hun inkomen, niet graag op de auto bezuinigen. „Het lijkt het erop dat de auto meer als een eerste levensbehoefte wordt gezien", aldus hoofd conjunctuur Algera. ren, en Nederlandse importeurs die spullen uit Amerika halen. Economen rekenen op een ver der koersstijging tot 1,35 dollar. The Financial Times meldde gisteren op basis van gezagheb bende bronnen dat ook de Eu ropese Centrale Bank (ECB) zich ernstig zorgen begint te maken over de verdere aftake ling van de dollar en dientenge volge de dure euro. De krant ci teerde een ECB-functionaris die stelt dat deze ontwikkeling langzamerhand serieus invloed gaat krijgen op wel of geen snel herstel van de Europese econo mie. „Wij hebben eerder al ge waarschuwd voor economische onevenwichtigheden in bepaal de regio's (lees: de VS). De risi co's daarvan beginnen we nu te zien.' Eerder uitten ook al presi dent Wellink van De Neder landse Bank en diens Belgische collega Quaden hun bezorgd heid. van een zieke koe ligt in de VS al in de supermarkt nog voordat het resultaat van een BSE-test bekend is. Kan dat wel? En moe ten niet veel meer Amerikaanse runderen worden getest op de gekkekoeienziekte BSE dan de 19.990 van vorig jaar? De vondst van de eerste besmette koe in de staat Washington heeft Ameri kanen aan het denken gezet over de veiligheid van hun ham burgers en steaks. Elk jaar gaan in de VS 35 mil joen runderen naar het slacht huis. Daarvan wordt 90 procent in eigen land opgepeuzeld, de rest is voor de export. Vorige week is vastgesteld dat een in Moses Lake in Washington ge slachte melkkoe leed aan de in fectieziekte BSE. Het eten van daarmee besmet vlees kan bij mensen leiden tot een variant van de dodelijke hersenziekte Creutzfeldt-Jakob. Daaraan zijn wereldwijd zo'n 150 mensen overleden, vooral in Engeland. De overheid is te vriendelijk voor de vee-industrie, is nu in de VS te horen. Het toezicht is laks, de registratie van runde ren zwak, de regels te slap. Gro te importeurs van Amerikaanse rundvlees sloten onmiddellijk hun grenzen, en dat is een klap. Er wordt jaarlijks voor 3,4 mil jard dollar geëxporteerd. Niet naar de EU overigens, want die kent al een importverbod van wege het gebruik van groeihor monen in de VS. De gevolgen van de Amerikaanse BSE-pri- meur waren op de beurs on middellijk te merken - de aan delen van hamburgerketens gingen omlaag - maar voorlopig lijken Amerikanen hun steak niet massaal te laten liggen. „De overheid is bezig met cri sismanagement om paniek te voorkomen. De meeste Ameri kanen zijn niet al te bezorgd, maar er zijn mensen die min der of geen rundvlees zullen eten", zegt Brian Halweil, on derzoeker van het instituut Worldwatch. Hij denkt dat ver anderingen onafwendbaar zijn omdat de regering niet langer kan volhouden dat het een wa terdicht systeem heeft om BSE te voorkomen. Het vlees van alle twintig koei en die op 9 december de slach terij in Moses Lake passeerden, is teruggeroepen. Volgens mi nister van landbouw Ann Vene man is er geen gevaar voor de volksgezondheid omdat BSE niet is aangetroffen in het spier weefsel van geïnfecteerde koei en, het vlees dat in de vorm van hamburgers en steaks op het bordje van de consument te recht komt. Ook de melk van een besmette koe bevat geen ziekm akers. Volgens de voedselkeurings- dienst FDA is al het mogelijk besmette materiaal van de zieke koe inmiddels getraceerd en is niets op de markt terecht geko men. Besmette slachtresten kunnen terechtkomen in vee voer, etenswaren of cosmetica. Dat de zieke koe al kon worden verwerkt nog voordat het test resultaat binnen was, moet on middellijk veranderen, zegt on derzoeker Michael Hansen van de Amerikaanse consumenten bond Consumers Union. BSE wordt overgebracht door besmet veevoer. Tot medio ja ren negentig kregen runderen diervoer waarin rundermeel is verwerkt. Dat mag in de VS en Canada niet meer sinds medio 1997, maar alleen voor herkau wers. De EU ging in 2001 verder door het gebruik van diermeel in alle veevoer (ook voor kippen rotterdam/gpd - De overslag van goederen in de Rotterdam se haven is dit jaar tot record hoogte gegroeid. Het record uit 2000 van 322,4 miljoen ton is met 5 miljoen ton overtroffen en ligt 2 procent boven dat van vorig jaar. Als eerste niet-Aziati sche haven zijn er meer dan 7 miljoen standaardcontainers behandeld. „Het was een prima jaar," oordeelt algemeen direc teur Scholten van het Gemeen telijk Havenbedrijf Rotterdam. „Er wordt bovendien nog steeds erg veel in de haven ge ïnvesteerd, op allerlei terrei nen." Daarmee doelt hij op de verzelfstandiging van het ha venbedrijf op 1 januari en het feit dat het rijk meebetaalt aan de aanleg van de Tweede Maas vlakte. De groei ligt in lijn met het mondiale groeicijfer, maar is groter dan de economische ontwikkeling in Nederland en Duitsland, de belangrijkste markten. Rotterdam kende vooral een fors hogere overslag van agribulk, kolen, ruwe olie. stukgoed, roll-on/roll-off-ver- keer, containers en overig droog massagoed. De grootste dalers waren ertsen, schroot, aardolieproducten en petcokes. en varkens) te verbieden. De Consumers Union vindt dat de VS hetzelfde moeten doen. Bo vendien wordt afval van kippen en varkens die zijn gevoerd met rundermeel weer aan runderen gegeven, aldus Halweil van Worldwatch. „Het systeem is niet waterdicht en moet veran deren." Ook worden in Europa meer BSÉ-testen uitgevoerd, vorig jaar zo'n 10 miljoen, omdat alle slachtkoeien ouder dan 30 maanden moeten worden ge test. Het Amerikaaiifluniniste- rie van landbouw denkt dit jaar aan 38.000 tests. Michael Han sen van de Consumers Union meent dat dit omhoog moet én dat slachtmethodes verbeterd moeten worden om te voorko men dat ruggenmerg of hersen- materiaal tijdens de slacht op het vlees komt. Hij is het on eens met minister Veneman dat de Amerikaanse hamburgers 100 procent veilig zijn. Voor de Amerikaanse autoritei ten is het een geruststelling dat de besmette koe uit Canada komt (DNA-onderzoek moet dat overigens nog bevestigen) en is geboren vóór het verbod op rundermeel in diervoer, maar dat zal de druk niet van de ketel halen. Halweil: „Je zult zien dat er iets gedaan wordt aan de gaten in de wet." voorburg/anp - Van alle wer kenden is jaarlijks 2 procent be trokken bij een bedrijfsongeval. Dat zijn ruim 150.000 werkne mers. Mannen zijn ruim twee keer zo vaak slachtoffer van een ongeluk op de werkplek dan vrouwen. Jongeren zijn meer betrokken bij een bedrijfsonge val dan ouderen. Dat blijkt uit gisteren gepubli ceerde berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statis tiek op basis van de periode 2000 tot en met 2002. Ruim eenderde ging meteen na het ongeval weer aan het werk. Van de mensen die ziek thuis ble ven, was iets meer dan de helft maximaal twee weken van het werk afwezig en ruim een kwart langer dan een maand. Bijna een op de drie slachtof fers loopt bij een bedrijfsonge val een open- of snijwond op. Bijna een kwart een kneuzing en ongeveer een op de tien een botbreuk. Ernstiger letsel, zoals vergiftiging of verlies van een lidmaat, komen veel minder vaak voor. Vooral mensen met een tech nisch beroep lopen risico. Zo is met 6,7 procent de kans op een ongeluk het hoogst in de lagere technische metaalkunde, waar onder meer constructiebank werkers en plaatwerkers aan de slag zijn. Ook slagers en fijn- bankwerkers, zijn vaker bij een bedrijfsongeval betrokken. door onze correspondent Ans Bouwmans Washington - Rundergehakt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7