_De magere jaren
'an Dave Versteeg
Colombianen over de ijsvloer
SI
he 'Het Nederlandse shorttrack is achteruit gegaan'
Siebe Breed komt net tekort
Coach Bart Schouten gaat de schaatswereld nog verrassen
tgn
SPORT
zaterdag 27 december 2003
vouj
üceli)
i ma
r Anton Diedrich
Ive Versteeg was jarenlang het boegbeeld van het
ederlandse shorttrack. De Lissenaar hield zelfs in
95 het wereldrecord op de 500 meter. Maar de
atste jaren gaat het niet goed met de 27-jarige
iorttracker. Hij miste de Olympische Spelen van
lit Lake City in 2002 en heeft twee seizoenen in de
a rge achter de rug. In januari is Versteeg wel weer
esent bij het Europees kampioenschap in Zoeter-
eer. „Ik wil mijn shorttrackcarrière goed afsluiten.
rend!kan beter dan dat ik nu rijd. Als ik nu stop, heb ik
ien voldoening."
3 'Vee magere jaren zijn achter de rug. Versteeg is
lor zijn gevoel weer in een stijgende lijn bezig.
Set gaat wel weer redelijk." Vorig jaar kampte de
psenaar met een hernia en schaatste hij onder
lortdurende behandeling. Het seizoen ervoor,
!t mislukte olympische jaar, schrijft Versteeg vol-
JU' tlig op het conto van toenmalig bondscoach Yves
en- adeau. De Canadees moest het Nederlandse
met orttrack terugbrengen bij de top van de wereld,
aar Versteeg had bij zijn aanpak geen baat. „Het
prkte eerder averechts. Hij het me heel veel duur-
jiningen doen, terwijl ik juist een sprinter ben. Ik
akte mijn explosiviteit kwijt en ik kon mijn te-
instanders op de 500 meter niet eens meer bij-
imte'uden, laat staan er voorbijgaan." Nu Nadeau
eizg is en zijn rugblessure onder controle wordt
ujjhouden, is Versteeg op een andere manier gaan
Ul tinen. „Jac Orie heeft speciaal voor mij een
raagBchttrainingprogramma opgesteld, om de explo-
7aesJiteit weer teru8te krijgen. Dat is aardig gelukt."
lor het organiseren van de trainingen zijn de Ne-
Irlandse topshorttrackers aangewezen op de ge
esten en op hun eigen initiatief. De kernploeg is
igeheven. Stompwijker Cees Juffermans, de bes
shorttracker van Nederland, heeft de wijk geno-
en naar Frankrijk. Versteeg traint mee met het
west Overijssel, waar zijn vriendin Ellen Wiegers
jont en schaatst. En neemt ook zelf het initiatief.
i heb dit jaar een trainingskamp georganiseerd
Calgary. We zouden drie weken trainen, maar
1 drie dagen ging ik weer door mijn rug en heb ik
rmfljderhalve week plat gelegen." Een kleine maand
7f«r<er was er een toernooi in Bormio, Italië. Versteeg
J! id na het oplaaien van zijn rugblessure nog maar
J/en keer getraind, maar besloot toch mee te
Hen. „Ondanks mijn trainingsachterstand kon ik
ee. Ik werd achtste op de 1500 en zesde op de
00 meter, terwijl alle Europese toppers aanwezig
en. Dat verbaasde me zelf, toch een teken dat
ik weer in vorm begin te komen."
Met het gewest is hij op trainingskamp geweest in
Dresden, waar een toernooi aan vast zat. Daar won
de Lissenaar voor het eerst in jaren weer een inter
nationale wedstrijd. „De 500 meter. Ik mocht weer
eens aan de binnenkant starten en dat was lang
niet gebeurd. Maar ik merkte wel dat ik wedstrijd
inzicht miste. Het moment uitzoeken om te passe
ren, net even iets achter blijven om een versnelling
goed te plaatsen. Nu reed ik weer eens er midden
tussenin. In het jaar van Nadeau kon ik de anderen
op de 500 meter niet eens bijhouden, het jaar erop
probeerde ik op kop te starten en hoopte ik maar
dat er niet al te veel mensen voorbij zouden ko
men. Dit was weer eens een echte wedstrijd, en dat
was genieten."
De keuze voor Overijssel is niet alleen ingegeven
door het feit dat zijn vriendin - die na drie jaar
weer met shorttrackschaatsen is begonnen - er
woont. „In Zuid-Holland zit het nog niet echt goed
in elkaar. Trainer Wim den Eisen stelt wel de sche
ma's op, maar is er zelf bij de trainingen nooit bij.
En als ze wedstrijden hebben, moeten ze zelf een
financiële bijdrage leveren. Daar heb ik geen zin
in, het kost toch alleen maar geld. Meer dan het
oplevert. De sponsors in het schaatsen liggen niet
meer voor het oprapen, zelfs op de langebaan
niet."
Met zijn eigen traject heeft Versteeg zich afgelopen
week geplaatst voor het Europees kampioenschap,
dat van 16 tot 18 januari in Zoetermeer wordt ge
houden. Op een trainingskamp in Oberstdorf be
reidt de Nederlandse équipe zich twee weken lang
voor. Versteeg heeft erg weinig hoop op Neder
landse successen. „Gezien de omstandigheden en
de kwaliteit van het ijs moeten ze op het EK van de
Nederlandse schaatsers niet veel verwachten." De
ijsvloer op de thuisbaan in Zoetermeer is volgens
de Lissenaar abominabel. „Er ligt ijzervijlsel op het
ijs. Na een paar ronden zijn je schaatsen bot. Als ze
de baan een keer gedweild hebben, komt er een
hele emmer ijzer af. Dat is een probleem van de
ijshal, maar wij zitten ermee. Zelfs als ze bij het EK
het probleem hebben verholpen, hebben wij er
schade door geleden. Wil je daar goed presteren,
dan had je de afgelopen maanden al goed moeten
kunnen trainen. Dat kon niet." Shorttrack is vol
gens hem een vertrouwenssport. „Je moet één zijn
met het ijs en met je schaatsen, je moet de bocht
voor honderd procent in kunnen gaan. Op die
baan is het vertrouwen er niet, je gaat er voor ne
gentig procent in, je gaat je techniek veranderen.
Dat is de nekslag voor een goede race. De KNSB
had al veel eerder moeten ingrijpen. De bond be
taalt voor goed ijs, dat ligt er niet, dus hadden de
bestuurders een alternatief moeten zoeken."
Dave Versteeg: Je moet één zijn met het ijs en met je schaatsen, je moet de bocht voor honderd procent in kunnen gaan." Foto: Dick Hogewoning
Dat had misschien nog iets geholpen. Maar dan
nog is de shorttracksport in Nederland een aflo
pende zaak, constateert Versteeg met spijt in zijn
stem. „Er zit weinig talent op het vinkentouw om
het van de huidige generatie over te nemen. Ze
mogen allang blij zijn met zo'n gek als ik, die op
zijn zevenentwintigste nog rijdt. Het is gewoon
niet meer op te brengen, als je verstandig bent.
Een paar jaar geleden zat er nog een groep vlak
achter de Nederlandse top. Al die jongens zijn er
mee gestopt. We waren toen op een behoorlijk
hoog niveau bezig. Met bondscoach Wilf O'Reilly
gingen we op trainingskamp en je zag elke dag ie
dereen vooruit gaan, een paar tienden per rondje
sneller. Na de Olympische Spelen van Nagano is er
voor breedtesport gekozen en is de kernploeg ver
waterd. -Zo erg dat die vorig seizoen zelfs is opge
heven. Dat is een verkeerde keuze geweest. We
hadden ervoor moeten zorgen dat de Nederlandse
top aansluiting houdt bij de wereldtop. Als je
breedtesport wilt creëren, dan moet je prestaties
leveren. Dan krijg je aandacht."
Het wordt, zegt hij, heel moeilijk om weer op dat
hoge niveau terug te komen. „Er zijn niet veel
shorttrackers in Nederland en je moet het doen
met de schaatsers die er zijn. Maar die trainen veel
minder vaak, dus zal het niveau alleen maar da
len." Net nu Versteeg zelf het gevoel heeft dat hij
weer beter aan het worden is. „Na het mislukte
jaar onder Nadeau en in het seizoen van mijn rug
blessure, plaatste ik me vorig jaar toch nog voor
het EK. dat is ook een teken dat het niveau niet
hoog is." In dat rampjaar 2002 zat Versteeg even
met zijn handen in het haar. „Ik heb wel zitten na
denken of ik door wilde gaan. Waar deed ik het al
lemaal nog voor? Maar het leuke van die sport
heeft dan toch de overhand. En ik wilde het nog
een keer laten zien, vooral voor mezelf."
De rugklachten, een typische schaatskwaal, heeft
hij nu onder controle. „Shorttrackers zitten nog
meer in die verwrongen houding dan langebaan
schaatsen en de druk die je in de bochten op je
ruggengraat legt, is enorm hoog. Maar juist de
bochten zijn het leuke van shorttracken. De snel
heid die je dan hebt, dat is de kick." En dus kan
Versteeg weer plannen maken om beter te worden,
in plaats van de achteruitgang tegengaan. „Ik wil
om te beginnen mijn eigen oude niveau halen, de
tijden van 1998. Dat is niet meer wereldtop, die
jongens zijn inmiddels alweer een seconde ver
der." Met als uiteindelijke doel de Olympische
Spelen van 2006, in Turijn. „Die kan ik halen. On
danks de ellende van de laatste seizoenen." Want
ook dit jaar, zegt Versteeg, mag alweer als verloren
worden beschouwd. „Puur door het ijs in Zoeter
meer. In oktober en november moet je al goed
kunnen trainen om in januari te presteren. We zit
ten eind december en het kan nog niet. Dat je na
tien minuten trainen je schaatsen opnieuw moet
slijpen, werkt niet echt motiverend. De wereld is
doorgedraaid terwijl het Nederlandse shorttrack
heeft stilgestaan. Sterker nog, dat is zelfs achteruit
gegaan."
- De jonge Swiftrenners Siebe Breed (foto) en Erik van Lakerveld hebben gisteren goed gepres-
Ibij de kerstcross in Leiden. Op het parcours van Swift (De Bult) kwamen de Leidenaars als tweede
lrde op het erepodium, achter winnaar Leon Brouwer uit Rotterdam. Vooral de solo van Siebe Breed
lig koploper Brouwer was indrukwekkend. Maar toen hij dichter bij de leider kwam was het motor-
Foto: Henk Bouwman
door Peter van der Hulst
salt lake city - Bart Schouten
is bij het Nederlandse schaats-
publiek relatief onbekend,
maar als trainer van olympisch
kampioen Derek Parra is zijn
naam in Amerika definitief ge
vestigd. Op de Utah Olympic
Oval in Salt Lake City helpt de
in Haarlem opgegroeide coach
nieuwe talenten op weg naar
de top.
Het is geen geintje van Bart
Schouten. De Nederlandse
schaatscoach, die twintig
schaatsers onder zijn hoede
heeft, is bloedserieus. Schou
ten verwacht dat een Colom
biaan volgend jaar zijn debuut
maakt in een wereldbeker
wedstrijd. „Ik weet dat ze hard
kunnen schaatsen", zegt de
trainer. In het Zuid-Ameri
kaanse land wordt inline ska
ting op topniveau bedreven.
„Ze zien dat Chad Hedrick ver
komt en ze kennen allemaal
Derek Parra, die ook veel in
het rolschaatsen won."
Waar Nederlanders opgroeien
met een schaatstraditie, leidt
Schouten in Salt Lake City een
vreemdelingenlegioen. Zijn
groep bestaat uit een ratjetoe
van tien nationaliteiten, die
vaak ook nog een verschillen
de achtergrond hebben. Zo
komt Julie Glass uit het inline
skating en raakte de Mexicaan
Erik Kraan als zoon van ge-
emigreerde Nederlander met
het schaatsvirus besmet toen
hij via internet de Olympische
Spelen van Nagano volgde. De
Chinese Yang Yang beproeft
als oud-wereldkampioene
shorttrack eveneens haar ge
luk op de langebaan. En nu
dus de Colombianen.
„Als rolschaatsers bezitten zij
de motor om hard te gaan. Ze
weten wat winnen is. Ze moe
ten alleen meer kracht krijgen.
De druk die schaatsers in de
bochten op de bovenbenen
krijgen, zijn zij niet gewend.
Judy Glass heeft op het WK
rolschaatsen vier keer goud,
twee keer zilver en een keer
brons gewonnen. De inline
skaters zien aan haar dat ze
door het schaatsen dieper kan
zitten en sterker is geworden.
De Colombianen proberen
niet opnieuw het wiel uit te
vinden, maar ze komen hier
heen. Diego, ik weet geeneens
zijn achternaam, is hier om
kwartier te maken, volgend
jaar komen er nog vier. Ik ver
moed dat ze hebben gekeken
wie er succesvol is in het om
turnen van rolschaatsers naar
schaatsers en dat ze daarom
voor Salt Lake City kiezen. Ze
komen kennis opdoen en ik
begrijp dat ze van plan zijn
om in Colombia een ijsbaan te
bouwen."
Niveauverschil
Het enorme niveauverschil
van zijn trainingsgroep -
Kraan is de minst getalenteer
de en sprintster Monique Gar-
brecht heeft vele wereldtitels
op haar naam staan - plaatst
Schouten wel voor proble
men. „Het groepsproces is
daardoor moeilijk te sturen.
Mijn collega Chris Shelley en
ik hebben het vrij goed in de
hand, maar soms gaat niet al
les tot tevredenheid van de
toppers. We moeten een li
miet stellen. Met de Colombi
anen erbij zitten we vol. Intus
sen willen we proberen de
kwaliteit van de schaatsers te
verhogen." Zo benaderde
Schouten Christian Breuer,
maar de Duitser koos voor
Calgary als basis.
Voor Derek Pana, die onder
de Nederlandse coach in Salt
Lake City olympisch kampi
oen op de 1500 meter werd,
was het een reden om over te
stappen naar de Amerikaanse
kernploeg. „Derek wilde bete
re schaatsers om zich heen. Ik
heb ook gezegd dat het beter
voor hem is. Hij probeert het
nu een jaar in een andere om
geving en als hij terug wil ko
men kan dat. We gaan goed
met elkaar om. Golfen gere
geld, althans: hij golft en ik
word door hem afgemaakt."
Schouten leidt op de Utah
Olympic Oval het topsport-
programma, dat wordt betaald
van de rente uit de opbreng
sten van de Olympische Spe
len. In een speciaal fonds zit
75 miljoen dollar, maar de Ne
derlander rekent zich niet rijk.
Over enkele jaren wordt 11
miljoen dollar afgeboekt om
de olympische accommoda
ties op peil te houden, waar
door er minder geld beschik
baar is voor zijn trainings
groep. „De rente is onvol
doende om alle kosten te dek
ken. We hebben niet de moge
lijkheden van een commercië
le ploeg in Nederland. Er is
geen fysiotherapeut." Op
steun van de Amerikaanse
schaatsbond rekent hij niet
meer. „Ze wezen dat vorig jaar
af. Wellicht zijn ze bang om de
controle te verliezen."
Verantwoordelijk
De Amerikaanse oud-schaat
ser Nick Thometz haalde
Schouten in 1995 over om
naar de Verenigde Staten te
komen. En daar toont hij zijn
kwaliteiten die hij als rijder
niet had. „Op mijn veertiende
wilde ik al schaatscoach wor
den. Ik miste de mentaliteit
om een succesvol schaatser te
worden. Ik vond het leuker
om achter de meiden aan te
zitten en met slecht weer sloeg
ik nogal eens een training
over. Op mijn zeventiende
werd ik op de IJsclub Haarlem
gewaagd om training te ge
ven. Voor mezelf was ik veel te
gemakkelijk, maar als coach
voel ik me verantwoordelijk
voor anderen."
Schouten combineerde zijn
militaire diensttijd in Neder
land al met het geven van trai
ning aan de gewestelijke rij
ders. „Ik sliep op een kamer
met Mare Overmars. Hij gaf
geregeld vrijkaartjes van Ajax
aan de commandant, dus we
hoefden niet zo vaak te ko
men. Een gezellige tijd. Ik ging
geregeld sloeproeien door de
Amsterdamse grachten. Mare
kreeg op dat moment training
van Louis van Gaal. Hij vroeg
aan mij: „Moeten de schaat
sers nou ook u tegen jou zeg
gen?" Hij was dat bij Van Gaal
gewend. Tegen mij zeggen ze
wel trainer, maar u hoeft van
mij niet."
De Haarlemmer vertrok na
zijn diensttijd naar Amerika.
„Ik begon op de ijsbaan van
Minneapolis. Die gaat dicht
Bart Schouten: „Ik miste de mentaliteit om een succesvol schaatser te
worden." Foto: CPD
als het te koud is. Toen ik op
18 januari 1996 aankwam was
het 25 graden onder nul. Ik
droeg vijf lagen kleding en nog
had ik het steenkoud. Ik zat
daar tweeënhalf jaar, tot ik ge
vraagd werd om allround-
coach te worden. Dat was
geen onverdeeld succes, maar
uiteindelijk won Derek op de
Spelen wel goud en zilver.
Daarna werd ik voor deze
baan benaderd. Ik vond het
leuker om in Salt Lake City
een topsportprogramma op te
zetten dan coach te worden in
Noorwegen, Canada, Duits
land of Nederland. Mijn
vrouw en ik wonen hier pas
anderhalf jaar en willen zeker
tot 2006 blijven. We hebben
hier een villa voor eenderde
van de Nederlandse prijs. Ik
ben gek van vliegvissen, wat
hier heel goed kan en de sa
menleving is hier veiliger. Ik
hoef mijn motor niet op slot te
zetten en kan rustig de garage
deur open laten."
Ervaren
Hij bedankte dus voor de eer
om in Nederland coach te
worden, toen die kans kwam.
Ook vond hij zich nog niet er
varen genoeg. „In Nederland
wordt constant op je vingers
gekeken."
Door de Spelen is Schouten
inmiddels door de wol ge
verfd. „In Salt Lake City moest
goed worden gepresteerd en
door 11 september kwam er
nog eens extra druk op te
staan. Journalisten en publiek
eisten medailles. Amerikanen
schaatsen ook echt voor hun
vaderland. Derek Parra heeft
een rotsvast vertrouwen in
zichzelf. Ik wist dat, als ik hem
bij de topvijf van de wereld
bracht, hij tijdens de Olympi
sche Spelen kon wiimen.
Amerikanen zien nwftegen
een topwedstrijd op. zoals an
deren soms doen. Ze kijken
ernaar uit."
„Hier is van alles mogelijk. Er
is nu een meisje van Hawaii.
Ze kan voor geen meter
schaatsen, maar ze weet nu al
dat ze tijdens de Spelen van
2006 goud gaat winnen. Ze
heeft haar baan opgezegd,
heeft haar relatie beëindigd en
gebruikt al haar geld om haar
droom te verwezenlijken.
Verspilde moeite als je Schou
ten mag geloven. Maar over
de potentie van de Colombia
nen is hij heel wat optimisti
scher. Hij is niet bang dat ze
de risee van het schaatsen
worden. In de Tour de France
werden de Zuid-Amerikaanse
wielrenners aanvankelijk ook
uitgelachen, maar ze worden
nu door iedereen serieus ge
nomen.
