Kerstfeest mag dit jaar toch iets kosten ECONOMIE Zuivelgigant Parmalat wil uitstel van betaling 'Champignons onmisbaar bij feestelijk maal' Libië ziet oliereuzen VS graag terugkeren Zeeuwse oesterhandel draait op volle toeren Nog net voor kerst op straat Late inkopen van consumenten zorgen voor onverwachte meevaller detailhandel Citigroup verkoopt Ajax-belang -I- J-docKter apt banen - Xantic, voor 65 pro- Jendom van KPN, de komende drie jaar (ïvijd 247 banen. Het con- lemt hiervoor een last cele tientallen miljoenen Die wordt voor een Jeel dit jaar in de boeken t. De resultaten van |dat communicatiedien- i satellieten en maritie- ware aanbiedt, staan Met de reorganisa- Jpt Xantic marktleider te 1 Bij Xantic werken nu P mensen. Het Australi- ilstra bezit de overige bn van de onderneming, iaat wel voor 100 pro- 1de KPN-boeken. tis trein in jjaarsnacht Br - Feestgangers kunnen —Jde komende oudejaars- kratis met de trein terug ps. Ze moeten zich daar- pl aanmelden op de van bierbrouwer Hei- bf via een berichtje met biele telefoon. Ze krijgen toegangsbewijs voor de i meldden de NS en »n gisteren. De bier- [r hoopt dat dronken de auto laten staan. De )pt van 01.00 tot 06.00 nachttreinen van de NS leen op het traject tus- terdam, Den Haag, Am- en Utrecht. pidende leuze Specsavers woensdag 24 DECEMBER 2003 ierg - De slogan waarin van brillenwinkels ;rs zich aanprijst als Europa is misleidend. >praak heeft de Recla- Commissie gisteren na klachten van con- [Pearle. De reclamecom- kcht de slogan niet ge- lardigd omdat Specsa- rnaar een klein aantal jse landen is vertegen- gd. Onlangs won Pearle rechtszaken tegen over vergelijkende rome/gpd-anp-afp-dpa - De door een gi gantische fraude gestrande zuivelmulti- national Parmalat wil uitstel van beta ling aanvragen om zich voorlopig de schuldeisers van het lijf houden. Het Ita liaanse concern maakte het besluit gis teravond bekend na een buitengewone vergadering van de concemtop. Welke vorm van surseance het kiest hangt af van de voorwaarden van een decreet dat de Italiaanse regering eerder op de dag uitvaardigde. Met het decreet schoof het kabinet-Ber- lusconi niet alleen de eigen straffe faillis sementswetgeving opzij, maar riskeert het ook een mogelijk conflict met de Eu ropese Commissie die strenge regels stelt voor overheidssteun aan bedrijven. Het decreet werd gisteren verpakt als een maatregel voor alle bedrijven van meer dan 1000 werknemers en met meer dan 1 miljard euro schuld. Zij krij gen een regeringscommissaris als toe zichthouder. De regeringscommissaris voor Parmalat krijgt volgens industrie minister Marzano als eerste taak een herstructureringsplan op te stellen. De commissaris mag ook onderdelen van het bedrijf verkopen, maar alleen na toestemming van Marzano's ministerie, want, zei de bewindsman 'Parmalat moet in Italiaanse handen blijven'. Voor de regering is het van groot belang dat de Europese Commissie met deze constructie akkoord gaat. Het dagelijks bestuur van de Europese Unie is bang dat er ongeoorloofde staatssteun aan Parmalat zal worden verstrekt. Daarom heeft Brussel direct na de uitvaardiging van het decreet nadere informatie ge vraagd. Met hoeveel geld de Italiaanse staat Par malat wil redden werd gisteren nog niet bekend gemaakt. Maar de geest van de aankondiging is dat de regering voor rang geeft aan behoud van de werkgele genheid. Parmalat heeft zo'n 36.000 werknemers in '30 landen, maar voor Italië zijn vooral de 5000 boerenbedrij ven die melk aan Parmalat leveren be langrijk. De boeren hebben nog zo'n 120 miljoen euro van het bedrijf tegoed en een groot aantal dreigt in de val te wor den meegesleept. Parmalat heeft, zo werd gisteren beves tigd door het parket van Milaan, onge veer 8 miljard euro in een zwart gat la ten verdwijnen of heeft het geld ge woonweg nooit gehad. Bankdocumen- ten werden met een scanner vervalst om te kunnen aantonen dat het bedrijf met een schuldenlast, die bijna gelijk is aan de jaaromzet, geen enkel probleem met kredietwaardigheid had. De beschuldigende vingers gaan rich ting Calisto Tanzi, die Parmalat in 1961 vanuit het niets opbouwde tot een gi gant in zuivel, snacks en andere voe dingsmiddelen. Zowel in Milaan als in Parma is een justiteel onderzoek ge opend. Ook het Italiaanse parlement kondigde een. onderzoek aan. Het Mila nese parket heeft intussen twintig men sen uit de inmiddels naar huis gestuur de top van het bedrijf in staat van be schuldiging gesteld. De New York Times noemde gisteren het Parmalat-schandaal ernstiger dan de Enron-affaire die de Amerikaanse ener giereus ten val bracht. „Daar ging het om ingewikkelde manoeuvres, bij Par malat werd gewoon vervalst." Gerenom meerde banken en accountantskantoren schuiven elkaar de zwarte piet toe. hengelo/gpd - Morskate Machinery, een bedrijf in Hengelo dat machine-onderdelen maakt, is failliet, maar het perso neel wist gisteren officieel nog van niks. Zoals veel andere ondernemingen sloot het bedrijf vorig week vrijdag de deu ren voor een kerstvakantie van twee weken. De 27 werkne mers wensten elkaar prettige feestdagen. Gisteren is echter het faillissement uitgesproken. „Buitengewoon schrijnend tijdens het kerstreces," reageert curator Van der Hel. „En ook voor de directie was het een emotionele dag." Het faillissement is aangevraagd door de directie van Mor skate Machinery zelf. Een claim van de huisbank van 1,5 mil joen euro lijkt daarbij de doorslag te hebben gegeven. De overige schulden vallen volgens Van der Hel naar verhouding mee: de lonen zijn in ieder geval allemaal uitbetaald, de fis cus heeft nog circa 260.000 euro tegoed, de handelscrediteu ren zo'n twee ton. Van der Hel benadrukt dat Morskate Machinery failliet is ver klaard en niet Morskate Aandrijvingen BV dat in hetzelfde pand is gevestigd. „Of en zo ja welke verwevenheden er tus sen beide bedrijven zijn, is me nog niet bekend." and scoort op —se kerstmarkt den - Nederlandse kerst in zijn in Duitsland zeer Alleen China doet het Ier. Dat land is verreweg jtste buitenlandse leve- van kerstballen en an- tstartikelen, zo blijkt uit 1 gepubliceerde cijfers [Duitse bureau voor sta- Duitsland importeerde rste negen maanden jaar voor 64,8 miljoen p kerstartikelen, 2,7 pro feer dan in dezelfde pe- in 2002. Daarvan kwam ent uit China. Neder- id een aandeel van 7 f. Daarna komen Polen focent en Tsjechië met gierekening ntjes hoger ag - De energierekening llgend jaar gemiddeld euro. Een doorsnee bden is 1435 euro kwijt 1 en stroom. Dat is 1,5 k meer dan dit jaar. Dat e toezichthouder op de Sector DTe gisteren ge le prijsstijging blijft daar- ider de verwachte infla- 2 procent. De rekening Dor de hogere energiebe en hogere energietarie- lardoor wordt ook de urder. De DTe bena- at het gaat om schattin- ;elijkblijvend verbruik. Van Oord oors gasveld hem - Bagger- en off- idrijf Van Oord gaat pen bij de ontwikkeling Noorse gasveld Ormen Voor het Noorse conglo- Norsk Hydro wordt de em vlak gemaakt voor eg van pijleidingen. Met r is 84 miljoen euro ge- De werkzaamheden ne- ie jaar in beslag. Het perkt zich niet alleen tot ïen Lange-veld, dat 120 er uit de kust van Mid- orwegen ligt. Van Oord ook voor dat pijpleidin- inen worden aangelegd kustplaats Nyhamna. :ioen verplicht tzendbranche tG - Voor de uitzend- i geldt per 1 januari een jt bedrijfstakpensioen- Jtaatssecretaris Rutte zaken) heeft de Stich- Ürijfstakpensioenfonds ngdurige uitzendkrach- plu) aangewezen als het •vaar uitzendkrachten olgend jaar htm oude- prziening opbouwen, ikrachten moeten ten 26 weken voor een uit- ireau werken, voordat ze le pensioenregeling val- t belegd vermogen van ds bedroeg eind 2002 er 55 miljoen euro. den haag/gpd - De consument is dit jaar later dan ooit van huis gegaan om kerstinkopen te doen. Hij lette scherp op aanbie dingen, maar gaf niet zo heel veel minder uit als in andere ja ren. De meeste bedrijven die normaliter in december de om zet flink zien toenemen, hebben dit jaar vrij weinig last gehad van de gevreesde crisis. Al zullen de meeste winkels pas vanavond weten hoe de vlag er bijhangt. „Het is wel zo dat ondernemers en grootwinkelbedrijven al vroeg in het jaar hebben inge kocht met het oog op deze ont wikkeling. Daardoor konden zij scherp aanbieden. De échte he le luxe dingen zie je dit jaar een stuk minder", zegt Anouk Ach terberg van de Raad Nederland se Detailhandel. Zelfs de kledingbranche - waar de uitverkoop al vóór Sinter klaas begon - is dankzij het on verwacht grote aantal koopjes- De kerstboom anp bron productschap tuinbouw jagers niet ontevreden over de decemberverkopen. De consu ment loopt in de donkerste da gen van het jaar wellicht voor uit op een lichte verbetering van de economie. Juist deze week maakte het CBS bekend dat het consumentenvertrou wen iets is gestegen en dat ook de bedrijven het wat zonniger inzien. Voor de verkoper van kerstbo men was 2003 een minpuntje. Zie bijgaande grafiek. De supermarktbranche is nog aan het bijkomen van de prij zenoorlog maar weet nu al dat december een prima maand wordt. „Een gewone weekom- zet in het hele land is ongeveer 480 miljoen euro. Vorig jaar le verde de week voor kerst 550 miljoen euro op en dit jaar ver wachten we de 600 miljoen te halen", zegt Sija de Jong, woordvoerder van branche-or ganisatie CBL. De supers denken dat de con sument minder op vakantie gaat naar het buitenland en dus zijn geld in Nederland uitgeeft. Minder dan in andere jaren in de horeca, dus dan moet het thuis gezellig worden gemaakt. „En dan komt men bij ons in kopen", zegt De Jong. Zij meent dat de consument het hele jaar 2003 voorzichtig is geweest met zijn geld, maar nu in december de teugels laat vieren. Die mening wordt gedeeld door Koninklijke Horeca Nederland, waar men niets wil weten van massaal wegblijvende klanten. „De toprestaurants zitten vol met kerst, al wil dat niet zeggen dat de hele horeca vol zit. Er zijn verschillen per regio", al dus woordvoerder Anthony van der Klis. Zijn achterban is niet somber: „De mensen willen in de decembermaand toch de negatieve sfeer van de tegenzit tende economie ontvluchten." In het Zuid-Hollandse Monster stond gisteren een rij auto's bij de Turkey Drive Inn van slager Piet van Veen voor het afhalen van een gevulde kalkoen. Foto: ANP/Ed Oudenaarden En dat doen ze volgens hem meer dan in andere jaren in grotere groepen of familiever band. Jan Lam, secretaris van de Ne derlandse Winkelraad. „De ver koop is later op gang gekomen en de bestedingen liggen meer in de huiselijke sfeer dan an ders." Volgens hem hebben veel bedrijven daar al maanden geleden rekening mee gehou den - dus valt het nu niet zo te- gen.„Dat geldt in ieder geval voor onze inkopers", aldus Bonne Linthorst van Vendex- KBB (onder meer Vroom Dreesmann, Hema, Bijenkorf). „Wij hebben in het voorjaar scherp ingekocht, zodat we nu goed kunnen aanbieden." Want daar is iedereen het over eens: de consument geeft wel uit, zij het wat minder, maar hij kijkt heel goed of hij waar voor zijn geld krijgt. Het is overal dringen bij de bordjes 'aanbieding', be vestigen verschillende ketens. Bij Free Record Shop was het ook druk: zeker in sombere tij den hebben mensen behoefte aan entertainment. „De men sen zitten meer thuis en willen dan wel een leuke film heb ben", aldus woordvoerder Ro land van Geest. „De dvd is het populairste kerstcadeautje." En wie dvd's heeft, bekijkt die met een speciale speler en liefst met vijf luidsprekerkastjes voor het bioscoopgevoel. Die apparaten zijn de laatste tijd in prijs ge daald en worden zeer goed ver kocht. algiers/rtr/anp - Libië ziet Amerikaanse oliemaatschappij en graag terugkeren als de ver betering van de betrekkingen met de VS leidt tot opheffing van de sancties tegen het land. Dat heeft de Libische minister van buitenlandse zaken Chal- gam gisteren verklaard. De VS kondigden in 1986 eco nomische sancties af tegen Li bië wegens vermeende betrok kenheid van het land bij inter nationaal terrorisme. Op dat moment waren er vijf Ameri kaanse oliemaatschappijen ac tief, Marathon Oil, Amerada Hess, ConocoPhilüps, Occiden tal Petroleum en Grace Petrole um. ConocoPhillips en Occi dental hebben al laten weten graag terug te keren. De Amerikaanse maatschappij en produceerden ooit een mil joen vaten (van 159 liter) olie per dag in Libië. Volgens minis ter Chalgam bedraagt de pro ductie nu 1,5 miljoen vaten per dag, ongeveer 2 procent van het wereldtotaal. Dat moet naar 3 miljoen vaten in 2020, aldus de bewindsman. In Libië werken wel Europese oliemaatschap pijen. Daartoe behoren Repsol (Spanje), Total (Frankrijk), RWE (Duitsland), ENI (Italië) en ÖMV (Oostenrijk). Koninldijke/Shell doet sinds '1992 niets meer in Libië. Het Nederlands-Britse concern was daar vanaf de jaren vijftig actief in de opsporing en winning van olie. De productie stopte in 1974. Nationaliseringen onder de iri 1969 aan het bewind ge komen leider Gaddafi speelden daarbij een rol. Nu in Libië een andere wind lijkt te gaan waai en, zal mogelijk ook Shell terug keren. door Achille Prick hoogeveen - Hij wordt wel de champignongoeroe van Neder land genoemd. Hoewel Bert Boer dat zelf wat overdreven vindt, lijkt er toch geen andere titel te bedenken voor de nuchtere Drent uit Hoogeveen. Wekelijks levert hij honderdduizenden champignons aan Albert Heijn en het liefst zou hij elke padde stoel zelf plukken en in het bakje doen. „Als ik een Albert Heijn binnenloop, zie ik van welke lich ting ze zijn, in welke cel ze zijn gegroeid. Het is een pracht pro duct." De passie waarmee Bert Boer over zijn vak praat, ziet Albert Heijn graag bij zijn leveranciers. De supermarktketen besloot begin jaren tachtig om voor het assortiment aardappelen, groente en fruit(agf) zoveel mo gelijk met vaste leveranciers te werken. Geen min of meer wil lekeurige partijen via veilingen of andere markten, maar be kend worden met een boer en zijn bedrijf. „Eind jaren zeventig had Albert Heijn binnen agf 12 procent marktaandeel en dat moest omhoog", zegt Gé Happe, hoofd inkoop agf. „We wisten meteen dat die aanval alleen zou slagen als we tegen onze klant kunnen zeggen: 'U kunt elke dag kiezen uit hetzelfde ruime assortiment van dezelfde kwaliteit.' De klant mag nooit misgrijpen, een gouden regel in de bran che. Vanaf dat moment zijn wij vaste leveranciers om ons heen gaan verzamelen. Agrariërs die kwaliteit leveren, met ons mee willen denken wat de consu ment wil en nooit 'nee' hoeven te verkopen. Inmiddels hebben Kweker Bert Boer(rechts) in de champignonkwekerij Agarcia samen met Gé Happé, hoofd afdeling agf van Albert Heijn. Foto: GPD/Gerrit Boer we een assortiment van 400 ar tikelen en koopt één op de vier Nederlanders bij ons groente en fruit." De meeste concurrenten speu ren voortdurend de wereld markten af op zoek naar het goedkoopste aanbod. Het risico op een gifprobleempje, zoals onlangs met pitloze druiven bij Aldi, wordt op de koop toe ge nomen. „Dat kunnen wij ons niet permitteren", zegt Willem Hofmans, kwaliteitsmanager agf bij Albert Heijn. „Wij ken nen onze leveranciers, wij we ten precies hoe ze werken. Veel concurrenten switchen regel matig van leverancier vanwege de prijs, wij niet", zegt Hof- mans. „Wij kiezen voor zeker heid." Bert Boer is al tientallen jaren de vaste champignonboer van Albert Heijn. Naast de 'stan daard' witte champignon verla ten jaarlijks ook zo'n 30 miljoen kastanjechampignons zijn be drijf. In de grote cellen gedijen de champignons in bedden van compost bedekt met een veen laag. Tientallen pluksters snij den elke champignon los om ze in de bekende blauwe bakjes te doen. De kersttijd is de drukste van het jaar. „De champignon is onmisbaar bij een feestelijk maal", glundert Boer. Voor waarde voor leverantie is dat de champignons maximaal 18 uur na de pluk in de winkel liggen. „Vandaag op het land, morgen bij de klant." In één van de cellen hangen Boer en Happe een tijdje boven een bak met compost. „Hier zijn we samen iets nieuws aan het proberen", zegt Boer. „Ik creëer met Albert Heijn een nieuwe champignon. Als werk titel noemen we hem de aman delchampignon, maar het kan nog jaren duren voordat hij op de markt komt." Zwak punt in het werken met vaste leveranciers lijkt de on derhandelingspositie. Want als je al jaren samenwerkt, zet je minder makkelijk het mes op die ander zijn keel. In de huidi ge prijzenoorlog worden fabri kanten gedwongen mee te be talen. Gé Happe erkent dat als het puur om prijs zou gaan, het systeem niet zou werken. „Maar wij onderhandelen óók. Alleen, kwaliteit heeft nou een maal zijn prijs." Bert Boer moet lachen.Ach mes op de keel... ja, wij betalen ook mee. Maar Albert Heijn is ook van ons. Als zij het moeilijk hebben en iets aan de prijs moeten doen, moeten wij dat ook. In de vette jaren hebben wij ook geprofiteerd." De nauwe samenwerking heeft ertoe geleid dat de managers in Zaandam zich ook steeds meer bemoeien met de productie processen van 'hun' boeren. Hofmans: „We hebben ons in de loop der jaren steeds meer kunnen en willen verdiepen in de hele productieketen. We we ten hoe er gewerkt moet wor den om tot kwaliteit te komen." Inmiddels bestaan er interna tionaal gestandaardiseerde pro- ductievoorwaarden (EurepGap) en daarbij was AH de grote voortrekker. Bijvoorbeeld: wat is de geschiedenis van een boe- renperceel, heeft daar ooit een benzinestation gestaan?", geeft Hofmans als voorbeeld. „Welke bestrijdingsmiddelen gebruikt een boer? Waar komt het irriga tiewater vandaan? Wij willen al les weten, van zaad tot pro duct." Op een steenworp afstand van Hoogeveen runnen Tom de Koek en Ineke Weijs in Ruinen hun biologische boerderij. Al leen voor Albert Heijn kweken ze de shii-take, een Japanse champignon. Midden in Dren the liggen duizenden boom stammetjes van een halve me ter lang waaraan de shii-take groeit. „Soms tik ik met een ha mertje op de stammetjes, dan schrikken de schimmels en ko men ze er uit. Dat doen de Ja panners ook. Aanvankelijk le verde ik alleen aan exclusieve restaurants voor 70 gulden per kilo, nu lever ik Albert Heijn zo'n 6000 doosjes per week." Volgens Gé Happe heeft Albert Heijn Nederland leren koken en het ook makkelijker gemaakt: „Begin jaren tachtig had je een bamipalcket en een zakje voor gesneden soepgroente, dat was het. Nu liggen er bij ons ruim 100 voorgesneden groenten in het schap. Samen met leveranciers heb ben we snijmachines en ver pakkingstechnologie ontwik keld. Naast onze strenge aan dacht voor kwaliteit zijn dat ook extra investeringen waarom je Albert Heijn een servicesuper markt mag noemen en de prijs altijd hoger zal liggen dan bij de Aldi ofLidl." yerseke/gpd - De oesterbedrij- ven in Yerseke hebben het deze maand razend druk „Van de cember moeten we het heb ben," zegt J. de Koeijer van oes terhandel De Meulemeester. „De rest van het jaar loop het maar mondjesmaat." De mees te hebben voor de maand de cember een extra blik werkne mers open getrokken. „Wij wer ken met een dubbele bezet ting," zegt W. Verwijs van Krijn- /Verwijs. Hij zegt blij te zijn dat ook de Nederlanders steeds meer warm lopen voor de oester. De in 2002 uitgebrachte film Oes ters van Nam Kee en de con stante reclame van het Neder lands Visbureau hebben daar volgens hem voor een groot deel aan bijgedragen. „Natuur lijk speelt ook het feit dat de oester geen luxeproduct meer is een rol," zegt Verwijs. „Vroeger had je alleen de platte Zeeuwse oester. Die is duur. Maar nu heb je ook de creuses en die zijn voor bijna iedereen betaal baar." Collega J. van Stee van oester- handel Van Oost zegt het jam mer te vinden dat de luxe van het product af is. „De oesters liggen tegenwoordig zo'n beetje tegen kostprijs in de super markt, terwijl de gewone vis boer haast niets meer ver koopt," zegt hij. „Ook rond Pa sen en Pinksteren verkopen we wat meer, maar in deze paar weken verwerken we meer dan de helft van onze hele jaarpro ductie. Het loopt al gauw in de miljoenen stuks." Dat is bij Prins Dingemanse niet anders. „De oester is altijd al een decemberproduct ge weest," zegt E. Foudraine. „Het verschil is alleen dat steeds meer mensen ze thuis gaan eten, waar oesters vroeger voor al in restaurants geserveerd werden." Vijftig man probeert de oesters op tijd bij de vishan delaren en de supermarkten te krijgen. Foudraine verwacht dat de drukte tot begin januari aan houdt, omdat de oester ook op nieuwjaarsrecepties^teeds va ker geserveerd wordê amsterdam/anp - Het Ameri kaanse financiële concern Ci tigroup is geen grootaandeel houder meer van voetbalclub Ajax. Het heeft zijn belang van 7,37 procent op 16 december van de hand gedaan. Dat bleek vandaag uit een melding bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Het belang is momen teel 6,85 miljoen euro waard. Grootbelegger Adri Strating heeft sinds half december een belang van 5,3 procent in de Amsterdamse club. Het is niet bekend of hij al aandeelhouder was. Beleggers zijn alleen ver plicht hun belang bij beurs- waakhond AFM te melden als het meer dan 5 procent van het aandelenkapitaal beslaat. Beurscoryfee Strating raakte eind jaren negentig in opspraak door de beursfraudezaak, de Clickfonds-affaire. Hij kreeg van de rechter een taakstraf en een boete voor deelname aan een criminele organisatie die de belastingen ontdook. Strating heeft volgens het regis ter van de AFM naast aandelen Ajax ook grote belangen in Delft Instruments, Econosto en Aino. Zakenblad Quote schatte zijn vermogen op meer dan 100 miljoen euro.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7