De kerstman is een Chinees
GESPREK VAN DE DAG
Alleenstaande met extra sjaal naar de winkel
Van Vollenhoven openhartig
in kerstinterview op tv
idl
Griepprik helpt niet tegen
virus dat nu rondwaart
WOENSDAG 24 DECEMBER
DAGELIJKS LEVEN
Hoezo (Heboem iné AU-t-s... pg ménsen
WlULe/N OOK wei- IB-TS- TE ETEN HCBI3MN
MENSELIJK
Eindelijk is Idols-winnaar JAMAI uit
de kast. Hij is HOMOSEKSUEEL en
heeft daar zelf geen enkel probleem
mee. Er werd al een tijd over gespe
culeerd en aanvankelijk zette hij de
fans op een dwaalspoor door een re
latie aan te knopen met Dewi. Maar
gisteren in het 3FM-programma
ruuddewild.nl beleefde Jamai zijn
coming out. Tijdens een interview
vanuit New York vertelde Jamai dat
hij 'geen zin meer had om er om
heen te draaien'. „Jammer voor alle
meisjes, maar leuk voor de jon
gens", prees de verlegen zanger
zichzelf in de jongensmarkt. Ruud
de Wild feliciteerde Jamai van har
te. Op zijn weblog meldt De Wild van
uit New York: „Hadden die jongens die
hier in de studio naast ons zitten, bij
Gay Radio, het toch goed gezien aan
de foto!" Jamai is vanavond op televi
sie te zien in het programma World
Idol, waarin hij het onder meer op
neemt tegen Will Young, de Engelse
(homoseksuele) winnaar van de Britse
versie Pop Idol. Van een Amerikaanse
platenmaatschappij kreeg Young het
advies te zwijgen over zijn geaardheid.
In The Sun zei Young: „Onder druk
van de media heb ik moeten praten
over mijn privéleven. Ik probeer altijd
eerlijk te zijn, naar anderen en mijzelf,
en probeer ook het leven niet al te seri
eus te nemen." Foto: ANP
De door een tijger ernstig verwonde dierentemmer en illusionist ROY HORN is
UIT een ZIEKENHUIS in Los Angeles ontslagen en naar zijn huis in Las Vegas
terugggekeerd. Kirvin deed op verzoek van de familie van Roy geen mededelin
gen over de gezondheidstoestand van de dierentemmer. De artiest van Duitse
komaf werd tijdens een show in oktober in Las Vegas door een witte tijger aange
vallen. Na het incident werden de optredens van Roy en partner Siegfried Fisch-
bacher voor onbepaalde tijd afgelast.
Mr. Pieter van Vollenhoven (64) is be
zig met een promotie-onderzoek. De
echtgenoot van prinses Margriet voel
de zich bij elk bezoek aan Leiden
schuldig dat hij na zijn rechtenstudie
niet is gaan promoveren. Hij heeft nu
twee hoogleraren ingeschakeld die
hem bijstaan in het onderzoek.
Dat vertelt Van Vollenhoven in een
portret dat het NCRV-programma
Heilig Vuur van hem maakte. „Het is
een echt kerstinterview geworden",
vertelt verslaggeefster Saskia Wielinga.
„Hij praat over de liefde, familie, dro
men en de dood."
Van Vollenhoven, ook wel de eerste
burger aan het hof genoemd, spreekt
vrijuit over de eerste moeilijke jaren
van zijn huwelijk. „Het leven is wel
eens fors tegengevallen. De eerste tien
jaar heb ik vooral geprobeerd ieder
een het naar de zin te maken. Daarna
dacht ik: jullie maken de balans maar
op aan mijn graf." Hij noemt geen na
men van leden van de koninklijke fa
milie die zijn relatie met Margriet heb
ben willen dwarsbomen. Wel spreekt
Van Vollenhoven opvallend liefdevol
over prinses Juliana. „Ik heb altijd een
geweldig contact gehad met mijn
schoonmoeder. We hebben ontzet
tend veel plezier gemaakt. Daar denk
ik met hele grote vreugde aan terug."
Het valt op dat Van Vollenhoven over
haar louter in de verleden tijd spreekt.
„Het is heel jammer dat iemand met
zo'n sterk karakter zo vergeetachtig
wordt", voegt hij eraan toe. „Iemand
die je zo dierbaar is, gun je dat niet."
Pieter en Margriet hebben hun vier
zonen als belangrijkste waarden 'op
rechtheid, trouw en het klaarstaan
voor de medemens' willen meegeven.
Van Vollenhoven vindt dat zijn gezin
daarin goed is geslaagd. Oude geruch
ten dat zijn huwelijk slecht is, drukt
hij de kop in. Naast zijn promotie en
onafhankelijk onderzoek naar veilig
heid is zijn toekomstdroom op het
persoonlijke vlak dat zijn gezin 'nog
lang van elkaar mag genieten'.
Hij waakt ervoor zijn leven te veel te
laten bepalen door het feit dat bij hem
Mr. Pieter van Vollenhoven. Foto: ANP
onlangs voor de tweede keer huidkan
ker werd geconstateerd. „Je schrikt er
van", erkent hij. „Ik hou niet van het
woord, ik hou niet van de ziekte. Na
tuurlijk kan het terugkomen. Maar we
moeten maar kijken hoe het gaat. Nie
mand kan daar een oordeel over vel
len." Maar het lukt hem uiteraard niet
om de ziekte totaal naast zich neer te
leggen. „Ik ga nu wel de begrafenis re
gelen, dat doe ik wel. En waar wil ik
liggen, dat moet ik eens goed gaan be
gluren. Maar verder gaan we vrolijk
door met ademhalen."
In eerste instantie was het gesprek op
paleis 't Loo bedacht als een korte re
portage van tien minuten, vertelt Wie
linga. Toen Van Vollenhoven begreep
dat dus grote delen van het gesprek in
de montagekamer zouden sneuvelen,
vroeg hij om een band met het ruwe
materiaal van het interview. Waar
schijnlijk wilde hij dat hebben als een
soort nalatenschap voor zijn gezin.
„Hij zei: „Dan kan mijn vrouw dat la
ter op de bank nog eens bekijken'",
aldus de programmamaakster. „Vol
gens mij ging het dan over na zijn
dood. Ik had niet de indruk dat hij
met Tater' volgende week bedoelde."
Bernice Breure
Donderdag 25 december, Nederland 1,
Heilig Vuur, 23.15 uur, NCRV
Nederland is getroffen door een
griepepidemie. Mensen met een
partner of kinderen weten zich
meestal wel te redden. Maar al
leenstaanden hebben het moeilijk.
Een goed sociaal netwerk is van
groot belang. „Anders moetje met
een extra sjaal om en twee dikke
jassen aan zelf naar de winkel."
„Een zieke alleenstaande zonder
netwerk heeft een groot pro
bleem", zegt Irene Lageveen,
voorzitter van het Landelijke In
formatiecentrum Alleenstaanden
(LICA). Volgens haar is mantel
zorg (zorg door naasten of kennis
sen) vaak de beste en in sommige
gevallen de enige oplossing voor
een alleenstaande. „En als je die
niet hebt, rest weinig anders dan
een hulporganisatie bellen. Het
Leger des Heils bijvoorbeeld. Dat
komt ook op bezoek, en anders
weet het wel bij welke instelling
iemand terecht kan."
Voor een alleenstaande is het be
langrijk dat de omgeving weet dat
hij of zij ziek is. Zelf is Lageveen al
jaren alleen en haar kinderen wo
nen ver weg. „Als ik een behoorlij
ke griep heb, dan wikkel ik een ex
tra sjaal om mijn nek, trek ik twee
dikke truien aan en ga toch naar
de winkel. Als ik daar soep en vla
koop, kan ik weer een paar dagen
vooruit." Ze betwijfelt of zieke al
leenstaande ouderen het moeilij
ker hebben dan gemiddeld. „Veel
senioren hebben al thuiszorg en
weten de weg van de zorg goed te
bewandelen. En als ze aangeslo
ten zijn bij een ouderenbond,
kunnen ze een beroep doen op
plaatselijke hulpverlening."
Dat wordt bevestigd door de Alge
mene Nederlandse Bond voor
Ouderen (ANBO). Senioren die
daarvan lid zijn, kunnen in som
mige gevallen rekenen op hulp.
De ouderenbond krijgt overigens
amper telefoontjes over de griep.
„Waarschijnlijk nemen veel men
sen eerst contact op met de lokale
afdeling. In eerste instantie moe
ten die mensen de thuiszorg of de
mantelzorg inschakelen.
Het Nederlands Vaccin Instituut
heeft een noodvoorraad van
28.000 kuren van het antigriep-
middel Tamiflu. Dat medicijn kan
snel worden verspreid onder ver
pleeg- en verzorgingshuizen in
het hele land. In deze huizen val
len jaarlijks vele honderden do
den door de gevolgen van griep.
Vooral in het westen van het land
heerst de ziekte. De virusvariant
die nu z'n tol eist, zat niet in de
griepprik van dit jaar. Daarom
hoopt VWS een hoop ellende te
voorkomen door het middel Ta
miflu beschikbaar te hebben. In
dien bewoners van een verpleeg-
dan wel verzorgingshuis worden
getroffen, kan de verpleeghuisarts
via de plaatselijke GGD een ver
zoek doen aan het NVI om Tami
flu te leveren.
Tamiflu is een middel dat er voor
zorgt dat het griepvirus zich niet
kan vermeerderen in het lichaam.
Het is preventief te gebruiken,
maai' wanneer iemand verschijn
selen van griep krijgt, dan helpt
het middel het virus in toom te
houden. Wie al griep heeft opge
lopen, kan de ziekte met enkele
feke
dagen verkorten of draaglijk
maken door binnen 48 uur
flu in te nemen. va
Behalve Tamilflu, sinds vori *>e
op de markt, is er ook het m vei
Relenza (al een vijf jaar leveim'
Ook dat kan de griep voorko
of de gevolgen binnen de pe
houden. Relenza is echter w itl
minder geschikt omdat het
een inhaler ingenomen moi
den. Tamiflu is er als pil.
Beide medicijnen zijn alleei
recept te verkrijgen, maar w
niet vergoed door het ziekei
fonds. Een kuur voor vijf dar^
kost tegen de dertig euro. Wn
stopt met slikken is weer val
voor de griep,
Viroloog Ab Osterhaus van
Nationaal Influenza Centrui
Rotterdam zegt dat Tamiflu
getest in gezinssituaties. Eéi
zinslid kreeg griep, de andei
gingen meteen aan de Tarru'
werden niet ziek. Het Nedei
Vaccin Instituut heeft nog gi
verzoeken voor levering uit
noodvoorraad gekregen. Mc
is volgens een woordvoerdePvl,
gisch, gezien het feit dat er r
niet sprake is van een epidei
Tamilflu, van fabrikant Rocq^
ook preventief gebruikt tijd<
vogelpestepidemie door de
Di
Vergeet de zwaaiende kerstman op
zijn slee uit de Noordpool, het wer
kelijke achterland van deze bebaar
de roodmuts is China. Driekwart
van alle speelgoed die Santa dit
jaar onder bomen legt, komt uit de
volksrepubliek en dan nog eens
voor een groot deel uit de omge
ving van de Chinese zeehaven Yan-
tian bij de metropool Shenzhen,
niet ver van Hongkong.
In de aanloop naar kerst gaan er
zeker duizend goedgevulde con
tainers per dag naar New York,
Southhampton of Rotterdam.
„Wij brengen blijdschap over de
wereld door er zorg voor te dra
gen dat geen van deze containers
verloren raakt", verklaart Kenneth
Tse. Deze baas van de Yantian-
containerterminal kan tevreden
zijn. Nog geen tien jaar geleden
was er helemaal niets op de plek
waar nu containers af- en aan
worden gevoerd. Met de ongeken
de economische 'boom' van de
volksrepubliek groeit Yantian in
tussen uit zijn voegen. De prijzen
liggen er relatief laag en dat is
voor veel speelgoedproducenten
goed nieuws.
De meerderheid van alle speel
goed dat tijdens de kerstdagen in
de wereld wordt geschonken,
wordt gemaakt in 'sweatshops'
binnen een cirkel van zo'n 75 ki
lometer rond de poorten van Yan
tian. De regio is bezaaid met
speelgoedfabrieken die voor alle
bekende merken produceren. In
Shenzhen worden volgens Chine
se media zeker 100.000 speel
goedproducten gemaakt. Volgens
in september verspreide gegevens
verwacht de Chinese speelgoedin
dustrie dit jaar voor ruim 8 mil
jard eurö te exporteren.
Thuis kerst vieren
Kerst wordt in Nederland gezellig
thuis met familie en vrienden ge
vierd. Dus komt het kerstdiner ge
woon thuis op tafel te staan. Dat
meldt het onderzoeksbureau TNS
NIPO, dat aan de vooravond van
kerst 2003 ruim zeshonderd per
sonen heeft ondervraagd over
hun 'kerstgewoonten'. Driekwart
van de Nederlanders zegt dat
Kerstmis voor hen vooral in het
teken staat van gezellig samenzijn
met mensen die veel voor hen be
tekenen. Dat geldt met name voor
ouderen, en in iets mindere mate
voor jongeren.
Relatief weinig Nederlanders gaan
tijdens de kerst buiten de deur
eten. Slechts elf procent zoekt een
restaurant op. De meeste onder
zochte personen geven aan thuis
ia nuiucn niiiucicri van tea ai upgciciu lui Kciïuiiaii cli mgcwiju m uc uiiivmigiijive KCIM-IIIUUMIie. ruiu: KCULeib
Voor Britten die het te druk hebben om op eerste kerstdag de jaarlijkse
kersttoespraak van koningin Elizabeth te volgen, heeft de Britse overheid
iets bedacht: de kersttoespraak per telefoon, het vierde medium via wel
ke de woorden van Elizabeth te volgen zijn, naast de televisie, de radio en
het internet. De rede is voor het eerst niet in een koninklijk paleis opge
nomen, maar in de Combermere-kazerne vlakbij kasteel Windsor, waar
de Koninklijke Cavalerie is gelegerd. Vroeger was de op televisie uitge
zonden toespraak voor veel Britten vaste prik tijdens de feestdagen en
trok de Britse koningin steevast dertig miljoen kijkers, maar dat aantal is
de afgelopen jaren flink afgenomen. Naar schatting zo'n tien miljoen Brit
ten kijken nog naar de kersttoespraak. Foto: EPA
te eten (62 procent) of schuiven
aan bij familie of vrienden (60
procent). De uitslag over wié er
dan het kerstdiner bereidt, is wei
nig verrassend: de 'gemiddelde
kerstkok' is een vrouw tussen de
35 en 54 jaar oud. Van de mannen
staat 35 procent in de keuken.
De meeste koks en kokkinnen
hebben het plan opgevat om
maaltijden van drie of vier gangen
te maken, waarbij vooral vlees (79
procent) op tafel zal verschijnen
en in mindere mate vis en gevo
gelte. Gemiddeld besteedt de Ne
derlander ongeveer 86 euro aan
het kerstdiner, wat overeenkomt
met het bedrag dat vorig jaar aan
de feestdagen werd uitgegeven.
Maar liefst negen op de tien Ne
derlanders zorgen voor de nodige
kerstsfeer in huis: zij versieren
hun woning. De kerstboom blijkt
het populairst, want 83 procent
van de ondervraagden heeft een
boom in huis gehaald. Overigens
wint de kunstboom terrein: had
drie jaar geleden nog 35 procent
een kunstboom, nu is dat 43 pro
cent. Er zijn dit jaar minder echte
kerstbomen verkocht dan vorig
jaar. Een op de drie huishoufo
heeft een boom in huis gehajach
in 2002 was dat 40 procent. Ijxe r
blijkt uit cijfers van het Prodfeel
schap Tuinbouw. De bomenji ie
ren wel goedkoper. acf
Bomen-overschot
Hawaii staat niet direct bekeh m
een goedkope bestemming, 1
de kerstbomen zijn er in elk jjn
goedkoop dit jaar. Er heerst
jaar een groot overschot aan| j|
kerstbomen, waardoor handl
ze aan de straatstenen niet 1c\an
kunneri. Een kerstboom koo£aai
voor een dollar. „Iedereen v&n t
koopt dit jaar kerstbomen, ejr d<
moeder ook", zegt assistent-t Va
nager Ray Griego van een filiatie
van supermarktketen Wal-Mlag 1
Griego heeft 5.600 bomen infen 1
kocht en heeft er nog duizen^d.
over. Hij is nu verenigingen 3eer
het bellen met de vraag of zelete
gratis boom willen. Dat er tel
kerstbomen zijn geïmporteei
volgens Griego het gevolg vaLï-
tekort aan kerstbomen dat v®'*
jaar heerste. Daardoor werd
prijs juist opgedreven, anp-a"
IL/AI
anj
Morgen is het Kerstmis en het zal veel over eten
gaan. In de mensen een welbehagen, zeker weten,
maar er moet gebuffeld worden. Het feest van de
Geboorte is aanleiding om weer eens wat in de keu
ken te staan. In een Engels blad las ik dat de men
sen op dat grote eiland voor de kust in 1980 nog ge
middeld een uur met de potten en pannen in hun
kitchen doende waren. Dat was verleden jaar terug
gelopen tot 13 minuten. Nu was de Engelse keuken
nooit al veel zaaks en is dat ingekorte verblijf mis
schien een zegen. Het blijft desondanks opmerkelijk.
In Nederland zal het niet veel anders zijn. De inge
bouwde-keukenbranche levert steeds meer gemak
op maat. Computers sturen het kookeiland in de
goede richting. Controlepanelen met veel meters be
waken het bereidingsproces. De moderne keuken
lijkt in zijn aankleding sterk op een laboratorium
uit een stripverhaal. De keukenprinses - tegenwoor
dig heel vaak een keukenprins- staat de meest ge
avanceerde apparatuur ter beschikking, geen pan
hoeft meer over te koken, geen wok meer aan te
branden. Het keukenschort is er in zeer modieuze
variaties. Ook daarvoor zouden we het niet hoeven
te laten. Helaas, we laten het. We zijn steeds minder
in de keuken te vinden. Daartegenover staat dat uit
gevers hun assortiment kookboeken niet kunnen
aanslepen. Televisiekoks, vroeger zeldzaam, worden
steeds bekendere Nederlanders, zo bekend dat ze in
elk lulprogramma verschijnen met hun boekje of
meninkje over de hoofddoekjes, falend Ajax, presi
dent Bush of het leven in het algemeen. Paradoxaal
is het wel. We tobben steeds meer over het eten, de
voor- en nadelen ervan, maar het klaarmaken, ho
maar. Het ontbijt hadden we al afgeschaft. De mag
netron had de koekenpan al vervangen. Nu is in het
kader van de supermarktoorlog de kant-en-klare
maaltijd ook nog in de aanbieding. Wie voortaan
nog in de keuken staat, is dief van eigen tijd en por
temonnee.
Behalve met Kerstmis dus. Dan keren we als verlo
ren zoons of dochters naar de keuken terug. Omdat
het nu woensdagavond is en alle ingrediënten toch
al zijn aangeschaft en in bewerking, kan ik het rus
tig zeggen: bij ons thuis is de slag met de calorieën
begonnen. De springbok ligt in de pan te sudderen,
een smakelijke antilope uit zuidelijk Afrika, politiek
geheel correct beboterd. Met cantharellen als garni
tuur en spruitjes die iedereen nu maar eens lekker
moet vinden, komen wij het feest van het Licht best
door. Wel houden we er schuldgevoel aan over.
Daar zorgden de media voor. Die puilden in de
aanloop naar de feestelijkheden uit van de gevaren
van al dat eten. Ach ja, die strijd tussen gezondheid
en appetijt lossen we nooit op, maar waarom han
gen deze media de vetzucht uitgerekend deze dagen
als topzware piek bovenin hun kerstboom? De
krant, de televisie. Wat moet mij allemaal toch
weer worden aangepraat? Ik prijs juist het volgen
de drietal dikke dames als gerespecteerd rolmodel.
Hanneke Groenteman was nooit bestseller gewor
den zonder haar levenslange pas-de-deux met de
koekjes van Jamin. Karin Bloemen was
nooit een nachtegaaltje geworden zon-
der eerst dat rondborstige roodborstje te zijn ge
weest. Erica Terpstra zou een anonieme hoe-
dendraagster zijn gebleven indien het
bijpassende torso had ontbroken. Ik
weet dat „obesitas" schadelijk is en
dat we het ervan aan het hart kunnen
krijgen, of aan de galblaas, of ook sui
ker, maar bespaar ons de predikatie
nu Nederland eindelijk weer eens als
natie collectiefin de keuken staat, het
Kindeke in de kribbe ligt en de spring
bok in de braadslee.
