Vestiging Ballorig
Leiderdorp onzeker
w
REGIO
e weet maar nooit of je ooit in het water
weigeesten, narren, magiërs en elfen in Archeon
R3
Dokter tegen abortus en de pil stond
dag en nacht klaar voor zijn patiënten
Heeft u in 2004
een auto van de zaak?
Of ontvangt u
reiskostenvergoeding?
Christmas Carols
Onderzoek naar
manegebranden
Diefstal dqor list
maandag 22 december 2003
Zwemdiploma's voor Turkse vrouwen
nnet van Aarsen
iorp - „Het was op vakan-
zaten met de kinderen in
embad. ledereen ging
en, maar ik stond aan de
at was het moment dat ik
1 beloofd heb dat ik zou le-
'mmen." Kamuran is
isteren in het trotse bezit
emdiploma A. Samen
itice, Nuran en Fikriye
ze af in zwembad De Does
irdorp. De dames zijn de
met een diploma van
>te groep voornamelijk
vrouwen, die elke zon-
ind oefenen in het zwem-
i/eminstructeur Wandy is
s op haar pupillen. Het is
gaan: in maart konden de
nog geen slag zwemmen.
'embadinitiatief loopt als
tin. Meer dan 50 vrouwen
pen, Leiderdorp en ande-
jtsen - tot Katwijk aan toe
jien zondagavond graag
jurtje spetteren. „Ik heb
n/eel Turkse kennissen
k ben getrouwd met een
man", zegt initiatief
ter Hannie Saribas. „En
ik dat heel veel vrouwen
nettend graag zouden le-
femmen. Maar vanwege
ite en vanwege hun ge-
illen veel vrouwen niet
gd zwemmen. En dat is
jbleem."
ibad De Does is de per-
jplossing", vervolgt ze.
ad gaat om vier uur dicht
zes uur, speciaal voor
eer open. We begonnen
;:n groepje van 25, 30 en
;n zijn er 55 vrouwen in-
even. Het worden er
meer. Nee, niet alleen
vrouwen. Er zijn ook
:aanse, een Iraanse en
andse. Sommigen ko-
;ewoon vrij zwemmen,
n willen les."
Nuran, Fikriye, Kamuran en Hatice (op de voorgrond) zijn dolblij met hun Zwemdiploma A. Foto: Mark Lamers
Kamuran, Hatice, Nuran en
Fikriye hebben net laten zien
dat ze de slagen goed beheer
sen, dat ze kunnen drijven, dat
ze onder water durven gaan en
dat ze door een gat kunnen
zwemmen. Ze waren bloedner
veus maar ze hebben het er
goed van afgebracht. Hannie
loopt ze te plagen. Ze zegt dat
de uitslag van het examen pas
over een uur bekend wordt ge
maakt. „Dan gaan wij staken",
roepen de dames in koor. En
ook de zweminstructrices staan
te popelen om het goede
nieuws te brengen.
Even later klatert het applaus,
vanuit het pierebadje, vanuit
het bubbelbad, vanuit het in-
structiebad en zelfs vanuit het
stoombad.
„Ik ben wel een beetje laat",
zegt Kamuran. „Ik ben al vanaf
1979 in Nederland. Maar op de
huishoudschool, waar ik naar
toe ging, was er geen zwemles.
Ik heb al die jaren niet leren
zwemmen. Mijn kinderen kun
nen allemaal goed zwemmen.
En Nederland is echt een wa
terland, dus ik wilde ook heel
graag. Het is gezond, en je weet
hier maar nooit of je ooit eens
in het water valt. De volgende
keer, als we met de familie naar
het zwembad gaan, kan ik ook
zwemmen. Ik zwem wel ge
mengd hoor, dat is voor mij
geen probleem. Maar een hele
boel vrouwen willen dat zelf
niet."
Het is toch een vreemd ver
schijnsel. De dames zijn alle
maal volwassen. Een aantal
hebben een zelfs een respecta
bele leeftijd bereikt. Maar zodra
ze hun badpak hebben aange
trokken en in de buurt van het
water komen, zijn ze als kinde
ren in een speeltuin. Ze gillen,
ze giechelen, ze spetteren en ze
plagen.
Een van de vrouwen had van-
ine scheidslijn tussen fantasie en werkelijkheid
ancy Ubert
aan den rijn - Kwel-
[t, narren, magiërs, elfen,
:hten en prinsessen,
rden sprookjesfiguren
p i zaterdag en zondag
sch themapark Archeon
hen aan den Rijn in be
nomen. Veel bezoekers
et herkenbaar als gasten;
iben zich net zo duivels
c ost als de 'fantasy actors',
e )n heeft voor het eerst in
eeschiedenis in wintertijd
toegangspoorten van het
1 daan. Naast een paar ar-
bezoekers komen hon-
1(1 volgelingen van de
scene op de midwinter
in, alternatieve geneeswij-
soterie en hekserij. Het
allemaal een beetje door
in Archeon. Wat is fanta-
it is werkelijkheid en wat
is zuivere geschiedenis? Een
kniesoor die daar op let. Je la
ten onderdompelen in een ab
surde, tikje kolderieke, boven
natuurlijke nepwereld; dat is de
beste remedie. „Er is een elfen
prinsesje geboren, er is een el
fenprinsesje geboren", juicht
de verhalenvertaler annex don
derelf, die zich in een huis van
de Middeleeuwse stad Graven-
dam heeft verschanst. Hij
springt uit het schamele onder
komen om dat fantastische
nieuws wereldkundig te maken.
Ademloos volgt jong en oud
zijn voorstelling.
Een paar honderd meter ver
derop heeft een demon het aan
de stok met de moeder van een
groen gedrocht. Haar zoon, al
tijd en eeuwig geflankeerd door
zijn handpop die als twee drup
pels water op hem lijkt, wordt
al de hele dag lastig gevallen
door die verschrikkelijke de
mon. Mama is boos. Mama is
het zat. Mama valt die ellendige
demon aan met vork en mes.
De demon en het groene
vrouwtje leven vandaag niet in
Nederland maar in een totaal
andere wereld. Ze horen bij de
fantasy-club Vortex Adventures.
De leden van deze vereniging -
stuk voor stuk hebben ze een
sprookjesfiguur als alterego -
ontmoeten elkaar in Vortex.
Vortex is een stuk niemands
land waar elk fantasiefiguur
welkom is. Er is wel een pro
bleempje. De rVoid', het grote
niets, dreigt de Vortex keer op
keer te verslinden. Aan de ene
kant wordt aan het niemands
land geknabbeld, aan de andere
zijde wordt juist aan de natie
gebouwd. Ondertussen komen
de aanhangers van het fantasie
spel bijeen op dagen dat de
Vortex bereikbaar is. De helden,
de elfen, de monsters, de rid
ders en tal van andere karakters
vinden hun geluk, of onder
gang, in Vortex. Het is een beet
je toneelspelen in Vortex, met
de sfeer van de bioscoopfilm
Lord of the rings. „Ben je de
weg al kwijt", vraagt een elf.
„Geeft niet. Als je een beetje
moeite doet leer je onze wereld
vanzelf kennen."
Er komt een groepje impen
voorbij in Gravendam. Impen
zijn demonen in opleiding. Ze
zijn altijd lawaaierig en klierig.
Gelukkig kun je impen een halt
toeroepen met toverspreuken.
„By the power of', begint een
magiër van Vortex te roepen.
De impen schieten weg, voor
dat ze gedoemd zijn om tien
minuten te zwijgen.
In het Romeinse dorp van Ar
cheon gaat het er wat rustiger
aan toe. Daar is de fantasy en
gothic markt te vinden. Hande
laren verkopen onder meer Kei-
door Janneke Dijke
leiderdorp - Het is nog steeds
niet duidelijk of kinderspeelpara-
dijs Ballorig naar Leiderdorp
komt. Wel is de verbouwing van
het pand al in volle gang. De Lei-
derdorpse wethouder Roest gaat
met zijn Leidse collega Geertse-
ma en desnoods met provincie
bestuurder Van Dijk om de tafel
zitten om Ballorig naar Leider
dorp te halen.
Het Leiderdorpse bedrijventer
rein De Baanderij is een perfec
te plek voor het kinderspeelpa-
radijs, vindt Roest. Maar de
noodzakelijke toestemming van
Leiden wil maar niet komen.
Ballorig wil op 1 april volgend
jaar opengaan.
In september wees Leiden het
eerste verzoek van Leiderdorp
af. De Baanderij is door de het
Regionaal Economisch Overleg
(REO), de groep van wethou
ders economische zaken in de
Leidse regio, aangewezen als
bedrijventerrein waar bedrijven
terecht moeten kunnen die uit
Leiden wegmoeten. Dat geldt
niet voor Ballorig. Het kinder-
speelparadijs heeft nog hele
maal geen vestiging in deze
omgeving. Ook vindt Leiden dat
zo'n bedrijf eigenlijk in de cen
trumgemeente thuishoort.
Onzin, zegt Roest. „Van de
twaalf vestigingen van Ballorig
in Nederland zitten er elf op
een industrieterrein en de
twaalfde zit aan de rand van het
centrum. Ik vind de argumenta
tie van Leiden oneigenlijk." Het
overdekte kinderspeelparadijs,
waar kinderen naar hartelust
kunnen spelen op allerlei speel
toestellen zoals ballenbaden,
springkussens, klimnetten en
glijbanen, lokt vaak grote groe
pen kinderen die met de auto
worden gebracht. Ouders moe
ten er doorgaans bijblijven om
toezicht te houden.
Roest is van plan in januari met
Geertsema te gaan praten. Het
gesprek had eigenlijk deze
maand al moeten plaatsheb
ben, maar dat kwam er niet
van. „Als Leiden dan nog niet
wil, ga ik met gedeputeerde As
je van Dijk praten. Dan moet er
een hogere partij naar kijken."
Hij vindt het dat waard. „Ik
hecht eraan dat we ook aan de
kleine dingen voldoende aan
dacht geven en dat we de goede
omgangsvormen tussen ge
meenten bewaren. Ten aanzien
van de disco hebben wij ons
loyaal naar Leiden opgesteld.
Dan mag het andersom ook een
keer. Bovendien komen men
sen uit Leiden echt wel naar
Leiderdorp."
Ballorig gaat er intussen van uit
dat het speelparadijs snel open
kan. Op de website staat zelfs
dat dat in februari al gebeurt,
maar volgens ondernemer Ed
Klinkenberg is dat onhaalbaar.
„Het is onze bedoeling dat het
op 1 april opengaat." Roest
vindt dat een haalbare zaak.
Ballorig komt in de oude hout
hal van Klinkenberg aan de
Vlasbaan. Vooruitlopend op de
toestemming zijn de werk
zaamheden daar al in volle
gang. In de hal is geheid, waar
door er een tweede verdieping
in de hal gemaakt kon worden.
Ook moet de nieuwe verdieping
een stukje hoger gemaakt wor
den. Klinkenbergs zoon gaat
het bedrijf exploiteren. „In
Roosendaal heeft hij al een
zaak. Daar moeten de ouders
erbij blijven. Hier willen we de
kinderen polsbandjes geven
waar het mobiele nummer van
hun ouders op staat. Dan kun
nen de ouders rustig winkelen
op de meubelboulevard."
daag ook zullen afzwemmen.
Ze was er helemaal klaar voor
maar één puntje was nog niet
in orde: ze durfde niet van het
startblok te springen. „Atla, At-
la", gillen de anderen in koor
als ze het na de examens waar
ze niet aan meedeed toch nog
maar weer eens gaat proberen.
Springen! „Ik heb nog nooit ge
sprongen. Ik ben bang", huivert
het slachtoffer. Even later heeft
ze zich toch het water in laten
praten. En nog een keer en nog
een keer. „Dat is alvast een
klant voor de volgende keer af
zwemmen", zegt Wandy tevre
den.
IN MEMORIAM
tische sieraden, spirituele kaart
spelen en gothic-kleding. De
gothic-scene, die in Nederland
aanvankelijk een sluimerend
bestaan leidde, past inmiddels
in het dagelijks straatbeeld.
Vrouwen gekleed in heksachti
ge gewaden en mannen, gehuld
in zwart met puntsnorren en -
baarden. Je herkent ze makke
lijk. „Het is een manier van le
ven", legt Ansje van Dam uit
Leiden uit. „We eten geen vlees,
luisteren naar bepaalde muziek
en mediteren." En die kleding?
„Daarmee onderscheiden we
ons." Maar op de midwinter
fair in Archeon val je dit week
einde niet op in middeleeuws
kostuum of zwarte tovenares-
senjurk. De bezoekers die zich
onderscheiden, dragen een
spijkerbroek. „Dat zijn gewone
mensenkinderen", zucht een
tovenares. „Die nemen we deze
dagen maar op de koop toe."
Dokter Wybo Kortmann uit
Zoeterwoude is donderdag in
zijn woning aan de Laan van
Oud Raadwijk op 95-jarige leef
tijd na twee dagen ziekbed,
overleden aan de gevolgen van
een hartstilstand. De geboren
en getogen Zoeterwoudenaar
werd in 1934 huisarts en heeft
zijn ambt nooit neergelegd. De
eerste jaren werkte hij samen
met zijn vader. Dorpelingen
spraken over de 'oude' en de
'jonge' Kortmann. Vlak voor de
oorlog nam hij de praktijk over.
Hij was een man van weinig
woorden. Iemand die rustig na
dacht en nooit overhaast te
werk ging.
Tot het einde aan toe was de
dokter een beschermer van het
leven, zo schrijven zijn nabe
staanden in de advertentie. Hij
was fel tegen abortus en de an
ticonceptiepil verstrekte hij al
leen bij een medische indicatie.
Kortmann stapte eind zeventi
ger jaren uit de Koninklijke Ne
derlandse Maatschappij tot be
vordering der Geneeskunst om
dat deze artsenclub abortus
aanvaardde. Hij werd lid van
het Nederlands Artsenverbond
dat 'de eerbiediging van het
menselijk leven' als doel heeft.
In een interview in 1984 ter ge
legenheid van zijn gouden jubi
leum als huisarts zei hij in deze
krant: „Als een meisje bij mij
komt om de pil, probeer ik uit
te leggen dat het niet goed voor
haar is. Ik wijs dan op de na
tuurlijke middelen om zwan
gerschap te voorkomen. Een
tweede reden waarom ik de pil
Wybo Kortmann
1908 - 2003
niet verstrek, is de bandeloos
heid die je ermee aanmoedigt."
De rooms-katholieke huisarts
was om zijn opvattingen enigs
zins omstreden, maar bij het
overgrote deel van zijn patiën
ten in Zoeterwoude, Stompwijk
en tot ver in de Leidse regio was
hij intens geliefd. Nooit was hij
te beroerd om 's nachts zijn
bed uit te gaan om een patiënt
te bezoeken. Zelfs niet toen hij
een telefoontje kreeg van een
onbekende man uit Voorburg.
Zijn vrouw was ziek en hij kon
geen arts in de buurt bereid
vinden om te komen. Via het
academisch ziekenhuis had hij
het nummer van Wybo Kort
mann gekregen. „Mijn vader,
toen al bijna 80 jaar, ging naar
de voor hem volkomen onbe
kende plaats en stuurde de
vrouw naar het ziekenhuis",
vertelde zijn zoon vanochtend.
„Hij heeft haar leven gered."
Een vader om trots op te zijn,
beaamt hij. Zo staat het ook in
de rouwcirculaire.
Wybo Kortmann was tachtig
toen hij zijn praktijk overdeed
aan dokter Mikulski. In hem
zag hij een waardige opvolger
met dezelfde ethische en maat
schappelijke visie als hij. Tot
het laatste moment bleef Kort
mann actief betrokken bij zijn
ambt. Daarnaast kweekte hij
met veel liefde orchideeën in
zijn plantenkas. Hij kon ook in
tens genieten van de koolmees
jes in zijn tuin die uit zijn hand
aten.
Zoeterwoude heeft al een Dok
ter Kortmannstraat, die is ver
noemd naar de vader van Wybo
Kortmann. Een straat, ver
noemd naar de nu overleden
Kortmann, zal er dus niet ko
men. „Maar wie weet, in zijn zo
geliefde Stompwijk misschien?
suggereert zijn zoon.
De Zoeterwoudse huisarts lag
de afgelopen dagen in de oude
apotheek in zijn woning opge
baard. Vanavond is er een
avondwake in de Sint Janskerk
aan de Zuidbuurtseweg in Zoe-
terwoude-Dorp. De uitvaart is
morgen om 11.00 uur in dezelf
de kerk.
Marieta Kroft
(advertentie)
Let dan op, want de regels gaan veranderen.
Vanaf 1 januari 2004 is de maximale belastingvrije kilometervergoeding voor
reiskosten 18 cent. Voor een auto van de zaak wordt de bijtelling 22%, tenzij u
kunt aantonen dat u maximaal 500 privékilometers rijdt. Dit geldt ook voor een
bestelauto van de zaak. Deze veranderingen kunnen gevolgen hebben voor uw
voorlopige aanslag of voorlopige teruggaaf. Kijk daarom voor meer informatie
op www.belastinQdienst.nl.
Belastingdienst
Leuker kunnen we 't niet maken.
Wel makkelijker.
wassenaar -Mensen die op het laatste moment nog kerst-inkopen
wilden doen, konden gistermiddag genieten van a capella gezongen
kerstliedjes. Een gelegenheidskoor van Stichting Wassenaarse Musi
cal (SWM) zong namelijk op de Langestraat in Wassenaar Christmas
Carols in Charles Dickens-stijl. Dat betekent: lange rokken, schorten,
zoeterwoude - De politie on
derzoekt twee branden in ma
neges aan het Molenpad in
Zoeterwoude, die vorige week
in de nacht van donderdag op
vrijdag uitbraken. Bij het club
huis van één van de maneges
bleef de schade beperkt tot een
door vuur aangetaste vloer en
een beschadigd barblad. Bij een
andere manege ging een stro-
opslag in vlammen op.
voorschoten - Twee jonge
meisjes hebben zaterdag een
kistje met geld gestolen in een
huis aan de Professor Lorentz-
laan in Voorschoten. De daders
deden zich tegen de 75-jarige
bewoonster voor als werk
neemsters van de thuiszorg, die
zij regelmatig ontvangt. Toen
later de echte thuishulp arri
veerde, bleek de bewoonster
haar geldkistje te missen.
(advertentie)
petten en hoedjes. Bekende liedjes als 'stille nacht, heilige nacht' en
'Little drummer boy' paseerden de revue. Maar ook een zelf geschre
ven nummer, Christmas Greetings, kwam voorbij. Het koor staat on
der leiding van Mare Drost.
Foto: Mark Lamers
RIJNLAND
KOZIJNEN
kunststof
kozijnen met
vkg-keurmerk;
TOONAANGEVEND IN KUNSTSTOF RELIËF KOZI|NEN
