KUNST CULTUUR
'Grandeur van paleis en
Escher versterken elkaai
Kerstcircus in Carré: weemoed en trots
Ramayana: Bollywood-spektakel in Alphen
Dickens Festijn trekt weer ruim 130.000 bezoekers
Leidse Cantorij verdiei
een aandachtig oor
Rijksmuseum 'zeer tevreden
over opkomst in Philipsvleu
Zin in Kerstmis
maandag 22 DECEMBER
Poëzie in
Voorschoten
voorschoten - Poëzieliefheb
bers in Voorschoten kunnen
hun hart ophalen op donder
dag 29 januari tijdens de Lan
delijke Gedichtendag. Wie wil
mag in de Dorpskerk een ge
dicht (maximaal drie) voordra
gen van eigen hand of van ie
mand anders. Het thema is
'Helden', maar het is geen wet
van meden of perzen dat het
daar ook over moet gaan. In
schrijven kan door een formu
lier in te vullen bij de balie van
de bibliotheek aan de Wijn
gaardlaan. De poëzieavond be
gint om 20.00 uur.
KunstKlank
zoekt stemmen
noordwijk - De Stichting
KunstKlank in Noordwijk gaat
rond de dodenherdenking op 3
en 4 mei weer een speciaal pro
ject uitvoeren. Uitgevoerd wor
den het requiem van Campra
en Funeralsentences van Henry
Purcell. Een projectkoor repe
teert vanaf januari. KunstKlank
is nog op zoek naar nieuwe
koorleden, jong en oud. Geïnte
resseerden kunnen zich via in
ternet wenden tot herma.van-
piekeren@tiscali.nl.
Rondleiding in
een jachtslot
hoenderloo - Nationaal Park
de Hoge Veluwe besteedt in ja
nuari aandacht aan het werk
van de Nederlandse kunstenaar
Chris Lebeau (1878-1945) in
Jachtslot St. Hubertus. De
rondleidingen door het slot
voeren om die reden door
ruimtes die normaal afgesloten
zijn. Jachtslot St. Hubertus is
gebouwd als woonhuis voor het
echtpaar Kröller-Müller, grond
leggers van het park en het naar
hen genoemde museum.
Kunstliefhebster Helène Kröl
ler-Müller gaf Lebeau opdracht
een deel van het interieur van
het slot te ontwerpen. Lebeau
ontwierp bekleding voor de
stoelen en gordijnen. Daarnaast
maakte hij decoratieve vazen en
wandborden. Belangstellenden
moeten voor de Lebeau-rond-
leidingen reserveren.
muziek recensie
Maarten Baanders
Concert: Adventsconcert door Leidse
Cantorij o.l.v. Hans Brons. Gezien: 21/12
Hooglandse Kerk, Leiden.
In het programmaboekje wordt
gevraagd niet te klappen tussen
de nummers, en de bladzijde
pas om te slaan als de muziek is
uitgeklonken.' Dit is kenmer
kend voor de zorgvuldigheid
waarmee de Leidse Cantorij
haar muziek gaaf wil houden en
de sfeer van het adventsconcert
wil bewaken. Deze zorg is op
zijn plaats, want het koor heeft
een prachtig uitgebalanceerd
geluid, de stemgroepen vormen
een fraaie eenheid en de mu
ziek wordt met veel gevoel voor
nuance uitgevoerd.
Dit blijkt meteen al bij de pro
cessie-hymne (arr. David Will-
cocks), waarmee het koor de
kerkruimte binnenkomt. De ijle
vrouwenstemmen hebben een
grote ruimtelijke werking en
met het invallen van de andere
stemmen wordt een volheid
opgebouwd, die de grootse ge
beurtenissen in de tekst geheel
tot hun recht laten komen. Het
programma vertoont een
mooie opeenvolging van scha
keringen. 'Ave Maria' van De
Victoria wordt ernstig en ver
fijnd uitgevoerd, met een inge
houden opbloei aan het eind.
De nobele melodie van het
'Magnificat' van Herbert Ho-
wells wordt licht ingezet door
de vrouwenstemmen, waarna
halverwege het indrukwi
de ingrijpen van God m(
gestieve kracht wordt l
gen. De verrassendste on
len zijn 'Ave Rex' van M
Mathias en vooral het ii
wekkende 'O Magnum M
um', waarin de sterk uitg
de, vaak dissonante intei
voor grote spanning zorg
in het geval van 'O M;
Mysterium', het gevoel i
luisteraar geopend
waardoor er ook werkel
mysterieus' ontstaat.
Aardig is de keuze om de
'A Ceremony of Carol'
Benjamin Britten te later
afgaan door 'Masters
Hall' (arr. Willcocks), e<
moedelijk, ongecompl
mars-achtig werk, en een
solo van Louis-Claude D
met virtuoze variaties. B
verstilde, serene, ve
compositie komt daarn;
over. De vrouwenstemm
helder en trapsparant. I
het wervelend canonisch
zette 'This Little Babe'
partijen helder te volge
zouden hier en daar de p
speelsheid en extraverte e
die Britten zo eigen zijn
tot hun recht mogen kom
Bijzonder is de bij drag
mezzo-sopraan en harpis
chel Ann Morgan. Ze
echte Britse, zoals ze het
tige en het tedere met
weet te verenigen, pree
goede combinatie om lit
als 'In the bleak midwint
Gustav Holst en 'A wai
Manger' van W.J. Kirkj
indrukwekkend uit te voe
amsterdam/anp - De bezoe
kersaantallen in het tijdelijk on
derkomen, stellen het Rijksmu
seum niet teleur. In totaal 3500
mensen bezochten afgelopen
weekeinde de Philipsvleugel
van het museum in Amster
dam. Dat is grofweg de helft
van de opkomst tijdens een
normaal weekeinde.
De topstukken van het Rijks
museum zijn sinds dit weekein
de tijdelijk ondergebrach
Philipsvleugel, omdat
hoofdgebouw ingrijpend
verbouwd. Het vemi
Rijksmuseum zal halv<
2008 openen. Tot die ti
vierhonderd belangrijke
ken, waaronder de Nacht
te bezichtigen in de F
vleugel, die eentiende v
totale oppervlak van het
um beslaat.
deventer/anp - Het jaarlijkse
Dickens Festijn en de Deventer
kerstmarkt hebben het afgelo
pen weekeinde meer dan
130.000 mensen naar de Han
zestad getrokken. Bij het Dic
kens Festijn in de Deventer bin
nenstad liep de wachttijd door
de enorme toeloop af en toe op
tot zestig minuten. Volgens een
woordvoerster van de organisa
tie hebben zich ondanks de re-
corddrukte en de slechte weers
omstandigheden geen proble
men voorgedaan.
In de Walstraat en omgeving
kwamen meer dan 350 figuren
en personages uit de beroemde
boeken van de Engelse schrijver
tot leven. Onder hen klassiekers
als de vrek Scrooge, de geest
van Marley, de deftige Samuel
Pickwick en zelfs Queen Victo
ria. Nieuwe elementen ten op
zichte van vorig jaar waren de
Charles Dickens expositie en
een lezing over de vermaarde
schrijver.
Bezoekers van het Dickens Fes
tijn konden gisteren aanslui
tend een bezoek brengen aan
de grote kerstmarkt op De
Brink. Hiervan hebben tiendui
zenden mensen gebruikge
maakt. Ook de talrijke kerstcon
certen in de diverse kerken wer
den druk bezocht.
Volgens de organisatie wordt
het publiek dat het kerstspekta
kel bezoekt steeds breder.
„Mensen komen overal van
daan. Dit jaar kwamen bezoe
kers met tientallen touringcars
uit heel Nederland, maar ook
uit België en Duitsland. Het
geeft aan dat we als kerstevene
ment nog steeds groeien."
Het Dickens Festijn dat gister
middag om vijf uur officieel
werd afgesloten, is nu voor de
dertiende achtereenvolgende
keer gehouden. Vorig jaar trok
het evenement eveneens onge
veer 130.000 mensen naar De
venter.
utrecht - Nieuwsgierig kijken bezoekers naar een tafereel van de tentoonstelling 'Zin
in kerst', tot en met 6 januari te zien in het Catharijneconvent in Utrecht. De expositie
over de betekenis van het kerstfeest probeert de bezoeker antwoord te geven op vra
gen als: waarom zetten we een kerstboom in huis? Waarom hangen we sterren voor
de ramen? En: waarom eten we zo uitbundig met kerst, het liefst aan een tafel vol
kaarsen. Foto: ANP/Marcel Antonisse
theater recensie
Theo de With
Voorstelling: 'Ramayana' door
Jeugdtheaterschool Zuid-Holland. Regie:
Theo Ham. Gezien: 20/12, Parktheater,
Alphen aan den Rijn. Nog te zien in o.a.:
Den Haag (9/1), Zoetermeer (18/1),
Leiden (29/2), Amsterdam (5-6/3) en
Gouda (14/3).
Het is een traditie aan het einde
van het jaar. De in Gouda ge
vestigde Jeugdtheaterschool
Zuid-Holland, met tegenwoor
dig ook een vestiging in Alphen
aan den Rijn, duikt in de thea
ters op met een familievoorstel
ling. Sinds vorig jaar is de koers
ietwat verlegd. Waren het in
eerste instantie sprookjes van
Grimm of verhalen van 1001
nacht die voor het theater wer
den bewerkt, vorig jaar werd
een aantal bijbelverhalen bij de
kop gepakt. En op dat pad gaat
de theaterschool voort, want ze
staat nu in het theater met een
verrassend verhaal uit het hin
doeïsme.
Stand-up comedian Narsingh
Baltwantsingh is door regisseur
Theo Ham als enige volwassen
.acteur aangetrokken voor 'Ra
mayana'. Als verteller neemt hij
het publiek bij de hand en leidt
het door het mythische verhaal
over een prins die op het laatste
moment niet wordt gekroond,
maar veertien jaar wordt ver
bannen. Met zijn vrouw Sita
trotseert deze prins Rama aller
lei gevaren. Het dreigt uit de
hand te lopen als de mooie Sita
door een tienkoppige duivel
wordt ontvoerd. Met behulp
van een apenleger weet Rama
zijn schone echtgenote echter
te heroveren.
De familievoorstelling begint
als een Bollywood-spektakel. In
de stijl waarin in India films
worden gemaakt, is er zang,
dans en magie. En dat wordt
nog eens overgoten met een
sausje van veel goud en glitter.
Een lekker eigentijds deuntje
met oriëntaalse klanken maakt
het tot een aantrekkelijk
schouwspel. Maar daarna ont
vouwt zich toch echt hef ver
haal. De verteller stapt er zo nu
en dan uit en in en weet daar
mee ook de jeugdige kijkers bij
de les te houden. Voor zover
nodig, want die aanschouwen
meestentijds geboeid de avon
turen van onder meer Rama's
baldadige broertje Lakhsman
(prachtig vertolkt door Maarten
van der Molen) en de dikke aap
Hanuman die tot een van de
helden van het verhaal uit
groeit.
Het enthousiasme van de veer
tig jeugdige acteurs op het po
dium werkt als altijd aansteke
lijk. Het is knap dat ze met een
onbekend verhaal bijna twee
uur lang de aandacht vast we
ten te houden. Vorig jaar kende
iedereen op zijn minst een aan
tal bijbelverhalen, maar zo'n
aanknopingspunt ontbreekt bij
'Ramayana'. Door het motto
'beloofd is beloofd' een paar
keer op een cruciaal punt terug
te laten komen, wordt toch een
houvast geboden. Het maakt
nieuwsgierig naar wat de
Jeugdtheaterschool in de toe
komst van plan is. Er staat in
elk geval nog een 'boeddhisti
sche voorstelling' op de rol.
door James McGonigal
den haag - Het Escher museum
in Den Haag bestaat een jaar.
Het heeft stilletjes aan de weg
getimmerd en is tevreden over
de bezoekersaantallen. Maar het
wil volgend jaar sterker groeien:
meer jongeren, meer buitenlan
ders. En: het wil koninklijker
overkomen.
„Na een goed verlopen op-
bouwjaar gaat het museum in
2004 de vleugels uitslaan", zegt
directeur Wim van Krimpen
van het Escher museum, geves
tigd in het voormalig koninklijk
paleis Lange Voorhout. „Daar
bij gaan we de grandeur van het
Paleis Lange Voorhout verder
herstellen. De uitstraling van
deze unieke locatie in het hart
van Den Haag versterkt de
kracht van de Escher-collectie
die we laten zien."
Het Escher museum is een on
derdeel van het Haags Gemeen
temuseum, dat al heel lang de
beheerder is van de collectie
Escher. Sinds november vorig
jaar is het werk van deze grafi
cus permanent te zien in een
gebouw in het centrum van
Den Haag, waar Wilhelmina,
Juliana en Beatrix voetstappen
hebben liggen.
„Toen dit gebouw werd overge
dragen aan de gemeente, zijn
alle kroonluchters weggehaald,
bestemd voor andere paleizen.
We zijn nu bezig met een pro
ject van kunstenaar Hans van
Ben them uit Rotterdam voor
achttien nieuwe kroonluch
ters." Een uit kristallen stukjes
opgebouwde glazen haai van
twee meter is wellicht niet exact
de herinnering van prinses Juli
ana aan haar voormalig werk
paleis, maar Van Krimpen be
schouwt het als een onderdeel
van de 'marketing' van zijn mu
seum.
„We zitten op een unieke loca
tie, vlakbij het Binnenhof. Het
werk van Escher is fantastisch,
van alle tijden. En het gebouw
is een voormalig paleis van de
koninklijke familie. Met die
combinatie kun je toch wat?!",
zegt hij enthousiast.
Toen hij drie jaar geleden in
Den Haag aantrad, was 'Muse
um het paleis' een verliesge
vende attractie. Volgens Van
Krimpen was er een publieks-
werken van Escher te zien. Maar ook bijvoorbeeld lichtobjecter^
Hans van Benthem in het Trappenhuis. Foto: CPD f-
trekker in dit gebouw nodig om
te voorkomen dat er een door
lopende financiële verliespost
zou ontstaan. „Het Gemeente
museum heeft drie parels in de
collectie. Mondriaan, de Haag
se School en Escher. We doen
veel meer dingen daarbuiten,
maar in dit paleis kunnen we
Escher permanent laten zien",
aldus Van Krimpen.
Het eerste jaar was er een van
opbouw. „We hebben niet ge
adverteerd, amper ons gezicht
laten zien. Toch hebben we on
ze doelstelling van 80.000 be
zoekers per jaar gehaald", zegt
Van Krimpen. Het paleis is ver
der verbouwd en gemoderni
seerd.
De komst van de nieuwe kroon
luchters is een stap op de weg
die Van Krimpen zijn museum
wil zien volgen: aantrekkelijk
voor jongeren, gericht op be
zoekers uit Japan en Amerika.
„Naast Nederland zijn 4n
Escher-landen, ondank^
klap die het toerisme de ij
pen jaren heeft gehad." B
dien biedt nadruk op d°
schiedenis van het geboil
koninklijk paleis extra mojj
heden.
In Nederland en België ziL
Krimpen voorts grote moL
heden. „We gaan via irL
educatieve pakketten ajc
den, als kunstonderwijs
scholen dat oppikken, zIj
aansluitend welkom vo(fot
bezoek aan dit museum, "g.
Hij ziet een duidelijke tij
ding tussen het werk vay:
cher (bijna digitaal) en dfj
reld van jongeren. Het n%
bevat ook onderdelen diej^
op aansluiten. Bezoeker:»,
nen videobrillen op^(
waarmee zij virtueel kf
rondwandelen in de onmj
ke constructies van Eschel
door Corrie Verkerk
Amsterdam - De prijswinnaars
buitelden, vaak letterlijk, over el
kaar heen tijdens de première
van de alweer negentiende edi
tie van het Wereldkerstcircus in
Carré. En de kersverse spreek-
stalmeester Ted de Braak vergat
geen enkele, blinkende, onder
scheiding.
Daar betraden ze het zaagsel
van de piste: de Gouden- en
Zilveren Clownwinnaars (de
circus-Oscars die elk jaar in
Monte Carlo worden uitgereikt)
en nieuwe talenten die - nu al -
met zilveren en bronzen me
dailles mochten prijken. Een
sterrenparade, aldus de organi
satoren, als ode aan het oude
Carré, aan de vooravond van de
ingrijpende renovatie. „Een
programma met weemoed en
trots."
Weemoed was er ook een beet
je bij het definitieve afscheid
van gastheer/ spreekstalmees-
ter Peter van Lindonk. Nog één
keer betrad hij, in vol ornaat, de
piste, om opvolger De Braak
aan te kondigen en voor een
laatste maal zijn jaarlijkse kers
twens uit te spreken: 'May all
your days be circus days'. Het
leverde hem applaus, een bos
rozen van Ted en een levens
lange ereplaats bij 'zijn' circus
op. En zo mocht De Braak zijn
allereerste Carré-nummer aan
kondigen. Een beetje onwennig
nog, in het begin. Maar met het
vorderen van het programma
zagen we hem steeds beter in
Dompteur Alexander stoeit met zijn dieren alsof het katjes zijn, zoals hier met Maasai. Foto: WFA
zijn bordeaux-rode circusjas
passen.
De Engelse dompteur Alexan
der Lacey mocht het spits afbij
ten met zijn tijgers en leeuwen,
waaronder zijn imponerende
mannetjesleeuw Maasai. De
kenners waren het eens: een
topnummer, met een aantal
opzienbarende staaltjes dres
suur. En een 'gouwe ouwe': La-
cey's hoofd tussen de kaken
van Maasai. De dompteur
stoeide met zijn dieren alsof het
- hoe clichématig dat ook klinkt
- katjes waren. Er werd geknuf
feld, op natte neuzen gezoend
en gekroeld, al liet een enkele
leeuw op Lacey's aanwijzingen
nog wel wat woest zijn vlijm
scherpe tanden zien. Lacey ont
ving er in Monte Carlo begin dit
jaar niet voor niks een Zilveren
Clown voor, uit handen van
prinses Stephanie.
Dat niet elke prijswinnaar de
harten van het publiek kan ver
overen, bleek ook tijdens deze
circuseditie. De Russische ko
miek Jigalov? Fantastisch, vond
uw recensent; niet te pruimen,
meenden anderen. Met zijn
nogal schokkerige mimiek trok
hij aan en stootte af. De circus
jury uit Monte Carlo was geïm
poneerd door Jigalovs vernieu
wende stijl. Ja, alweer een Zilve
ren Clown. Zijn aangever Csaba
mag daarbij niet worden verge
ten. Stoïcijns bezag deze de ca
priolen van zijn partner, en
oogde een beetje, aldus een be
zoeker, als een 'vollere' broer
van W.F. Hermans.
Het begrip '116 jaar Carré' viel
dikwijls. Zoveel jaar was het im
mers geleden dat Oscar Carré
zijn theater oprichtte. Maar ook
de Zwitserse familie Knie, als
altijd de spil van de show, had
iets te vieren. Dit jaar bestond
het Zwitserse circus 200 jaar en
speciaal voor dit feestelijke feit
presenteerde Fredy Knie jr. een
'paardencaroussel' met niet
minder dan 24 viervoeters. Heel
veel dus. En daarmee, moet
Knie jr. gedacht hebben, was
het wat paarden betreft dit jaar
wel genoeg. Jammer. Echtgeno
te Mary-José verscheen nog wel
eventjes op een wit paard, maar
de rest van haar act bestond uit
een teleurstellende papegaai-
endressuur: papegaai telt tot
negen, papegaai vliegt door
hoepel
In het door Zwitserland reizen
de jubileumprogramma van
Knie trad dit jaar ook buikspre
ker Wilier Nicolodi op. Niet al
leen met in elkaar geknutselde
poppen, maar ook met 'slacht
offers' uit het publiek. Medail
les, stonden bij hem niet ver
meld, maar Nicolodi liet op
aanstekelijke wijze zien hoe je
van een ouderwetse variété-act
een moderne dijenkletser kan
maken.
En dan verder, in vogelvlucht,
de overige artiesten met gevul
de prijzenkasten. Jongleur Pica-
so jr. jongleerde zich naar een
Zilveren Clown, De Vliegende
Vrouwen van Pyongyang ver
overden met hun sensationele
luchtnummer goud, evenals de
springplankacrobaten van de
Russische Puzanov-ploeg. Met
een drievoudige salto op één
stelt kun je de Russen ook
moeilijk met lege handen naar
huis sturen.
Wereldkerstcircus, t/m 4 janu
ari in theater Carré
