'Zelfs een beetje vet om de buik is slecbk
REGIO
Obesitas 5
chroniscfe
aandoeni
Waarom steekt Leiden wél een
kapitaal in een tijdelijk ijsbaantje?
'Verhuizen of een broek aantrekken'
m
1<
GERECHT
OVER
GE WICHT
Steeds meer
Nederlanders zijn te
dik. Zo'n veertig procent
van de volwassenen
weegt te veel. Tien
procent
lijdt aan ernstig
overgewicht. Van de
kinderen is veertien
procent te dik. In een
korte serie gaat een
aantal deskundigen in
op de oorzaken en
gevolgen van 'vetzucht'.
Vandaag aflevering 2:
de internist op de
obesitas-poli.
door Erna Straatsma
NAVRAAG
ANNO 1903, Vrijdag 18 December
LEIDEN - Door de Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelin
genverkeer', alhier, is besloten om in den bollentijd, als Leiden's om
streken in haar bekende bloemenweelde prijken, een groot nationaal
bloemencorso te houden voor automobielen en rijwielen.Reeds heb
ben besprekingen plaats gehad met de vertegenwoordigers van den
A.N.W.-B., van de Ned. Automobielclub en van de Leidsche Wielrij-
dersvereeniging 'All Right', die hun medewerking hebben toegezegd.
Er wordt dan ook een groote deelneming van in en buiten de stad ver
wacht. De datum zal nader worden vastgesteld, daar men dien zooda
nig wil bepalen, dat de deelnemers desgewenscht aan hun bezoek aan
Leiden, een bezoek aan de bollenvelden verbinden kunnen. Voorloopig
wordt gerekend op half April.
nas
iïiiZSOüAlf
ANNO 1978, maandag 18 december
LEIDEN - 'Weg met Wiegel en Van Agt, gooi die twee maar in de
gracht'. Duidelijke taal die zaterdagmiddag viel te beluisteren tijdens
een protestdemonstratie in Leiden, bedoeld om uitdrukking te geven
aan het ongenoegen over de bezuinigingspolitiek van de regering.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
E-mail: dlrectiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIEVERKOOP
Advertenties m.b.t.:
Auto's: 072-6813661
Onroerend goed: 023-5 '5° 543
Personeel: 075-6813677
Wonen/in-exterieur: 072-519 6554
Business to business: 072-519 6540
Overige detailhandel: 071-5 356 300
Reclamebureaus kunnen contact opnemen
met: 075-6813636
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
Dagblad
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling,
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 ""f
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
DONDERDAG l8 DECEMBER
Zorgverzekeraar VGZ wil vanaf 1 januari een rijbewijs voor rollatorge-
bruikers invoeren. Dat moet het aantal ongelukken met het rijdende
looprek terug-
Bij ons slaagt iedereen d'm&™ °m h<*
voor het rollatorrijbewijsl^Toetlnkan-
didaten cursus-
jaak'
1 ibetl
sen volgen die worden gehouden in verzorgingshuizen. Het examen
is vrijblijvend; zakkers hoeven hun rollator niet in te leveren. THEO
DE JONG, hoofd afdeling fysiotherapie van het Katwijkse verzor
gingshuis De Wilbert, denkt het zijne van het VGZ-voorstel. „Zoiets
doen we al lang hier in De Wilbert. Niemand krijgt een rollator zon
der uitvoerige instructie."
Wat leren aanstaande rollatorgebmikers bij u?
„Alles. Hoe ze het apparaat op de rem zetten, hoe ze erop moeten
uitrusten, en ook hoe ze een stoepje op en een stoepje af moeten
rijden. Verder is het be
langrijk dat ze leren om
hun handen altijd op de
rem te houden. Iedereen
die een rollator krijgt, heeft
daarvoor een uitvoerige
instructie gehad. Dat doen
we hier al lange tijd."
Zijn die instructies nodig?
„Ja. Je hebt te maken met
mensen die minder be
weeglijk en minder soepel
zijn. Een onverwachte be
weging wordt niet zo mak
kelijk gecorrigeerd. En zo'n
rollator is toch een vreemd instrument met bewegende banden en
allerlei onderdelen. Daar kun je mensen niet zomaar mee de str aat
op sturen."
Hoe lang duren de instructies?
„Dat is moeilijk te zeggen. Het is onderdeel van de fysiotherapie.
De een pikt het wat sneller op dan de ander, sommigen hebben
helemaal geen angst en sommigen weer wat meer. De duur van de
lessen zoals de VGZ wil, een uur theorie en anderhalf uur praktijk,
halen wij gemakkelijk. Wij oefenen er druk mee."
Volgens VGZ schort er veel aan het onderhoud van de rollators.
„Dat is inderdaad een zaak die aandacht verdient. Bij De Wilbert
hebben we een technische dienst die op het onderhoud let. Zij
doen hun best om alle gevalletjes voor te zijn. Maar ja, ook buiten
heb je fietsgebruikers die door blijven rijden met kapot licht of een
versleten band."
Komen er desondanks ongelukken voor?
„Ja, maar ik geloof niet dat dat met ondeskundig rollatorgebruik te
maken heeft. Het is bijna altijd een kwestie van denken dat je net
wel bij het lichtknopje kunt komen, net een onhandige beweging
maken en net even je evenwicht verliezen. Ongelukjes overkomen
oudere mensen altijd wel. Dat zal ons later ongetwijfeld ook ge
beuren."
In De Wilbert is elke rollatorgebruiker geslaagd?
„Ja, zeker. Maar ze hoeven nooit hun rijbewijs te laten zien hoor."
tekst: Gerard Baas foto: Frans Roomer
UIT DE ARCHIEVEN
Jaap Fogteloo is internist en werk
zaam op de 'obesitas-poli' in het Leids
Universitair Medisch Centrum. Hij be
geleidt en behandelt mensen met
ernstig overgewicht. Tot op heden
zijn de perspectieven voor deze groep
niet rooskleurig: zo'n negentig pro
cent slaagt er niet in om af te vallen.
Intensieve behandeling binnen de
muren van de Jelgersma-kliniek in
Oegstgeest (onderdeel Rijngeest
Groep) is voor sommigen een uit
komst.
Buik
„Ik beschouw overgewicht niet als
een cosmetisch probleem, maar als
een gezondheidsprobleem. Vrouwen
zijn over het algemeen vaker te dik
dan mannen, maar lopen meestal
minder risico op gezondheidspro
blemen, omdat bij hen veel vet on
derhuids op de heupen zit. Dat le
vert geen enkel risico op. Gevaarlijk
vet is vet om de buik. Mannen die
dik zijn en een buikje ontwikkelen
hebben meer risico's op aandoenin
gen. Zelfs een beetje vet om de buik
is al slecht."
Categorieën
„Bij mij komen drie categorieën pa
tiënten. Allereerst degenen die door
de huisarts worden doorverwezen
omdat ze te dik zijn. Daarnaast zijn
er mensen die vanwege gezond
heidsproblemen moeten afvallen. En
verder zijn er patiënten die vanwege
hun dikte niet geschikt zijn voor een
operatie. Chirurgisch technisch is
het lastig om dikke mensen te opere
ren. Daarnaast is het narcoserisico
bij patiënten met overgewicht te
SCHRIJVENDE LEZERS
Ik wil graag reageren op het artikel
in het Leidsch Dagblad van zaterdag
6 december over ijshockeyclub Lei
den Lions en met name de opmer
king van voormalig ijshockeycoach
Henny Hensing dat de gemeente
Leiden de ijshal heeft laten verwaar
lozen.
Ook wij, de enthousiaste schaatsers
van de ijshal aan de Vondellaan, be
grijpen niet waarom de gemeente
Leiden wel 45.000 euro honderd
duizend gulden) uitgeeft aan een tij
delijk ijsbaantje op de Beestenmarkt,
terwijl de Leidse ijshal geen steun
(subsidie) meer van de gemeente
ontvangt.
De ijshal, waar al 26 jaar lang dui
zenden schaatsers wekelijks hun
fantastische sport beoefenen. Waar
geestelijk gehandicapten iedere
week met heel veel plezier schaatsles
krijgen. Waar 23 verschillende ijs-
clubs uit de hele regio - waaronder
uw eigen IJssport Vereniging Leiden
(IJVL) - met 700 tot 800 leden weke
lijks trainingen geven. Hardrijden,
shorttrack, kunstrijden, ijshockey -
het wordt allemaal in Leiden beoe
fend. Waar Leidse scholen, van kleu
ters tot middelbare scholieren, met
hun klas een uurtje komen schaat
sen en soms zelfs de hele baan afhu
ren om met de hele school te kun
nen sporten. Waar van 10 tot en met
14 november zelfs recreatief schaat
sen 's morgens niet mogelijk was,
omdat er 1200 scholieren kwamen
schaatsen om geld in te zamelen
voor de actie 'Schaatsen voor water
in Afrika'. Waar 15 maart van dit jaar
de Special Olympics werden gehou
den, waarbij geestelijk gehandicap
ten uit het hele land naai' Leiden
kwamen en een ongelooflijk fijne
schaatsdag beleefden, georganiseerd
door IJssport Vereniging Leiden.
Waar 15 december het Gewestelijk
Kampioenschap Zuid-Holland
(schoonrijden) werd verreden.
Het zou toch zonde zijn, als dit alles
uit Leiden zou verdwijnen.
Ik heb bovenstaande 13 november
in een brief aan sportwethouder R.
Hessing geschreven. Helaas heb ik
nog geen antwoord gekregen. Ik
hoop van harte dat de wethouder
's avonds of in het weekeinde eens
in de ijshal komt kijken en dat de ge
meente Leiden de ijsbaan weer gaat
steunen.
Zodat schaatsers uit Leiden en de
hele regio ook de komende jaren van
deze fantastische sport kunnen blij
ven genieten.
Reina ten Hoeve,
Voorschoten.
ken
voor een 'dieet-plus'-program-
ma en dat lukt niet iedereen. Of ze
hebben er gewoon geen zin in."
„Het gaat om dieet, beweging en het
behandelen van gedragsproblemen:
leren wat je met vreetmomenten
moet doen. Het gaat ook om een
Vanwege de grote kans op a. a
zondheidsproblemen en de*
ge slagingskans van afvalle -
wordt 'obesitas' ('veel eten
als chronische aandoening f |a'
mensen lopen meer kansc
krijgen van allerlei ziekten
hebben dan ook meestal e
gunstiger verlopend ziekte
Personen met overgwicht!
grote kans op het krijgen v
betes type II. Iedereen mei
bmi (body mass index; geu
gedeeld door lichaamsleng
het kwadraat) van 30 of mi
heeft veertig keer meer kaï
het krijgen van suikerziekti r^g
Daarnaast lopen ze onder w
een verhoogd risico op hai 'yaii
vaatziekten, hoge bloeddn
blaasaandoeningen en her
bloedingen. Hun kans opv
tijdig sterven is twee keer2
als bij mensen met een gei
iter F
gewicht. cj
Blijvend afvallen is voor de j^'
te dikkerds geen haalbare I E
Uit allerlei studies blijkt da t
procent van de pogingen u
delijk mislukt.
stuk acceptatie: val af omdai
zondheid belangrijk vindt, n moe
dat je als slanke den op heti |0,
wil liggen."
Haalbaar
„Toen we met
num
deze
tier
alker
P-K
(roet
al
iver
VOOI
Val
ation
Jectl
Zijn huisgenoten krijgen
het op him heupen als ze
hem zien. Ze vinden de
Leidenaar een engerd en
een freak. De man, die we
gens schennis van de eer
baarheid voor de rechter
moet verschijnen, ziet er
ook verwaarloosd uit.
Zelf denkt hij daar anders
over. De kalende dertiger
draagt met enige trots zijn
laatste lange slordige ha
ren in zijn nek. Dat het net
lijkt alsof hij zojuist uit bed
is gerold, schijnt hem niet
te deren. Terwijl zijn te
korte wollen trui steeds
verder opkruipt en zijn
witte buik dientengevolge
steeds zichtbaarder wordt,
praat hij rustig verder. De
man blijft glashard ont
kennen naakt door het
huis te hebben gelopen en
daarmee zijn vrouwelijke
medebewoonsters schrik
aan te hebben gejaagd. „Ik
woon daar en loop er dus
gewoon rond."
De rechter legt de man uit
dat zijn huisgenoten hem
niet beschuldigen van
rondlopen maar van het
naakt rondlopen in delen
van het huis. Die beschul
diging is volkomen onte
recht, meent de Leidenaar.
zijn", probeert ze nog
maals. De man schudt
glimlachend zijn hoofd.
„Het gaat anders wel om
een serieuze aangelegen
heid", constateert ze. „U
doet er nogal luchtig
over." De Leidenaar blijft
glimlachen en herhaalt
zijn theorie: „Het is ge
woon een huurconflict."
De man heeft juridisch ge
zien met de drie aangiftes
wel een probleem en dat
realiseert hij zich terdege.
„Als ze goed kunnen kla
gen, ben je mooi klaar."
De rechter vindt het moei
lijk te begrijpen waarom
de verdachte, als hij het
gevoel had onterecht te
zijn behandeld, zelf geen
aanklacht heeft ingediend.
„Ach nee, daar had ik geen
zin in. Al dat juridisch ad
ministratieve gezeik, dan
verhuis ik nog liever." De
Leidenaar is ook niet op de
uitnodiging van de reclas
sering ingegaan om een
voorlichtingsrapportage
van hem te laten maken.
„Waarom bent u niet ge
gaan", wil de rechter we
ten. „Omdat het een uit
nodiging is en daar hoefje
niet op in te gaan", ant
woordt de man.
De officier van jus de ka
van overtuigd dat :a. He
dachte schuldig k< de w
den verklaard: „Di in.
sen hebben de vijl Ie rei
denten van oneeri I750C
drag in detail besi inde
Zij voelen zich uiti temn
gemakkelijk en
in hun eigen huis. en G
gens hem valt diti jen ir
naar aan te rekenf
„Wat een onzin! V
zou ik straf krijgen
iets wat ik niet hel
daan", roept de
de rechter uit. „Al
drie mensen optro
en u aanklaag dan
dus ook veroord(
rechter houdt haa
netjes in de plooi,
ontraadt het de m
alle zekerheid tocl
„Ik zou dat maari
beren als ik u was,
Ook zij acht de feil
tig en overtuigend
zen en legt de mai
maand voorwaard
gevangenisstraf ei
taakstraf op. Tens
heeft ze voor de Lf
nog een laatste
of verhuizen of jel
aantrekken."
Ie Li
e tip
Floor Ligtvoet
mi
Vrouwen zijn vaker te dik dan mannen, maar lopen meestal minder risico op
gezondheidsproblemen. Internist Jaap Fogteloo: „Nee, je moet het niet lang
zaam proberen. Het geeft mensen een goede opsteker als ze snel afvallen."
Foto's: Ron Edmonds en Hielco Kuipers
genoe
zitten
weero
goeies -
kunne I
der ter
instant
Weight wo j
chers. I
zien nul
mislukt ,cevhn
of andei
nier is di
sluiting
Dus wes
nu op de 1
lijkheidv J
rugkomd
iets derge
„Het is ni nnel
baar omii
terug te la naar
naar een b ell hc
25. Dat lui egele
woon niet.
met dit wei ren
had ik dat siank
wel. 'Tien p tn ve
afvallen is g irenig
zeiden ande
kundigen. 'I
al merkbare
melijke verbf p.
gen op'. Hoe I
bewering niet helemaal opt L7
is getoetst, moet ik nu ook e
zeggen dat ik al blij ben alsl conn
resultaat tien procent mindt rw
derdaad, een somber verhas |Ser p
het is niet anders."
„Het klopt gewoon niet, ik
heb altijd een broek aan."
Gek, vindt de rechter.
„Hoe komt het dan toch
dat deze vrouwen aangifte
doen van uw blote kont?"
De man heeft zo zijn ver
moedens dat zijn huisge
notes een vuil spelletje
met hem willen spelen. „Ik
heb problemen met die
mensen en met mijn
huurbaas. Eigenlijk draait
de hele zaak dus om een
huurconflict. Eén van mijn
huisgenotes heeft de boel
opgehitst en medestan
ders gevonden."
De rechter vindt deze uit
leg niet geloofwaardig.
„Zouden die aangiftes niet
gewoon waar kunnen
groot. En het herstel bij patiënten is
beter als ze minder dik zijn. Bijvoor
beeld bij patiënten die een
kunstheup krijgen."
„Zelden zijn mensen te dik omdat ze
zo dol zijn op het goede leven. Heel
vaak eten ze onder stress. Weinig
ontbijten, weinig lunchen en dan
moe op de bank de hele avond kna
gen. Vaak hele gewone voedings
middelen. Het zijn over het alge
meen geen mensen die elke avond
in een goed restaurant zitten en dol
zijn op taarten."
Jelgersma
„In eerste instantie ben ik voor een
streng dieet van 550 kilocalorieën
per dag. Nee, je moet het niet lang
zaam proberen. Het geeft mensen
een goede opsteker als ze snel afval
len. Het is ook niet zo dat het ge
bruik van afvalmiddelen als Modi-
fast het 'jojo-effect' bevorderen.
Het zijn prima middelen om af te
vallen."
„Negentig procent van alle pa
tiënten op de obesitas-poli keert
na twee jaar weer terug op haar
of zijn oorspronkelijke gewicht.
Na een half jaar komt 43 pro
cent al niet meer voor een con
trole langs, dus dat is heel hoog.
Daarom zijn we een paar jaar
geleden begonnen met een
speciale therapie in de Jelgers
ma-kliniek. Dat heeft een beter
resultaat; van de 64 behandel
de patiënten haakte er één binnen
een halfjaar af. We hebben wel een
hele beperkte behandelcapaciteit:
tien mensen per drie maanden."
„Tegelijkertijd zie je dat een groot
percentage van deze intensieve be
handeling afziet. Je moet drie maan
den lang een dag in de week vrijma-
T
