ECONOMIE
'Banken bieden weinig service'
MKB wil bijl zetten in 'verworven rechten'
Nederlanders denken nog steeds in guldens
Postzegels zijn te duur
Vooral contact via internet en e-mail onder de maat
'Stroomklant
kiest andere
leverancier'
Aantal boerenbedrijven
zakt in rapper tempo
Fries gemaal ligt weer op stoom
'Dit kabinet
wakkert de
recessie aan'
Schaar bij digitale koffiepunten
[trabei stopt
naam Spark
jp - De naam Spark ver
van de energiemarkt.
m drijf 8aat 1 januari op in
rbedxijf Electrabel. Zestig
negentig medewerkers
)0ver naar Electrabel in
Spark bestaat drie jaar
_Lt gewone en groene
iaan het midden- en
edrijf. Electrabel kocht
jrijf twee jaar geleden en
jstijds alleen klanten on
zeer grote bedrijven.
Ie overname is de con-
tie echter toegenomen,
Mr Ie woordvoerder. „Het
moeilijker te worden, de
staan onder druk." Vol-
tin is het goedkoper om
•W een merknaam stroom te
dinsdag l6 december 2003
o,g
<3 iel veilig
ikoord EU
- Europa krijgt geen
ichap over de enorme
voorraad van Neder
8$ Dk niet in tijden van
Oè Europese ministers
9^5 rgie hebben een voor-
2^53 irmeer Brusselse zeg-
over de nationale
3$ en gisteren flink uitge-
'.43 )e Europese Commissie,
[elijks bestuur van de
Vi i zichzelf een belangrij-
J Kjoebedacht in een wets-
lover de gasvoorziening
9i78 miteiten. Maar de lidsta-
iden zelf de touwtjes in
Over het aanspreken
3,7f|aars gasvoorraden kun-
een veto uitspreken.
uwe CAO
onmakers
- Schoonmakers moe-
gend jaar genoegen ne
et een eenmalige vakan-
lag van 0,5 procent van
uto jaarsalaris. De werk-
worden wel gecompen-
oor hogere pensioenkos-
ithebben vakbonden e
vers in de branche giste-
esproken. De nieuwe
Idt vanaf 1 januari 2004
iren voor 180.000 werk-
Nieuw is dat ook het
[personeel uit de
maakbranche onder de
eve arbeidsovereen-
■exxion past
euren aan
- Vervoersbedrijf
sdon gaat 219 bussen
sen, zodat de voordeu-
het uitschakelen open-
d kunnen worden. De
[der doet dit nadat een
'e chauffeur vorige week
ivam te zitten en werd
9j> drukt. Volgens Connex-
oeten chauffeurs na het
in van de bus via de ach-
en uitstappen. Als ie-
Jem komt te zitten, gaan
Buren automatisch open.
[deuren doen dat echter
oor de aanpassing kun-
ndalen de wagens mak-
innenkomen.
nvegen zoekt
Barentszzee
doorwegen wil in de Ba-
ee olie en gas winnen.
;ring heeft besloten een
;dat twee jaar geleden
'gesteld niet te verlen-
!n verbod om bij de toe-
te Lofoten-eilanden olie
>ven te halen blijft voor
in kracht. Natuurorgani-
ijn bang dat een eventu-
tek grote schade zal toe-
in aan het milieu. Zeker
[oud klimaat duurt het
Hg, voordat de schade is
d. In het gebied leven
Heer papegaaiduikers en
ten. Ook Noorse vissers
det te juichen.
brussel/anp - De Nederlander is nog steeds
niet echt gewend aan de euro. Bij het doen
van grotere aankopen rekent 68 procent
van de Nederlanders prijzen nog om in gul
dens. Slechts 14 procent kijkt alleen naar
het bedrag in euro's, zo blijkt uit Europees
onderzoek.
In geen enkel ander land houden de inwo
ners zo sterk vast aan hun oude munt. Van
alle inwoners van de twaalf eurolanden
denkt 54 procent nog in de oude nationale
valuta bij het doen van grote aankopen zo
als een auto. Slechts 16 procent van alle eu
rogebruikers rekent de prijzen niet meer
om. Het zogeheten Eurobarometeronder-
zoek is gehouden onder circa duizend in
woners per EU-lidstaat.
Bij de dagelijkse boodschappen zit de euro
al wel goed in het hoofd. Dan rekent nog
maar 34 procent alles om naar guldens. Bo
vendien zegt 16 procent af en toe in euro's
en af en toe in guldens te rekenen. Slechts
49 procent rekent ook bij de kleinere aan
kopen uitsluitend in euro's. Gemiddeld in
alle eurolanden is dat 46 procent.
Volgens het Nibud (Nationaal Instituut
voor Budgetvoorlichting) valt het de over
heid niet te verwijten dat de euro weinig is
ingeburgerd. „Het is vooral een kwestie van
tijd dat mensen gewend raken aan de euro.
Met voorlichting valt niet veel meer effect
te behalen", aldus een woordvoerster van
het instituut. Uit de enquête blijkt verder
dat de meeste Nederlanders de muntjes
van 1 en 2 eurocent liever vandaag dan
morgen zien verdwijnen. Bijna vier op de
vijf Nederlanders wil de 1-eurocent af
schaffen en tweederde het 2-centsmuntje.
De Europese Centrale Bank onderzoekt
momenteel of de munt van 1 euro moet
worden vervangen door een briefje. Die
wens blijkt alleen in Italië en Griekenland
te leven. Van de Nederlanders is 92 procent
tegen en ook elders in het eurogebied is
een ruime meerderheid er niet voor.
Foto: GPD/Harmen de Jong
didaat Philips
skanaal stopt
W3|anaal - Platin-Q Electro-
it Maastricht haakt af als
mekandidaat van de ves-
van Philips in Stadska-
i augustus maakten de
de overname bekend.
Mi fcek echter niet mogelijk
ociering rond te krijgen,
ilas imame had de werkgele-
Mo| jvoor ruim 200 van de
-,6ii bewerkers moeten ga-
en. Platin-Q zou in het
aar 1,6 miljoen euro in-
n en Philips zou halffa-
n blijven afnemen. In
anaal wordt gevreesd dat
1*83 iging, waar ooit 3000
inwerkten, op termijn
zal sluiten.
5,35
Iden wassen
in werktijd
73 r- De werknemers in de
5,23 ctor krijgen voortaan de
orbetaald die ze nodig
lom de handen te ont-
i Dat staat in de nieuwe
e bonden en werkgevers
ireengekomen. In de pe-
oktober 2003 tot 1 okto-
ind jaar krijgen werk-
een structurele loons-
van 0,75 procent. Het
rersvoorstel om van za-
een normale werkdag te
is ingetrokken.
amsterdam/gpd - De service
van Nederlandse banken steekt
mager af tegenover buitenland
se concurrenten. Vooral het con
tact via internet en e-mail laat
zeer te wensen over. Ook de te
lefonische diensten zijn slechter.
Dit blijkt uit onderzoek van het
bureau Jungle Rating. Het best
scoren nog 'de grote drie': Post
bank, Rabobank en ABN Amro.
Opvallend is dat juist de ban
ken met de meeste bijkantoren
het minst slecht scoren op het
gebied van serviceverlening per
telefoon, e-mail, en internet. De
Postbank gaat al jaren prat op
de laagdrempelige contacten
met klanten via de postkanto-
amsterdam/anp - Ongeveer
één miljoen consumenten kie
zen na het vrijgeven van de
stroommarkt op 1 juli 2004
voor een andere stroomleve-
rancier. Uit onderzoek van bu
reau Resources Connection on
der 600 mensen blijkt dat in elk
geval 12 procent wil overstap
pen. De helft twijfelt nog. Men
sen stappen vooral over wegens
de prijs.
Dat er flink 'geswitcht' zal wor
den, blijkt wel ruim twee jaar (1
juli 2001) na het vrijgeven van
de markt voor groene stroom.
In oktober 2003 namen volgens
Greenprices.nl 2,2 miljoen
klanten deze duurzame elektri
citeit af. Resources Connection
verwacht dat er grote druk
komt op de verwerkingscapaci
teit van de energieaanbieders.
Dat zorgt vooral voor veel druk
op de administratie.
Het Brits-Nederlandse LogicaC-
MG zei in oktober te verwach
ten dat op jaarbasis ongeveer
tot 40 procent van de consu
menten van leverancier veran
dert. LogicaCMG baseert zich
onder meer op de Britse markt
die al in 1999 geliberaliseerd is.
Vorige maand bleek uit een test
van koepel EnergieNed dat
energiebedrijven de meeste
problemen krijgen als een klant
verhuist. Energiebedrijf Nuon
zegt klaar te zijn voor het mo
ment dat mensen overstappen.
„We houden rekening met al
lerlei scenario's", zegt een
woordvoerster.
ren. De Rabobank, de 'dichtbij
bank' staat bekend om het
meest dichte kantorennet. De
vierde bank, het Belgisch-Ne
derlandse Fortis, moet echter
de typische spaarbank ASN
voor zich dulden.
De 'traditionele' grootbanken,
uitgezonderd de Postbank, sco
ren ronduit slecht als het gaat
om de service via internet en e-
mail. Vragen worden vaak niet
beantwoord. 'Vergeten', zo
luidt het bijna standaard-ex
cuus. Soms raakt een per e-mail
verstuurde vraag helemaal
zoek. Volgens Jungle Rating
hebben alleen de Postbank,
ASN en ING Direct op alle vra
gen antwoord gegeven. Overi
gens was de Postbank de con
currentie voor door de e-mail
bijna 30 procent sneller te be
antwoorden.
In totaal werden aan iedere
bank 19 vragen gesteld. Daar
van is 26 procent onbeant
woord gebleven. Jungle Rating
spreekt van een 'zorgwekkende'
score. Het beeld werd wel ver
tekend doordat Friesland Bank
alle vragen onbeantwoord liet.
Dat haalde de gemiddelde sco
re flink naar beneden.
Van de binnen drie dagen be
antwoordde vragen, 62 procent
van het totaal, werd veelvuldig
gebruik gemaakt van stan
daardzinnen. Banken gebrui
ken die scripts om snel veel vra
gen te kunnen beantwoorden.
Maar volgens de onderzoekers
waren de antwoorden veel te
algemeen.
De score van ING Direct valt
met 41 procent redelijk laag uit.
Dat is verbazingwekkend om
dat de intemetbank speciaal
werd opgezet om de Postbank
formule in het buitenland uit te
rollen. De persoonlijke aan
dacht van ING Direct laat te
wensen over, vooral omdat de
bank verzuimt klanten per
soonlijk aan te spreken. E-mails
worden niet met de naam van
de afzender afgesloten.
De internetsites zijn volgens
Jungle nogal klassiek en weinig
toegesneden op individuele ge
bruikers. Alleen de Rabobank
heeft een internetsite die inge
steld kan worden op de per
soonlijke situatie van de klant,
zodat deze alleen de relevante
informatie krijgt.
Een apart hoofdstuk zijn de
doodlopende belmenu's. Veel
te vaak komen vragen voor
waarop de consument geen
antwoord heeft en komt deze
op dood spoor terecht. Dit is
bijvoorbeeld het geval bij ANS.
Er worden keuzemogelijkheden
voorgelegd voor technische
vragen over sparen, beleggen
en hypotheken, maar als een
klant vragen heeft over zaken
als overschrijvingen kan hij
geen kant meer op.
Inkomen bleef in 2003 bijna gelijk
voorburg/anp - Het aantal
land- en tuinbouwbedrijven is
tussen april 2002 en april 2003
met ruim 4000 teruggelopen.
Gemiddeld stopten in die pe
riode per dag elf agrarische
bedrijven. Dat blijkt uit cijfers
die het Centraal Bureau voor
de Statistiek gisteren heeft ge
publiceerd. Het aantal agrari
sche bedrijven loopt al vele ja
ren temg. Het tempo is in de
laatste vier jaar nog wat hoger
komen te liggen dan in de ja
ren negentig.
De afgelopen vijftien jaar ver
minderde het aantal land
bouwbedrijven met ruim
44.000. Dat betekent dat een
op de drie boerenbedrijven is
gestopt. Er zijn er nu nog ruim
80.000. De bedrijven die over
blijven, zijn doorgaans wel
groter. Bedrijven hebben nu
gemiddeld een oppervlakte
van 22,5 hectare, zeven meer
dan in 1988. Ook het aantal
dieren per bedrijf is toegeno
men. In de meeste sectoren
compenseert de grotere be
drijfsomvang de afname van
het aantal bedrijven, aldus het
CBS.
Vooral in de varkenssector
daalde het aantal bedrijven
fors. In 1988 waren er nog
ruim 33.000 bedrijven met
varkens. Nu zijn dat er nog
maar ruim 10.000. In diezelfde
periode liep het het aantal on
dernemingen met melkkoeien
50 procent terug tot 25.000.
Het aantal tuinbouwbedrijven
met kassen loopt minder snel
terug. Hiervan waren er in
1988 nog een kleine 15.000.
Nu zijn dat er bijna 9500.
Boeren verdienden dit jaar ge
middeld ongeveer evenveel als
vorig jaar. Hogere winsten
voor akkerbouwers hielden
daarbij inkomensdalingen
voor veehouders in even
wicht, zo meldde het Land-
bouw-Economisch Instituut
vandaag.
Dit jaar zal de land- en tuin
bouw voor ongeveer 20 mil
jard euro aan goederen pro
duceren. Dat is evenveel als
vorig jaar. Volgens het LEI
hebben de meeste veehouders
een moeilijk jaar achter de
rug. „Pluimveehouders zijn
ernstig getroffen door de vo
gelpest, het inkomen van var
kenshouders bleef negatief en
dat van melkveehouders liep
verder terug door de lage
melkprijs."
Een gemiddeld melkveebedrijf
had een gezinsinkomen van
circa 40.000 euro, 3000 min
der dan vorig jaar. Veel var
kenshouders draaien verlies.
Akkerbouwers profiteerden
van de droogte, die voor
schaarste zorgde.
lemmer - Het monumentale Woudagemaal bij Lemmer
werd gistermiddag voor het eerst deze winter in bedrijf
gesteld om water uit het Friese boezem te pompen. Het
peil was na de regen van het afgeopen weekeinde tien
centimeter te hoog. Het gemaal uit 1920 is het grootste
nog in functie zijnde stoomgemaal ter wereld. Mede
daarom staat het op de werelderfgoedlijst van de Unes
co. Zeven technici waren vier uur bezig om het gemaal
op stoom te brengen. Waarschijnlijk wordt er twee of
drie dagen gemalen. Het publiek kan er een kijkje ne
men.
Foto: ANP/Hoge Noorden
den haag/gpd - Premier Balke
nende en minister Zalm (finan
ciën) praten de burger de put
in. Consumenten worden daar
om bang en besteden hun geld
niet meer. Dat leidt weer tot la
gere inkomsten voor het Rijk en
op termijn tot extra bezuinigin
gen. Daardoor duurt de econo
mische recessie veel langer dan
nodig is, betoogt de financieel
specialist van de PvdA-fractie
Crone.
Hij wijst op de cijfers van het
Centraal Plan Bureau om zijn
gelijk te staven. De rijksreken
meesters constateerden dat de
economie krimpt omdat de
consumenten het geld in de zak
houden. „De consumentenbe
stedingen groeien niet meer.
Gezinnen hebben dit jaar zelfs
vier miljard euro meer gespaard
dan in 2002. Als dat geld was
uitgegeven was het financie
ringstekort met 0,4 procent ver
minderd en de economische
groei met 0,8 procent geste
gen," aldus Crone.
Crone wijst er op dat de vorige
crisis, in 1982-1983, heel anders
verliep. „Toen moesten de lo
nen ook gematigd worden,
maar bleef de consumptie op
peil omdat mensen hun spaar
geld aanspraken. Nu is het te
gendeel het geval. De aanval op
VUT en prepensioen, de verla
ging van de WW en het schrap
pen in de zorg maakt mensen
bang. Dus gaan ze meer sparen.
Het kabinet moet vertrouwen
wekken en geen angst."
joure/gpd - Hoe houden we in het computertijdperk de mensen
aan het knippen van waardepunten? Koffiemaker Douwe Egberts
heeft een oplossing bedacht: digitalisering van de koffiepunten.
Het klinkt ingewikkelder dan het blijkt te zijn. Klanten kunnen de
waardepunten die ze van hun koffiepakken of theedoosjes hebben
geknipt voortaan opsturen naar DE. Die schrijft ze vervolgens bij
op een digitale waardepuntenrekening. De klant kan zijn tegoed
via internet direct besteden aan artikelen uit de geschenkencatalo
gus. Een gang naar de geschenkenwinkel wordt daarmee uitge
spaard. Douwe Egberts denkt hiermee „Het oudste nog actieve
spaarprogramma van Nederland" een nieuwe impuls te geven. De
ouderwetse schaar blijft overigens onmisbaar in het digitale tijd
perk. Bij aankoop van een pak koffie kunnen niet rechtstreeks
waardepunten van de supermarktkassa naar de digitale spaarreke
ning worden overgemaakt.
gerekend 30 eurocent de ver
zending van een poststuk van
maximaal 60 gram mogelijk te
maken. In Ierland kost de goed
koopste zegel weliswaar 48
cent, maar daarvoor mag wel
100 gram in een enveloppe.
FFPI-voorzitter Bodson vindt
dat de concurrentie op de Eu
ropese postmarkt nog niet goed
werkt. Hij pleit ook voor meer
marktwerking bij de bezorging
van gewone brieven. Bolkestein
beet zijn tanden daarop al eer
der stuk. Hij kreeg het Europees
Parlement met moeite zo ver
om concurrentie mogelijk te
maken bij de bezorging van
pakketjes. Volgens Bodson ver
dienen de oude monopolisten
in landen als Duitsland en Oos
tenrijk fors op de bezorging van
brieven om daar verliezen op
hun pakketdiensten mee op te
vangen. Ook betalen ze daar
mee buitenlandse overnames.
brussel/anp - De posttarieven
in de Europese Unie lopen te
ver uiteen. Dat vindt de belan
genorganisatie Free Fair Post
Initiative (FFPI), die ook protes
teert tegen de stijging van de
zegelprijzen. De organisatie
vindt dat Eurocommissaris Bol
kestein stappen moet onderne
men om meer concurrentie en
prijsharmonisatie mogelijk te
maken.
Volgens een overzicht van de
FPPI waarin 7,1 miljoen bedrij
ven zijn verenigd, kost het ver
zenden van een brief van 20
gjam in Duitsland en Oosten
rijk 55 eurocent. In de nieuwe
EU-lidstaten Malta en Slovenië
is dat slechts 16 eurocent. Voor
die prijs mag in Malta een brief
zelfs 50 gram wegen.
Nederland bevindt zich met
een zegelprijs van 39 cent in de
middenmoot. De Britten sprin
gen er verder uit door voor om-
door Maurice Wilbrink
delft - De voorzitter van MKB
Nederland, Loek Hermans, wil ra
dicaal de franje uit de CAO's
wegsnijden. „In de afgelopen de
cennia zijn er verworven rechten
gegroeid voor werknemers, waar
we van af moeten. Doen we dat
niet, dan is de prijs nog meer
werkloosheid". De werkgeversor
ganisatie voor het midden- en
kleinbedrijf grijpt de economi
sche malaise aan voor een fron
tale aanval op werknemersrech
ten. Voor de naderende CAO-on-
derhandelingen voor 2004 pre
senteerde MKB gisteren een sca
la aan voorstellen, die stuk voor
stuk tornen aan privileges die de
productiviteit belemmeren en de
arbeidskosten verhogen.
Hermans: „Er moet snel bereid
heid tot verandering ontstaan
bij vakbonden. Het midden- en
kleinbedrijf heeft 93.000 banen
verloren in het afgelopen jaar.
Kijk hoeveel werk er verdwijnt
naar Oost-Europa en China. Ik
wil voorkomen dat in Neder
land de wal het schip keert."
De werkgeversvoorman heeft
een boodschap die ontnuchte
rend is: het kan niet bij de on
langs afgesproken loonbevrie-
zing in 2004 en 2005 blijven. De
totale houding van werknemers
ten aanzien van hun baas en
hun werk zal moeten verande
ren. Het enige dat werknemers
daarbij te winnen hebben is be
houd van werk, zegt Hermans.
„Het is geen leuke boodschap,
maar wat is het alternatief?"
Hij gaat er van uit dat baanon-
zekerheid veel werknemers tot
het besef zal brengen dat ze een
bijdrage moeten leveren aan
het concurrerender maken van
hun onderneming. Zo stelt
MKB Nederland voor dat werk
nemers niet louter onder werk
tijd een cursus volgen. Ze zou
den ook moeten meebetalen
aan bijscholing, omdat ze daar
mee investeren in hun positie
op de arbeidsmarkt.
Zo zijn er tal van terreinen,
waarvan MKB Nederland vindt
dat er te veel voor rekening
komt van de werkgever. De
pensioenpremie zou gelijkelijk
moeten worden opgebracht, in
plaats van zoals nu voor twee
derde door de werkgever. Ook
moet de werkgever te veel kos
ten maken om oudere werkne
mers te ontzien. 'Ouwe lullen-
dagen' - extra verlof voor 50-
plussers - drijven de kosten op,
omdat extra werknemers moe-
MKB-voorzitter Loek Hermans: „Weg met alle privileges." Foto: ANP/Ed Oudenaarden
ten worden ingezet. De oudere
werknemer moet inleveren, als
hij minder gaat werken.
Het schrappen van regelingen,
ingevoerd om ouderen te ont
zien, maakt deze categorie
werknemers uiteindelijk pro
ductiever - ze gaan immers be
duidend minder kosten. Maar
MKB richt zich' niet alleen op
de huidige achterban van de
vakbonden (die relatief veel 45-
plussers telt). Ook de jongere
werknemers zullen moeten
wennen aan andere belonings
systemen en andere werktijden.
Zo moeten automatische perio
dieken verdwijnen, net als de
structurele 'dertiende maand'.
Daarvoor in de plaats iflbet de
werknemer geprikkeld worden
harder te werken, waarvoor hij
een resultaatafhankelijke belo
ning kan verwachten. Hij krijgt
daarnaast prestatieloon, waar
bij elk jaar tevoren wordt vast
gesteld wat het minimum en
het maximum is waarbinnen
zijn inkomen zich zal bewegen.
Werknemers zullen volgens
hem ook veel flexibeler ingezet
moeten kunnen worden. De
werkdag wordt flink verlengd:
alleen maar in kantooruren
werken, zal verdwijnen. Net als
de overwerktoeslag, als 's
avonds werken onder normale
arbeidstijden zal vallen. Onze
concurrenten elders in de we
reld vinden het heel normaal,
constateert MKB Nederland-
voorzitter Loek Hermans. „Wij
moeten daar ook naar toe.
