BUITENLAND
Cyprus in impasse na verkiezingen sPanje en Marokko
GRATIS
Milosevic ontmoet man die hem ten val bracht
Liever mislukte top dan slechte grondwet
7Even geen grappen meerSylvio7
1 bouwen treintimnel
Voor- en tegenstanders van hereniging krijgen evenveel zetels
WT e'
r J .t. 5
I - w
y.y.. m
Kerst-
Leesbijlage
Nu ook te koop!
Libelle met Oranjebaby-special
'Racistische senator had zwarte dochter'
Extra bewaking van
Vaticaan tijdens kerst
Filip Dewinter in topdrie
Turkse politie arresteert
hoofdverdachte aanslagen
HDC155
maandag 15 december 2003
|ard Schröder.Foto: AP
jjn - De Duitse regering en
I If positie hebben in afgelo-
klmacht overeenstemming
let over de economische
'°giJ inningen. Dat heeft
zuru iskanselier Gerhard Schö-
esdi a bijna tien uur onderhan-
tauu [i in Berlijn gezegd. De
s? J regering wilde de belastin-
lam net 15,6 miljard euro veria
ën! maar heeft genoegen moe-
ndë emen met een lager be-
j00! In plaats daarvan gaan de
tingen al in 2004, een jaar
ir dan voorzien, omlaag
',8 miljard euro.
Ir ton ivoor
(dekt in Afrika
- Nigeria, Ivoorkust en
gal zijn blind voor de ver-
nvan ivoor afkomstig uit de
IHfiigende landen. Dat zegt
Brereld Natuur Fonds
0 in een inventarisatie van
Tj nvang van de ivoorhandel
kii ika. Onderzoekers vonden
drie landen meer dan vier
mor. Daarvoor moeten on-
:r 750 olifanten zijn ge-
pt. Vooral in Nigeria is de
ie alarmerend. Daar vond
INF meer ivoor dan tijdens
latste onderzoek in 1999.
jjn met name buitenland
pers, toeristen en zaken-
die de ivoorhandel in
houden, aldus het WNF.
iemoordenaar
cht executie
Een 20-jarige Chinese
isman heeft in Wenzhou
odstraf tegen zich horen
reken omdat hij dit voor-
ien collega's heeft gedood
stukken heeft gesneden.
m olitie vond in totaal 229 li-
J msdelen in 29 zakken op
hillende vuilnisbelten,
bei was kennelijk zijn belang-
;ijdlmotief, want hij stal in
11300 euro van zijn slacht-
B China is in de ban van
^noordenaars. Eerder deze
id bleek een Chinees 67
en te hebben omgebracht
n ander kreeg de dood-
undat hij zeventien tie-
ïad gewurgd.
ijd in Nepal:
■doden
l nandu - De strijd tussen
epalese leger en maoïsti-
rebellen heeft zich dit
einde geïntensiveerd. Bij
het koninkrijk verspreide
:hten vielen zeker zeventig
v n. Een aanval van het leger
n schuilplaats van de re-
i in het district Dailekh,
,c lt ilometer ten westen van
ivv.i nandu, kostte het leven
5 rebellen. Elf politieagen-
wamen om toen vermoe-
rebellen een politievoer-
ivielen in Jaleshwor, 400
leter ten oosten van Kath-
onstraties
;en muur Israël
[alem - Enkele duizenden
tijnen en Israëliërs hebben
in Jeruzalem gede-
itreerd tegen de bouw van
nstreden 'veiligheids-
Het bouwwerk is be-
om Israëliërs te bescher-
tegen Palestijnse aansla-
in loopt deels door Pales-
gebieden. Eerder deze
zette het Israëlische kabi-
lannen om de muur door
kken naar de Jordaanvallei
ijskast. Het deed dat na-
e VN besloten de kwestie
„jen aan het Interna
al Gerechtshof in Den
Ise activiste
ienpeace zoek
e Janeiro - Een Britse acti-
van de milieuorganisatie
npeace is spoorloos ver-
nen tijdens een expeditie
in rivier in de Noord-Brazi-
se provincie Para. Dat
Greenpeace zaterdag in
Ie Janeiro bekendgemaakt,
doek voerde aan boord
le Arctic Sunrise in Brazilië
voor behoud van de re-
'ouden en tegen illegale
kap.
tte Huis geeft
uele kersttour
e
i,
,V
EU-lidstaten laten eigen belang boven Europese gedachte gaan
door onze correspondente
Hetty van Rooij
brussel - Een kwartier na het einde van
de mislukte top had de Duitse kanselier
Schroder zijn analyse klaar: er is een
Europees belang, er is ook een natio
naal belang, en het nationale belang
had gewonnen.
„Nooit eerder is die tegenstelling zo
duidelijk geweest als op dit moment",
voegde hij er aan toe.
Schöder heeft gelijk als hij constateert
dat de zwakke plek van de EU het afge
lopen weekeinde in Brussel onbarmhar
tig is blootgelegd.
Maar al werden de nationale tegenstel
lingen vaak met veel mooie worden toe
gedekt, op cruciale momenten hebben
ze altijd de uitkomst bepaald. Al twaalf
jaar lang praten de regeringsleiders over
de noodzaak van nieuwe machtsver
houdingen binnen Europa, en nog
nooit zijn ze daar goed uitgekomen.
Iedere keer opnieuw werd de grootste
problemen doorgeschoven naar een
volgende bijeenkomst, die op zijn beurt
weer nieuwe 'kliekjes' opleverde.
Het dieptepunt werd eind 2000 bereikt
in Nice, waar uitgeputte regeringslei
ders na drie nachten vergaderen een
kreupel akkoord afleverden.
„Als we nu drie nachten hadden door
vergaderd zou er vast ook wel iets op ta
fel hebben gelegen", zei de Britse pre
mier Blair zaterdagmiddag.
Maar zo ver is het de niet gekomen. De
traumatische marathonsessie van Nice
heeft in elk geval het besef opgeleverd
dat het zo niet moet. De regeringslei
ders kunnen het zich domweg niet meer
permitteren om afspraken te maken die
zo ingewikkeld en onlogisch zijn dat ze
aan de burger niet meer uit te leggen
zijn.
Recente opiniepeilingen tonen aan dat
het vertrouwen in de Europese Unie
angstaanjagend slinkt.
Het dreigende referendum heeft het be
sef doen dagen dat een nieuwe grond
wet geen onderonsje is voor schriftge
leerden maar een document dat de ba
sis moet vormen van het Europa voor
de burger.
In de afgelopen twaalf jaar kon de EU
steeds verder van die burger vervreem
den, omdat de gemiddelde Europeaan
er eenvoudigweg geen touw meer aan
vast kon knopen.
De hele operatie-grondwet, die een jaar
na de top van Nice werd ingezet, was
juist bedoeld om de Unie 'transparanter
en democratischer' te maken.
De mislukking van het afgelopen week
einde valt dus verre te verkiezen boven
alweer een gammel akkoord dat over
een paar jaar weer in de revisie moet, of
de conclusie dat het akkoord van Nice
bij nader inzien toch eigenlijk zo gek
nog niet was.
En nu? Het is geen historische misluk
king", zegt premier Balkenende. Hij had
het nog sterker kunnen zeggen: mis
schien is de openlijke constatering, dat
een nieuwe verdeling van de macht op
dit moment niet mogelijk is, wel precies
wat de Unie nodig heeft. Misschien
wordt het ook tijd om eens na te denken
over de vraag waar de grenzen van Eu
ropa liggen. In de afgelopen jaren was
de EU-trein niet tot stoppen te brengen.
Dat heeft de Europese eenwording, in
clusief tien nieuwe lidstaten per 1 mei,
bij de burger steeds minder populair ge
maakt. Het is punt is bereikt dat het
draagvlak onder de Unie in gevaar
komt. En het kan dus echt geen kwaad
als de regeringsleiders pas op te plaats
maken om eens na te denken over hoe
het verder moet.
door onze correspondenten
Hans Gertsen en Hetty van Rooij
brussel - De meeste Europese
leiders zijn opgelucht dat het Ita
liaanse voorzitterschap van de
Europese Unie er op zit. De wijze
waarop de Italianen leiding heb
ben gegeven aan de Unie,
smaakt bepaald niet naar meer.
Afgelopen weekend, tijdens de
top over de Europese grondwet,
was het weer regelmatig chaos
troef.
Alsof dat nog niet genoeg was,
moesten de regeringsleiders zich
ook nog de grappen en moppen
van Sylvio Berlusconi laten wel
gevallen.
„Ik vloog met mijn helikopter
boven een demonstratie. Als ik
een brieve van 1000 euro laat
vallen, maak ik een persoon ge
lukkig, zei ik tegen mijn vrouw.
En als je er twee van 500 gooit,
maak je twee mensen blij, zei ze.
Toen draaide de piloot zich om
en zei: Als ik jou laat vallen,
maak ik iedereen blij." De Poolse
premier Leszek Miller, herstel
lende van een helikopterongeluk,
kon er in zijn rolstoel niet echt
Sylvio Berlusconi: foute grappen. Foto: Reuters
hartelijk om lachen.
Bij het begin van de vergadering
zei hij tegen de verzamelde rege
ringsleiders: „Heren, waar zullen
we het eens over gaan hebben?
Over vrouwen? Daar weet Ger
hard alles van!" Schroder, die
voor de vierde keer getrouwd is,
kon er niet echt om lachen. Vol
gens Berlusconi maakt hij dit
soort tenenkrommende grappen
af en toe bewust 'om de span
ning weg; te nemen'.
Het zijn dit soort schelmenstre
ken die Eierlusconi en zijn voor
zitterschap van de EU typeren.
Veel regeringsleiders verlangen
al geruimie tijd naar 1 januari, als
Ierland het voorzitterschap over
neemt. Voorlopig even geen
grappen van Sylvio meer, alsje
blieft.
nicosia/ap - De verkiezingen
van gisteren in Noord-Cyprus
zijn geëindigd in een gelijkspel.
De twee regeringspartijen, die
tegen hereniging van het eiland,
zijn krijgt de helft van de vijftig
zetels in het parlement.
De twee oppositiepartijen, die
vóór zijn, krijgt de andere helft.
De oppositie kreeg wel iets
meer stemmen.
De verkiezingen hadden veel
weg van een referendum over
hereniging van Turks Noord-
Cyprus met de rest van het ei
land.
Op 1 mei volgend jaar treedt
Cyprus toe tot de Europese
Unie. Als er voor die tijd geen
overeenstemming is over her
eniging wordt alleen het Griek
se deel van Cyprus EU-lid en
blijft Noord-Cyprus, dat alleen
door Turkije wordt erkend, bui
ten de unie. Dat heeft ervoor
gezorgd dat het aantal voor
standers van hereniging in
Noord-Cyprus fors is toegeno
men.
Het is nu aan president Rauf
Denktash, een tegenstander
van hereniging, om een partij
leider aan te wijzen die een re
gering moet vormen.
Denktash heeft voor de verkie
zingen al gezegd dat de opposi
tie niet in aanmerking kwam als
zij geen meerderheid zou ha
len.
De kans dat de oppositie aan de
macht komt is dus gering.
Hardliners als Denktash zeggen
dat het grotere en rijkere Griek
se zuiden het noorden zal gaan
overheersen als het eiland
wordt herenigd. De tegenstan
ders van hereniging zijn vooral
Rauf Denktash brengt zijn stem uit voor de parlementsverkiezingen in Noord-Cyprus. Al tientallen jaren blokkeert deze man van de harde lijn
alle toenaderingen tot het Griekse deel van Cyprus. Foto: AFP
te vinden onder de Turkse kolo
nisten, die naar het eiland ver
huisden nadat het Turkse leger
het in 1974 binnenviel. De kolo
nisten vormen ongeveer de
helft van de 200.000 inwoners
van Noord-Cyprus.
De oppositie heeft beloofd
Denktash te vervangen als lei
der van de onderhandelingen
in de door de Verenigde Naties
georganiseerde gesprekken
over hereniging met Grieks-Cy-
prus.
Denktash blijft voorlopig wel in
functie: presidentsverkiezingen
staan pas voor 2005 op de
De onderhandelingen gaan
over een .plan voor hereniging,
zoals dat is opgesteld door se
cretaris-generaal Kofi Annan
van de VN.
Denktash is er tegen.
Ex-generaal Wesley Clark komt getuigen voor Joegoslavië-tribunaal
door onze correspondent
Cees van Zweeden
den haag - Wesley Clark ver
nielde zijn huis, bombardeerde
zijn land, vernietigde bruggen,
veranderde fabrieken in hopen
rokend puin en bracht naar
schatting duizend van zijn
landgenoten om.
Maar als Slobodan Milosevic
deze week bij het oorlogstribu
naal de degens kruist met Clark,
is het de Servische leider die
voor de rechters staat, niet de
Amerikaan.
Milosevic moet zich in Den
Haag verantwoorden voor oor
logsmisdaden in Kroatië, Bos
nië en Kosovo. Maar hij zal on
getwijfeld pogingen doen de
rollen om te draaien, en de
Amerikaan in de beklaagden
bank te dwingen.
Het was Clark die in 1999 op
perbevelhebber van de Navo
was. Elf weken bombardeerden
Clarks vliegtuigen Servië, voor
dat Milosevic zwichtte.
Wesley Clark is de hoogste ge
tuige in de zaak tegen Milose
vic. Hij speelde een rol als be
middelaar in Bosnië, ontmoette
Milosevic talloze malen, en
leidde de aanval op Servië. Zijn
getuigenis is wellicht de meest
interessante van het hele pro
ces, maar de historici zullen het
moeten doen met een gekuiste
versie ervan. Het publiek wordt
uit de rechtszaal geweerd, en
aan het einde van de week zal
alleen een gecensureerde video
beschikbaar komen. Amerika
krijgt van het tribunaal twee da
gen om onwelgevallige passa
ges uit de band te knippen.
Veel Serviërs beschouwen deze
concessie aan de Amerikanen
als het zoveelste bewijs voor de
partijdigheid van het tribunaal.
Drie dikke dossiers over de oor
log, opgesteld door twee Cana
dese rechtsgeleerden, werden
eind 1999 door hoofd aanklaag
ster Del Ponte achteloos afge
legd. Clark verklaarde aanvan
kelijk dat het zijn doel was om
de hele infrastructuur van Joe
goslavië te „slopen, vernietigen,
verwoesten, reduceren en eli
mineren." Toen het aantal bur
gerslachtoffers zich begon op te
stapelen, nuanceerde hij: „Dit
is de enige luchtcampagne in
de geschiedenis, waarin verlief
de paren langs rivieroevers
wandelen in de opkomende
schemering, op terrassen eten
en naar het vuurwerk kijken."
Er was aardig wat vuurwerk.
Ziekenhuizen werden gebom
bardeerd, scholen, een passa-
gierstrein, twee bussen, een
dorpsbrug op een marktdag,
huizen, een televisiegebouw. In
Kragujevac werd de autofabriek
werd vernietigd. Bij Pancevo
was de kunstmestfabriek doel
wit. In Nis troffen kruisraketten
de sigarettenfabriek. Zelfs ob
jecten die Hitier zestig jaar eer
der had gespaard, zoals musea
en kerken, werden aangevallen.
Maar de vijandelijke tanks, ver
borgen onder de bomen, ble
ven buiten schot omdat de
Navo-piloten - daaronder ook
Nederlanders - verplicht waren
vanaf grote hoogte te bombar
deren. Toen na het einde van
de vijandelijkheden het Servi-
(advertentie)
Deze week bij Llb6ll6!
32 pagina's vol inspirerende én
ontroerende levensverhalen
washington/anp - De onlangs overleden Ame
rikaanse senator Strom Thurmond, die zich
lang sterk heeft gemaakt voor de scheiding van
blank en zwart, bleek zelf een dochter van een
zwarte vrouw te hebben. Dat meldde The Was
hington Post gisteren op zijn interneteditie.
De krant had een interview met de inmiddels
78-jarige Essie Mae Washington-Williams.
Daarin vertelt ze dat haar moeder, een dienst
meid, in de jaren twintig van de vorige eeuw
een verhouding had met Thurmond, en dat zij
daaruit is geboren. Vanaf 1941, toen Williams
zestien werd, zou Thurmond haar een maande
lijkse toelage hebben gegeven en had hij in het
geheim contact met haar.
Thurmond overleed in juni van dit jaar op 100-
jarige leeftijd. Hij was niet alleen de langstzit
tende, maar ook de oudste senator uit de Ame
rikaanse geschiedenis.
In 1948 deed hij een gooi naar het president
schap en verzette zich in zijn programma hevig
tegen gelijke rechten voor zwarten. Later toon
de Thurmond zich op het gebied van rassenge-
lijkheid een pragmaticus.
Er deden al langer geruchten de ronde dat Wil
liams de dochter van Thurmond is. Ook waren
ze wel eens in eikaars nabijheid gezien. Boven
dien stond Thurmond bekend als iemand die
moeilijk van de wouwen afkon blijven. Zo her
trouwde hij in 1971 met een 44 jaar jongere
schoonheidskoningin.
Williams, een gepensioneerde onderwijzeres,
zegt dat ze op aandringen van haar kinderen
naar buiten is getreden. In een interview in The
Washington Post zegt ze over papieren te be
schikken die haar verhaal bevestigen.
madrid/anp-rtr- Spanje en
Marokko gaan een treintunnel
aanleggen onder de Straat van
Gibraltar. Dat heeft het Spaanse
ministerie van Ontwikkeling in
Madrid zaterdag bekendge
maakt. De tunnel krijgt een
lengte van 39 kilometer. Voor
de Straat van Gibraltar is geko
zen, omdat de zee hier slechts
300 meter diep is.
Het plan voor een vaste verbin
ding tussen het Noord-Afri
kaanse land en Europa staat
nog in de kinderschoenen. Bei
de landen zijn een werkplan
voor drie jaar overeengekomen,
waarvoor voorlopig een bedrag
beschikbaar is van 27 miljoen
euro. Het grootste deel hiervan
gaat naar seismologisch onder
zoek o m een geschikt traject te
vindeni.
Volgen is de huidige plannen is
de tunnel gesitueerd tussen het
Spaanse Punte Palomas, 40 ki
lometer ten westen van Gibral
tar, en het Marokkaanse Punta
Malabata, nabij Tanger. Plan
nen voor een vaste verbinding
tussen beide landen dateren al
van 1980. Eerder deze maand
werden ze nieuw leven in ge
blazen.
rome/gpd - Met het oog op de
kerstdagen heeft de Italiaanse
regering de bewaking van het
Vaticaan en een groot aantal
belangrijke kerken versterkt.
Volgens de Italiaanse media
heeft de Israëlische inlichtin
gendienst Mossad de regering
gewaarschuwd voor aanslagen
van moslim-extremisten tegen
'belangrijke symbolen van het
christendom'.
Daarvan telt Italië er vele, met
het Vaticaan en de Sint Pieter
als belangrijkste. Vanaf midder
nacht tot 's morgens zeven uur
zal de belangrijkste toegangs
weg tot het Vaticaan, de brede
Via della Conciliazione, ontoe
gankelijk zijn voor het publiek.
Tot na de kerstdagen blijven
deze en aanvullende maatrege
len, zoals parkeerverboden in
de omgeving van het Vaticaan
en nog grondiger visitaties van
bezoekers aan de Sint Pieter,
van kracht.
Soortgelijke stappen zijn geno
men ter beveiliging van andere
grote kathedralen, zoals die van
Florence en Turijn. Voor bezoe
kers zal een strikt verbod gel
den op het meenemen van rug
zakjes en grote handtassen.
Ook bij toeristische trekpleis
ters als het San Marcoplein in
Venetië is de bewaking ver
scherpt.
Morgen overlegt minister van
binnenlandse zaken Pisanu met
het comité Nationale Veiligheid
of op basis van de Israëlische
informatie aanvullende maatre
gelen moeten worden geno
men. He t is voor het eerst in de
geschiedenis dat de belangrijk
ste toeg;ingsweg tot het Vati
caan wordt afgesloten. Gisteren
was nog niet duidelijk of het
verbod 2.al worden aangepast,
voor de traditionele kerstnacht
mis in de Sint Pieter, die dui
zenden b ezoekers naar het Sint
Pietersplein trekt.
sche leger zich bijna intact uit
Kosovo terugtrok, moest Clark
toegeven dat slechts een hand
vol tanks werd buiten werking
was gesteld.
Clark, die nu als politicus een
gooi doet naar het president
schap, komt naar Den Haag om
als overwinnaar te getuigen in
het proces tegen de verliezer
Milosevic.
Maar zijn overwinning was er
een zonder glans. Anders dan
voor generaal Schwarzkopf, die
de eerste Golfoorlog had ge
wonnen, was er voor Clark geen
parade in Washington.
En als dank voor zijn zege in de
oorlog van 1999 werd hij twee
maanden voor het verstrijken
van zijn ambtstermijn als Navo-
baas afgedankt.
brussel/anp - Voorman Filip
Dewinter van de extreemrecht
se partij Vlaams Blok staat in de
topdrie van populairste politici
van Vlaanderen. In een peiling
die dagblad Het Laatste Nieuws
vandaag publiceerde, staat de
omstreden politicus voor het
eerst op de derde plaats.
De nummer één en twee in de
Vlaamse politiek blijven Steve
Stevaert, de voorman van de
socialisten, en de liberale pre
mier Guy Verhofstadt. In Wallo
nië staat Elio Di Rupo, de aan
voerder van de Parti Socialiste,
op kop.
Uit de opiniepeiling blijkt ver
der dat de verhoudingen tussen
de politieke partijen niet veel
veranderd zijn sinds de verkie
zingen van mei. De Vlaamse so
cialisten lijken iets te stijgen,
Filip Dewinter. Foto: AP
maar door de onnauwkeurig
heid van die peiling is dat niet
met zekerheid te zeggen.
Ook maandag werd bekend dat
een liberaJIe splinterpartij, het
Liberaal Appèl, overweegt om
besprekingen aan te gaan met
het Vlaams Blok over samen
werking.
istanbul/ap - De Turkse politie
heeft een belangrijke verdachte
opgepakt van de aanslagen van
vorige maand in Istanbul, heeft
zij gisteren bekendgemaakt. De
man, Fevzi Yitiz, is donderdag
opgepakt toen hij probeerde
vanuit het buitenland heimelijk
Turkije binnen te komen, aldus
de politie. Hij is aangeklaagd
wegens het rekruteren van de
daders van de aanslagen en het
produceren van de bommen.
Yitiz heeft volgens de politie
toegegeven een rol te hebben
gespeeld bij de aanslagen van
15 november op twee synago
gen en vijf dagen later op het
Britse consulaat en een Britse
bank.
Het doderitaal van de bomex
plosies is gisteren opgelopen
tot 62, door de dood van een
31-jarige man, die gewond
raakte bij de aanslag op de
bank. In totaal zijn 31 mensen
aangeklaag;d in verband met de
aanslagen. De meeste van hen
zouden dambij een rol van klei
ne betekenis hebben gespeeld.
Een van de twee synagogen die
getroffen w erden, de Beth-Isra-
el-synagoog, is zaterdag weer
geopend.
