'Stille Nacht'
geboren doo
ongelukje
GESPREK VAN DE DAG
Zangeres Lauryn Hill
schoffeert Vaticaan
Ozzy Osbourne verward
wrak door vele medicijnen'
Beroemde orka Willy voor altijd "free
Man verwent zichzelf
DAGELIJKS LEVEN
JAyHoorz Ee*js\..u KVNT PA~T WTD <WAA&
ZZti/fw Mier H£t£M^/(Z__0N£/<: £7£. BELA^r/^^^A/
MENSELIJK
In OUWEHANDS Dierenpark in
Rhenen is een Rothschild
GIRAFFE GEBOREN. Rothschild
giraffen behoren volgens de die
rentuin tot de bedreigde diersoor
ten. Diverse dierentuinen hebben
daarom een fokprogramma voor
de beesten lopen. Het giraf je is
een mannetje van 75 kilo. Zijn
moeder Majanga heeft haar jong
veertien tot vijftien maanden ge
dragen. Giraffen blijven bij de ge
boorte staan. Het jong valt bij de
bevalling van een hoogte van zo'n
twee meter op de grond, waar
door de navelstreng breekt. Moe
der en zoon hebben de bevalling
goed doorstaan, aldus een mede
werkster van de dierentuin in
Rhenen. Het jonge dier is al te
zien in het Giraffenhuis.
Onderwaterbiologen en andere wetenschappers die bezig zijn met het in kaart
brengen van alle vormen van ON DER WATER LEVEN verwachten zo'n 5.000 tot
nog toe ONBEKENDE VISSOORTEN te hebben ontdekt tegen de tijd dat ze in
2010 hun onderzoek afronden. De onderzoekers verwachten in totaal zo'n twee
miljoen verschillende vormen van leven op te nemen in het eerste complete na
slagwerk van het leven onder water. Tot nog toe zijn zo'n 215.000 plant- en
diersbortehm kaart gebracht en ontdekken de ongeveer driehonderd weten-
sctrappersJöTt 53 landen die me'ewerken aan het project ieder jaar zo'n 150 tot
20Ü onbekende vissoorten en 1.700 nieuwe plant- en diersoorten, veelal kleine
levensvormen als kwallen en wormen. De 'volkstelling' van het onderwaterleven
is drie jaar geleden begonnen en gaat ongeveer een miljard dollar kosten. Dat
geldlfiordtbetaald door de 45 aan het project deelnemende landen. Volgens de
onderzoekers bestaan er waarschijnlijk zo'n 20.000 vissoorten, waarvan er rond
de 5.000 nog niet zijn ontdekt.
De BRITSE KONINGIN Elizabeth heeft
zaterdag het King Edward VI l-zieken-
huis verlaten waar zij vrijdag aan haar
linkerknie is GEOPEREERD. De 77-jari-
ge koningin liep met
behulp van een stok.
Volgens de woord
voerder van het ko
ninklijk paleis zal zij
binnen enkele we
ken volledig hersteld
zijn. Tijdens de 75
minuten durende
operatie is kraak-
been uit de knie van
koningin Elizabeth
verwijderd. De artsen hebben ook een
klein stukje huid verwijderd van het
voorhoofd van de koningin. De BBC
meldde zaterdag dat het niet om iets
kwaadaardigs ging. Foto-. Reuters
De Britse rockzanger Ozzy Osboume
is in een verward wrak veranderd
door de vele medicijnen die een
Amerikaanse arts hem voorschreef.
Dat heeft de familie van de zanger
aan de Britse zondagskrant The Sun
day Telegraph verteld. De arts heeft
Osboume in een jaar tijd 13.000 do
ses van 32 verschillende medicijnen
voorgeschreven. Op sommige dagen
slikte de zanger wel 42 pillen.
De dokter die al die pillen voor
schreef is de Califomische arts dr.
David Kipper, die ook aan andere
beroemdheden grote hoeveelheden
medicijnen zou hebben voorge
schreven tijdens ontwenningskuren.
Tegen hem loopt al een zaak bij de
medische tuchtraad in die Ameri
kaanse staat.
Osboume zocht in juni vorig jaar de
hulp van Kipper omdat hij verslaafd
was aan geneesmiddelen. Aanvanke
lijk leek het tien dagen durende pe
perdure 'detoxificatieproces' een
succes, maar Osboume stortte weer
in toen bij zijn vrouw Sharon kanker
werd geconstateerd.
De zanger wendde zich opnieuw tot
de Amerikaanse arts om zijn toemee
in de zomer van 2002 te kunnen vol
brengen. Hij kreeg geleidelijk aan
steeds meer opiaten, kalmeringsmid
delen, amfetaminen, antidepressiva
en middelen tegen psychoses voor
geschreven. Door al dat geneesmid-
delengebruik is volgens zijn familie
zijn geestelijke gezondheid ernstig
geschaad. Alle behandelingen bij el
kaar kostten Osboume tussen augus
tus 2002 en augustus 2003 650.000
dollar. Daarbij kwamen dan nog de
kosten voor de medicijnen: 58.000
dollar.
De 55-jarige Osboume herstelt mo
menteel van een ongeluk met een
terreinwagen op zijn landgoed in
Buckinghamshire. Twee maanden
eerder had hij gebroken met dokter
Kipper omdat hij had gehoord dat er
Ozzy Osbourne slikte soms wel 42
pillen per dag. Foto: Reuters
een onderzoek tegen hem was ge
opend. „Ik kon niet praten, ik kon
niet lopen. Ik kon nauwelijks recht-
opstaan", zei Osboume kort voor
zijn ongeluk. „Ik sjokte voort als de
klokkenluider van de Notre Dame.
Het was zo erg dat ik 's nachts mijn
ogen eigenlijk niet dicht durfde te
doen omdat ik bang was dat ik niet
weer wakker zou worden."
Ozzy Osboume slikte tot voor kort
per dag acht doses amfetamine, ne
gen kalmeringstabletten, zestien do
ses van twee verschillende barbitura
ten, twee tabletten tegen zenuwtrek
kingen, twee tabletten tegen zenuw
aanvallen, twee pijnstillers en drie
slaaptabletten. „Ozzy kreeg veel te
veel medicijnen", zei zijn echtgenote
Sharon. „Ozzy belde Kipper om te
melden dat hij zich slecht voelde en
dan zei Kipper: 'Neem daar nog
maar vijf extra van en tien meer van
die.' Het was gekkenwerk." anp
Een kapot kerkorgel in een klein
Oostenrijks plaatsje leidde er 185
jaar geleden toe dat mensen over
de hele wereld vandaag de dag
'Stille Nacht, Heilige Nacht' zingen.
In 1818 werd een lied geboren dat
langzaam maar zeker de harten
van de mensen zou veroveren.
Het is inmiddels uitgebracht in
honderden talen en het wordt
jaarlijks rond kerst door miljoe
nen mensen gezongen.
Op 23 december 1818 gaf het ou
de kerkorgel van de Sint Nicolaas-
kerk in het kleine Oostenrijkse
plaatsje Obemdorf, nabij Salz
burg, er de brui aan. Volgens de
overlevering had een muis zich
door de blaasbalg geknaagd. Om
met de mensen in zijn parochie,
vooral boeren, toch een feestelijke
kerstavond te kunnen hebben,
besloot kapelaan Jozef Mohr zelf
een lied te maken, samen met zijn
organist Franz Gruber.
Mohr had twee jaar daarvoor een
zelfgemaakte tekst op papier ge
zet. Samen met Gruber verzon hij
er een melodie bij, voor een te
nor- en een basstem en een kin
derkoor, met begeleiding van een
gitaar. Diezelfde kerstnacht
brachten Mohr, Gruber en een
paar kinderen het Stille Nacht
voor de eerste keer ten uitvoer in
de kerk. Het lied telde zes cou
pletten en er werd niet -zoals ge
bruikelijk in die tijd- gezongen in
het Latijn, maar in het Duits.
Het lied bleef voorlopig alleen in
Obemdorf bekend, maar in 1825
werd het partituur 'gestolen' door
de orgelbouwer Karl Mauiï
die het lied meenam naarl
in Tirol. Daar namen verse
de koren het zangstuk in hi
pertoire op en zo begon he
zijn wereldreis. Eerst in Eu
in 1839 voor het eerst daar
in New York. Opmerkelijki
het lied door zowel de kath
als de protestantse kerk is
nomen.
Er is lang veel onduidelijk),
weest over de oorsprong v;
Nacht. Lang werd gedacht
Oostenrijkse componist Mi
Haydn het lied had geschn
Pas na lang speurwerk wei
jaren tachtig van de vorige
het definitieve bewijs gelet
Mohr en Gruber de tekst ei
melodie hadden verzonnei
waren toen al lang overled |-
pectievelijk in 1848 en 18fi
In 1913 kwam er ook een e
aan de Sint Nicolaas-kerki
Obemdorf. Na talloze ovei
mingen van een nabij geleg
vier werd het vervallen geb
afgebroken. In 1937 werd
ruïnes een kapel gebouwd
naar het beroemde kerstlie
vernoemd. In de glas-in-lo
men staan de afbeeldingen
Mohr en Gruber.
In het grensplaatsje Obem
komen ieder jaar zo'n 150.
toeristen, die naast de kap v
vele souvenirwinkeltjes en
plaatselijke museum bezoi ,j
Daarmee is het Stille Nach e
ge Nacht, de beroemdste k
aller tijden, al jarenlang de jj
ste bron van inkomsten vo i(
inwoners van Obemdorf. 1 jj
Dat december de laatste maand van het jaar is, dreigt
mij ook dit keer weer op te breken. Met een stem waar
in het verwijt schuilt dat ik in 2003 al goed genoeg
voor mezelf heb gezorgd, komt mijn eega met het een
zijdige besluit dat we onszelf met de feestdagen maar
niks moeten geven. Voor een moment benijd ik de ga
ve van mijn zoon om op momenten als deze spontaan
in huilen uit te barsten. Maar ik kijk ongelukkig ge
noeg om de maatregel in elk geval voor sinterklaas te
rug te draaien. „Nou goed dan, bestel op internet
maar wat voor je treintjes. Iets kleins.Wat is het toch
mooi, als problemen in een relatie op een volwassen
manier kunnen worden opgelost.
December is de maand waarin we, meer dan in het
hele jaar daarvoor, om de oren worden geslagen met
statistieken. Nog voor je je portemonnee hebt getrok
ken, zijn er al instanties die weten hoeveel je eruit
haalt en waaraan je het gaat besteden. De bewering
van mijn eega dat ik over het algemeen veel meer aan
mezelf uitgeef dan zij, wordt ondersteund door het
jaarlijkse onderzoek van de bureaus Q&A en ITM In
ternational naar de jaarlijkse sinterklaas- en kerstin
kopen. Het krantenknipsel met de suggestieve kop
Man verwent zich in feestmaand' wordt meteen sata
nische grijns onder mijn neus geschoven. Het bericht
is volgens mijn echtgenote rijp voor de rubriek 'mis
sers' in het mediaprogramma 'De leugen regeert',
maar om een andere reden dan ik zelf zou aanvoeren.
„Dat 'in feestmaand' moet er bij jou af', zegt ze.
Aan verlanglijstjes doe ik niet, maar ik heb het hele
jaar door altijd wel vijf artikelen in mijn hoofd die ik
graag wil hebben. Of absoluut nodig heb. De grens
tussen willen hebben en absoluut nodig hebben, is er
eentje die vervaagt. Iets wat ik de ene week nog graag
wil hebben, kan de week daarna opduiken op de lijst
van zaken die ik absoluut nodig heb (voor m'n race
fiets, m'n treinbaan, m'n computer, m'n noem maar
op). Vrouwen zijn daar minder open in. De bekentenis
dat ook zij zichzelf met sinterklaas voor gemiddeld 80
euro en voor kerst met gemiddeld 95 euro hebben ver
wend, moet hen door Q&A en ITM onder dwang zijn
ontlokt. Een middagje winkelen begint voor mijn
echtgenote steevast met de mededeling dat ze 'het hele
jaar nog niks voor zichzelf heeft gekocht', en als ze met
tassen vol terugkomt beweert ze glashard dat daarin
alleen 'dingen voorde kinderen'zitten.
Ik mag voor de sint 'iets kleins' (mijn vrouw bedoelt:
iets goedkoops) bestellen (bij www.walthers.com in
Milwaukee) voor mijn treinbaan. Wat kost weinig?
Instant horizons, achtergrondposters voor de baan die
veertig centimeter onder het plafond van mijn werk
kamer loopt. „Maar 7 dollar 98", zeg ik, en mijn
vrouw lijkt onder de indruk van mijn spaarzaamheid.
Pas na een paar dagen vraagt ze, hoevéél posters ik
De Amerikaanse rap- en soulzan
geres Lauryn Hill heeft bij een
kerstconcert in het Vaticaan voor
grote opschudding gezorgd. Ze
noemde het Vaticaan corrupt en
klaagde pedofiele priesters aan in
een lange verklaring die zij op het
podium vlak voor het zingen van
twee liedjes voorlas. Op de eerste
rijen zaten kardinalen en bis
schoppen, onder wie kardinaal
Ruini, voorzitter van de Italiaanse
bisschoppenconferentie.
Verschillende Italiaanse kranten
plaatsten een vertaling van de En
gelse tekst. Hill zei onder meer dat
het onmogelijk is de kerk te verde
digen met zoveel pedofiele pries
ters in de gelederen. „Ik realiseer
me dat sommigen van u zich be
ledigd zullen voelen door wat ik
zeg. Maar hen vraag ik, wat zegt u
tegen de families die verraden
werden door degenen wie zij hun
vertrouwen schonken."
Volgens het dagblad La Repubbli-
ca hadden de honderden aanwe
zigen door de Engelse tekst niet
meteen in de gaten wat haar
boodschap was en klonk er na
haar optreden applaus. Maar de
ontzetting en woede waren na
derhand van de gezichten van de
geestelijkheid af te lezen. Kardi
naal Ruini verliet boos de zaal en
wilde geen commentaar geven.
Zijn hulpbisschop Rino Fisichella
wond er echter geen doekjes om:
„Zij getuigt hier van slechte ma
nieren en gebrek aan respect voor
degenen die haar hebben uitge
nodigd".
In de Verenigde Staten zijn de af
gelopen twintig jaar 540 gevallen
van pedofiele priesters geweest.
De kerk heeft jarenlang gepoogd
de daders te beschermen tegen
justitiële vervolging en hun
schanddaden met vooral misdie
naren uit de publiciteit te houden.
Toen het schandaal eenmaal los
barstte heeft paus Johannes Pau-
Lauryn Hill tijdens haar kerstconcert in het Vaticaan. Foto: AFP
lus II excuses aangeboden. De
Amerikaanse kerk betaalt rond 85
miljoen dollar schadevergoeding
aan slachtoffers.
Het traditionele kerstconcert werd
gehouden in de zaal waar de paus
zijn wekelijkse audiënties geeft,
maar wordt georganiseerd door
het Romeinse episcopaat met als
doel geld bijeen te brengen voor
de restauratie van kerken. Media-
set, het omroepimperium van
premier Berlusconi, zendt het
concert normaliter op kerstavond
uit. Gisteren bleef onduidelijk of
dit ook dit jaar zal gebeuren ge
zien het 'brutale' optreden van
Hill.
Hans Geleijnse
De orka Keiko, ster uit de film 'Free Willy',
is vrijdag bezweken aan een plotseling op
gekomen longonsteking. Dit hebben zijn
verzorgers afgelopen weekeinde meege
deeld, meldt de Noorse krant Dagbladet.
Keiko, die sinds ruim een jaar in de Noorse
Taknesfjord leefde, is 27 jaar geworden.
Keiko's verzorgers zeiden dat het dier niet
meer te redden was omdat de ziekte zo
plotseling optrad en de toestand van het
dier snel verslechterde. Uren nadat de ver
zorgers hadden opgemerkt dat Keiko luste
loos leek en geen trek in voer had, stierf hij.
Keiko, die anderhalf jaar geleden na een
lange periode van gevangenschap begon
aan een leven in het wild, was de ster in
drie 'Free Willy1-films, waarin een jongetje
vriendschap sluit met een orka en hem
aanmoedigt over de muur van een aquari
um te springen en van de vrijheid in de
oceaan te genieten.
Keiko werd bij IJsland gevangen genomen
toen hij twee jaar was. Hij vertoonde bijna
twintig jaar kunstjes in amusementsparken
in Canada en Mexico. In 1998 werd hij be
vrijd uit zijn benarde omstandigheden in
Mexico en naar IJsland teruggebracht, na
dat mensen die hem in de film 'Free Willy'
uit 1993 hadden gezien, een campagne
voor zijn vrijlating waren begonnen.
Keiko is sinds 1998 aan de kust van IJsland
getraind om weer in het wild te kunnen le
ven. Hij moest leren zelf vis te vangen. De
vrijlating en de gewenningsperiode kostten
in totaal bijna 20 miljoen dollar. In juli vo
rig jaar was het zover: Keiko koos het ruime
sop en verbleef korte tijd in het gezelschap
van enkele soortgenoten. Toch trokken de
mensen hem kennelijk meer, want hij dook
uiteindelijk op in de Skaalvikfjord in Noor
wegen. Daar liet hij zien dat hij toch nog
een beetje filmster was. Hij speelde met
kinderen en liet hen op zijn rug zitten. Zes
weken later werd hij overgebracht naar de
ijsvrije Taknesfjord.
Enige tijd vreesden de fans van Keiko voor
diens leven. Noorse deskundigen hadden
tegen kranten gezegd dat de orka zo'n ge
vaar was voor zonaanbidders en zalmteelt
dat hij afgemaakt zou moeten worden. An
deren zeiden dat de autoriteiten hem
moesten laten inslapen omdat hij de win
terse koude in een fjord niet zou kunnen
overleven.
Het ministerie van visserij in Oslo haastte
zich echter om de gemoederen te bedaren.
Het Scandinavische land heeft toch al een
slechte naam doordat het de jacht op
dwergvinvissen toestaat, en had weinig be
hoefte aan gruwelijke beelden en teksten
over nei uuuen van Keuto.
Wat er met de dode Keiko gaat gebe
nog niet bekend. Directeur David Pt
van de Free Willy-Keiko Foundation
Groot-Brittannië zegt dat hij er de vo
aan geeft dat het dier wordt begrave lc
Er is geen eenduidige wetenschappe 'e
formatie over hoe oud orca's kunne
den. De dieren, die in alle oceanen v i
men, worden pas sinds de jaren zevi
echt intensief gevolgd. Van orca's di
wild leven voor de kust van de Amei
se staat Washington en voor de kust
Canadese provincie British Columbi
kend dat vrouwtjes er vaak tussen 5(
jaar oud zijn. Er zwemmen ook vrou
orca's die ouder zijn dan 90 jaar. Ma
leven waarschijnlijk aanmerkelijk ko
tussen de 30 en 50 jaar. anp
il
hi
precies heb besteld. „Twee of drie?"
Veertien", zeg ik naar waarheid. Niet alleen
omdat ik er zoveel nodig heb. De dollar
staat laag, de euro staat hoog. Als ik voor
114,03 dollar aan posters koop (inclusief
verzendkosten), hoefik maar 97,23 euro
af te rekenen. Daarmee val ik ruim on
der de 110 euro die de Nederlandse man
volgens Q&A en ITM met sinterklaas ge
middeld aan zichzelf heeft besteed. Met
Kerstmis mag ik dus wat meer aan me
zelf uitgeven dan de 105 euro die daar
volgens het onderzoek voorstaat, reken ik
mijn echtgenote voor. Want ik heb er de
schurft aan als statistieken niet kloppen.
Mijn gesprekspartner valt even stil. Als zij
haar mond weer opendoet is dat om het
eenzijdige besluit af te kondigen, dat we
onszelf dit jaar met kerst helemaal
niks geven.
Ik mis het vermogen van mijn zoon
om op momenten als deze spontaan in
huilen uit te barsten. Maar ik heb nog
een week om het onder de knie te krij-
Reageren? column@dickvanderplas.nl
