Nederland
houdt eigen
commissaris
BUITENLAND
Den Haag speelt hoog spel met EU- grondwet
Akkoord van Genève is een vingeroefening voor echte vrede
Alles draait in Irak om 'human intelligence', om tips
Toch grote Europese Commissie
Blair wil hoofdrol in troonrede
De Slag van de Drie Keizers
Syrië wijst
verdachten van
aanslagen uit
L
ucifix-verbod
jlië ingetrokken
- Een rechtbank in Italië
irige maand landelijk be-
ig veroorzaakte door een
10I op te dragen kruisbeel-
Ivan de muur te verwijde-
heeft die beslissing zater-
ingetrokken en de zaak
n/erwezen naar een hogere
itbank. Een radicale moslim
g van de rechter in L'Aquila
k toen hij protesteerde te-
de aanwezigheid van kruis-
pen in de kleuterschool van
van zijn kinderen. De uit-
iak leidde tot een storm van
est bij politici, religieuze
irs en gematigde moslims
alië. Paus Johannes Paulus
1 dat het ondemocratisch
jevaarlijk was 's lands religi-
symbolen te verwijderen.
rel in Italië kerk en staat
teiden zijn, geldt er for-
nog een wet uit 1923 die
ibeelden in alle klaslokalen
ichtzalen verplicht stelt.
zelen gestolen
Antwerpen
'erpen - Uit het diamant-
urn in Antwerpen zijn gis-
juwelen ter waarde van
itens een miljoen euro ge
in. De juwelen maakten
n luit van de tentoonstelling
}4peco'. De dieven sloegen
itrinekasten kapot en gris-
le juwelen weg. Het muse-
an het Koningin Astrid-
had sinds twee maanden
ixpositie over uitbundige
(ïantjuwelen uit de Art De-
(eriode van 1920 tot 1939.
n9deel van de exemplaren
5 tn uit privé-verzamelingen
terd voor het eerst aan het
Jiek getoond.
ncering van
tellieten mislukt
- De lancering van twee
ise spionagesatellieten die
yd-Korea zouden moeten
irveren is zaterdag mislukt,
aagraket en de twee satel-
werden tien minuten na
tcering opgeblazen omdat
iet lukte om ze in een baan
Ie aarde te krijgen. Japan
icht spionagesatellieten op
d-Korea richten in ver
met de mogelijke ontwik-
jig van massavemietigings-
iens door dat land.
Doden bij
sgramp Congo
Ihasa - In Congo is zaterdag
'liegtuig neergestort, kort
zijn opgestegen van het
eld van Boende, in het
>f jden van het land. Alle 22 in
laden zijn om het leven ge
ien. De oorzaak van het on-
was niet direct bekend.
>uw vertrapt bij
)-uitverkoop
nce city - Een 41-jarige
ïrikaanse vrouw is zaterdag
ZOtns een uitverkoop van
p-spelers in een Amerikaans
,'nhuis onder de voet gelo-
Patricia VanLester wilde
g een DVD-speler bemach-
voor nog geen 25 euro.
een sirene de start van de
top aankondigde, dender -
rij achter haar „als een
Ie olifanten" over haar
aldus haar zus Linda,
lulancepersoneel vond de
bewusteloos op de be-
le DVD-speler, tussen gre-
anten die haar kennelijk
:agen liggen.
erist bang van
likje tempel
ffikok - Een miniscuul stuk-
is van een Thaise tempel is
jestuurd door een Duitse
;t die het als souvenir mee
huis had genomen. Het
lent zou hem ongeluk be
ien. De man vond het stukje
bij de boeddhatempel Wat
Kaew. „Of het een vloek
weet ik niet, maar er is
lovennatuurlijks gebeurd.
:b alleen nog maar ongeluk
:nd, zowel in mijn privéle-
,als zakelijk", schreef de
1 volgens een Thaise krant.
ui
r ussolini richt
luwe partij op
e - Alessandra Mussolini,
ndochter van de Italiaanse
ator Benito Mussolini richt
nieuwe partij op, nu ze uit
echtse Nationale Alliantie is
htapt. Mussolini stapte uit de
onale Alliantie uit woede
-(j partijleider en plaats ver-
^end premier Gianfranco
die tijdens een bezoek aan
él het fascistische verleden
zijn land veroordeelde.
maandag 1 december 2003
dper jackpot
2 Hongarije
dapest - De grootste jackpot
[e geschiedenis van de Hon-
tse lotto is zaterdag geval-
f De winnaar kan 5,82 mil-
fforint (22 miljoen euro) op
en. Omdat sinds maart van
jaar de hoofdprijs steeds
ter werd, deden veel toeris-
uit de buurlanden, vooral
itenrijk en Slowakije, aan de
omee.
napels/gpd - In de toekomstige
Europese Unie houdt Neder
land vrijwel zeker een eigen
commissaris met stemrecht.
Tussen de lidstaten tekent zich
een duidelijke meerderheid af
tegen het plan voor een kleine
Europese Commissie, waarbij
ieder land op toerbeurt het
zonder eigen vertegenwoordi
ger moet stellen.
De Tweede Kamer heeft in een
motie uitdrukkelijk gevraagd
om het behoud van de eigen
Nederlandse commissaris. Het
kabinet daarentegen pleit in de
onderhandelingen over de EU-
grondwet voor een slagvaardige
en sterke, kleine commissie van
15 leden, zoals de grote landen
willen. Maar met veel kleine
landen, en met de tien nieuwe
toetreders, valt niet te praten
over een Europese Commissie
waarin zij geen eigen volwaar
dige vertegenwoordiger heb
ben.
In Napels werd het afgelopen
weekeinde duidelijk dat zij hun
zin gaan krijgen. Staatssecreta
ris Nicolaï (Europese zaken) zei
dat hij die 'nationale sentimen
ten' heel goed begrijpt. „Het
zijn nieuwe EU-landen. Ze heb
ben hard gewerkt om zover te
komen. Het is voor hen heel be
langrijk dat ze een volwaardige
stem krijgen in het bestuur."
Omdat de Tweede Kamer nu
haar zin gaat krijgen, be
schouwt Nicolaï de keuze voor
een grote Europese Commissie
toch als een 'zege voor Neder
land'. Overigens is het laatste
woord in de kwestie nog niet
gezegd. Als alle landen een ei
gen Europese Commissaris krij
gen, eisen de grote landen er
twee.
Het besluit over de toekomstige
vorm van de Europese Com
missie valt over twee weken in
Brussel wanneer de regerings
leiders en staatshoofden beslis
sen over de tekst van de nieuwe
EU-grondwet. De ministers van
buitenlandse zaken probeerden
het afgelopen weekeinde in Na
pels zoveel mogelijk voorberei
dend werk te doen. Staatssecre
taris Nicolaï was na afloop zeer
tevreden. „Ik durf geen voor
spellingen te doen hoe het over
twee weken gaat, maar we heb
ben voor Nederland goede za
ken gedaan", zei hij. Volgens
een diplomaat wordt er beter
naar Nederland geluisterd, na
dat Nicolaï in Napels had ge
dreigd met vertraging van de
besluitvorming.
Frankrijk, Duitsland en Italië
bereikten vrijdagavond laat een
informeel akkoord over het Eu
ropese leger, dat de basis moet
vormen voor de tekst in de
grondwet. Volgens Straw zal de
Europese defensiesamenwer-
king op geen enkele manier de
Navo ondermijnen.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
napels - De diepste wijsheid
kwam zaterdag in Napels van
de Britse minister van buiten
landse zaken Jack Straw;Als je
regels opstelt die in strijd zijn
met de realiteit, dan wint de
realiteit meestal." Het zou een
cynische waarschuwing kun
nen zijn aan het adres van het
Nederlandse kabinet, dat fron
taal de strijd heeft ingezet tegen
de manier waarop EU-landen
met hun eigen spelregels om
gaan. Want Balkenende speelt
hoog spel, met als resultaat dat
hij over twee weken met lege
handen kan staan.
De frustratie binnen het kabi
net over de manier waarop
Frankrijk en Duitsland de regels
rond de euro aan hun laars mo
gen lappen, is groot. Opmerke
lijk is dat daarbij het afgelopen
weekeinde een argument uit de
kast is gehaald dat volkomen
terecht is, maar in eurokringen
niet erg populair: het onbegrip
bij de burger, die niet inziet
waarom het ene land meer mag
dan het andere. „Wij kunnen
daar onderling wel over van
mening verschillen, maar voor
de burger staat het vertrouwen
in de Europese Unie op het
spel", aldus staatssecretaris At-
zo Nicolaï van Europese zaken
het afgelopen weekeinde in Na
pels, waar de minister van bui
tenlandse zaken onderhandel
den over de nieuwe grondwet.
Nicolaï stortte zich in Napels in
een ongewis avontuur. Namens
het kabinet moest hij zijn colle
ga's ervan overtuigen dat in de
grondwet 'garanties' moeten
komen waardoor de lidstaten
niet zo makkelijk meer de regels
kunnen overtreden. En het zit
Nederland hoog; „Na wat er ge
beurd is, kan het geen 'business
as usual' zijn", werd Nicolaï's
motto.
Het treurige is dat het vervol
gens wel 'business as usual'
werd. Nicolaï werd beleefd aan
gehoord. Hij kreeg vooral in de
wandelgangen gelijk, in de trant
van 'het is goed en belangrijk
dat Nederland dit aan de orde
stelt'. Maar aan de vergadertafel
ging het gezelschap vervolgens
over tot de orde van de dag. En
dus staat Nederland tamelijk al
leen met het verkapte dreige
ment dat voor een akkoord over
de grondwet desnoods maar
wat meer tijd genomen moet
worden, als er geen goede ga
ranties zijn ingebouwd.
Het is een gevaarlijke koers. Als
alles goed gaat, sluiten de rege
ringsleiders dat akkoord al over
twee weken, al is het zeer de
vraag de vraag of dat lukt. En
hoe moet het verder? Het Itali
aanse voorzitterschap heeft Ni
colaï in Napels beloofd om met
voorstellen te komen die de
door Nederland verlangde 'ga
ranties' in de grondwet kunnen
vastnagelen. Van de kant van
de grote landen valt daarbij
geen hulp te verwachten. Van
de bondgenoten zijn alleen
Zweden en Spanje nog over, en
wat him steun betreft is bij
woorden gebleven. Dat maakt
de kans akelig voorspelbaar dat
Balkenende op de top in Brus
sel op 12 en 13 december alleen
staat. En dan? Moet hij daad
werkelijk een veto uitspreken?
Liever dankbaar gebruik maken
van het feit dat er meer landen
zijn die, om uiteenlopende re
denen, liever uitstel willen? Of
gaat Nederland op het laatste
moment door de bocht, en
komt er een grondwet zonder
de extra garanties die Neder
land wil?
Staatssecretaris Nicolaï heeft
namens het kabinet in Napels
zeer hoog ingezet. En meer nog:
hij heeft de burger aangeroepen
als zijn getuige dat Europa met
de euro een verkeerde koers
vaart. Diezelfde burger wordt
volgend jaar gevraagd om zijn
Atzo Nicolaï. Foto: ANP
vertrouwen in Europa uit te
spreken. Alleen al dat referen
dum maakt het voor het kabi
net de moeite waard om haar
nek uit te steken en het risico te
wagen.
londen/anp - De Britse premier Tony Blair vindt de troonre
de van koningin Elizabeth een verouderd fenomeen en wil zelf
jaarlijks de regeringsplannen ontvouwen. Volgens de Britse
krant Sunday Mirror wil Blair elk najaar een 'presidentiële'
toespraak houden voor het parlement om de plannen te ont
hullen. De koningin zou enkel dagen later nog wel een sobere
troonrede mogen houden. De troonrede is al eeuwenlang een
zeer traditionele gebeurtenis. Net als in Nederland wordt
daarin nu nog de toon gezet voor het komende regeringsjaar.
Ministers vinden de troonrede „regelrecht middeleeuws" en
een praalvertoning. De pogingen om Elizabeth haar enige
openbare uiting over politiek te ontnemen, zullen Downing
Street 10 volgens de krant niet in dank worden afgenomen.
Buckingham Palace zou vrezen voor een afkalving van het ko
ningshuis. „De troonrede is een belangrijk onderdeel van het
democratische systeem. Ik weet zeker dat er sterke pogingen
zouden worden gedaan om tegen te houden dat die wordt ge
degradeerd", zegt een ingewijde in de Sunday Mirror.
austerlitz - Franse soldaten openen het vuur op de vijand tijdens de reconstructie van
de Slag van de Drie Keizers, ofwel De Slag bij Austerlitz. Daar, 200 kilometer ten oos
ten van Praag, voerden op 2 december 1805 de keizers van Rusland en Oostenrijk per
soonlijk hun troepen aan tegen het leger van de Franse zelfbenoemde keizer Napoleon
Bonaparte. Napoieon won.
Foto: AFP
genève/ap/gpd - De Palestijnse
onderhandelaars van het alter
natieve vredesplan voor het
Midden-Oosten, het 'Akkoord
van Genève', hebben gisteren
op het laatst moment alsnog
besloten om de officiële pre
sentatie van het plan, vandaag
in Zwitserland, bij te wonen.
De onderhandelaars wilden pas
komen nadat Yasser Arafat hun
zijn zegen gaf om op de cere
monie aanwezig te zijn. Ze wor
den vergezeld door Jibril Ra-
joub, de veiligheidsadviseur
van Arafat. Het akkoord, 44 pa
gina's dik, is bedoeld als vinger
oefening voor een definitieve
Israëlisch-Palestijnse vredesre
geling. De belangrijkste au
teurs, de Israëlische oud-minis
ter van justitie Yossi Beilin en
de Palestijnse oud-minister van
informatie Yasser Abed-Rabbo,
hebben er twee jaar aan ge
werkt.
Het plan gaat uit van een soe
vereine Palestijnse staat naast
Israël, met de bestandslijn van
1967 als permanente grens. Wel
kan er grond geruild worden,
zodat Israël een paar nederzet
tingen kan behouden. Er komt
een corridor door Israëlisch ge
bied tussen de Gazastrook en
de Westelijke Jordaanoever.
De staat Palestina krijgt geen le
ger. Een internationale strijd
macht zal de partijen veilig
heidsgaranties moeten bieden.
De grensposten tussen Palesti
na, Jordanië en Egypte worden
bemand door Palestijnse poli
tiemensen en leden van die in
ternationale strijdmacht. De
eerste paar jaar blijft Israël op
de achtergrond als waarnemer.
De status van Jeruzalem is altijd
een heikel punt geweest. In
1967 bezette Israël het Arabi
sche deel van de stad en intus
sen heeft dat deel van de stad
nu een joodse meerderheid en
omvat het een lappendeken
aan Israëlische en Palestijnse
wijken. Als gevolg daarvan, en
van de aanwezigheid van een
groot aantal heilige plaatsen,
zijn talloze vredestichters stuk
gelopen met plannen de stad te
verdelen tussen Israël en een
Palestijnse staat.
De auteurs presenteren nu een
ingewikkeld ontwerp, waarin
het Israëlische deel van Jeruza
lem de hoofdstad wordt van Is
raël en het Palestijnse deel de
hoofdstad van Palestina. De
Tempelberg, voor moslims de
Har am al-Sharif, komt onder
Palestijnse soevereiniteit, de
westelijke muur (Klaagmuur)
onder Israëlische. Israël krijgt
de Joodse wijken en Palestina
de Arabische.
In Jeriizalems oude ommuurde
binnenstad - voor jodendom,
islam en christendom van grote
betekenis - wordt niet alleen Is
raëlische en Palestijnse politie
gestationeerd, maar ook een
speciale eenheid die plaatselij
ke spanningen moet verminde
ren en toezicht moet houden
bij de Israëlische en Palestijnse
toegangspoorten. Kleuren op
de gevels van de huizen gaan
aangeven welke van de twee
staten er soevereiniteit uitoe
fent.
De toekomst van de Palestijnse
vluchtelingen is een ander hei
kel punt. Het gaat om de Pales-
fijnen die in 1948 uit Israël zijn
gevlucht of verdreven, en hun
nazaten. Palestijnse leiders en
de Arabische landen houden
vast aan wat zij „het recht op
terugkeer" noemen. Ze menen
dat het officieel is verankerd in
VN-resolutie 194, hoewel het
woord 'recht' daarin niet voor
komt. Israël heeft zich altijd te
gen een massale terugkeer van
Palestijnse vluchtelingen verzet.
Het is bang dat de vloedgolf een
einde zal maken aan het joodse
karakter van de staat. Steeds
Nederlandse militair heeft meer aan een babbeltje op de markt dan aan een Orion
den haag/gpd - Nederland sta
tioneert voor nog eens een half
jaar mariniers in het zuiden van
Irak. Om in de Nederlandse
sector infiltranten op te sporen,
worden ook commando's naar
het land gestuurd. Apache ge
vechtshelikopters of Orion pa
trouillevliegtuigen zijn niet no
dig, vindt minister van defensie
Henk Kamp.
De Britten en Amerikanen heb
ben voldoende 'high tech' in de
aanbieding en bovendien reali
seren de generaals zich dat je
met apparaten geen terreur
aanslagen voorkomt. Dat doe je
met 'human intelligence', in ge
woon Nederlands: met tips van
gewone Irakezen.
De Amerikanen hebben er al
vijftienhonderd zitten: com
mando's van de 'special ops',
Special Operations.
De crème de la crème van Ame-
rika's soldaten krijgt dezer da
gen versterking van zeventig
collega's uit Nederland. De Ne
derlandse commando's zullen
ver weg van de Amerikanen in
het zuiden van de provincie Al-
Muthana opereren en worden
ingezet tegen infiltranten uit
Saoedi-Arabië. Dagen rondhan
gen in de woestijn, turen. Jobs
voor specialisten als die van de
vermaalde Britse SAS (Special
Air Service), met wie onze com
mando's nauw zullen samen
werken.
Om de commando's naar de
woestijn te kunnen vervoeren
en om ze weer op te pikken,
stuurt minister Kamp van de
fensie een vierde Chinook
transporthelikopter van de Ko
ninklijke Luchtmacht naar de
Iraakse luchtmachtbasis Tallil
(een zelfde soort helikopter van
de Amerikanen werd vorige
maand neergehaald met een
draagbare Russische SA-7 ra
ket). Minister Kamp laat de Ori
on maritieme patrouillevlieg
tuigen en Apache gevechtsheli
kopters thuis.
De Orion-lobby heeft flink zijn
best gedaan om dit met ophef
fing bedreigde vliegtuig naar
Irak gestuurd te krijgen, maar
de ministeriële beslissing is zo
gek nog niet. De Orion is log en
kwetsbaar en kan geen raketten
afschieten. Het discutabele nut
weegt niet op tegen de kwets
baarheid van het viermotorige
toestel. Amerika werpt boven
dien al alle high tech in de strijd
om grondverkeer in Irak te ob
serveren. Op de basis Tallil
staan met Hellfire- raketten be
wapende Amerikaanse Predator
onbemande spionagevliegtuig
jes die worden gebruikt om
Twee vrouwen kijken vanaf hun balkon naar de ravage beneden.
Hun woningen in Samarra zitten vol kogelgaten nadat Amerikaanse
troepen daar slaags raakten met het Irakese verzet. Foto: AFP
doelen op de grond te verken
nen en aan te vallen. De Preda
tors worden ondersteund door
Amerikaanse spionagesatellie
ten, AC-130 Gun Ships, RC-135
afluistervliegtuigen, U2 spiona-
gevliegtuigen en Apache ge
vechtshelikopters. De Britten
hebben ook zo hun verken
ningstoestellen, en niet één ver
zoek van de Nederlandse deta
chementscommandant in Al-
Muthana om luchtverkenning
is tot op heden geweigerd.
De Amerikaanse luchtmacht en
landmacht werken in rap tem
po aan een geheim programma
om met onbemande vliegtuig
jes en andere sensoren én in
lichtingen op de grond de do
delijke hinderlagen in Irak de
baas te worden. Want ook met
een gemoderniseerde Orion zie
je niet dat een kadaver langs de
weg is volgestopt met explosie
ven. Je ziet ook geen valstrik
ken. En je kunt al helemaal niet
weten wat mensen van plan
zijn. Dat kom je misschien te
weten door agenten te rekrute
ren, door een Iraakse geheime
dienst in het leven te roepen, te
infiltreren en door de taal te
spreken. Minister Kamp en de
zijnen zullen hebben begrepen
dat in de strijd tegen terreur sa
tellieten, Predators en Orions
een zeer beperkt nut hebben.
Met al zijn technologische heb
ben en houwen kon de Ameri
kaanse bevelhebber generaal
Sanchez vorige week niet voor
komen dat een paar Irakezen
op klaarlichte dag een vracht
vliegtuig bij Bagdad met een
SA-7 raket raakten en de video
opname trots naar een verslag
gever in Bagdad stuurden. Pre
dators en satellieten konden dit
weekeinde niet voorkomen dat
zeven Spaanse spionnen om
het leven kwamen bij een hin
derlaag. Het oppermachtige
westerse militaire apparaat is
kwetsbaar voor een tegenstan
der die zich bedient van val
strikken, hinderlagen, valse zie
kenauto's en zwangere vrou
wen als lopende bommen. Alles
in de strijd tegen de terreur, zo
zei Sanchez, hangt daarom af
van menselijke informatie. San
chez: „We hebben in deze om
geving informatie nodig en niet
meer troepen. Wat moet ik met
die troepen als ze niet weten
wat ze moeten doen? Het gaat
erom dat we in staat zijn om
met de Irakezen te werken en
hun hulp krijgen. Het gaat om
human intelligence."
Tips die alleen Irakezen kunnen
geven. Geen Orions, maar
smoezen met de politieagent of
de marktkoopman in Samawah
is de beste manier om te ach
terhalen of het verzet in Al-
Muthana het gemunt heeft op
de Nederlandse troepen in die
regio.
meer Palestijnse politici tonen
begrip voor dat standpunt. De
term 'recht op terugkeer' komt
in het Akkoord van Geneve niet
voor en Israël wordt niet ver
antwoordelijk gesteld voor het
lot van de vertrokken Palestij-
nen. De Palestijnse vluchtelin
gen krijgen financiële compen
satie. De meesten kunnen te
recht in de Palestijnse staat en
in delen van Israël riie door de
grondruil bij die staat worden
gevoegd. Van Israël wordt ver
wacht dat het een aantal vluch
telingen laat terugkeren, maar
geen massale stroom en het
houdt zelf het laatste woord.
istanbul/anp-rtr-afp - Syrië
heeft 22 verdachten van de aan
slagen in Istanbul overgedragen
aan Turkije.
Bijna zestig mensen zitten nu
vast in Turkije. De politie ver
denkt hen van betrokkenheid
bij de vier zelfmoordaanslagen
op 15 en 20 november op twee
synagogen, de Britse bank
HSBC en het Britse consulaat.
Bij de aanslagen werden 61
mensen gedood. De door Da
mascus overgedragen verdach
ten zijn allemaal Turken. De
Turkse autoriteiten hjfrben tot
nu toe 21 mensen gearresteerd
in verband met de bomaansla
gen. Nog eens zestien anderen
worden verhoord. Al-Qaeda en
de Turkse groep IBDA-C heb
ben de acties opgeëist.
De uitlevering van de 22 was
mogelijk door een anti-terroris-
meakkoord tussen Ankara en
Damascus. De relatie tussen
beide landen was lang slecht
omdat Syrië onderdak verleen
de aan Koerdische leider Ab
dullah öcalan. Nadat de Turkse
regering met oorlog had ge
dreigd, zette Syrië öcalan in
1998 het land uit. Twee maan
den later arresteerden Turkse
agenten hem in Kenia. Hij zit
nu een levenslange gevangenis
straf uit.
