f
Elke dag is cadeautje
GESPREK VAN DE DAG
3'Madiba zelf grootste
ster op aidsconcert
J J Verzekeraars"'
Avondmerrie
Aids-patiënt Edwin probeert wat van zijn leven te maken
HDC152
DAGELIJKS LEVEN
MENSELIJK
Het ministerie van financiën overweegt de Koninklijke Nederlandse Munt een
speciale 10-EUROMUNT te laten slaan voor de geboorte of anders de doop van
de BABY van prins Willem-Alexander en prinses Maxima. De definitieve beslui
ten zullen waarschijnlijk pas na de jaarwisseling vallen. Het ministerie is de
enige instantie die kan besluiten tot de uitgifte van een wettig betaalmiddel.
Het geld moet immers ook gegarandeerd zijn. Bij koninklijke munten wordt er
steevast voor een 10-eurostuk gekozen. Dit bedrag is ook uitsluitend voorbe
houden aan 'koninklijke' munten. Verder lopen diverse gemeenten rond met
ideeën voor penningen ter gelegenheid van de komst van het koningskind. De
gemeente Waddinxveen gaat de aanstaande geboorte van het kind van kroon:
prins Willem Alexander en prinses Méxima vieren met de uitgave van een ge
boortepenning, die plaatselijk ook als een bedrag van 5 euro kan worden be
steed. Volgens de Munt kan een dergelijke penning niet echt als betaalmiddel
worden gezien. In totaal worden voor Waddinxveen 15.000 'Oranje Vijfjes' ge
slagen. Speciaal voor de verzamelaars komen er ook nog eens duizend nikkelen
en honderd zilveren geboortepenningen.
Het ALBUM dat JOHN
LENNON signeerde voor
Mark David Chapman,
enkele uren voordat
Chapman de muzikant
doodschoot, wordt op
een internetveiling te
koop aangeboden voor
525.000 dollar
(437.000 euro). De el
pee Double Fantasy
wordt verkocht door de
man die het album in
1980 vond op de stoep
voor het flatgebouw bij
Central Park in New
York waar Lennon met
zijn vrouw Yoko Ono op
dat moment woonde.
Volgens Gary Zimet, be
heerder van de website
Moments In Time, pie
kerde de anonieme eige
naar -een Beatles-fan
voor het leven- achttien
jaar lang over de beslis
sing om het album te
verkopen. Op het album
zijn vingerafdrukken van
Chapman te zien die
door het forensisch on
derzoek zichtbaar wer
den. Foto: EPA
AtoLwnon Ckiui Tortor UoO»
r
PvdA-voorman WOUTER BOS wil minder gaan
werken als hij begin volgend jaar vader wordt.
,,Hij probeert maandag thuis te werken en zijn
KIND te VERZORGEN", zei een woordvoerder
zaterdag. Als de Tweede Kamer vergadert op
dinsdag, woensdag en donderdag zal Bos ge
woon van de partij zijn. Vrijdags gaat de frac
tieleider meestal op werkbezoek het land in.
„Maandag komt dan het meest in aanmer
king", aldus de woordvoerder.
De NOORSE KONING Ha-
rald V is afgelopen nacht
voor de tweede keer in een
week in een ZIEKENHUIS
in Oslo opgenomen, omdat
zijn urine bloedsporen ver
toonde. Artsen zeiden vori
ge week dat er niets zorg
wekkends bij de 66-jarige
vorst was aangetroffen.
Ongeveer 250 KERSTMANNEN en ENGELTJES zijn gisteren in Berlijn bij el
kaar geweest voor een CONFERENTIE om hun technische vaardigheden te ver
beteren. Het evenement richtte zich vooral op studenten en andere beginnelin
gen. Al decennialang bieden studenten in Berlijn met kerst hun diensten aan
als kerstman. Een gezin moet voor een kerstman op kerstavond dit jaar 28 euro
neertellen. Wat de studenten daarvoor moeten presteren, komt neer op topsport,
aldus de studentenvereniging Kleine Dwergen, die de kerstmannenconferentie
heeft georganiseerd. Kerstmannen en engeltjes die zich meerdere keren per
kerstavond verhuren, leggen daarbij geregeld meer dan 8 kilometer af en over
bruggen een hoogteverschil van meer dan 70 verdiepingen. Foto: AFP
en
Met een sprankelend, vijf uur du
rend concert van tientallen we
reldsterren heeft Nelson Mandela
zich definitief gepositioneerd als
de belangrijkste aids-activist van
Zuid-Afrika. Dat de 85-jarige ex-
president en Nobelprijswinnaar
zijn zoveelste jeugd in dienst stelt
van het bestrijden van de ziekte
waar 5 miljoen landgenoten aan
lijden, is een zegen voor zijn land.
Maar uit pr-oogpunt is het een
ramp voor zijn opvolger, Thabo
Mbeki.
Ook tussen wereldsterren als Bo
no, Peter Gabriel, Queen, Beyoncé
en zijn lievelingsgroep The Corrs,
was 'Madiba' de absolute ster van
de avond. Zijn immense morele
gewicht, gekoppeld aan dito een
voud en innemendheid, reduceer
de de grote namen uit de muziek
tot kleine, bescheiden wezens.
Maar ze genoten ervan, want ook
voor hen is Mandela, wiens gelaat
in metershoog brons het podium
sierde, de goede vader in een boze
wereld.
Bescheidenheid dringt zich vanzelf
op als de man die 18 jaar op Rob
beneiland vertoefde als gevangene
'46664' dat nummer plakt op een
door hem gewild concert, om geld
in te zamelen en begrip te kweken
voor miljoenen aidslijders in de
wereld. „Ik was veroordeeld tot le
venslang en een nummer. Ik wil
niet dat mensen die levenslang
ziek zijn, ook worden gereduceerd
tot een nummer", aldus Mandela.
Hij noemde de strijd tegen aids
een kwestie van respect voor men
senrechten. Eerder had hij de ziek
te een grotere vijand dan apartheid
genoemd, wat in Zuid-Afrika onge
veer vloeken in de kerk is.
Het is niet denkbeeldig dat de hui
dige president van Zuid-Afrika
Thabo Mbeki bij dit soort gelegen
heden met een kussen over het
hoofd onder een bureau in zijn re
sidentie gaat liggen. De koele tech
nocraat heeft namelijk niets van de
flair van Mandela. Bovendien geldt
In Nederland zijn naar schatting
20.000 mensen besmet met h^n
HlV-virus. Vroegtijdige medisqer
verzorging kan voorkomen daj) 1
aids ontwikkelt. Medicijnen ktiar
nen aids onderdrukken, maar fei
besmetting met HIV blijft. De
dicatie van patiënten met HlVn
aids is moeilijk, doordat de intf
nisten een cocktail van de drit
te medicijnen moeten zoeken."
is.voor iedereen anders en da^|
door kan het jaren duren voor
goede combinatie is gevonderf61
De kosten van medicijnen teg^11
aids zijn dfe laatste jaren flink
ruggelopen. In 2000 kostten rs
camenten 10.000 euro per jaa|e
nog 165 euro.
Verzekeraars overwegen HIV-(ali
tiënten in aanmerking te laterjir
men voor een levensverzekerijei
Het Verbond van Verzekeraar^2
klaarde vandaag in de loop va In
volgend jaar hierover een besl|
sing te willen nemen. „We prapl
al enige jaren met organisatieLJj
het Aids Fonds, de Aids-verenii
Aids-monitoring en het ministM/
van volksgezondheid over eenbg
vensverzekering voor deze grqm
mensen. Succesvolle nieuwe tpa
pieën hebben deze gesprekker^
een stroomversnelling gebracE
stelde een woordvoerder van L.
Verbond. Voor de verzekeraar^
er volgens de zegsman „nog vjz
heel veel mitsen en maren" vcp£
dat zij een levensverzekering \id<
HlV-patiënten in de markt brein
gen. „Het kan heel goed zijn, q
we volgend jaar moeten cons^f
ren dat het er niet in zit."
0
Nachtmerrie is eigenlijk een verkeerd woord. Als onze
zoon eng gedroomd heeft, gebeurt dat meestal rond
een uur of tien. De avondmerrie dient zich aan met
een klaaglijk gehuil, dat de stem van de Journaallezer
aanvankelijk niet overstemt. Hoe lang het duurt voor
dat hij het volume zodanig heeft opengedraaid dat wij
het beneden horen, is niet precies bekend. Maar neem
van mij aan dat het op een bepaald moment hard ge
noeg is. Boven tref je hem dan meestal zeiknat van het
zweet (uit angst kruipt hij altijd diep onder zijn dek
bed) en in een kennelijke staat van hysterie CWaarom
komen jullie dan ook niet meteen!') in zijn hoogslaper
aan. Een minuut of tien, duurt het meestal, voordatje
eruit krijgt waarvdn hij gedroomd heeft. Dit keer van
een vrouw die met messteken gruwelijk om het leven is
gebracht. En, met gierende uithalen, lapt hij ook maar
meteen de verantwoordelijke opvoeder erbij: „Ik moest
van oma naar Commissaris Rex kijken!"
Wij behoren tot de 63 procent -het NIPO heeft daar
voor het eerst officieel onderzoek naar gedaan- van de
werkende ouders die voor de opvang van de nazaten
geregeld gebruik maken van de diensten van opa en
oma. Mijn schoonouders kwamen een dag per week
oppassen toen onze oudste werd geboren en hielden
dat lichamelijk vol tot onze jongste naar de basis
school ging. Mijn eigen ouders waren en zijn nog
steeds de vaste invallers. Zij draaiden de afgelopen ja
ren hun dagdiensten bij de kinderen van mijn zussen.
Opa en oma zijn goedkoop, ze komen aan huis en zijn
flexibeler dan reguliere instanties zoals de crèche of de-
naschoolse opvang. Ook in de avonduren zijn ze inzet
baar. Voor een gevulde koek of een gebakje bij de koffie
passen ze hele avonden op. Ze plunderen je drank
voorraad niet en trekken geen verkeerde vriendjes aan,
waarmee ze op je bank gaan liggen vrijen.
Wat krijgen opa en oma daarvoor terug? Af en toe een
bosje bloemen. Een uitbundiger cadeautje op hun ver
jaardag of met sinterklaas. Maar verder zijn de ar
beidsvoorwaarden vrij karig. Het kan dan ook geen
toeval zijn dat de NIPO-enquête over het inschakelen
van grootouders bij de opvang van kinderen, vrijwel
gelijktijdig uitkomt met het onderzoek naar het uit
buiten van een andere groep die nauw betrokken is bij
de zorg voor andermans kroost: de au pair. Ook het
werk van grootouders is ongeregeld, zwaar (de natuur
lijke ouder maakt in de regel geen bezwaar als oma tij
dens het oppassen huishoudelijk werk als strijken,
stofzuigen en ramen zemen verricht) en (zeker in de
avond) vaak op onaangename uren. Het komt gere
geld voor dat opa en oma na een avondje stappen van
pa en ma op de bank wakker moeten worden gemaakt
omdat ze tijdens de dienst in slaap zijn gevallen. Een
beetje slaapdronken trekken ze dan hun jas aan en
gaan met de auto naar huis (handig, je hoeft opa en
oma ook niet weg te brengen). En de volgende keer ko
men ze gewoon weer.
Eelco van der Linden
voor meer info: www.46664.com Mandeia's gelaat in metershoog brons sierde het podium, waarop hier zangeres Beyoncé optreedt. Foto:
De enige keer dat je tot nog toe over au pairs
hoorde, was als ze in de krant stonden omdat ze
lastige baby's netzo lang heen en weer had
den geschud totdat die er het leven bij lie
ten. Bij opa en oma heb je daar geen last
van. Die beweren altijd dat zij netzo met
hun kleinkinderen omgaan, als destijds
met hun eigen kinderen. Dat ons huis al
tijd walmt van de frituur- ofpannenkoe-
kenlucht als ze hebben opgepast, er altijd
cadeautjes zijn meegenomen, mijn zoon
schuimbekkend rondloopt van alle spek
kies, winegums en dropveters die hem
zijn toegestopt - dat is allemaal omdat ze
dat vroeger ook met ons deden. Net als dat
mijn vader altijd erg moet lachen als mijn
zoon hem aanspreekt alsof hij bij hem in de
klas zit.
Ik ken een aantal au pairs dat zich pas
in de rechtszaal mocht verantwoorden
voor excessen. Maar oma heeft mijn
dochter als getuige a decharge. Zij ver
klaart onder ede dat mijn zoon wel vijf
keer is gevraagd of Commissaris Rex
voor hem niet te eng was.
Reageren? column@dickvanderplas.nl
hij als degene die met zijn omstre
den ideeën over aids ('niet door
HIV veroorzaakt') en aidsmedicij-
nen (vooral giftig) kostbare tijd
heeft verspeeld in de strijd tegen
de ziekte. Onlangs nam zijn rege
ring het besluit de medicijnen be
schikbaar te stellen, maar dat ge
beurde pas nadat actiegroepen, en
ook Mandelahem het mes op de
keel hadden gezet. Dat de Bill Clin
ton-foundation Zuid-Afrika gaat
helpen bij het immense project,
komt vooral doordat Mandela 'zijn
goede vriend Bill' op dat idee heeft
gebracht.
Het neemt niet weg dat Zuid-Afri
ka wel degelijk behoefte heeft aan
politiek leiderschap om te slagen.
De Zuid-Afrikaanse zanger Johnny
Clegg en Bob Geldof verwezen hier
fijntjes naar tijdens het concert.
„Aids is een medisch probleem,
maar de oplossing is politiek", al
dus Sir Bob, die in de tachtiger ja
ren geschiedenis maakte met het
concert Live Aid voor de hongeri-
gen in Ethiopië.
Mbeld hoeft niet ver te zoeken om
te zien hoe het moet. In buurland
Botswana koos president Festus
Mogae al lang geleden voor het
verstrekken van medicijnen. Hij
heeft zichzelf aan het hoofd ge
steld van een agressieve anti-aids-
campagne en liet zich onlangs
openlijk testen op HIV. Mogae riep
bij die gelegenheid ministers en
parlementariërs op dat voorbeeld
te volgen.
Iets dergelijks is niet voor te stellen
in Zuid-Afrika. Maar dat land heeft
wel een Nelson Mandela. Wie hem
in actie wil zien moet vanavond
naar MTV kijken dat dan ter gele
genheid van Wereldaidsdag een 90
minuten durende samenvatting
van het concert van zaterdag zal
uitzenden. Men verwacht 2 miljard
kijkers te trekken.
Besmetting met HIV en de ontwik
keling van aids is in Nederland niet
meer fataal, maar het leven van
een patiënt is geen lolletje. Om de
ziekte eronder te houden is discipli
ne vereist en de bijverschijnselen
laten zich niet negeren.
„Het pillendoosje met de wekker
heb ik uit frustratie weggegooid.
Tegenwoordig hoef ik nog maar
twee keer per dag pillen te slikken:
om twaalf uur 's middags en om
middernacht." Edwin (38) uit
Haarlem is blij met zijn moderne
medicijnen. In 1996 slikte hij
veertig pillen per dag, nu nog
maar elf.Als er toen geen nieuwe
medicijnen waren gekomen was
ik al overleden. Elke dag is een ca
deautje."
De magere man praat nuchter
over zijn lot. Hij is ergens in de ja
ren tachtig besmet geraakt. „Ik
had net mijn coming-out gehad.
Panorama schreef over een nieu
we homoziekte in de VS. Ik dacht:
Oh, je zal zien, dat krijg ik ook."
Edwin kreeg in '95 aids: „Ik wist
eigenlijk wel dat ik besmet was,
maar testen was zinloos want er
was nog weinig tegen te doen.
Hij had zijn studie eraan gegeven
en werkte als barman in Grieken
land. „Ik dacht: over een paar jaar
ben ik toch dood." De ziekte on
dermijnde zijn gestel en hij kon
alleen nog in een rolstoel weg.
Zijn partner overleed. Een goede
vriend trok bij hem in om hem te
verzorgen en deelt nog steeds zijn
huis. Edwin neemt elke twaalf uur
ker te krijgen." Nu het beter gaat
verandert zijn perspectief. „Ik wil
sowieso stoppen met roken."
Sinds augustus gaat Edwin naar
de sportschool om spieren te
kweken op armen en benen. Die
zijn mager van het vetverlies, een
gevolg van de medicijnen. „Ik
krijg elke week een injectie met
anabolen, mijn spieren groeien er
sneller van en ik krijg energie."
Om zijn 'gevangenishoofd' te
maskeren heeft hij zijn ingevallen
wangen in een kliniek laten op
vullen.
Edwin probeert wat van zijn leven
te maken. „Ik ben met vrienden
naar New York geweest, maar kon
maar drie uur per dag rondsjou
wen. Ik genoot erg, maar de rest
van de tijd lag ik op bed."
In januari gaat hij naar Malaga
voor een cursus Spaans. „Ik heb
jaren van de ene dag in de andere
geleefd, maar nu heb ik toch weer
een beetje een toekomstbeeld.
Laatst betrapte ik me erop dat ik
plannen maakte voor het najaar."
Ook de liefde geeft hij niet op. „Ik
heb al eens een vriendje gehad. Er
zijn veel mensen HIV-positief net
als ik, maar er zijn er ook die ne
gatief zijn en er geen probleem
mee hebben. Ik ben wel bang om
het te vertellen als ik iemand leuk
vind. Dat maakt het gelijk heel
zwaar." Familie en vrienden we
ten het. „Ik maak constant afwe
gingen, de buren en de melkman
hoeven het niet te weten. Ik wil
niet liegen, maar je zegt niet: Hal
lo, ik ben Edwin en ik heb HIV."
Theo Haerkens
medicijnen. „Ik drink melk, eet
een boterham en dan slik ik vijf
pillen plus een keer per dag ééntje
tegen longontsteking. Dat luistert
nauw, het mag een half uur,
hoogstens een uur eerder of later.
Je kunt niet lang uitslapen en als
ik uitga neem ik om half twaalf 's
avonds eerst mijn pillen."
De medicijnen doen hem goed.
„Ze nemen elke drie maanden
bloed af en veertien dagen later
krijg je de uitslag. Dan slaap ik
niet van de spanning. Het is vier
keer per jaar een confrontatie met
je sterfelijkheid."
Zijn pillen moet hij blijven slikken
ondanks misselijkheid en hoofd
pijn. „Een tot twee dagen in de
week heb ik last van diarree en
kan ik de deur niet uit. Vrienden
houden er altijd rekening mee dat
ik op het laatste moment afzeg."
Hij is snel moe. „Ik doe op don
derdag en vrijdag vier uur vrijwil
ligerswerk bij het HIV-steunpunt.
Als ik op zaterdag uit ga, moet ik
tot woensdagmorgen herstellen.
Door de week drink ik niet, ik
wordt van een paar biertjes al
dronken." De artsen maken hem
het leven niet zuur. „Edwin, je
moet ook leven, hield de dokter
me voor." Hij steekt nog een siga
ret op. „Ik zou de veertig niet ha
len, dat was te kort om longkan-
Aids-patiënt Edwin: „Vier keer per jaar een confrontatie met je sterfelijk
heid". Foto: GPD/Roland de Bruin
