Killzone snelt faam vooruit
MULTIMEDIA
De boekenplank
Music Maker:
bijna perfect
I JE'Hi
Space Colony knipoog naar De Sims
ederlands als tweede taal
ictuur Basic: uurtje factuurtje
Lekker knallen
met Crimson Skies
HOC 975
MAANDAG 1 DECEMBER 2003
ever A.W. Bruna heeft een naam hoog te houden als het
[educatieve software gaat en dan vooral voor het begin
het leerproces. In dat kader verschenen er twee cd-
s voor 'nieuwe' landgenoten, voor wie het Nederlands
iweede taal is. Het gaat om spelling en dictee op diverse
pus. De schijfjes (12,50 euro per stuk) zijn geschikt voor
lel kinderen, jongeren als volwassenen. 'Nederlands als
ede taal' is gemaakt door Eric Jan van Dorp, die de be-
pde Edurom-serie voor Bruna maakte, en Anneke
on, docente Nederlands als tweede taal.
lestaan nogal wat verschillende boekhoudprogramma's.
ineeste zijn echter gemaakt voor grote bedrijven en ver
in specialistische kennis van zaken. Davilex richt zich
i het nieuwe Factuur Basic op starters, kleine onderne
mingen en freelancers.
Juist voor deze groepen is
het van belang dat snel
een factuur kan worden
gemaakt, er automatisch
op een bepaalde termijn
herinneringen worden
gemaakt en dat je aan de
slag kunt zonder specifie
ke boekhoudkennis. Fac
tuur Basic is in feite het
kleine broertje van Davi
lex Factuur, maar dat heb
je pas nodig als het be
drijf groter groeit. Fac
tuur Basic kost 149,00 eu- 1
ro (ex-btw).
Meer info op: www.davi-
lexbusiness.nl
er nog steeds van droomt om met één grote hit (de rest
it daarna vanzelf wel... of niet natuurlijk) de hitladders
estijgen maar niet gehinderd wordt door enig muzikaal
nt, moet nu toch echt zijn toevlucht zoeken tot Music
;er van Magix. De 2004-versie van dit programma is uit-
:eider en beter dan ooit en heeft bijzonder veel moge-
ïeden aan boord om bij familie en vrienden de indruk te
ken dat je een muzikaal
ie bent.
t één muisklik perfecte
Igs maken, heet het op de
pakking van Music Maker
4, maar zo simpel werkt
[natuurlijk niet. Als we de
idleiding volgen en een eer-
rnuziekarrangement met
song Maker willen maken,
jcent dat programma op de
alleen Autorun als muziek-
I, maar dat heeft alles te
ken met het opstarten van
td-rom en niets met mu
il maar zelf aan de slag. Wel
leuk eigenlijk en inderdaad
gemakkelijk, is de ervaring
t vorige versies van Music
ker weten. Bij een bepaalde stijl worden in de muziekbi-
itheek diverse instrumenten getoond die je allemaal
it beluisteren met een muisklik. Bevalt-ie, dan sleep je
loop eenvoudig in de arranger.
;unt vervolgens effecten toevoegen, het geluid van he
mde synthesizers erin verwerken, video's maken en toe
gen en zodoende een heuse clip maken. Overigens kun
lok bestaande muziek inladen en daar een remix van
ken, zoals de echte doen. Dj's kunnen hun hart toch al
ïalen met de nieuwe Remix Agent, zodat Music Maker
wat betreft het live mixen van muziek steeds dichter bij
professionele, veel duurdere muziekprogramma's komt.
t nieuw in Music Maker 2004 is de Vocalizer, waar je -
als in een echte studio - onzuivere zang kunt corrigeren,
s ook een onderdeel om een compleet koor toe te voe-
i in verwerkt. Andere nieuwe optie is dat niet langer al-
a mp3 en WMA worden ondersteund, maar ook het
jlitatief betere OGG Vorbis-muziekformaat.
Music Maker 2004 zitten twee cd's verpakt met onder
Br hiphop, nu-metal, trance en house loops. Heb je daar
t genoeg aan, dan kun je lekker graaien in Magix Sound
ll Collection 2004, een dvd met liefst 7 Gigabyte aan
aples. In dat geval ben je voorlopig wel even zoet in je ei-
l studiootje.
systeemeisen: pc 400 MHz, 64 Mb ram, 350 Mb vrije-
ijfruimte,16 bit geluidskaart met 3D-sound. Prijs:
99 euro. Magix Soundpool Collection kost 29,95 euro.
er info: www.magix.nl
t Meijer
Nieuwe of vernieuwde programma's
leveren steevast een stroom aan boe
ken op. Zeker als het om een popu
lair programma gaat, zoals Paint
Shop Pro. Rond het uitbrengen van
de achtste versie verscheen een drie
tal boekjes. De Visuele Leermethode
van A.W. Bruna is een van de duide
lijkste reeksen, die er op het gebied
van computerboeken
worden gemaakt. De
naam zegt eigenlijk alles
al: afbeeldingen vormen
de hoofdschotel van de
boeken, waardoor de
stof gemakkelijk onder
de knie te krijgen is.
Nieuwste boek in de se
rie is dus Paint Shop Pro
8, een populair fotobe
werkingsprogramma.
Populair vanwege de
prijs in vergelijking met
het 'grote' Photoshop.
Vooral de amateur zal
volop plezier ondervin
den van het zeker aan de
hand van dit boek eenvoudig te door
gronden programma. Prijs 22,95 eu
ro.
Ook in de populaire 'In 10 minuten'-
reeks van Pearson Education ver
scheen een boekje over Paint Shop
Eerste grote Nederlandse spel voor PlayStation 2
De game komt pas medio vol
gend jaar op PlayStation uit,
maar nu al wordt op internet de
potentie geroemd. De vrijgege
ven screenshots zijn dan ook in
drukwekkend. En nu al gaan de
kenners ervan uit dat het spel
een miljoenenklapper wordt. De
naam van het spel? Killzone. De
makers van het spel? Guerrilla.
Land van herkomst? Nederland!
Killzone is het eerste grote spel
voor de PlayStation 2, dat vol
ledig in Nederland wordt ge
maakt. Ons land heeft geen
traditie op het gebied van
game-ontwikkeling. Het grote
publiek moest zich tot dusver
re behelpen met A2 Racer en
alle afgeleide pogingen, die
maker Davilex overigens geen
windeieren hebben gelegd.
Toch lijkt er een kentering op
komst. Nederlandse gameont-
wikkelaars en designers, die
veelal in het buitenland werk
ervaring opdeden, keren terug
naar eigen land om de krach
ten te bundelen. PlayLogic is
daar een voorbeeld van, Guer
rilla evenzeer. De laatste be
gon ooit onder de vleugels van
multimediabedrijf Lost Boys,
maar is inmiddels overgegaan
in handen van productiebe
drijf Media Republic.
In een spookachtig, want gro
tendeels leeg, kantoorpand
aan de Herengracht in Amster
dam werken de zeventig men
sen van Guerrilla momenteel
aan twee topgames. Over de
ene wil commercieel directeur
Martin de Ronde (29) helemaal
niets vertellen, over de andere
des te meer.
Killzone dus. Mede door toe
doen van een paar buitenland
se journalisten, die enige tijd
geleden kennis mochten ma
ken met het spel, werd een hy
pe gecreëerd die inmiddels z'n
weerga niet kent. Martin de
Ronde ontkent dat er opzet in
het spel is. „Sommige games
maken het mogelijk datje
ruim voor de release langzaam
maar zeker wat dingen vrij
geeft, ook om te zien of er in
de resterende tijd nog wat ver
beterd moet worden."
Ook al blijft de visuele aan-
gj JA
Killzone is een zogenaamde tactische first person shooter. Publiciteitsfoto
dacht op internet beperkt tot
een handjevol screenshots - de
liefhebbers van shooters (en
die zijn er nogal wat) zijn al
helemaal over hun toeren. Ze
spreken al van een nieuwe
Halo. Dat dit niet helemaal ten
onrechte is, bleek tijdens een
presentatie ten burele van Gu
errilla. De graphics lijken zo op
het eerste oog fenomenaal, de
meer dan twintig wapens per
fect nagebootst, het geluid al
even fantastisch.
Killzone is een zogenaamde
tactische first person shooter.
De game speelt zich af in de
nabije toekomst, waarin je ten
tijde van de kolonisatie van het
universum met nog drie colle
ga's een squad vomit van het
beschermingsleger ISA. Je
moet opereren tegen de afval
lige kolonisten van Helghast
en dat gaat met veel geweld en
bloed gepaard. Van dat bloed
was tijdens de presentatie nog
niet veel te zien, maar De Ron
de bezweert dat daar nog aan
gewerkt wordt. Niet voor niets
gaat Killzone voor een rating
van 18+.
„Een goeie organisatie maar
geen geld." De Ronde legt snel
uit waar het probleem 'm in
Nederland in zit. „In de jaren
tachtig kon je met twee man in
drie weken een demo maken,
nu heb je daar 500.000 pond
voor nodig.
Bij Lost Boys waren ze een
paar jaar terug echter over
tuigd van de kwaliteiten die
hun mensen in huis hadden
en met wat externe financiers
kon het project Killzone begin
nen. Eerst als pc-versie, maar
Sony Computer Entertainment
was zo onder de indruk van de
demo dat onmiddellijk ge
vraagd werd om een versie
voor PlayStation 2 te maken.
Niet toevallig, want Sony heeft
nog geen echte shooter en was
op zoek naar een tegenhanger
van het succesvolle, maar voor
de concurrentie (lees Xbox)
vervaardigde, Halo.
Dat was nog niet eens zo mak
kelijk, vertelt Martin de Ronde.
Zijn designers en program
meurs moesten leren omgaan
met de tools, waarmee PS2-
games ontwikkeld kunnen
worden. „We beschikten al
leen over een Japanse handlei
ding, waarvan de Engelse ver
taling er in één zinnetje onder
stond. De PlayStation 2 is voor
ontwerpers een moeilijke ma
chine en het kostte heel wat
tijd om te leren daar mee om
te gaan."
Aan het tussentijds resultaat te
zien is het toch gelukt. „Inspi
ratie haalden we uit alle oorlo
gen die er zo'n beetje gevoerd
zijn", vertelt De Ronde en-
-thousiast. „Dus kom je aspec
ten tegen van een loopgraven-
strijd uit de Eerste Wereldoor
log, Vietnam, Stalingrad of en
de landingen in Normandië.
De herkenning is er zeker. Ook
al doen we bijvoorbeeld Nor
mandië omgekeerd en rennen
de soldaten vanuit de bunkers
het strand op, tegen het inva
sieleger in."
Met 25 man is al ruim twee
jaar aan de game gewerkt,
maar als het goed is gaat zich
dat vanaf volgend jaar terug
betalen. De Ronde: „Een ge
middelde topgame kost aan
ontwikkeling zo'n drie k vier
miljoen dollar, er zijn er bij die
tien miljoen kosten. Maar als
we erin slagen om er wereld
wijd zeg anderhalf miljoen
exemplaren om te zetten, keer
zeventig euro, betaalt zich dat
wel terug. Dan heb je een om
zet die groter is dan die van de
drie best bezochte Nederland
se films ooit bij elkaar."
Waarbij we vanzelf uitkomen
op het stokpaardje van Martin
de Ronde: er zou best wat
meer overheidsaandacht mo
gen zijn voor de gamesindu
strie. „In Nederland worden
nauwelijks vakmensen opge
leid, zowel op de kunstacade
mies als de meer technische
opleidingen", constateert hij.
„Het is een van de redenen dat
we zoveel met buitenlanders
werken, terwijl we graag Ne
derlanders in dienst nemen.
Via bijvoorbeeld gastcolleges
zou ik graag willen proberen
om het onderwijs ook 'n beetje
in onze richting te sturen. Ver
geet niet dat de gamesindu
strie een enorme bedrijfstak
is."
In Nederland nog niet, maar
met wat steun van Economi
sche Zaken ziet De Ronde hier
grote mogelijkheden. „Er zou
misschien een soort fonds
moeten komen om nieuwe
projecten op gamesgebied te
stimuleren. Maar ja, het is
geen cultuur hier, dus makke
lijk is dat niet. Nu ze gestopt
zijn met het filmfonds zijn er
wellicht mogelijkheden. Dat
klinkt alsof ik voor mezelf sub
sidie wil binnenhalen, maar
het moet natuurlijk in samen
spraak met alle gameontwik-
kelaars. Het gaat erom nieuwe
mensen aan de slag te helpen.
En deze groeiende bedrijfstak
te stimuleren."
Gert Meijer
Ongetwijfeld jaloers op het
enorme succes van The Sims
bedachten de creatievelingen
van FireFly Studios Space Colo
ny. Dit pc-spel verenigt het bes
te van een people simulator,
een maatschappij-bouwspel en
een ruimtevaartgame.
Het verhaaltje is niet al te inge
wikkeld: in een toekomstige
wereld waarin de aarde allang
is uitgewoond, moet de mens
heid zich zien te redden door
het koloniseren van planeten.
Telkens met niets beginnen
dus, zorgen dat er genoeg zuur
stof, elektriciteit en voedsel zijn
en dan maar bouwen. Als dat
goed gaat, ontstaan er bloeien
de steden. Gaat het mis, dan
wordt de kolonie al snel onder
de voet gelopen door aliens.
Het leuke van Space Colony is
dat je niet te maken hebt met
anonieme boeren en soldaten
zoals in de talloze Age of-simu
laties, maar met echte persoon
lijkheden. De twintig kolonisten
hebben allemaal een naam, een
geschiedenis en een karakter en
vooral dat laatste kan de speler
Een stad vol eigenzinnige persoonlijkheden in Space Colony.
geweldig bezighouden. Net als
echte mensen hebben ze hun
nukken, worden ze agressief of
verliefd, zijn ze lui of eigenwijs
en bovenal onvoorspelbaar.
Ook ontwikkelen ze zich, af
hankelijk van welke omstandig
heden je ze weet te bieden. On
derling contact is essentieel en
heeft invloed op het gedrag.
Omdat alles zich afspeelt in een
technologisch vreemde wereld,
mist Space Colony het muffe
van The Sims terwijl je er toch
al je sociaal-psychologisch in
zicht in kwijt kunt. Ook de hu
mor is niet vergeten. Die uit
zich niet alleen in de teksten
die de personages uitspreken,
maar ook in de toon waarop ze
dat doen. Om er lol van te heb
ben, moet je wel vlot Engels
kunnen verstaan want het tem
po ligt vrij hoog.
Space Colony heeft een lange
speelduur, want er zitten ge
noeg scenario's in en als die op
zijn, kun je met de ingebouwde
editor nieuwe werelden en uit
dagingen voor je kolonisten
ontwerpen. Grafisch is het oké,
zonder dat er al te gekke trucs
worden uitgehaald. Een game
met een knipoog, bestemd voor
fijnproevers die voor de inhoud
gaan en vooral voor wie eens
wat anders wil.
Min. systeemeisen: Pentium 800
Mhz, 64 Mb Ram, 850 Mb schijfruim
te, 4 Mb-videokaart met DirectX8.1.
Prijs: 44,95 euro.
Rob Vermeulen
Paint Shop
Pro 8
Pro 8. Voor wie de serie kent is het
duidelijk, dat die 'tien minuten' de
tijd vormen per les en dit boekje telt
in totaal zestien lessen.
De opzet is tien minu
ten per dag en dat
moet voldoende zijn
om het programma te
doorgronden, althans
de belangrijkste aspec
ten. En dat is zeer goed
te doen. Wie zich er
even aan zet, kan PPP
8 binnen een week of
twee voldoende be
heersen. Prijs: 14,95
euro.
Ook Van Duuren Me
dia was er als de kip
pen bij met een uitga
ve in de reeks Leer jezelf SNEL>. De
serie heeft veel overeenkomsten met
de hierboven genoemde 'In 10 minu-
ten'-reeks. Eenvoudig geschreven,
dus begrijpelijk en snel te doorgron
den. Een keuze maken tussen beide
reeksen is niet eenvoudig. Klein voor
deel voor de Van Duuren-uitgave is
dat er een cd-rom bij zit en dat is
voor sommige gebruikers een handi
ge steun. Prijs: 16,90 euro.
Er is weinig nieuws onder de zon bij
de mededeling dat het almachtige
Microsoft graag de complete wereld
van de personal computer in eigen
hand wil houden. Dat betekent ook
dat er handboeken voor de belang
rijkste handelingen worden geprodu
ceerd. Microsoft Press heeft de Ne
derlandse vertaling in de vertrouwde
handen gegeven van A.W. Bruna.
Voor Windows XP en het kersverse
Office 2003 is er andermaal een flinke
plank volgestouwd. Voor de doe-het-
zelver is er een mooie reeks onder de
titel Formule PC, waarvan we Digita
le Fotografie en Webpagina's ontwer
pen bekeken. Prettig leesbare en dui
delijke boeken, die precies dat vertel
len en laten zien, wat je bij deze twee
onderwerpen nodig hebt. Deze boe
ken beginnen helemaal aan het begin
en gaan ervan uit dat de gebruiker
absoluut geen enkele kennis heeft
van het onderwerp. De gebruiker met
iets van een basis kan daardoor lek
ker snel door de eerste hoofdstukken
bladeren tot het punt,
waar hij'moet zijn.
Prijs: 24,95 euro.
Een leuke homepage
maken is niet heel erg
moeilijk. Het boek
Computer Idee:
Homepages maken,
een uitgave van Van
Duuren Media, laat de
gebruiker aan de hand
van het ontwerp van
een echte website zien
hoe snel en eenvoudig
een website in elkaar
kan worden gezet. Au
teur John Vanderaart
laat zien waar de juiste
gereedschappen te vinden zijn, vindt,
hoe een goede stijl kan worden ge
bruikt en hoe afbeeldingen, koppe
lingen, frames en JavaScript omgaat
kunnen worden toegepast. Ook de
bezoekersteller, gastenboek en con-
®osy
computing SOfilgidS
Photoshop
Elements
tactformulier komen aan bod. Er zijn
geen dure webprogramma?s nodig
om een goed resultaat te bereiken, zo
leert dit boek. Prijs: 13,50 euro.
Omdat Adobe natuurlijk al lang door
heeft dat het fameuze programma
Photoshop voor de eenvoudige lief
hebber veel te duur is, maar boven
dien veel te uitge
breid, kwam het be
drijf enige tijd geleden
op de markt met Pho
toshop Elements, een
programma met de
kwaliteit van Photo
shop, dus een stuk
minder uitgebreid en
derhalve zeer geschikt
voor de amateur. Ui
teraard kwamen ook
de boeken. We beke
ken die uit twee reek
sen. Dat van Pearson
Education in de reeks
'In 10 minuten' beviel
ons het best. De be
kende methode voert
tot snelle resultaten. Qua uitvoering
is echter de Snelgids van Easy Com
puting de winnaar. Het is volledig in
full color en bovendien erg duidelijk
in de uitleg. Prijzen: 14,95 euro (10
minuten) en 9,95 euro (Snelgids).
Drie jaar nadat het spel voor de pc geïntrodu
ceerd werd komt Microsoft nu ook met een
versie van Crimson Skies voor de Xbox. En
wat voor een. Als je ooit een goede reden
zocht om een Xbox aan te schaffen is het wel
Crimson Skies: High Road To Revenge. Niet
alleen omwille van de fenomenale vfiegerva-
ring die je hier opdoet, maar ook vanwege al
le online mogelijkheden.
Crimson Skies: High Road To Revenge gaat
zonder twijfel een favoriet worden onder de
liefhebbers van actiespelen en vliegsimula
ties. Dat komt voor een niet onbelangrijk deel
door de heerlij
ke eenvoud en
onbevangen
heid van het
spel. Crimson is
dan ook meer
een shoot 'm up
dan een vlieg-
sim: handlei
dingen zijn uit
den boze, het is
de bedoeling
dat je echte
dogfights uit
voert, dus lek
ker in het rond
knalt en onder
tussen geniet
van het uitzicht
en de fraaie
graphics. Denk
aan een spel als
Wing Comman
der, denk aan de sfeer van Indiana Jones, en
je bent warm. Heel warm.
Er zit ook nog iets van een verhaal in, want je
doel is om een grote zeppelin te verdedigen
tegen je vijanden. Zeppelin, ja, want we
schrijven 1930. Maar doel of niet, de missies
die je uitvoert zijn toch vooral op fun gerief
Dus hoefje niet de hele tijd als een kinderop
pas om je zeppelin te vliegen, want die kan
wel een stootje verdragen. Kun jij ondertus
sen mooi op zoek naar de vijand. Knal je er
daar genoeg van neer, dan verdien je geld
waarmee je upgrades aan je vliegtuig kunt
uitvoeren of een nieuw model aanschaffen.
Het leukste onderdeel van Crimson Skies:
High Road To Revenge is natuurlijk de multi-
player-optie, waarin je behalve thuis met je
vriendjes ook via Xbox Live aan de slag kunt.
Met de mogelijkheid dus om wereldwijd je
scores als boordschutter op te vijzelen en
nieuwe content te downloaden. Dit is natuur
lijk ook waar de nieuwe Crimson Skies het
meest afwijkt van zijn voorganger. Hoewel de
ferm opgepoetste graphics ook niet te ver
smaden zijn.
Min. systeemeis: Xbox. Prijs: 59,99 euro.
Web: vvww.xbox.conr/nl-nl/crimsonskies/
Gert Meijer
