REGIO
loeren Wijk en
Vouden zoeken
igen afzetkanaal
Hoongelach om
folder Leiderdorp
Strandbeeld gestolen
Voormalige Bospolderbewoners voor één keer terug
R3
Sluipverkeer
weren uit
Wassenaar
mag niet van
provincie
derzoek naar toekomst van gebied
Marieta Kroft
pwoude/zoeterwoude - Boe-
ein het Land van Wijk en
liden overwegen eigen afzet
ten te zoeken voor hun pro-
ien. De streekeigen produc-
zouden het label 'veilig en
ind' moeten krijgen. De WL-
n de Vereniging Agrarisch
lur- en Landschapsbeheer
en Wouden onderzoeken in
rerre burgers bereid zijn ex-
oor deze producten te beta-
Soeren zetten hun zuivel-
ucten nu nog af op de we-
narkt. „Die prijzen kelderen
natisch", motiveert J. Beu-
dijk van de WLTO het motief
:n andere koers te gaan va-
tudie naar een regionale af-
ïarkt vormt een onderdeel
een groot onderzoek naar
jekomst van het landbouw-
ed dat ligt ingeklemd tus-
Leiden, Zoetermeer en Al-
De onderzoekers willen
antwoord op de vragen hoe
gebied open kan blijven en
de circa 140 boeren hun in-
sten kunnen verhogen,
it als boeren nauwelijks
r iets verdienen, vertrekken
Zonder boeren, is er geen
bouw mogelijk. Het land-
ip zal dan aanzienlijk ver
eren.
alve het onderzoek naar
regionale afzetmarkt, wordt
bekeken of de omschake-
naar biologische landbouw
edding is voor het groene
ed in Hazerswoude, Zoeter-
de en Stompwijk. Voelen
boeren zich het beste bij
doen of willen ze juist vol
de ruimte hebben om te
lien, zijn ook vragen waarop
antwoord moet komen,
de toekomst in beeld te
en, interviewen de onder
iers twintig boeren over
toekomstplannen. De alge-
le uitkomsten van de inter
es worden gebruikt voor het
.en van een enquête die be-
volgend jaar aan alle agrari-
worden voorgelegd. Verder
dt de gemeente Zoetermeer
enquête onder 2000 inwo-
I. Zij moeten antwoord ge-
op de vraag hoe ze het ge
zien, hoe vaak ze er ge-
ik van maken en of ze meer
waarden zien in de producten
uit het Land van Wijk en Wou
den. De resultaten van deze en
quête worden gebruikt voor een
uitgebreider consumentenon
derzoek. Het onderzoek moet
in mei zijn afgerond.
WLTO'er Beugelsdijk oppert
het idee om een gebiedscoöpe-
ratie op te richten Vanuit de co-
operatieve gedachte zouden
producten op de markt moeten
worden gebracht. Met die pro
ducten doelt hij niet alleen op
zuivel, maar ook op bijvoor
beeld verkoop aan huis, kinder
opvang, natuurbeheer. Hij is
zich ervan bewust dat de idee-
en best een grote omslag in het
denken en werken van de boer
kan zijn. „Ze zijn positief-wan
trouwend, zo bleek woensdag
avond tijdens een bijeen
komst."
Inmiddels is het Land van Wijk
en Wouden door de provincie
Zuid-Holland aangewezen als
pilotgebied om burgers te laten
betalen voor groene diensten
die boeren kunnen aanbieden.
Voorbeelden van die diensten
zijn het agrarisch natuur- en
landschapsbeheer, het organi
seren van excursies en het hou
den van een open huis.
Beugelsdijk verwacht dat de
boeren pas over drie jaar geld
krijgen voor de extra activitei
ten. Tot die tijd heeft er onder
zoek plaats naar de uitvoering
van deze nieuwe inkomsten
bron. Vorige week presenteerde
het jeugdpanel van de provin
cie Zuid-Holland nog allerlei
initiatieven om de polders in
Wijk en Wouden aantrekkelijk
te houden voor de jeugd. Zo
zou er een kanoroute moeten
komen en een grote recreatie-
plas.
Beugelsdijk vindt het terecht
dat er zoveel initiatieven wor
den ondernomen voor het
Land van Wijk en Wouden, in
tegenstelling tot bijvoorbeeld
andere groene gebieden in de
Randstad. „Wijk en Wouden
ligt zo ingeklemd tussen de ste
den. De druk op het open ge
bied is hier verschrikkelijk
groot. Het is een beetje verge
lijkbaar met de Bollenstreek.
Hoe meer draagvlak er onder
de stedelingen is om het gebied
open te houden, hoe groter de
kans dat de landbouw er blijft."
maandag 1 december 200j
wassenaar - De gemeente
Wassenaar ziet af van maat
regelen tegen sluipverkeer
uit de bollenstreek en Lei
den. De provincie wil niet
meewerken aan het 'selectief
toelatingssysteem' dat Was
senaar in gedachten had.
Andere wegen ziet de ge
meente niet, en dus legt
Wassenaar zich maar neer
bij de situatie.
Wassenaar kampt al lange
tijd met sluipverkeer, met
name uit de bollenstreek, in
de ochtendspits. Veel auto's
kiezen voor de Katwijkseweg,
omdat ze op die manier een
stuk van de bomvolle A44
richting Den Haag kunnen
mijden. Gezien de overlast
en drukte die hierdoor wordt
veroorzaakt, overwoog de
gemeente Wassenaar om dit
sluipverkeer te weren met
slagbomen of via cameratoe
zicht
De provincie Zuid-Holland
bleek echter tegen dergelijke
plannen, omdat ze de door
stroming van het verkeer be
perken.
„Helaas heeft de provincie
geen medewerking ver
leend", zegt een woordvoer
der van de gemeente Wasse
naar. „Voor ons is dat een
fikse tegenvaller. Maar we
accepteren de beslissing."
Wassenaar neemt nu geen
andere maatregelen tegen
het sluipverkeer. Een aan
passing van het wegenstel
sel, om het ochtendverkeer
in betere banen te leiden, is
voor de gemeente te duur.
Verkeershindemissen ziet de
gemeente evenmin zitten.
„Meer opties hebben we
niet", aldus de woordvoer
der. „We hebben het sluip
verkeer nu maar te accepte
ren. Met pijn in het hart, dat
wel."
Een woordvoerder van de
provincie vindt de teleurstel
ling van Wassenaar mis
plaatst.
„Natuurlijk hebben wij het
verzoek afgewezen. Deze
weg is een provinciale weg,
die is juist bestemd voor
doorgaand verkeer. Het is
vervelend dat de weg zorgt
voor drukte in Wassenaar,
maar wij gaan op een pro
vinciale weg natuurlijk geen
slagbomen plaatsen."
door Janneke Dijke
warmond - De folder die Lei
derdorp de Boterhuispolder in
stuurt om het groene imago
van de gemeente op te vijzelen,
wordt met hoongelach ontvan
gen. „Dat is toch zottigheid? Ie
dereen weet dat Leiderdorp de
afgelopen dertig jaar alleen
maar gebouwd heeft. Dan moe
ten we ze nu geloven als ze zeg
gen dat ze daarmee stoppen.
Dat is net als een dief die dertig
jaar gestolen heeft, en zegt
'waarom noemen jullie me nog
steeds een dief, ik steel niet
meer'", zegt Piet van der Geest,
bewoner van de Warmondse
Zijldijk.
Met de folder, die binnenkort
wordt verspreid, wil Leidérdorp
duidelijk maken dat de ge
meente niet alle polders wil be
bouwen. De Boterhuispolder,
nu nog Warmonds grondge
bied, is in veilige handen bij de
gemeente, aldus wethouder
Molkenboer. Leiderdorp wil de
ze polder in bezit krijgen na de
Warmondse herindeling. Er zijn
meer kapers op de kust, want
Alkemade wil dat ook, zo heeft
burgemeester Meerburg be
kend gemaakt.
Van der Geest, die onlangs een
enquête hield waaruit blijkt dat
veel van zijn buren het liefst
aan de gemeente Alkemade
worden toegewezen, vindt dat
Leiderdorp niet goed omgaat
met de belangen van boeren.
„Ze wilden dê Nieuweweg slui
ten voor landbouwvoertuigen.
Ook de melkwagen kon er dan
niet meer doorheen. Verder
willen ze een landschapspark in
de Boterhuispolder aanleggen.
Ik kan je voorspellen, als ik een
enquête houd met de vraag of
mensen hier een landschaps
park willen, dan is honderd
procent tegen. De bewoners
willen een open landschap, en
in een landschapspark staan
denk ik bomen." Toch ziet hij
wel uit naar de folder. „Dan zie
ik wat ze van plan zijn."
Van der Geest vindt een metge
zel in Kurt van der Heden,
voorzitter van de agrarische na-
tuurvereniging Vanade, waar
van de meeste boeren in het ge
bied lid zijn. „Ik zie die folder
met een glimlach tegemoet. Dat
Leiderdorp de polders open wil
houden, is tot nu toe aan ieder
een ontgaan."
katwijk/wassenaar - De hou
ten voet met zes tenen op het
strand tussen Katwijk en Was
senaar is dit weekeinde gesto
len. De diefstal werd gisteren
door een van de kunstenaars
van het Leidse collectief Uit
schot zelf ontdekt. Ze hebben
inmiddels aangifte van diefstal
gedaan.
Volgens kunstenaar Merijn
moet het beeld door een parti
culier zijn meegenomen. „We
hebben Rijkswaterstaat gebeld
maar die heeft het beeld niet
weggehaald. Ze vonden het
zelfs wel mooi en wilden het la
ten staan. We hebben voor dit
beeld ook geen nieuwe strand-
paal vernield maar gewoon het
beeld op de oude stomp vastge
maakt."
Het anderhalve meter hoge
beeld was met schroeven aan
de strandpaalstomp vastge
maakt. Die schroeven zijn ver
volgens afgevijld om het weg
halen van het beeld extra lastig
te maken. „We hoopten dat het
beeld er drie of vier maanden
zou staan en dan zo vastgeroest
zou zitten dat het niet meer los
kon worden gehaald. Het heeft
er nu maar een week gestaan",
vertelt Merijn. Hij baalt flink
van de diefstal. „We zijn hier
toch vier weken mee bezig ge
weest. Niet elke dag, maar we
hebben er wel veel tijd ingesto
ken."
HSL-gedupeerde families uit Leiderdorp enthousiast over tunnelexcursie
vervolg van voorpagina
door Marieta Kroft
siasme lijkt grenzeloos. „Mijn
hobby is niet alleen tuinieren,
maar ook bloemschikken. Ik
doe mee aan de kampioen
schappen. Kom maar mee, dan
laat ik het zien."
Behalve een weelde aan vaste
planten, staat de hele achter
tuin vol poppen van twijgen,
krullerige stukjes en zorgvuldig
uitgekiende combinaties van
bladeren en takjes. De Graaf:
„Het kan heel eenvoudig zijn: je
neemt wat snoeiafval en stopt
er dennenappels en lampjes
tussen." Haar man en zoon ko
men net de rendieren gemaakt
van berkentwijgen brengen om
in de voortuin te stallen. „Ik
ben de hele dag met de tuin be
zig. Ook in de winter. Ik ben
een landvrouw." Haar gouden
tip: „Probeer tevreden te zijn
met wat je er zelf van maakt. Je
moet niks. Probeer jezelf erin te
leggen."
'Mooiste oases'
De mooie tuinen in Leider
dorp verdienen meer aan
dacht, vindt de commissie
'Mooi Leiderdorp'. Op initia
tief van het Leiderdorpsé Mi
lieuplatform gingen groen-
liefhebbers het afgelopen
halfjaar op zoek naar de
mooiste oases in het dorp.
Vereiste was wel dat de tui
nen zichtbaar zijn vanaf de
weg, omdat alleen die tuinen
het straatbeeld verfraaien.
Vrijdagavond maakte burge
meester Zonnevylle de win
naars bekend tijdens een
feestelijke avond in theater
de Muzenhof. Er zijn prijzen
uitgedeeld in zes categoriën:
kleine tuinen, grote tuinen,
hoektuinen, watertuinen en
bijzondere tuinen. Ook was
er een prijs voor de mooiste
straat. De commissie was gul
met de prijzen: in elke cate
gorie waren er eerste, tweede
en derde prijzen, plus enkele
eervolle vermeldingen.
leiderdorp - De jaren vol zorgen
liggen achter ze. De zes families
van de Bospolder uit Leiderdorp
die moesten wijken voor de
bouw van de HSL, lijken hun
draai op een andere stek weer te
hebben gevonden. Zaterdagoch
tend keerden ze weer eens terug
naar hun oude vertrouwde plek
dat nu een groot bedrijventer
rein is geworden. Vol belangstel
ling gaven ze gehoor aan de uit
nodiging van het HSL-projectbu-
reau HSL-Zuid om een kijkje in
de tunnel te nemen.
„In 1997 is het allemaal voor u
begonnen. Ik heb u zien wor
stelen", haalt projectleider
Hans van der Sluijs tijdens zijn
welkomstwoord in het kantoor
de herinnering op. „Letterlijk
en figuurlijk hebben wij de
grond onder uw voeten wegge
zogen. Het is een heel moeilijk
proces geweest. Ik heb daarom
respect voor u, hoe u allemaal
een oplossing hebt kunnen vin
den."
Van der Sluijs kijkt naar Victor
Molkenboer, wethouder van
Leiderdorp. „Leiderdorp heeft
zich in dit proces altijd actief
opgesteld." Maar nu gaat Van
der Sluijs te ver, aldus de oud-
Bospolderbewoners. „Ik heb
niet de indruk dat er veel ge
daan is door Leiderdorp", zegt
Franck van der Valk geïrriteerd.
„Jacobswoude stelde zich nog
actiever op." Molkenboer doet
een poging om hem uit te leg
gen dat hij 'achter de schermen
toch erg actief is geweest', maar
dat wil er bij Van der Valk ju
nior niet in.
Franck en zijn vader Koen van
der Valk hadden tot twee jaar
geleden op zes hectare een vas
te plantenkwekerij. „Tot het
laatste moment hoop je dat
jouw bedrijf net buiten die
HSL-plannen vallen", vertelt
Franck. „Maar toen kwam het
moeilijkste moment: je weet dat
je weg moet en je moet op zoek
naar iets anders. Dat valt zo
verschrikkelijk tegen."
Ook financieel, maakt de jonge
ondernemer duidelijk. „Ons be
drijf was getaxeerd. Maar daar
na sprongen de prijzen voor
onroerend goed omhoog." Van
der Valk junior is nu kweker in
Voorhout. Zijn vader is een
hobbykwekerij begonnen in
Boskoop. „Maar dat loopt uit
De voormalige bewoners van de Bospolder in Leiderdorp luisteren, in de loods vol segmenten ofwel betonnen tunnelwanden, naar Hans van
der Sluijs van de HSL-projectorganisatie. Foto: Eric Taal
de hand. Hij kan niet stil zit
ten", zegt Franck. Van der Valk
senior kan er weer om lachen.
Hij teelt 400 verschillende pioe
nen in zijn kas. Het gaat nu
goed met vader en zoon, sinds
ze op 2 januari 2002 uit de Bo
spolder vertrokken.
Geen kwaad woord hebben ze
voor de HSL-projectorganisatie.
„Ik ben nooit tegen die HSL ge
weest", merkt Koen van der
Valk op tijdens de wandeling
over het bouwterrein naar de
startschacht van de boortunnel
Aurora. „De ontwikkelingen
gaan nu eenmaal door. En Van
der Sluijs is altijd goed voor ons
geweest hoor. Dit organiseert
hij toch ook maar weer op zijn
vrije dag voor ons. Anderen
hebben uren op een kaartje
voor een excursie moeten
wachten. Wij krijgen een VIP-
behandeling."
De groep staat even stil bij de
opslag van segmenten ofwel
betonnen tunnelwanden, van
elk zo'n veertien ton. De lift
brengt de voormalige Bospol
derbewoners vervolgens naar
beneden, naar de startschacht.
Het is proppen in het busje, dat
klaar staat. Tijdens de tocht
naar Aurora, passeert de groep
vrijwel ongemerkt de tunnel
schachten Achthoven, Nil en
Bent. Het enige herkenbare is
de opening die door de tunnel-
wand is gemaakt, naar boven.
Na 6,8 kilometer circa 25 meter
onder maaiveld te hebben gere
den, is de boormachine bereikt.
Hij is iets verder dan het West
einde in Hazerswoude-Dorp.
Nog 220 meter boren en de
unieke miljardenklus is ge
klaard. Nog voor de Kerst moet
Aurora de ontvangstschacht
hebben bereikt. De 120 meter
lange fabriek wordt in de
maanden januari en februari
ontmanteld.
De bezoekers worden steeds
enthousiaster. Franck van der
Valk zet zijn familie bij de boor
machine op de foto. „Dit maak
je nooit meer mee." De voor
malige Bospolderbewoners lo
pen via smalle trappen en brug
gen naar het eindpunt van de
Aurora. Het moment had niet
beter kunnen zijn: er wordt
juist een segment tegen de zij
kant van de tunnel geplaatst.
Foto- en filmcamera's leggen
het beeld vast.
Met voldoening laten de tun
nelbezoekers zich weer naar het
beginpunt vervoeren. Iedereen
is het erover eens: het is de
moeite waard geweest. En de
pijn over de teloorgang van hun
polder? Die slijt.Al blijft de
heimwee naar de molen", zegt
oud-molenaar van de Bosmo
len, Wim Oostveen. Zijn molen
staat nu in Koudekerk aan den
Rijn. „Nee, ik ben niet met de
molen meegegaan. Ik ben in
middels weduwnaar. Ik voelde
er niets voor om er alleen te
wonen. Maar mijn gordijntjes
hangen er nog." Oostveen
woont nu in een hoekhuis in
Hazerswoude-Dorp. „Ik heb
het best naar mijn zin." En zo is
dat eigenlijk met de meeste
aanwezigen het geval. „Je moet
altijd van een nadeel een voor
deel zien te maken", aldus
Koen van der Valck.
Plan voor fietstocht door de tunnel
leiderdorr/hazerswoude-dorp - Een fiets- of wandeltocht of
misschien een hardloopwedstrijd door de HSL-tunnel van Lei
derdorp naar Hazerswoude-Dorp en andersom. De HSL-pro
jectorganisatie denkt erover om in het najaar van 2004 het pu
bliek nog een keer een kans te geven de tunnel te zien, zonder
daarvoor vanaf 2007 de flitstrein te hoeven nemen. Het plan
staat nog in de kinderschoenen. Wat en wanneer er precies iets
gaat gebeuren en wie er allemaal mee kunnen doen, is nog niet
bekend.
geen knop aan. Nu staat-ie hier
te bloeien." De Graaf gelooft
niet dat de echte sukkel in tui
nieren gered is met een tip:
„Het moet toch ook een beetje
in je zitten.
De straatprijs viel een huizenrij
aan de Cor Gordijnsingel toe.
Anja de Graaf (geen familie van
Pieter) ruimt net haar Hallo-
weenpompoenen op om ruimte
te maken voor kerstkransen en
rendieren. Onder het raam
staan klompen met wortels
voor het paard van Sinterklaas.
„En als straks het prinsesje is
geboren dan wordt het hier
rood-wit-blauw." Haar enthou
gis straks het prinsesje is geboren, dan wordt het hier rood-wit-blauw'
f Jeroen Overduin
dc
5 ierdorp - „Wij komen van
eaandgrond. Die klei is vrese-
di Toen we hier kwamen was
aituin verwaarloosd en de
lihd helemaal verzakt. Je
n.ite zó een end omlaag." De
te» van zeventigplussers Rob
>rRosa Grijn ligt er amper drie
ri Toch reikte de commissie
joi Leiderdorp' het echtpaar
-teerste prijs in de categorie
oektuinen' uit én de hoofdbo-
31 aller tuinen. Rosa Grijn: „Ik
lep niet hoe ze erbij komen. Je
nfhet bij ons vroeger in Ben-
>Hom moeten zien: dat was
oltuinieren."
n|n de kunstschilderes een
atlr jaar geleden haar rug brak,
i. bilde het echtpaar het vrij-
mde huis in Bennekom en
enorme tuin eromheen voor
hoekhuis in Leiderdorp. Als
«een penseel vasthield, had
Be tuinschep in haar hand.
■nog een val, waarbij ze dit-
m haar arm brak, kon ze al-
i nog vanaf een krukje haar
ene vingers in de aarde ste-
i Met de hulp van haar man
akte ze er de 'mooiste tuin
Leiderdorp' mee.
|a Grijn laat foto's zien van
ruim duizend vierkante me-
fuin in Bennekom. „Je moet
'niet op een balkon zetten,
van die bloembakkies ze-
Op de foto's bloemenzee-
^terrassen, bomen en maar
■t vijf vijvers. „Als kind al
ik altijd buiten. Ik ben altijd
Bteresseerd geweest in plan-
en bomen." Net als op het
t-Ik laat ze in de tuin haar cre-
D^teit de vrije loop. Rob Grijn
- mikt: „Waar ik nou zo'n ple-
oij aan heb: dan staat een
g-nt eenmaal, en dan moet-ie
i-ïr tien centimeter verder-
-Zijn echtgenote heeft een
iden tip voor diegenen on-
it wier handen iedere plant
wijkt: „Je moet goed je oren
luisteren leggen bij mensen
er verstand van hebben. En
ucen. Het merendeel van
l planten stek ik."
Rosa en Rob Grijn met hun hond Boris in de winnende tuin. Foto: Eric Taal
Winnaars 'bijzondere tuinen',
één van de vijf andere catego
rieën, zijn politieagent Maurice
Makkinga en Pieter de Graaf,
verkoper van doe-het-zelfarti-
kelen. De voortuin, aangelegd
in '97, is bijzonder vanwege de
opbouw in drie lagen: een ter
ras met honderden potten en
bakken, daaronder de muur
waarlangs klimplanten groeien
en daaronder de eigenlijke tuin.
„Ik was heel verbaasd", zegt de
Graaf, de eigenlijke tuinier van
de twee, „Toen we de uitnodi
ging kregen dachten we: we
gaan er niet heen. We zouden
mensen op de koffie krijgen."
Makkinga: „Ik wist dat-ie zou
winnen hoor."
De twee schrijven de prijs toe
aan de diervriendelijkheid van
hun tuin. De Graaf: „Zo hebben
we ieder jaar een merel die een
nest bouwt. Er lopen ook pad
den en salamandertjes." Zijn
vriend vult aan: „En een heg-
genmus. De tuin biedt veel be
schutting." Niet lang geleden
hoorden ze die mus om vijf uur
's ochtends paniekerig tjilpen.
De twee sprongen meteen uit
hun bed om het arme beestje te
redden van de kat van de bu
ren.
De achtertuin, voor de commis
sie onzichtbaar gebleven, is
misschien nog wel specialer. De
schuifdeuren komen uit op een
witte veranda, waarvandaan
een paadje onder een boog van
rozenstruiken loopt, uitmon
dend op een tegelmozaïek. Het
meest markant is het lage
'doolhofje' dat De Graaf minu
tieus knipte uit kleine buxus-
haagjes, 's Zomers is de tuin zo
begroeid en vol bloemen, dat er
nauwelijks nog gebarbecued
kan worden. „Ik kan niks weg
gooien. Ik zie planten echt als
iets levends. Toen we hier kwa
men wonen lag er een appel
boom op een afvalberg. Er zat
