MICHAEL
Boekentips
voor iedere sint
BI
Verrassende
vuile spelletjes
Held helpt alles naar de verdommenis
m
m
Niets lekkerder dan
een strip in je schoen
Twee snaakse Victoriaanse pillen
ÏG
xxxxxxxx
Ontroerend, aangrijpend en heftig
Verhalen over eigenwijze portretten
Riftvboe
TUIÜDSL
UD
7s
HetwondeM
baarlijk
de hond in]
de nacl
Mark Haddoi
THRILLERS
Verrassingen zijn niet uitgesloten,
maar de kans is zeer groot dat de
thrillerliefhebber Verloren licht (De
Boekerij, €17,25) van Michael Con
nelly in de zak van Piet of onder de
boom vindt. En die achtste thriller
met en rond Harry Bosch is zélf al
een verrassing van jewelste. Wie had
durven voorspellen dat Bosch privé-
detective werd? Vuile spelletjes van
onvermoede kant, tegenwerking van
de FBI - niets kan Bosch tegenhou-
den om de vreselijke waarheid te
achterhalen. Ex-vrouw Eleanor Wish
zorgt voor licht in het doorgaans zo
duistere leven van de detective. Zon
der meer de thriller van het jaar.
Dennis Lehane staat op de nomina
tie die titel volgend jaar binnen te
slepen. Dit jaar zat hij er al zeer dicht
tegenaan met Mystic River en Duis
ter als de nacht' (The House of
Books, €12,50), dat ongetwijfeld de
weg naar menig sintvierder en kerst
kind zal vinden. Daarin moeten de
privé-detectives Patrick Kenzie en
Angie Gennaro het opnemen tegen
een groepje sociopaten die elkaar in
geweld overtreffen. Ze plegen een
serie moorden in de buurt waar ook
Kenzie en Gennaro opgroeiden. De
titel Duister als de nacht is tegelijker
tijd de vlag die de lading van Leha-
nes werk perfect dekt. Geen thrillers
voor beginners of mensen met een
zwakke maag.
Voor hen, maar ook voor mensen
die hun naasten eens echt iets an
ders wil schenken dan de bekende
namen, is er Het uur van de wraak
(Orega, €18,95) van Graham Hurley.
Een policier in de beste Engelse tra
ditie en gelukkig niet spelend op het
platteland of een fictief boerendorp
in Wales, maar in de stevige haven
stad Portsmouth. Michael Connelly
prijst Hurley de hemel in en gelijk
heeft-ie. Het rechercheteam van Joe
Faraday heeft de handen vol aan de
zoektocht naar de Zuid-Afrikaanse
gynaecoloog Pieter Hennessey. Sla
ger is misschien een betere om
schrijving van de wijze waarop deze
medicus zijn werk uitoefent.
Joy Fielding tot slot mag op nie-
mands wensenlijstje ontbreken. De
huurster (Holkema Van Waren-
dorf, €15,99) heeft de beste ontkno
ping van de afgelopen jaren.
Arno Ruitenbeek
STRIPS
Met een goed gekozen boek maakt de sint elke vriend, vriendin, vader of moeder blij. Maar hoe te kiezen uit het
overstelpende aanbod in de boekwinkel? De diverse boekenmedewerkers van deze krant maken het de goedheiligman
een stuk eenvoudiger. Elk op hun eigen vakgebied geven zij hun voorkeur prijs.
ZATERDAC
29 NOVE/Vj
2003
NEDERLANDSE LITERATUUR
Th oil as
Rosen boom
Welke boeken, dit jaar ver
schenen, zou ik zelf graag
naast mijn schoen vinden?
Natuurlijk De nieuwe man
(Querido, €18,95) van Tho
mas Rosenboom. Een histo
rische roman
over de opkomst
en ondergang
van Berend Be-
pol, scheeps
bouwer in Wir-
dum, Oost-Gro-
ningen. Een
klassiek verhaal
over een held
die, bezield met
de beste bedoe
lingen, zijn
scheepswerf,
zijn huwelijk en
de liefde van zijn
enige dochter
naar de verdom
menis helpt. Driehonderd
bladzijden lang word je mee
gezogen naar, en opgeno
men in een verdwenen we
reld die intrigeert en be
nauwt maar waaraan je niet
kan en niet wil ontsnappen.
Hartverscheurend en vol bi
zarre geestige gevoeligheden,
vond ik De asielzoeker
(Nijgh Van Ditmar €24,90)
van de uiterst creatieve Ar-
non Grunberg. 'Zonder ge
bruik te maken van God, me
ditatie of een zeldzame
kruidenthee', probeert
hoofdpersoon Beek zijn aan
kanker lijdende vrouw geluk
kig te maken door eigen ver
langens en wensen te nege
ren. Vol wanhoop stellen
Grunbergs personages alles
in het werk om nog iets van
het leven en van zichzelf te
maken. En ondanks al die
treurigheid, stel je ook vast
dat niemand in onze litera
tuur zo geestig schrijft als
Grunberg.
Met veel bewondering las ik
de dikke roman van Rascha
Peper, Wie scheep gaat
(Veen, €19,90). Een jonge
zwangere Haagse vrouw ver
drinkt als haar bootje wordt
overvaren. Maar wie schrijft
dan, jaren later, die brief aan
haar vader en wat doet die
foto van een tweejarig meisje
met blonde krulletjes in die
zelfde envelop? De echte hel
din van deze hartstochtelijke
roman waarin mensen raad
sels zijn voor elkaar, is de
vijftienjarige Emma die een
vreemd soort heimwee voelt
naar het meeslepende leven
van haar tante. Een mooi
boek over de noodzakelijk
heid van hartstocht in ons le
ven.
Hafid Bouazza schreef met
Paravion (Prometheus,
19,95) een wonderschone,
poëtische en maatschappij
kritische roman over zijn
land van herkomst, Marok-
ko. Over de
dromen, ook
erotische,
die daar ge
koesterd
worden.
Over de
vrouwen die
door het ver
trek van hun
mannen en zonen naar
West-Europa plotseling erva
ren wat vrijheid is. Maar
vooral over de teloorgang
van diezelfde mannen die er
langzaam maar zeker achter
komen dat zij in hun nieuwe
land geen enkele zeggen
schap hebben over hoe het
leven daar verloopt. Hun
aanwezigheid hier is niet
noodzakelijk. Een confronte
rende analyse van een groei
ende frustratie.
Wim Vogel
Wat een keur van
striplekkernijen dit
jaar. De trend in
stripboekenland
om steeds vaker
met mooie literai
re uitgaven te ko
men, levert heel
wat juweeltjes op,
waaraan ook de
niet fervente strip
liefhebber veel
plezier kan bele
ven. Neem bij
voorbeeld De
avonden (Bezige
Bij, 19,95) van
DickMatena. De
integrale verstripping van het mees
terwerk van Gerard Reve heeft al
veel lof mogen oogsten en blijft een
prachtig cadeau. Tot nu toe zijn
twee delen verschenen. Maar ook
De stem van het volk (Casterman,
19,50) is een beeldverhaal met lite
raire pretenties. De auteurs Tardi en
Vautrin geven in de tot nu versche
nen drie delen een adembenemende
interpretatie van de Franse revolu
tie, die de lezer urenlang aan zijn
stoel kluistert.
Dit voor de snobs onder de striplief-
-vkuc-vi.ucm—
hebbers. Maar er zijn veel meer aar
dige dingen verschenen, waaraan
het hele gezin plezier kan beleven.
Pa heeft natuurlijk de laatste Blake
en Mortimer, De sarcofagen van
het 6e continent (Blake en Morti
mer, 7,50) al aangeschaft. Dus
wordt hij nu heel blij van het laatste
product van vader en zoon Her
mann. Zhong Guo (Dupuis, 4,99)
heet deze prachtig getekende sf-
thriller. Spanning, een vleugje poli
tiek en exotische beelden brengen
pa op het randje van zijn stoel.
De puberende zoon krijgt weer ver
trouwen in zijn traditionele ouders,
wanneer die hem verblijden met de
laatste Dirkjan (Silvester, 6,99) van
Mark Retera. Ook in deel 7 weer
raaskallende kabouters, treffende
meligheid en unieke droogkloterig-
heid. Zoonlief zal genieten. Even bi
zar is de humor van Kim. Zijn uitga
ve over Esther Verkest. De wraak
van de clown (Oogachtend, 9,50)
is een zoektocht naar de grenzen
van de gekte. Je moet zelf een beetje
gek zijn om het te kunnen bevatten,
maar sta je er voor open dan heb je
ook een onbedaarlijk plezier. In zijn
genre letterlijk onverbeterlijk.
Mam doen we ongetwijfeld een ple-
BUITENLANDSE LITERATUUR
zier met de
autobiografi
sche schetsen
van Gerrie
Hondius. Het
tweede deel
van haar in
stripvorm uit
gedragen le
vensverhaal heet Pindakaas (Oog en
Blik, 11.95). Ook voor de jongste in
huis, dochterlief, hebben we een
warme aanbeveling. De avonturen
van Caspar en Hobbes (Big Balloon,
6,95) zijn altijd een schot in de
roos. Er komen voorlopig geen nieu
we avonturen meer bij van het
ADHD-jongetje met zijn goedmoe
dige lobbes. Dus dat wordt kiezen
uit een van de verschenen delen.
Ten slotte de oude klassiekers. Altijd
goed voor dat heerlijke onderbuik-
gevoel bij het lezen van een ouder
wetse strip. Neem bijvoorbeeld de
Vlaamser dan Vlaamse verhalen van
Mare Sleen en zijn avonturen van
Nero. In echt dialect worden die
prachtige verzinsels nog eens verteld
in de serie Nero Klassiek (Stan-
- daard, 4,90). Voor het hele gezin.
Jan Kuys
Het toeval wil, of misschien niet het toeval, dat
twee van de vijf beste buitenlandse romans
van het afgelopen jaar dikke pillen zijn die al
lebei spelen in de Victoriaanse tijd. Het zijn
ook allebei nogal stoute romans, wat literair
gezien logisch is als reactie op de puriteins-
heid van de samenleving in de periode van Ko
ningin Victoria, toen tafelpoten nog verborgen
werden om mogelijke gelijkenissen met het
mannelijk geslachtsdeel te verhullen. Heel
aanlokkelijk dus om een schunnig boek juist in
die periode te situeren.
De Britse auteur Michel Faber, die opgroeide
in Nederland, viel met glans ten prooi aan die
verlokking. Zijn knoeperdikke roman Lelie
blank, scharlaken rood (Podium, €25,00) had
nog wel veel dikker mogen zijn, zo boeiend is
zijn verhaal. Het gaat over een prostituée in
Londen, anno 1875. De slimme en begeerde
hoer Sugar probeert door een list haar milieu
uit te komen, en wat voor verwikkelingen en
bizarre personages haar daarbij tegenwerken
of helpen; het blijft bijna duizend
bladzijden lang uiterst boeiend.
Ook omvangrijk en ook Victoriaans
met een snaakse glimlach is de ro
man Vingervlug (Nijgh van Dit
mar, €22,50) van de Engelse
schrijfster Sarah Waters. In deze
Dickensiaanse roman wentelt de
lezer zich met veel leesplezier in de
armoede, ellende, uitbuiting en
smerigheid van Londen ruim hon
derd jaar geleden. Ook bij Waters
duizelt de opgeroepen wereld
soms, maar evengoed moet je de
hersens er goed bij houden om
niets te missen van het ingenieuze
spel met Victoriaanse literaire en
zedelijke normen. Pikant detail is
het lesbische aspect van dit boek
dat zich afspeelt in een periode
waarin die vorm van seksualiteit in
de literatuur helemaal niet serieus
werd genomen maar louter bestond
als verlekkerende mannelijke fanta
sie.
Stout en fantasievol: de Bookerprijs-
winnaar van dit jaar, DBC Pierre,
een ex-boef en -verslaafde wiens
initialen staan voor Dirty But Clean,
schreef met Vernon God Little (Po
dium, €17,50) een boek over een
jonge jongen die zó hatelijk over zijn
omgeving denkt, vooral zijn moe
der, dat het weer komisch wordt.
Heel erg boos, een soort Holden
Caulfield in Salingers The Catcher in
the Rye maar dan hedendaags grof
gebekt, en uiteindelijk bijzonder
ontroerend - een knappe prestatie.
Het meest geestige boek van 2003 is
beslist Het wonderbaarlijke voor
val met de hond in de nacht (Fontein, €14,50)
van Mark Haddon, die in een editie voor vol
wassenen op de markt
kwam en met een omslag
voor .jeugdige lezers. Of het
echt een jeugdboek is valt
te betwijfelen, maar vol
wassenen kunnen zeer ge
nieten van daze roman die
consequent werd geschre
ven vanuit het gezichts
punt van een briljante
maar autistische jongen
van 15 jaar. Er sneuvelt in
dit boek een hond, er
sneuvelen relaties, carri
ères, reputaties, huwelijken
en wat al niet, maar on
danks alle tragiek overwint
glansrijk de humor - merci,
Haddon.
Margot Engelen
1)BC IMl.KKi:
NON-FICTIE
Wie heeft genoten van Arthur Japins nieuw
ste roman Een schitterend gebrek over de
eerste liefde van Casanova, mag eigenlijk
ook Een liefde in Venetië (Mouria, €18,90)
van de Italiaan Andrea di Robilant niet over
slaan. Dit waar gebeurde verhaal, gebaseerd
op de briefwisseling tussen Di Robilants
voorvader Andrea'Memmo en diens grote
liefde Giustiniana Wynne, speelt zich in de
zelfde tijd af en Casanova komt op een gege
ven moment zelfs hoogstpersoonlijk een
helpende hand bieden. Want de liefde tus
sen de vooraanstaande Memmo en het
meisje Giustiniana van duistere komaf, kón
eenvoudigweg niet in het Venetië van het
midden van de achttiende eeuw. Intriges en
onverhoedse wendingen maken hun verhaal
spannend tot de laatste pagina.
Jorge Semprun (Madrid, 1923) schreef al eer
der over zijn verblijf tijdens de Tweede We
reldoorlog in het concentratiekamp Buchen-
wald, maar niet eerder maakte hij gewag van
het verhaal, dat hij nu heeft opgetekend in
De dode met mijn naam (Meulenhoff,
18,50). Als de Gestapo in december 1944 in
eens weer belangstelling voor de gevangene
Semprun aan de dag legt, besluiten zijn ka
meraden hem in bescherming te nemen. Er
moet een (bijna) dode worden gevonden die
onder zijn naam zal sterven, waarna Semp
run onder de naam van de dode verder zal
leven. Als 'lastige getuige met een hinderlijk
geheugen' roept hij de honger in het kamp,
de stank van de latrines, de mensen die zich
zelf al ten dode hebben opgeschreven, de
'prominenten' die altijd iets bij elkaar weten
te scharrelen, weer op.
De Amerikaanse schrijfster Susan Sontag
ontdekte een jaar of tien geleden een onbe
kend werk van een onbekende Rus, de arts
schrijver Leonid Tsypkin (1926-1982). In
haar voorwoord zegt Sontag het boek Zomer
in Baden-Baden (Bezige Bij, €18,50) te reke
nen tot de 'mooiste, origineelste en meest
verheven werken' die ze ooit heeft gelezen.
Aan de hand van het dagboek van Anna Gri-
gorjevna Dostojevski verhaalt Tsypkin van
het roerige verblijf van het echtpaar Dosto
jevski in de zomer van 1867 in het Duitse
kuuroord. Dostojevski is net getrouwd met
de 25 jaar jongere Anna en hevig verslaafd
aan het roulettespel. Voortdurend worden
bezittingen van het paar verpand om nog
een laatste keer te kunnen gokken. Hun ver
haal en hun liefde is ontroerend, aangrij
pend en heftig.
Tsaar Peter de Grote zorgde tijdens zijn re
geringsperiode van 1682 tot 1725 voor zo'n
radicale Europeanisering van Rusland, dat
de eigen cultuur erbij in schoot. Daar kwam
in 1812 ineens verandering in met de Napo
leontische invasie van het land. De'intelli
gentsia begon zich te bezinnen op wat het
nu eigenlijk betekende een Rus te zijn. Dat
proces leverde een stortvloed aan literatuur,
muziek en schilderijen op, van Poesjkin tot
Tolstoj, van Moessorgski tot Sjostakovitsj,
van Repin tot Malevitsj. Met Natasja's dans
(Het Spectrum, €44,95) heeft de Britse histo
ricus Orlando Figes een boek geschreven dat
de kloof dicht tussen, zeg maar, Rembrandt
en de plaggenhutten. Het inspireert om de
klassieke Russische schrijvers te (her)lezen,
en de beeldende kunst en composities an
ders te ondergaan.
Aly Knol
KINDERBOEKEN
Stoute kinderen en andere lie
verds, de titel alleen is al voldoen
de reden om dit boek van Maria
van Eeden te tippen voor sint (Leo
pold, €12,95). De illustratie voorop
het gifgroene boek geeft al een lek
kere voorzet naar de inhoud. Drie
roodgewangde kinderen staan er:
een meisje met een gigantische ro
ze strik en weerwolftandjes; een
jongetje met een boosaardige blik
in de ogen en een sloompie met
een groene bel uit zijn neus. Dit
boek staat vol verhalen over eigen
wijze portretten die precies doen
wat ze zelf het beste vinden. En
daardoor voortdurend in grote en
kleine problemen verzeild raken.
Soms herkenbaar, meestal te bizar
voor woorden en juist dat maakt
dit boek zo leuk. Voor vlotte lezers
vanaf een jaar of zeven en om voor
te lezen.
Eigenwijs èn bekend van televisie is
Knofje (Leopold, 13,50). De verha
len van de serie over deze vuurto
ren-roodharige
kleuter zijn ge
schreven door
Burny Bos. De
even simpele als
originele beleve
nissen van Knofje
behoeven waar
schijnlijk geen toe
lichting. Op de
voorkant van dit
boek staat Knofje
in prinsessenkle-
ding en met het zo
herkenbare boze
hoofdje. De illu
straties van Harmen van Straaten
binnenin zijn treffend, al is het
even wennen aan Knofje in zwart
wit getekende uitvoering. Zeker
omdat felle kleuren in de serie juist
zo'n prominente rol spelen. Maar
natuurlijk is succes evengoed ver
zekerd met dit verha
lenboek in een kleu
terschoen.
Twee cadeautjes in
één, dat is het puz
zel-telboek Rimboe
rumba van Axel
Scheffler (Gottmer,
13,50). Lekker groot
en dik is het ook,
maar dat komt vooral
door de uitvoering in
stevig karton, be
stand tegen peuter
knuisten. Rimboe
rumba speelt zich af
in de jungle. Steeds wordt een
nieuw dier opgevoerd, waarbij te
gelijk het aantal dieren oploopt van
1 tot 10. Elk nieuw getal met bijbe
horende dieren is uitneembaar en
te verdelen in twee puzzelstukjes
die later bij wijze van tel-oefening
bij elkaar gezocht kunnen worden.
Een goed cadeau in de categorie
'leuk en leerzaam'.
Vooral heel mooi is het boek
Doornroosje, de schone slaapster
in het bos (Sjaloom, €16,95). Adèle
Geras vertelde het overbekende
verhaal na; Christian Birmingham
maakte de fenomenale illustraties.
Doornroosje is precies zoals een
sprookjesboek hoort te zijn: een
harde kaft, gebonden in een don
kerrode linnen rug met tierlantij
nen van goud en een droom van
een tekening voorop. Geras is een
rasverteller; Birmingham een kun
stenaar. Voila: een boek om in te
verdwijnen.
Willeke Heijkoop
Egvv. puzzel-telboek
