LEIDEN REGIO
Hoop voor dakloze rat
VIND HETOPVROM.NL.
Kinderdagverblijf Pimmetje door naar LEF-finale
VROM
'Auschwitz' kan conflict
in Israël helpen oplossen
HDC 972
woensdag 26 NOVEMBER 2OO3
R3
Klimaatverandering
isen Het klimaat verandert omdat er te veel broeikasgassen in de atmosfeer komen. Daar
enj Z'^n We Z8^ me^everantwoor^e^j^ voor- omdat we te veel energie gebruiken. Dat bete-
h kent ook dat we er iets aan kunnen doen: de verwarming wat lager zetten en wat minder
en vooral groene energie gebruiken helpt al. Want daarmee verkleinen we het broei
kaseffect en vertragen we de klimaatverandering. Daarnaast kunnen we onze huizen
nog beter isoleren, een zuinige auto rijden en wat vaker op de fiets boodschappen doen.
En zo zijn er nog andere dingen die we kunnen doen om te voorkomen dat we het milieu
verbruiken. Kijk voor meer tips en informatie over klimaatverandering op
www.vrom.nl of bet het informatienummer van Postbus 51
D5 voor de informatiefolder "Verbruik het milieu niet".
Ministerie van VROM ->
staatvoorruimte, wonen, milieu
en rijksgebouwen. Beleid maken,
uitvoeren en handhaven.
Nederland is klein. Denk groot.
Winnares Esther Stokkel, geflankeerd door juryvoorzitter Ron Hogenboom (links), haar partner en Maarten van Buuren van sponsor De Clercq
(rechts). Foto: Mark Lamers
verlening wordt gedacht, zijn
wij marktgerichter. We hebben
geen houding van: dit is wat we
aanbieden en take it or leave
it."
De LEF-jury liet zich gister
avond in haar rapport lovend
uit over Stokkels onderne
mingsplan. „Een gedegen plan,
waaruit blijkt dat het bedrijf in
speelt op de vraag", zo ver
klaarde voorzitter Ron Hogen
boom van Arenthals Grant
Thomton-accountants. „Het is
niet echt innovatief te noemen,
maar er spreekt wel ondeme-
mingsgevoel uit." Zelfweet de
starter allang dat haar bedrijfs
formule werkt. Sinds Pimmetje
vier jaar geleden zijn deuren
opende, loopt het namelijk
storm. Inmiddels is Stokkel
zelfs druk in de weer met plan
nen om uit te breiden: „Veel te
vreden klanten willen nu ook
hun andere kinderen naar Pim
metje brengen. Daarom starten
we dit voorjaar met een zusjes-
en broertjesgroep."
In de toekomst hoopt de kin
derleidster nog beter op de
vraag naar opvang te kunnen
inspelen. Het is haar bedoeling
om nieuwe trends en eisen op
het gebied van kinderopvang
op de voet te blijven volgen. Zo
zal Pimmetje binnen een half
jaar naast dagopvang voor kin
deren tot vier jaar bijvoorbeeld
ook naschoolse opvang voor
wat oudere kinderen aanbie
den.
Dat Stokkel niet alleen een
commerciële instelling en goe
de ondernemersgeest bezit,
blijkt wel uit de video die is ge
maakt van het kinderdagverblijf
aan de Rijnsburgerweg. Naast
het versturen van facturen en
het in elkaar draaien van werk-
roosters besteedt de winnares
van de eerste LEF-voorronde
toch verreweg het grootste ge
deelte van haar tijd aan het ver
maak en de verzorging van
achtenveertig jonge kinderen.
Stuk voor stuk tevreden peuters
en kleuters die dagelijks met
veel plezier hun tijd bij Pimme
tje doorbrengen.
leiden - Joden en Palestijnen
kunnen samen huilen, elkaar
omhelzen en troosten. Maar
niet in Israël of Palestina. Ver
broedering vond in mei van dit
jaar plaats op een onwaar
schijnlijke plaats, namelijk in
het vernietigingskamp Ausch
witz. Hier leerden de Palestij
nen zien dat joden niet alleen
onderdrukkers en agressors
zijn, maar ook slachtoffers, net
als zij. Israëli's kunnen zich op
een plek als Auschwitz, met Pa
lestijnen erbij, beter in het lot
van hun tegenstanders ver
plaatsen. Dat zei hoogleraar pe
dagogiek Gavriel Salomon (65)
van de Universiteit van Haïfa
vandaag tijdens de Cleveringa-
rede in het Academiegebouw
van de Leidse universiteit.
Salomon onderzoekt de effec
ten van 'vredeseducatie' op
groepen die elkaar om wat voor
reden dan ook haten. De Ver
enigde Naties, kerken en ande
re hulpinstanties hebben speci
ale lesprogramma's om vech
tende partijen al tijdens of di
rect na een (etnisch) conflict
met elkaar te verzoenen. In
Zuid-Afrika en in Rwanda (Hu
tu's en Tutsi's) lijken zulke pro
gramma's effect te hebben. Re
sultaten in Bosnië, Noord-Ier-
land, Sri Lanka en Israël/Pales
tina zijn niet bekend. Salomon
onderzoekt hoe die program
ma's in elkaar zitten, welke suc
cesvol zijn en welke niet. Op
basis daarvan wil hij program
ma's bedenken die meer kans
op resultaat geven.
De Israëlische hoogleraar weet
wel dat gedwongen vredesedu
catie niet werkt. Het heeft geen
zin om iemand te dwingen het
standpunt van de ander te zien
op een moment dat conflicten
juist hoog oplopen. Een proef
hiermee met vier vredesgezinde
Joodse en Palestijnse leraren
mislukte faliekant. De deelne
mers zeiden simpelweg niet in
staat te zijn zich in de andere
partij te verplaatsen.
Wat wel werkt is vredeseducatie
waarbij ruziënde groepen zich
verdiepen in andere, vergelijk
bare conflicten. Zo kregen
Joodse en Palestijnse leerlingen
les over het Noord-Ierse con
flict. Na afloop bleek niet alleen
dat zij dat conflict begrepen,
maar zagen zij ook parallellen
met het 'eigen' Israëlisch-Pales-
tijnse conflict. Ook blijken ont
moetingsdagen tussen Joden en
Palestijnen te helpen. Er ont
staan vriendschapsbanden
waarbij de jongeren proberen
het politieke conflict niet tus
senbeide te laten komen.
Salomon maakte in mei deel uit
van een groep van 270 Israëli's
en Palestijnen die gezamenlijk
Auschwitz bezochten. Die erva
ring maakte bij beide groepen
'intensieve positieve emoties'
los en was een 'verwarrende,
maar hartverwarmende' les in
vredeseducatie. Wat hij daar
precies heeft geleerd, zegt hij
nog niet onder woorden te kun
nen brengen. Het komende stu
diejaar wil hij in Leiden als Cle-
veringa-hoogleraar hierover
verder nadenken en nader on
derzoek doen.
(advertentie)
ABN AMRO CS Im|x| deCLERCQ
Kamsteeg :3k'
i'Md HART
Leidschi@(Dagblad B^ Leidetl IW VOORDE
voor oude
thouders
en - De gemeente Leiden
jaarlijks 85.000 euro reser-
n om in de toekomst wet-
lerspensioenen te betalen,
ïouders bouwen over hun
1 bij de gemeente pensi-
echten op en vanouds
de gemeente haar oud-
louders ook pensioen uit.
college van B en W heeft
e^t ren besloten om die plicht
ieel te regelen. Jaarlijks be-
elen accountants Deloitte
jk.-
an
■rblF'
,.Ikle<
ek%,
outouche of het opgebouwde
s toereikend is voor alle
ïemers. De gemeente heeft
:ocht of het goedkoper is
pensioenen bij een ver-
ringsmaatschappij onder te
2i gen' maar dat bleek niets
maken.
Vc
1 ameling van
"''lading succesvol
olil,,
- De Leidse stichting Kle-
Li)" nzameling Caritatieve In-
?V( ngen (KICI) blijkt succes-
aarlijks haalt K3CI 325.000
v ;ebruikte kleding en schoe-
dat jp, die na doorverkoop
ee' 10 euro opleveren. Dit geld
n K3CI aan de gemeente, zo-
S|uffalo City geen rente
onc t te betalen op een lening
g°e eiden enkele jaren geleden
'onl le zusterstad heeft ver-
als t. Van het door Leiden
mjeschoten geld heeft Buf-
ajij' jty een woningbouwpro-
aist letaald. KICI en het college
st015 en W hebben gisteren be
te om hun samenwerking
Z ate van Buffalo City voort
d voor
Ljrtparken
Het Sportbedrijf van de
ente Leiden geeft komend
üjn 88.000 euro uit voor het
hejrhoud aan Leidse sport-
n ggieningen. Het meeste
En 317.000 euro, gaat op aan
mi^guliere onderhoud aan de
1 salP^ken. Voor de reparatie
in sporthallen en
berft is 10 mille beschikbaar,
Omjjl de zwembaden op
bj 0 euro kunnen rekenen,
door Floor Ligtvoet
leiden - Esther Stokkel heeft zich
Salomon onderzoekt vredeseducatie
(advertentie)
slim dat ze naar hun eigen naam luisteren." Foto: Henk Bouwman
beruchte knaagdier? „Hun in
telligentie merk je aan veel din
gen. Als je een gedragsgestoor
de rat in huis neemt, sluit die
binnen drie dagen vriendschap
met je. Ze luisteren naar hun
naam. Je merkt dat een vrouw
tje, dat de kooi van de manne
tjes wel erg interessant vindt,
op de meest ingewikkelde ma
nieren naar boven klimt langs
de kooien. Als ratten tijdens
het stoeien per ongeluk van ta
fel op de grond vallen, doen ze
dat nooit meer een tweede
keer. Je kan ze zelfs leren op
één plek op je schouder te blij
ven zitten."
Ossevoort heeft twee wanden
met rattenkooien in de voorka
mer staan. Te midden van het
gepiep en gesnuffel tussen de
houtsnippers zoemt een com
puter. Van hieruit onderhoudt
Ossevoort de website leidserat-
tenopvang.nl. Bedoeling daar
van is om een nieuw tehuis te
vinden voor afgedankte ratten.
„Op de site staan foto's van de
beesten en zoveel mogelijk in
formatie over waar ze vandaan
komen. We bieden alleen ge
zonde ratten aan, de anderen
blijven hier. Ook bijtende rat
ten bieden we niet aan. Luna,
bijvoorbeeld. Deze rat heeft
een 'pootje kapot en niest heel
veel'.
„Tamme ratten stammen in
veel gevallen af van de labora
toriumrat. Er is veel mee ge
rommeld en ze zijn dus gevoe
lig voor allerlei ziektes - long
kwalen, abcessen. Het is een
ingewikkeld beest, in dat op
zicht kan je beter een cavia ne
men of een woestijnrat."
De rattenopvang biedt ook uit
komst voor rattenbezitters die
op vakantie gaan en het dier
niet aan een boom willen bin
den. Voor een euro per dag
past Ossevoort op de rat, 'in
clusief voer, bodembedekking
en aandacht'. „Komt u na een
maand uw ratje niet ophalen,
dan zullen wij stopen onder
nemen zodat er naar een op
lossing wordt gezocht voor de
ze beestjes."
Wie het knaagdier een warm
hart toedraagt maar geen tijd
heeft het beest twee uur per
dag te vertroetelen, kan een rat
adopteren. Voor drie euro per
maand is je rat-op-afstand on
der de pannen. Als bij een Fos
ter Parents-kindje krijg je re
gelmatig bericht.
Patricia Ossevoort is dringend
op zoek naar kooien voor haar
ratten. Bezitters van grote vo
gelkooien of terraria kunnen
contact met haar opnemen via
5790994.
Silvan Schoonhoven
gisteravond tijdens de eerste
voorronde van LEF - een wed
strijd voor startende onderne
mers uit de regio Rijnland - ver
zekerd van een plaats in de fina
le. Ze won met kinderdagverblijf
Pimmetje zowel de jury- als de
publieksprijs en liet daarmee
concurrenten Jaco van Daalen
van De Soeperij en Simone van
der Ziel van Szimone Perfect Knit
achter zich. De Leidse onder
neemster ontving twee cheques
van elk 1400 euro.
Stokkel is dolgelukkig met haar
overwinning: „Ik zie het als een
groot compliment voor Pimme
tje. Er zijn veel kinderdagver
blijven, maar het feit dat ik deze
prijs win, bevestigt toch dat wij
dingen net even anders aan
pakken."
Met een professionele power-
point- en filmpresentatie in
Holiday Inn stelde ze vol en
thousiasme Pimmetje aan het
publiek voor. Volgens Stokkel
weet het bedrijf zich door een
ongedwongen sfeer, persoonlij
ke aandacht ('ik ken iedereen')
en vlakke organisatiestructuur
duidelijk van andere kinderdag
verblijven te onderscheiden. Bij
de 33-jarige Leidse onderneem
ster en haar partner staat de
klant centraal: „We zijn één van
de eerste commerciële particu
liere kinderdagverblijven die
met eigen geld zijn opgezet en
niet onder een koepelorganisa
tie of stichting vallen. Anders
dan bij andere kinderdagver
blijven waar vanuit de dienst-
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON O 71 53 56 424
Het dier staat bekend als sym
bool van onheil en bederf, als
bewoner van sloot en riool
buis, als verspreider van de
Zwarte Dood. Velen vrezen zijn
priemende kraalogen en kale
staart. Onzin, vindt Patricia
Ossevoort uit Leiden - ratten
zijn intelligente dieren, speels
en razend nieuwsgierig. Ze is al
een tijd 'in de greep van de rat-
tengekte' en zet zich in voor af
gedankte dieren.
Het komt vaak voor dat ratten
aan de straat worden gezet.
„Letterlijk. Mensen die genoeg
hebben van het beest, denken:
een rat is een rat, die redt zich
wel op straat. Maar het is net
als met een parkiet die je los
laat - die vindt zijn eigen eten
niet en gaat onherroepelijk
dood."
Het Leidse dierenasiel accep
teert geen ratten, maar kan rat
tenbezitters die spijt hebben
wel doorsturen naar Osse-
voorts 'rattenopvang1. Het
blijkt dat eigenaren hun rat
meestal de deur wijzen onder
het voorwendsel van allergie.
„Voordat mensen overwegen
een hond te nemen, bedenken
ze zich wel drie keer - ze weten
dat ze het dier elke dag moeten
uitlaten. Op ratten verkijken ze
zich. Ze denken: het is een
knaagdier, die zit toch maar de
hele dag in zijn kooi. Niets is
minder waar. Als je een rat
neemt, moet je twee uur per
dag met ze spelen. Ze moeten
regelmatig vrij rond kunnen lo
pen, anders gaan ze gestoord
gedrag vertonen. Een rat moet
je ook nooit in z'n eentje hou
Patricia Ossevoort: „Ratten zijn zo
den - het is een echt groeps-
dier. In de dierenwinkel krijg je
dat soort dingen allemaal niet
te horen."
Bij Ossevoort krijgen ze ruim
schoots de gelegenheid rond te
scharrelen. Zonder pardon
kruipen de ratten in haar
mouw of hals om onder de kle
ding verder te friemelen. Een
ergere nachtmerrie is niet
denkbaar voor rattenhaters.
Wat is er toch zo leuk aan het
