LEIDE
Markthal, tempel, waterstaatskerk
Panden aan
de Haven
blijven open
b
u
'De watertaxi heeft alleen geld gekost'
a>
c
REGIO
'Maatschappelijke alliantie'
voert stadsvernieuwing uit
R1
etouwtrek
Dnd serre
tuurt voort
Rechter biedt uitstel tot 1 februari
(de stelling!
Ruud Gullit
moet de nieuwe
bondscoach
worden.
fi>
S1J
3
r>
CL
r>
r+
Universiteit
huldigt vier
studenten
zaterdag 22 november 2003
Eric-Jan Berendsen
:n - Moet de illegaal ge-
vvde serre bij café restau-
de Grote Beer aan de Rem-
ïdtstraat achteraf toch wor-
gelegaliseerd? Om die
g draaide het gisteren in
stadhuis tijdens een bijeen-
ïst van de commissie voor
beroep- en bezwaarschrif-
De gemeente wil sinds het
jaar 2002 dat eigenaar Ben
cx hek bouwwerk afbreekt,
oc en een groot aantal om-
enden pleiten voor het be
den van de serre,
idvocaat van Luykx, H. Hin-
betoogde dat er sprake is
een 'bijzonder geval' en
tte voor legalisering achter-
Er is geen precedentwer-
want er is geen vergelijk-
geval in Leiden."
cx had gisteren niet alleen
n van zijn raadsman maar
van een aantal omwonen-
Volgens hen verhoogt de
ouw de veiligheid in het
je tussen de Rembrandt-
it en de Witte Singel. Waar
gei junks, alcoholisten en
er gespuis huisden, heerst
iais en vree. Dat komt voor-
betoogden omwonenden,
de aanwezigheid van de
chte serre met daarin klan-
en personeel. Bovendien
dt de serre geluid tegen,
[emeente heeft een heel an-
standpunt. Volgens Leiden
;nniu e aanbouw neergezet op
ïdmo stukje grond dat in het be-
ïmingsplan de status
en' heeft. Dus mag er niet
ill
NIE
9ILLC',
jze u
Tev
ïvr.
w.lep
ikst
jen
)712
ita<
Ero
16 2 len gebouwd, punt uit.
ommissie brengt over een
al weken advies uit aan het
:ge. Burgemeester en wet-
ders beslissen uiteindelijk
het lot van de serre.
door Silvan Schoonhoven
De hemelpoort op de Haarlem
merstraat is weer open. De res
tauratie is klaar, inclusief de
gouden letters van het 'hic
domus dei est et porta coeli'
(hier is het huis van God en de
poort tot de hemel). Twee mil
joen euro heeft de operatie ge
kost. Morgen begint de feest-
week waarmee de restauratie
wordt afgesloten.
Op het kleurige gewelf van de
Hartebrugkerk plakt een klein,
donkergrijs vlakje - als een
smet, het laatst overgebleven
stukje van de kerk dat niet is ge
restaureerd. Om te onderstre
pen hoe erg het was gesteld met
het beroete plafond vóór de
restauratie.
De kerk was in 'zeer desolate
staat' toen de restauratie in
1995 begon, zegt Jan de Vriend
van de restauratiecommissie.
„Het plafond was vreselijk vuil,
door kaarsenwalm maar ook
door een verkeerde oliestook.
Die heeft het plafond lekker
donker staan roeten. Ook het
buitenwerk was niet meer goed.
De muren raakten verzadigd
met water, er kwam een opho
ping van zout. We hebben nog
al wat over ons heen gekregen
van de kerkbezoekers over de
afgebladderde muren. Die zei
den: schraap dat er eens even
af. Maar zo makkelijk gaat dat
niet."
De restauratie is verlopen met
talloze onderbrekingen, 'om
adem te halen en de portemon
nee te vullen', vertelt De
Vriend. „Het kruis van de toren
lag op een gegeven moment in
de kerk. Het zag er vreselijk uit.
Er kwam iemand naar voren die
vroeg: wat moet dat nou kos
ten? Tienduizend gulden was
het, om het bladgoud opnieuw
aan te brengen. Vooruit, doe
maar, zei die man. Kijk, van
zulke mensen moesten we het
hebben. De parochianen heb
ben de restauratie gedragen."
De Hartebrug is anders dan an
dere Leidse kerken. „Er hebben
altijd Franciscaner monniken
gezeten, daarom was het een
echte biechtkerk. Je kon er je
zonden kwijt. Paterskerken
hebben een hele andere, war
me uitstraling. Leiden was altijd
een arme stad. Het Sint Fran-
ciscus liefdewerk was er voor de
De zo fraai gerestaureerde Hartebrugkerk is 'stadsbepalend' en symbool voor de geschiedenis van katholiek Leiden, zegt pastoor Ton Peters
(op de rechterfoto). „Al noemt iedereen het de Coelikerk, voor veel mensen geldt: kom niet aan onze Hartebrug." Foto's: Hielco Kuipers
armste der armsten."
De Hartebrugkerk is 'stadsbe
palend' en symbool voor de ge
schiedenis van katholiek Lei
den, zegt pastoor Ton Peters.
„Al noemt iedereen het de Coe
likerk, voor veel mensen geldt:
kom niet aan onze Hartebrug.
Natuurlijk loopt het aantal pa
rochianen zienderogen terug.
Vroeger, toen was iedere ne
ringdoende in de Haarlemmer
straat katholiek. Die woonde
boven de zaak en had vijf kin
deren. Dat is allemaal veran
derd."
De bouw van de Hartebrugkerk
in 1835 markeert de terugkeer
van de katholieken in Leiden.
Die waren na de reformatie ver
oordeeld tot kelders en zolders.
Het leger had in 1572 hun
klooster in een rokende puin
hoop veranderd. Tot de jaren
dertig van de negentiende eeuw
moesten ze het doen met een
kamer tweehoog, op de hoek
van de Haarlemmerstraat en de
Kuipersteeg. Het orgel stond op
de derde. De 'bekrompenheid
van dit gebouw" was voor de
gezondheid van de 'daarin op
gepakte menigte ten uiterste
schadelijk, vooral des zomers',
schreef de toenmalige pastoor
Goofers in een bouwaanvraag.
De beraamde kosten voor de
kerk aan de Hartebrug: 74 dui
zend gulden.
Peters: „Het is fenomenaal hoe
ze hier in die dagen de kerk
hebben neergezet, terwijl de
Mare erlangs stroomde. Het
moet verschrikkelijk drassig zijn
geweest, maar verzakt is het
nergens. Ja, achterin zijn een
paar planken verrot, maar die
liggen er ook al bijna anderhal
ve eeuw."
Hoewel je het niet zou zeggen
als je voor de kleurige gevel met
de neoclassicistische zuilen
staat - de Hartebrug is gebouwd
door het ministerie van verkeer
en waterstaat, waar de gods
dienst toen onder viel. Water
staatskerken ademen een eigen
sfeer, zegt Peters. In geen enke
le waterstaatskerk staan zuilen,
en dat geeft de kerk een enorme
binnenruimte, „bijna als een
markthal. De Hooglandse en de
Pieterskerk hebben zijbeuken.
Daar zijn allerlei plekjes waar je
je terug kunt trekken. Dat heb
je niet in de Hartebrug. Toch is
het niet kil, je kunt prima tot
rust komen."
Van binnen ademt het meer de
sfeer van een tempel dan van
een neoclassicistische kerk,
vindt Peters, omdat de beelden
dezelfde kleur hebben als de
wanden. Vroeger was dat an
ders. „Er was bijna geen plek
die niet beschilderd was met
religieuze voorstellingen: beeld
verhalen over het leven van An-
tonius en Maria. Maar in 1950
is alles overgeschilderd. Ik ben
bij dat het niet teruggekomen
is, ja. Niet omdat het niet mooi
was en geen gedachten en
emoties kan oproepen. Maar
het hoort niet in een neoclassi
cistische ruimte. In de tijd dat
mensen niet konden lezen wa
ren schilderingen heel belang
rijk als bijbel van de armen. Ik
heb het gevoel dat je in de Har
tebrug geconcentreerder bent
dan in andere kerken."
De Hartebrugparochie viert de
voltooiing van de restauratie
niet eenfeestweek die morgen
begint. Om 15.00 uur begint een
gratis toegankelijk concert. Vol
gende week zaterdag is de kerk
de hele dag open voor rondlei
dingen en de dag daarop gaat
de bisschop van Rotterdam voor
in een eucharistieviering.
door Wilfred Simons
leiden - De bewoners van vijf
appartementen aan de Haven in
Leiden krijgen tot 1 februari de
tijd om een andere woning te
zoeken. De Haagse bestuursrech
ter heeft gistermiddag een ver
zoek van de vijftien bewoners
hiertoe ingewilligd. Eigenlijk
moesten zij uiterlijk gisteren van
de gemeente Leiden weg zijn
omdat de woningen brandge
vaarlijk zijn. Rechter G. Dulek
vindt echter dat Leiden de bewo
ners te weinig tijd heeft gegeven
om te verhuizen.
Drie huizen aan de Haven, die
bekendstaan als de Verrapan-
den, zijn in 2001 tot elf apparte
menten verbouwd. In septem
ber van dit jaar controleerde de
gemeente Leiden de panden op
de aanwezigheid van een twee
de vluchtweg. Voor vijf van de
elf appartementen bleek die er
niet te zijn. Door administratief
talmen bleef een brief waarin
de sluiting werd aangekondigd,
echter liggen tot woensdag 22
oktober. Pas toen kregen de be
woners door dat de gemeente
de woningen echt wilde verze
gelen en wel binnen een
maand.
De rechter oordeelt dat er geen
dringende reden is om de vijf
appartementen te ontruimen.
De situatie bestaat al twee jaar
en al die tijd heeft de gemeente
'niet tegen bewoning opgetre
den'. Een tweede vluchtweg
ontbreekt inderdaad, zo stelt
Dulek vast. Dat betekent echter
niet dat de bewoners, die allen
jong zijn en geen lichamelijke
handicaps hebben, hun pand
bij brand niet kunnen verlaten.
Er zijn balkons, ramen en da
ken waardoor zij naar buiten
kunnen 'klimmen en springen'.
Acuut levensgevaar bestaat er
dus niet.
Ook het argument van de ge
meente dat de bewoners tijde
lijk onderdak kunnen krijgen bij
Holiday Inn, vindt de rechter
niet sterk. „Dit is een hotel en
kan niet als gewone tijdelijke
huisvesting worden aange
merkt." Daar komt nog bij dat
de bewoners zelf de hotelkos
ten moeten betalen, wat zij on
redelijk vindt. De bewoners
kunnen het immers niet helpen
dat de tweede vluchtweg er niet
is.
De rechter geeft eigenaar Jan
Verbaan de gelegenheid om
voor 1 februari de vijf onveilige
appartementen van een tweede
vluchtweg te voorzien. Zij heeft
er vertrouwen in dat hem dat
lukt, want tijdens de zitting
bleek dat hij er alles aan doet
om de vijf appartementen
brandveilig te maken. 'Aan de
hand van alle omstandigheden
op dat moment' kan de ge
meente opnieuw onderzoeken
of verzegeling nog noodzakelijk
is. Bewoner Erik Langelaan
heeft echter besloten om niet
tot dat moment te wachten. „Ik
heb per 1 februari een nieuwe
woning, gelukkig ook in Lei
den."
(advertentie)
Geeïfw mening
leidschdagblad.nl
is Verplancke, directeur van de Stichting Stadsparkeerplan Leiden, zou 'liever vandaag dan morgen'
met de reders Veringa en Parmentier om de tafel gaan zitten, zegt hij. Om het deze week hoog
opgelaaide conflict over de watertaxi's van SSL uit de wereld te helpen en tot een vorm van
lenwerking te komen. Verplancke is bereid ver te gaan in zo'n dialoog. „Ze mogen hier komen zitten,
:r hun voorwaarden", zegt hij in zijn kantoor van het Stadsparkeerplan aan de Haagweg. „Ze mogen
'er mijn schouder meekijken en de boeken inzien, want ik zou hun wantrouwen heel graag willen
wegnemen."
ms andere reders zouden de gesubsidieerde
dskrachten van SSL met de watertaxi's de re-
aan hun laars lappen, van de route afwijken
veel mensen in een boot vervoeren. Zo wordt
tedrijven als Schuitjevaart en Oude Rijn toch
!astig gemaakt?
het zo zou zijn wel, ja, maar het is niet zo. Ik
J al die punten weerleggen, op een enkel inci-
i na. We hebben één keer met te veel mensen
ren. Met een groep studenten die de boot
uit wilde. En we hebben een keer met twee
tegelijk een groot aantal bruiloftsgasten
ierd. Dat wordt gekenmerkt als groepsver-
en daarvoor zijn we op de vingers getikt
de gemeente. Alle andere punten kan ik
iiteloos pareren. We kunnen de regels ook
aan onze laars lappen, omdat we in een gla-
uis zitten. Dat betekent dat ik me niets kan
itteren. Niet de gemeente, maar ik ben ver-
roordelijk en aansprakelijk, daarom ben ik
duivels als van de regels wordt afgeweken,
hipper krijgt meteen op z'n donder en krijgt
:én kans."
circuleren er foto's van watertaxi's die bij
'dere gelegenheden meer dan het toegestane
\l van twaalf mensen vervoerden. Voor een
ten tie zouden op één daarvan zes personen
geretoucheerd zijn.
is hier absoluut niet gebeurd. De meeste fo-
Ivan de watertaxi's zijn gemaakt door andere
en op internet gezet. Daar is die foto voor
Ivertentie ook afgehaald door een van mijn
werkers en die heb ik gebruikt. In mijn on-
Id, anders doe je dat toch niet als er zo op je
t gelet? Ik had die foto trouwens ook ge-
tst met meer mensen in de boot, want ik
1 het een mooi plaatje. En er zal wel eens wat
r gebeurd zijn, maar dat komt dan ook om-
de vrijwilligers die de boten besturen geen
ten willen weigeren."
'gel
>rt r
che
SSL werkt wel met gesubsidieerde krachten,
'alt toch niet te ontkennen?
maar dat is ook weer zo'n verhaal. Dat zijn
laar tien van de 62 die hier rondlopen en die
den netjes betaald. Of ze nou zoveel goedko-
zijn, weet ik niet. Trouwens, de andere reders
den ook gebruik van die krachten mogen ma-
Maar dat willen ze niet. Daar zeggen ze nee
n, zoals de ondernemers op het water in Lei-
vaker nee verkopen."
Nog zo'n punt: SSL, rederij Redelijk van SSL-be-
stuurslid Peter Labruyère en de Leidsche Rederij
van Hein Dieben en David Wielkens, zouden el
kaar de bal toespelen. Is dat zo?
„Ik wil eerst wat anders opmerken. Dat die rede
rijen er zijn bijgekomen, komt doordat de be
staande ondernemers, inclusief ikzelf, zo vaak
nee zeggen. Daardoor zijn die anderen in het gat
gedoken. Zij doen wel rondvaarten en zitten dus
op de markt van Veringa en Parmentier. Maar
daar richt de kritiek zich veel minder op dan op
ons. De SSL zien ze als hun concurrent, omdat
we begonnen zijn met overheidsgeld. Maar tot
nu toe heeft het project alleen geld gekost en de
watertaxi is niet onze hoofdbusiness. Dat is het
uitbreiden van de parkeergelegenheid en het op
timaliseren van de bereikbaarheid van de stad.
Met busjes, fietsen en een beperkt aantal water
taxi's. Dat aantal zou ik wel willen uitbreiden,
maar dat zit er voorlopig niet in. Financieel zitten
we tegen de grenzen aan."
Maar hoe zit het nou met dat genoemde clubje?
Dat heeft toch onderlinge banden?
„Ja, maar dat komt omdat maar zo weinig men
sen zich inzetten voor Leiden. Het gevolg daar
van is dat je steeds dezelfde personen tegenkomt.
En of die elkaar de bal toespelen? Laat ik het zo
zeggen: ik heb veel vaker een meningsverschil
met de mensen met wie ik samenwerk dan met
die twee reders. Omdat ik vaker met ze praat en
omdat ze allemaal niet bepaald meelopers zijn,
maar de stad naar eigen inzicht willen promoten.
Met de reders had ik dit jaar trouwens ook maar
weinig conflicten."
Tot nu toe dan. Hoe moet dit worden opgelost?
„Met elkaar, om de tafel. We moeten een aantal
zaken rechtzetten en Leiden ieder met ons eigen
specialisme verkopen. Het zou prettig zijn als we
daarbij wat meer konden samenwerken. Heb ik
ze al eerder voorgesteld, zelfs om Oude Rijn,
Schuitjevaart en watertaxi bij elkaar te gooien.
Op een neutrale plek, met een neutrale telefoon
centrale. Wilden ze niet. Kan ik me voorstellen,
maar laten we nu dan tenminste tot overleg ko
men. Daarbij mag je elkaar best afschieten, maar
dan wel met relevante kritiek en aan tafel. Het
kan me niet schelen waar die staat. Ik ben er al-
tijcLvoQrin."
Paul de Tombe
gpi
HM
T
1/1
UI
leiden - De Leidse woningcor
poraties, de LWO en andere
welzijns- en zorginstellingen
gaan intensief samenwerken.
Ze moeten in de Leidse samen
leving een 'maatschappelijke
alliantie' tot stand brengen om
achterstandswijken te ontwik
kelen. De Leidse PvdA-wethou-
der Buijing (welzijn) gaat zijn
best doen om de instellingen
bij elkaar te brengen.
Een kenmerk van een pro
bleemwijk is dat zich daar ver
schillende problemen tegelij
kertijd voordoen. In de huidige
situatie maakt de gemeente met
elke maatschappelijke organi
satie apart afspraken om een
probleem op te lossen. „Als er
ergens overlast met hangjonge
ren is, kan de gemeente meer
jongerenwerk inzetten", zegt
Buijing. „Toch is daarmee het
probleem niet per se opgelost.
De overlast kan ook te maken
leiden - De Universiteit Leiden
huldigt vier studenten die in
Bulgarije hebben meegedaan
aan de Internationale Taalkun
de Olympiade. De scholieren
Eddin Najetovic, Mirjam Plooij,
Rozanne Zeiler en Aleksei Na-
zarov, van wie de eerste drie in
middels scheikunde of algeme
ne taalwetenschap studeren,
haalden in februari van dit jaar
ook al de hoogste scores tijdens
de Nationale Taalkunde Olym
piade. Hoogleraar A. Lubotsky
van de opleiding algemene taal
wetenschap zet de vier in het
zonnetje op woensdag 3 de
cember in de Faculty Club van
de universiteit aan het Rapen-
burg.
hebben met schooluitval of met
werkloosheid. Die problemen
blijven liggen. Alleen een brede
aanpak heeft kans op succes.
De gemeente wil de LWO, het
maatschappelijk werk, de wo
ningcorporaties en de ouderen-
organisaties gezamenlijk ver
antwoordelijk maken voor een
achterstandsgebied. bijvoor
beeld Leiden-Noord. De maat
schappelijke alliantie maakt
met de gemeente één plan voor
alle problemen in een wijk en
voert dat ook uit. De gemeente
doet een stap terug. Zij coördi
neert niet meer. maar contro
leert. Wethouder Buijing om
schrijft het als volgt: „De ge
meente verdwijnt als middel
man. De mensen in het veld or
ganiseren samen hun werk, dat
maakt ze flexibeler en sneller."
Wanneer de maatschappelijke
alliantie met de eerste resulta
ten komt, kan hij niet zeggen.
„Dit is allemaal nog heel pril."
Een hulpmiddel bij de brede
aanpak is de 'Leidraad sociale
wijkvisie' van het ministerie van
Vrom. Dat is een handleiding
voor de aanpak van probleem
wijken. Eerder deze week pre
senteerde het ministerie het
plan in buurthuis De Kooi in
Leiden-Noord. Grondgedachte:
als je een wijk wil vernieuwen,
begin dan bij de bewoners en
niet bij grootscheepse nieuw
bouw- of renovatieprojecten.
Dat klinkt logisch, maar in de
praktijk zijn het toch de 'ste
nen' die de eerste aandacht
krijgen, aldus Kees Fortuin, een
van de schrijvers van de hand
leiding. „Je kunt gebouwen
neerzetten als paleizen, maar
als daar alleen asocialen komen
wonen, schiet je nog niets op.
Stedenbouwkundige planning
gaat vaak over de hoofden van
de mensen heen."
(advertentie)
160 PK STERKE 2.4 LITER MOTOR. OOK VERKRIJGBAAR MET AUTOMAAT
U RIJDT AL EEN 0UTLANDER 2.4 4WD
v.a. 32.645,- of 299,- p/mnd'
0UTLANDER. THE NEW MITSUBISHI
iaTvtoSkm
N*u*»g«<n Wlpigtngcn voartehouton
Er M Mn OutonMr 20 v* 26 495
