REGIO
Meer dotterbehandelingen in Leiderdorp
Het is vijf voor twaalf voor het Katwijkse dialect
'Dooie boel in Noordwijk
wordt levendig kunstplein'
Vraagtekens bij plan voor
windmolens langs spoorlij
Kunstenaars in lege panden Vuurtorenplein
Jonge starte
gaan betere
tijden tegen]
ühiom MSwns'
wat er 20
hillegom - Het plan van de ge
meente Hillegom voor een
windmolenpark langs de spoor
lijn Haarlem-Leiden bij De Zilk
stuit op tegenstand. Zowel het
Milieuoverleg Duin- en Bollen
streek als 120 omwonenden
langs de Zuiderleidsevaart, de
Beeklaan en de Loosterweg-
Zuid hebben zich er al eerder
tegen uitgesproken, maar nu
zet ook de Stuurgroep Pact van
Teylingen vraagtekens bij het
project.
Hillegom wil vier windmolens
zetten op het land tussen de
spoorlijn en de Leidsevaart
vanaf de Beeklaan in de rich
ting van Lisse. De molens wor
den 70 meter hoog, terwijl de
wieken 30 meter lang zijn. De
molens worden zodoende in
totaal 100 meter hoog. De pro
vincie Zuid-Holland wil wind
energie stimuleren, zodat Ne
derland kan voldoen aan de in
ternationale verplichting om
minder kooldioxide in de at
mosfeer te brengen. In het pro
vinciale streekplan is de moge
lijkheid voor windmolens langs
de spoorlijn ook opgenomen.
In Hillegom is blijkens een en
quête een meerderheid van de
bevolking voor de plaatsing van
windturbines. De gemeente be
nadrukt dat er nog geen besluit
is genomen en dat het nog ze
ker een jaar duurt voordat er
een gemeentelijk beleid ligt.
Het bezwaar tegen de bouwvan
de molens is vooral landschap
pelijk. „Ik kijk vanuit mijn keu
ken uit op de toren van de kerk
in De Zilk en die is 36 meter
hoog. De torens in Hillegom en
de watertoren zijn net zoiets.
Dat zijn hier traditioneel de
hoogste punten, en dl
ten er nu torens komen
meter hoog? Laten we I
nig zijn op die laatste p
jes open gebied die w
derland nog hebben. Er
sen al helemaal niet it
bied met zo'n bijzond
tuurhistorische waard
Zuider-Leidsevaartbew
A. Ruigrok-Schoorl haa
ren samen. Zij haaldl
omwonenden 120 h;
ningen op tegen de b(
de molens.
Ze heeft er al een keer
praat met de Hillegoi
houder Witteman, die
groot voorstander van
lens is. Witteman zeg!
trouwen in te hebben
met haar wel uitkon
Ruigrok geeft aan fali<|
gen de molens te blij e
hoop dat de gemeent^
standig is en de moed!
hier ook nee te zeggen.'
Ook de Stuurgroep 1
Teylingen, waarvan V
voorzitter is, zet vraagt'
het plan. In een ontv J
waarover de stuurgro
gen praat, staat dat „t
schap in onze streek ki i
lig is en plaatsing van
bines al gauw leidt toe
ring. De stuurgroep H
gemeente Hillegom oo
'grondige landschi ti
„Daarin moet ook de)
historische kant na( il
worden belicht. De 1
Bollenstreek is immers o
historisch topgebied i
windturbines in print i
passen." De stuurgrot i
drukt tijdig geïnformee i
len worden over de plat
door Jan Preenen
noordwijk - Het betoog van
Willem van den Haak over het
Vuurtorenplein in Noordwijk kan
nauwelijks gloedvoller zijn. De
plek waar de verpaupering lijkt
te zijn uitgevonden, moet één
groot kunstwerk worden. De
'dooie boel moet veranderen in
een levendig kunstplein'.
De 50-jarige Noordwijker, die
sinds een jaar werkloos journa
list is, wil niet langer werkeloos
toezien hoe het licht op het
Vuurtorenplein nog verder
wordt gedoofd. Voor zover dat
in deze sfeerloze en meestal
winderige uithoek van de Ko
ningin Wilhelminaboulevard
nog mogelijk is. Daarom was hij
blij dat Ronnie van de Putte, de
eigenaar van de vrijwel allemaal
leegstaande panden, in juni in
het Witte Weekblad aankondig
de dat hij de winkelruimte gra
tis zou weggeven. Zolang hij ze
niet nodig had, konden Noord-
wijkse kunstenaars en 'andere
creatieve mensen' er gebruik
van maken. Ze moesten alleen
gas, water en licht betalen. Van
den Haak reageerde onmiddel
lijk. Het leek hem wel wat om
zijn schuurtje achter zijn huis
waar hij als hobbyist schildert
in te ruilen voor een atelier. Met
een professionele kunstenaar,
Mandy Lankhorst, stuurde hij
een brief naar Van de Putte. Zo
als ook een groep beeldende
kunstenaars deed. Antwoord
bleef echter uit. Ook telefonisch
bleek het niet mogelijk om met
de projectontwikkelaar in con
tact te komen. Voor de teleur
gestelde Van den Haak was het
aanleiding om zich in een inge
zonden stuk krachtig af te zet
ten: „De lekker gemaakte kun
stenaars hebben nooit een ant
woord gekregen. Je snapt dat
wel een beetje: het masterplan
van Van de Putte voor Noord
wijk is afgekeurd en dat wil hij
natuurlijk afreageren. Dus de
middenstand is niets, de ge
meente is niets en de kunste
naars, nou, laat die maar lekker
verder dromen. Eigenlijk maar
goed dat er mensen zijn zonder
fatsoensnormen. Daar krijgen
de kunstenaars weer inspiratie
van. Ga door met uw Muntentel
Maatschappij meneer Van de
Putte."
Tot zijn grote verbazing kreeg
Van den Haak de man van de
Muntendamsche Investerings
maatschappij vorige week plot
seling toch aan de lijn. „Hij no
digde me uit om naar zijn kan
toor in Wassenaar te komen.
Urenlang hebben we daar ge
praat. Hij vond dat ik een leuk
stuk had geschreven. Een beetje
cynisch, dat wel, maar hij voel
de zich niet beledigd. Hij vertel
de me over zijn masterplan en
wat hij met het Vuurtorenplein
wil, maar dat de gesprekken
met de gemeente op niets zijn
uitgelopen. Aan het eind zei hij:
ga je gang maar, maak maar
wat van het plein."
Of zoals Van de Putte vanmor
gen opmerkte: „Die Van den
Haak is een correcte vent. Ik
heb hem in zijn ogen gekeken
en ik kan zeggen: dat zit wel
goed. Iedereen die meent te
kunnen schilderen, mag erin.
Dat bepaalt hij. Ik heb alleen
met hem te maken. Niemand
anders. Ik wil niet voor alles en
door iedereen worden lastigge
vallen. Als het een puinhoop
wordt, dan is dat zijn schuld.
Als het een succes wordt, dan
valt dat hem ten deel."
Van den Haak heeft inmiddels
contact met vijftien kunste
naars. Zij komen in aanmerking
voor één van de tien leegstaan
de panden. Slechts vier zijn er
nog verhuurd. „Over het alge
meen wordt enthousiast gerea
geerd en wordt dit aanbod van
Van de Putte beschouwd als
een geschenk uit de hemel. Na
tuurlijk, ik ken ook de verhalen
van mensen die twijfelen aan
de goede bedoelingen van Van
de Putte. Zij wijzen op de leeg
stand en kaalslag elders in
Noordwijk. Maar ik heb er alle
vertrouwen in. We gaan de za
ken eerlijk verdelen. Met drie of
vier kunstenaars in een pand."
Als het aan Van de Putte ligt,
kan Van den Haak 'nog liever
gisteren dan vandaag' begin
nen. „Maar eerst wil ik alles
goed geregeld hebben en een
stichting met een bestuur op
richten. Het Comité Vuurtoren
plein", benadrukt Van den
Haak.
„Er moeten afspraken worden
Minister zegt Rijnland Ziekenhuis geld toe
door Peter Groenendijk
leiderdorp/leiden - Het Rijnland Ziekenhuis in
Leiderdorp krijgt meer geld voor dotterbehandelin
gen. Dat maakte minister Hoogervorst gisteren be
kend. Hierdoor kan de wachttijd voor een dotter
behandeling in de Leidse regio waarschijnlijk ver
der omlaag.
Een woordvoerder van het Rijnland Ziekenhuis
noemt de mededeling van de minister 'mooi
nieuws'. „Wij voeren sinds twee jaar dotterbe
handelingen uit, in samenwerking met het Leids
Universitair Medisch Centrum (LUMC). We zijn
al hard aan het nadenken hoe we onze capaciteit
kunnen uitbreiden. Meer geld van het ministerie
is dus mooi meegenomen." Als de twee zieken
huizen er in slagen om de capaciteit uit te brei
den, kan de wachttijd voor een dotterbehande
ling verder omlaag. Nu al is de wachttijd voor pa
tiënten in de Leidse regio veel korter dan in de
rest van het land: één tot twee weken, tegen een
landelijk gemiddelde van 4,8 weken.
Volgens de woordvoerder van het Leiderdorpse
ziekenhuis werd het desalniettemin hoog tijd dat
het ministerie iets doet aan de wachtlijsten. „Als
je kijkt naar de capaciteit voor dit soort ingrepen,
lopen we in Nederland een behoorlijk stuk achter
op de ons omringende landen. We moeten nodig
een stap voorwaarts maken."
Volgens minister Hoogervorst gaat ook het
LUMC profiteren van de capaciteitsuitbreiding,
maar daar was binnen het Leidse ziekenhuis van
ochtend nog niets over bekend. „Misschien doelt
de minister op de dotterbehandelingen die het
Rijnland Ziekenhuis met onze hulp uitvoert",
zegt een woordvoerder van het LUMC. „Er zou
ook sprake zijn van capaciteitsuitbreiding voor
openhartoperaties, maar daarover hebben wij
nog niets vernomen."
Kees de Jong schrijft boek over zijn vader in onvervalst Katteks
Kunstenaars op het nu nog troosteloze Vuurtorenplein in Noordwijk. Van links naar rechts: Kees Putman, Remco Mooijekind, Joke C. Bos, Els
Bax, Willem van den Haak en Mandy Lankhorst. Foto: Dick Hogewoning
gemaakt. Van alle deelnemers
aan het project wordt een seri
euze en professionele inzet ver
wacht. Ze moeten vaak open
willen zijn. Alleen dan kan het
levendiger worden op het plein.
Met zoveel mogelijk gebruikers
is de kans op ruime openingsu
ren ook gegarandeerd. En de
organisatie moet het recht heb
ben om mensen die zich niet
aan de afspraken houden of er
anderszins een rommeltje van
maken, het gebruik van de pan
den te weigeren. Daarnaast
moeten we aan geld zien te ko
men, omdat we zelf het op
knappen van de panden moe
ten betalen."
De kunstenaars moeten ook
elektra en water aanvragen. Van
de Putte zorgt voor (blokjver-
warming. „Iedereen moet zich
goed realiseren dat het verblijf
in die panden kort kan zijn en
dat het allemaal niet bedoeld is
voor het bedrijven van business
door professionals", zo voegt
Van de Putte eraan toe. Van
den Haak is zich daar terdege
van bewust: „Het is niet de be
doeling om een toko op te zet
ten en daar even lekker winst
uit te halen. De panden worden
door het comité alleen ter be
schikking gesteld aan kunste
naars, professionals en ama
teurs, die hun zelfgemaakte
producten exposeren en aan de
man brengen. Dus geen kunst
handel, koppelverkoop, etcete
ra. En daarbij wil ik uitgaan van
zoveel mogelijk variatie. Niet al
leen kunstschilders, fotografen
en beeldbouwers, maar ook
mensen die punniken en ma-
crameeën. Mensen ook die nu
thuis zitten te fröbelen."
één Katwijker in de 20ste eeuw.
Het boek over Chiel de Jong
vond Van der Gugten een uniek
verhaal, maar, zegt Kees de
Jong, de zinsopbouw was min
of meer achterstevoren doordat
ik het in ABN had omgezet.
„Van der Gugten zei: doe maar
niet in het Nederlands, want
dan ben je de sjeu kwijt. Zijn
voorstel was om het van a tot z
in Katwijks dialect om te zetten.
Hij vroeg een gespecialiseerd
neerlandicus dit te begeleiden.
Belangrijk, zo vond hij, want
het echte Katteks is bijna weg."
Dat klopt, zo onderstreept De
Jong. „Ik ben een echte, maar
spreek ik een oude Katteker dan
moet ik goed luisteren om hem
te verstaan. Maljaert spreekt ge
lukkig ook goed Katteks, Hij is
een echte KattekBinder (inwo
ner van Katwijk Binnen). En
wat dacht je van mijn vader, de
ouwe Chiel, die kon ik natuur
lijk ook regelmatig raadplegen."
Wat typerend is voor Katteks?
„Het is zangerig, net als West
fries. Wij slikken de g ook in en
hebben het ook over skol
(school) en skoen (schoen).
Maar de w spreek je uit als oe-
wee, de o is eu en a is De e is
i. En we spreken in een soort
shortcut. Ja, een Engels woord
omdat het ook op Engels lijkt.
Bijvoorbeeld 'We kunnen niet
verder': 'We staan toe bloks'.
Een collega van mij, een Schot,
kon woordelijk verstaan wat wij
zeiden als we dialect spraken.
Kattekers voeren natuurlijk re
gelmatig op de Engelse kust,
een andere verklaring heb ik er
niet voor. Spreek ik geen dia
lect, dan ga ik lijzig praten.
Spreek ik Katteks dan is het
meteen amicaler, dan voel ik
me meteen thuis."
Presentatie 'n Geweune Katte
ker' 21 december, bij boek
handel Van den Berg, Achter
weg 12, Katwijk (alleen voor
genodigden). Het boek is voor
9,95 euro te koop bij Van den
Berg en in andere Katwijkse
boekhandels.
katwijk - De huizenm
Katwijk wordt steeds
baarder voor jongeren,
mende tijd moet
maatregelen jonge startei
Ier aan een huur- of koj
helpen. Wethouder SlinJ
telt trots over wat de
ningen van de gemeen!
wijk en het samenwerkif
band Duin- en Bolle
(SDB) de afgelopen tijd|
opgeleverd.
Na alle zorgelijke gelui
de politiek en de ongel
reacties van de belangejl
voor jongeren en starteif
JS) heeft de wethoude®
nieuws: Katwijk kan teil
twintig jongeren aan e
terslening van 30.000 e
pen. In het landelijk S
ringsfonds Volkshui
heeft de gemeente daar
ton gereserveerd.
Starters die hiervan
mogen maken, hoeven
ste drie jaar geen aflos
rente te betalen, zegt ij
„Dat biedt kansen aan
die anders op de koo
niet aan de bak komen,
dienen net niet genoeg,
bank weigert ze een hyp
In de praktijk is het eeif
pel van 20.000 tot 30.00
Met deze lening kunneul
die stap maken, ervan uj
de dat ze na drie jaar n
dienen en kunnen
De starterslening is l
voor jongeren tussen di
30 jaar, die nog geen
woonruimte hebben,
jongeren die nog gee;r
hebben gehad." e
Voorlopig worden er tw
ningen verstrekt. Maai®
het fonds wordt aai
kunnen nieuwe leningtj
den afgesloten.
katwijk - Spreek je moerstaal!
Dat is gemakkelijker gezegd
dan gedaan voor de echte Kat-
wijkers, of beter gezegd Katte
kers. Bestaat er nog zoiets als
echt Katteks? Volgens Kees de
Jong wel. Al is het vijf voor
twaalf voor het dialect. Hij
merkte het toen hij het levens
verhaal dat zijn vader jaren ge
leden optekende, probeerde uit
te geven. Uitgever Maljaert van
der Gugten stimuleerde hem
om de autobiografie in puur
Katteks te schrijven. Na drieën
eenhalf jaar buffelen ligt bin
nenkort 'n Geweune Katteker in
de boekhandel.
Een Katwijks woordenboek?
Dat is er al vanaf 1949. Boeken
over Katwijks verleden? Die zijn
er te kust en te keur. Maar een
boek geschreven in Katteks dia
lect bleek er nog niet te zijn,
ontdekte De Jong.
„Het gaat over mijn vader,
Chiel de Jong", zegt Kees de
Jong. „Het is zijn levensverhaal.
Als er één een echte Katteker is
dan is hij het wel. Iedereen kent
hem ook, is het niet in het echt
dan wel via een reclamecam
pagne waarvoor hij als fotomo
del fungeerde. Hij voer op zee.
Veertien jaar lang op een
stoomlogger en daarna werkte
hij in de haven van Amsterdam
totdat hij een ongeluk kreeg,
een bedrijfsongeval. Toen werd
ie afgekeurd."
„Hij is zo'n karakteristiek vent
je. Recht door zee, maar neemt
geen blad voor de mond. Zegt
alles, en soms-wel-eens-beetje-
te-veel. Ons gezin, wij waren
met zijn zessen - mijn oudste
Fragment
In dialect 'Ik was passies ebo-
re in wéét van die tijt netuur-
lek ie'feul of, want je hèp as je
zöo jong bèn van veul dinge
gien bezwauw. Mit de jaere
wier ik wat ftuwer in w&aizer;
inging me toe ook dingetjes
besèffe en onthairwe.'
De 'vertaling': Ik was pas ge-
Kees de Jong in het Katwijks Museum: „Mijn vader is zo'n karakteristiek ventje. Recht door zee, maar hij neemt geen blad voor de mond."
Foto: Dick Hogewoning
broer is al dood - had daar nu
en dan wel moeite mee. Mijn
moeder Keetje - ook al jaren
boren en weet van de begin
tijd natuurlijk niet veel meer
af, want je hebt als je jong
bent daar nog geen gedachten
over. Met de jaren werd ik wat
ouder en wijzer, en ging ik
toen ook dingen beseffen en
onthouden.
dood - zat gevoeliger in elkaar.
Toch was het een goeie match.
Zij had de broek aan, maar hij
deed toch mooi wat ie zelf wil
de."
De Jong liep er al jaren mee
rond om dat pak papier dat zijn
vader bij elkaar heeft geschre
ven uit die map te halen en te
ordenen. „Vader is nu 88, maar
zo'n dertig jaar geleden zag ik
hem regelmatig op zo'n type
machientje rammelen. Dat in
trigeerde me toen al."
Niet wetend waar hij aan be
gon, wierp De Jong junior zich
tijdens een vakantie op het
klusje. Na een maand of wat
had hij 120 velletjes A5 uitge
werkt tot negentig A4-vellen, en
dat was pas de helft. Vervolgens
ordende hij zijn vaders weder
waardigheden chronologisch in
zijn pc. „Ik probeerde van al die
anekdotes een goedlopend ver
haal in het Nederlands te ma
ken, maar toen was ik al een
half jaar verder. Mijn vader
schreef in spreektaal, maakte
veel gedachtesprongen en
maakte wel eens foutje zo her
en der. Sommige verhalen kon
ik aanvullen met gegevens uit
andere verhalen. Al gauw was ik
een jaarverder."
De Jong ging een uitgever zoe
ken. „De eerste: niets, ik kreeg
alles weer netjes terug. De
tweede, een uitgever die al die
boekjes over Katwijk uitgeeft,
gaf ook nul op rekest. Alleen
boekjes die kant-en-klaar ge
schreven en vormgegeven zijn
en anders niet, zo was zijn reac
tie. Mijn laatste hoop was Mal
jaert van der Gugten van Van
den Berg kantoorboekhandel.
En die vond het interessant.
Omdat het boek nu eens niet
het Katwijkse leven centraal
stelde, maar het verhaal van
(advertentie)
