Iran dreigt met crisis over rapport BUITENLAND Nazi-invasie strandde op chaos bij de IRA Misja gaat Sjevardnadze met pensioen sturen 'Nederland is bewust om de tuin geleid in de zaak Srebrenica' ïurksesi WNF: Europa knoeit met water 'Deze minister wil onze 90-plussers dood hebben' ac 14 november 2003 Onthulling van Britse veiligheidsdienst MI5 over hilarische poging om Ierland te bezetten Kolocaustmonument in aan- 1 met op de achtergrond de lÉlag Foto: Reuters usa bouwt monument jn - De bouw Vein het holo- monument in Berlijn gaat niet producten van het lieconcem Degussa, on- s de rol van het bedrijf in zitijd. Wel zal op het ter- het monument - een betonnen blokken vlakbij idag, een vermelding ko- de rol van Degussa, de Tweede Wereldoorlog fgas Zyklon B produceer- larmee werden miljoenen •n vergast. ellen Corsica |len bestand rsio - De belangrijkste rebel- Tiep op Corsica, de FLNC- leeft de wapens neerge- lemaskerde aanhagers Sgden afgelopen nacht op rsonferentie aan zich per Ite gaan houden aan een lorwaardelijke opschor- n de militaire acties" op nd. Andere separatisti- roeperingen hebben al Ide wapens neergelegd. sprak de bevoking van la zich in een referendum len onafhankelijkheid. lie baby agage rA- Op een luchthaven ïwesi is een stel aange- dat poogde hun overle- iby te vervoeren in de ba- et dode kind werd ont- jdens een röntgencontro- eigen zeggen wilde het met hun gestorven kind [ïMlakassar op Sulawesi vlie- faar zou het kind begra- leten worden. De twee lor de politie uit humani- irwegingen weer op leten gesteld. Met een igen hebben ze vervol- 450 kilometer lange rit issar afgelegd. nese rekruten ongeschikt c - De Chinese strijd- |en hebben grote moeite ïen te vinden die direct ld en fit genoeg zijn om ||id te dienen. Bijna de a de nieuwe dienst- Jgen is „ongeschikt". |Tovermatige drankge- plijkt een struikelblok bij Hheidsonderzoeken. I arrestaties bij tegen maffia I Bij een actie tegen de Igetha, de Calabrische l heeft de politie in het (ïvan Italië meer dan Ird vermoedehjke maffiosi lige gemeentebe- lers gearresteerd. Voor dië heel ongebruikelijk i onder de arrestanten ook n vrouwen. De arrestaties b onder meer verricht in Sn Plati. Van laatstge- de stad stond het bestuur Js officier van justitie Ni- Iratteri volledig onder ile van lokale misdaad- !n tcije schuldig 1st mai londen/ap - Het Ierse Republikeinse Le ger (IRA) had in de Tweede Wereldoor log plannen om met steun van nazi- Duitsland Noord-Ierland binnen te val len en te veroveren. Dat blijkt uit docu menten van de Britse veiligheidsdienst MI5 die vandaag openbaar zijn ge maakt. De plannen liepen op niets uit door de interne verdeeldheid en het amateurisme van het IRA. In mei 1940 werd de Duitse spion Her mann Görtz met een parachute boven Ierland afgeworpen. Hij moest onder zoeken of 'Plan Kathleen', de codenaam voor de invasie van Noord-Ierland, eni ge kans van slagen had. Eerder had een tussenpersoon van het IRA, Stephen Held, een bezoek gebracht aan Duits land. Held zou de Duitsers hebben ver teld dat het IRA een sterke organisatie was met 5.000 gemotiveerde strijders, die een mogelijke invasie van de Duit sers in Ierland onmiddellijk zouden on dersteunen als ze daar de wapens voor kregen. Held stelde dat er zo'n 50.000 Duitse soldaten verspreid over Ierland zouden moeten landen om de operatie te doen slagen. De Duitse legerleiding was niet wildenthousiast over het avon tuur, maar was wel bereid de haalbaar heid ervan te onderzoeken. Daarom werd Görtz op pad gestuurd. Mocht hij positief nieuws uit Ierland te melden hebben dan zou Duitsland overgaan tot de zending van wapens. Görtz' missie bleek qchter van begin af aan gedoemd te mislukken. Na zijn lan ding had hij geen idee of hij zich in het noorden of het zuiden van Ierland be vond. De eerste persoon die hij om hulp vroeg, nota bene met een biljet van honderd dollar om hem aan het praten te krijgen, bleek de lokale dorpsgek. Hij wist wel contact met het IRA te leggen, maar het noodlot bleef hem achtervol gen. Twee weken na Görtz' landing werd de IRA-tussenpersoon Held in Dublin gearresteerd. Zijn radiozender, 20.000 dollar in contanten en zijn noti ties over Plan Kathleen werden in beslag genomen. Volgens de documenten van MI5 weet Görtz de arrestatie van Held aan verraad binnen het IRA. De Duitse spion wist zelf nog achttien maanden uit de handen van de politie te blijven, maar het was duidelijk voor hem dat Duitse troepen nooit op hulp van het IRA hoefden te rekenen in het geval van een invasie. Het IRA bleek ho peloos verdeeld over de kwestie. Ze wis ten niet of de Duitsers Noord-Ierland binnen moesten vallen of alleen wapens moesten leveren en ook niet of alleen de Britten aangevallen moesten worden of ook de Ierse regering in Dublin. Het ergste voor Görtz was echter dat hij niemand in het IRA kon vertrouwen. „Er is iets verschrikkelijk verrot in de organi satie van het IRA. Naast iedere idealisti sche Ierse vrijheidsstrijder, man of vrouw, die bereid is een martelaar te worden voor zijn land, staat een volledig corrupte verrader." Görtz was vooral niet te spreken over de stafchef van het IRA, Stephen Hayes. Hayes was een kettingrokende alcohol verslaafde die Görtz aan de Britse mari ne wilde verkopen. Het noodlot zou de Duitse spion voor altijd in Ierland hou den. In de loop van 1941 probeerde hij verschillende keren uit Ierland te ont snappen, maar zonder succes. Uiteinde lijk werd ook hij gearresteerd en tot na de oorlog gevangengezet. Toen hij bij zijn vrijlating in 1947 hoor de dat hij zou worden teruggestuurd naar Duitsland, pleegde hij op dramati sche wijze zelfmoord door voor de ogen van de verbijsterde medewerkers van de immigratiedienst in Dublin een cyaan kali-capsule door te bijten. Jonge oppositieleider Michail Sakaasjvili leidt verzet in Georgië door onze correspondent Frank Hendrickx tblisi Hij is de man die de Ge orgische president Eduard Sje vardnadze meer vreest dan wie ook: Michail Sakaasjvili. De 36- jarige leider van het verzet op de straten van Tbilisi tart vanaf de barricades onophoudelijk het gezag van het staatshoofd. Een confrontatie dreigt, maar de met een Nederlandse vrouw getrouwde Sakaasjvili wil van geen wijken weten. „Het volk zal Sjevardnadze dwingen op te stappen." Michail Sakaasjvili weet hoe een leider van een revolutie er uit moet zien: sterk en vastbe raden. Met zijn breed postuur torent hij boven de demonstranten uit als hij zich richting de micro foon begeeft. Vrouwen vliegen hem om de hals, mannen klop- pen op de schouders van zijn leren jack. „Misja, Misja"" scandeert de menigte. Sakaasjvili zwaait, zijn gezicht straalt. Tegenstanders noemen hem een 'demagoog', een 'radi caal' en een 'nareist', maar voor de duizenden demonstranten is hij de man die Sjevardnadze met pensioen gaat sturen. De oppositieleider bekritiseert de oude leider niet alleen, hij maakt hem belachelijk. Steeds weer brengt hij de menigte aan het schateren met provoceren de opmerkingen over het regi me. Slechts een enkeling zie je denken: Kan dit goed gaan? Sakaasjvili denkt van wel. Dit is de manier waarop hij de parle mentsverkiezingen heeft ge wonnen - tenminste volgens al le onafhankelijke peilingen - en dit is de manier waarop hij een einde zal maken aan het huidi ge regime, dat in zijn ogen ver rot is 'tot op het bot'. De chao tische parlementsverkiezingen, waarin de partij van Sjevard nadze tegen alle prognoses in de overwinning wilde opeisen, waren een laatste stuiptrekking van een failliet bewind. „Vol gende week moeten de autori teiten de definitieve uitslag van de verkiezingen bekend maken. Als de partij van Sjevardnadze dan nog steeds bovenaan staat, zal de onrust nog groter wor den." In zijn ruime kantoor in het stadhuis van Tbilisi heeft Sakaasjvili zijn leren jas inge ruild voor de minder revolutio naire blazer, maar zijn woorden zijn nog even duidelijk. „Sje vardnadze zal nooit vrijwillig vertrekken. Ik heb als minister van justitie onder hem gediend, ik ken hem. De macht afstaan is voor hem hetzelfde als sterven. Maar het volk zal hem dwingen op te stappen. We willen een burgeroorlog vermijden, maar onder de huidige omstandighe den is alles mogelijk." Het uitroeien van de corruptie, is de belangrijkste belofte van Sakaasjvili. „Dat is niet moei lijk", meent de in Amerika op geleide 36-jarige jurist. „De cor ruptie is hier heel primitief. Omdat de corrupte elementen het nu zo makkelijk hebben, zijn ze ook slecht georganiseerd en makkelijk aan te pakken." Vooralsnog is de kans groter dat Sakaasjvili zelf achter tralies be landt. „Hij moet in de gevange nis gegooid worden die hij zelf als minister liet bouwen", ver klaarde de minister van bin nenlandse zaken al. Anderen pleiten ervoor het leger in te zetten tegen de demonstranten, hoewel Sjevardnadze onder in ternationale druk staat om ge weld te vermijden. Sakaasjvili zelf zegt geen angst te hebben voor militair ingrij pen. „Het leger in Georgië stelt niet veel voor. Ze kunnen één keer een bestorming uitvoeren, maar daarna weten ze niet meer wat ze moeten doen. Bo vendien worden de soldaten niet betaald. Het is dan ook de vraag of ze zo'n bevel zullen opvolgen." Sakaasjvili heeft zijn Neder landse vrouw, Sandra Roelofs, wel voor de zekerheid terug ge stuurd naar Zeeland. „Mijn vrouw is populairder dan ik in Georgië. Ze heeft volop cam pagne gevoerd voor onze partij. Ik denk niet dat ze zich erg zor gen maakt. Ze is wel wat ge wend en Nederlanders zijn avontuurlijke mensen." Het gevecht tegen Sjevardnadze is voor Sakaasjvili ook een ge vecht voor de toekomst van zijn zoon. „Op dit moment is er voor onze kinderen geen toekomst in dit land. Maar de situatie is niet zo dramatisch als in andere voor malige Sovjetrepublieken. We hebben hier nog vrije media, er zijn goede private organisaties en de bevolking is hoog opge leid. Georgië kan nog altijd een normaal land worden." marteling Isburc - Het Europees |or de Mensenrechten turkije veroordeeld we pt martelen of mishande een groep advocaten in' ïstien Turkse advocaten bij het Hof een klacht id wegens hun arresta- manier waarop zij tij detentie waren be- Ze werden verdacht aan de verboden iche PKK partij. Ankara de advocaten schade- igen betalen van tus- 210 en 1750 euro voor materiële schade, en lde2100 en 36.000 euro ^■orele schade. ■protest van ™kse homo's UI - Griekse organisaties moseksuelen hebben ;pen tot een kusdemon- n Athene als protest te- i boete van 100.000 euro b|i1 lokaal televisiestation V Jgelegd wegens de ver- fuvan twee zoenende i. Griekse homo's vin- oJ yeroordeling hypocriet. ichthouder greep niet in t J muziekzender MTV delijk beelden uitzond ILP elkaar tongzoenende 0571 «sen Britney Spears en Tien-Geboden-Rechter ontslagen Montgomery.ap - De hoogste rechter van de Ame rikaanse staat Alabama, Roy Moore, is gisteren uit zijn ambt gezet omdat hij heeft geweigerd een mo nument voor de Tien Geboden weg te halen. Het omstreden granieten monument, dat door Moore zelfwas ontworpen, stond sinds 2001 in het ge rechtsgebouw van Montgomery. Activisten die de verwijdering van het beeld eisten omdat daarmee de scheiding tussen kerk en staat geweld aan werd gedaan, werden in augustus door een federale rechtbank in het gelijk gesteld. Maar Moor weiger de het beeld te verwijderen. Daarop werd hij ge schorst en werd het monument zeer tegen zijn zin verwijderd uit het gerechtsgebouw. Het omstreden monument in graniet d Moore zelf ontwierp. Foto:AP brussel/ap - Twee op de drie landen in Europa gaan niet zui nig genoeg om met hun water, heeft het Wereldnatuurfonds gisteren gezegd. Volgens Lucia de Stefano, op stelster van een rapport over waterbeheer in 23 Europese landen, wordt water maar al te vaak behandeld „als een onuit puttelijke voorraad, die altijd schoon, zuiver en voorhanden is". In haar rapport stelt De Stefano dat 70 procent van de regerin gen tekortschiet in de eis van de EU dat zeeën, meren en rivie ren voor 2015 schoon moeten zijn. De Europese richtlijn die dat moet bewerkstelligen moet nog dit jaar in werking treden, maar slechts drie lidstaten zijn tot de tenuitvoerlegging overge gaan. De ergste overtreders zijn Italië, Griekenland en Spanje. Dammen, dijken en irrigatie projecten zijn debet aan de slechte waterkwaliteit van de Middellandse Zee en de verdro ging van half Spanje. Als atoombureau Teheran veroordeelt wenen/anp-afp-rtr - Iran dreigt met een 'internationale crisis' als het bestuur van het internatio naal atoomenergieagentschap IAEA het land veroordeelt we gens schending van het verdrag tegen verspreiding van kernwa pens (Non-Proliferatie Verdrag). Het bestuur komt 20 november bijeen om het IAEA-rapport over de Iraanse nucleaire activi teiten te bespreken. Daarin wordt kritiek geleverd op de herhaalde pogingen van Iran om die te verbergen. Hierdoor laadde het land aanvankelijk de verdenking op zich dat het kernwapens aan het produce ren was. Uit een tussenrapport van het IAEA, dat maandag is uitgelekt, blijkt dat er geen bewijs is dat Iran kernwapens ontwikkelt. Aan de andere kant kunnen de rapporteurs niet garanderen dat het Iraanse nucleaire pro gramma strikt vreedzaam is. Zo heeft Teheran toegegeven klei ne hoeveelheden plutonium te hebben geproduceerd. Plutoni um kan worden gebruikt in kernwapens. Het land beloofde maandag te zullen stoppen met het verrijken van uranium. De Verenigde Staten willen dat het bestuur van het IAEA Iran veroordeelt wegens schending van het verdrag, omdat het een klandestien kemwapenpro- gramma zou hebben. Als dat zou gebeuren, moet het IAEA de zaak aanbrengen bij de Vei ligheidsraad. Die moet dan oor delen over mogelijke economi sche sancties. „Ik hoop dat we dat stadium niet bereiken, omdat de zaken dan zeer gemakkelijk uit de hand kunnen lopen", zei de Iraanse ambassadeur bij het IAEA in Wenen, Ali Akbar Salehi woensdag. „Dat kan leiden tot onvoorspelbare gevolgen. Wij willen over een dergelijke situa tie liever helemaal niet naden ken", aldus Salehi. De VN-commissie voor het ver drag op het verbod van kem proeven vindt dat Iran dat ver drag moet ratificeren. ,,Als Iran bereid is een protocol bij het verdrag over verrassingsinspec ties te tekenen, moet het ook het verdrag inzake het verbod op kemproeven ratificeren", zei commissievoorzitter Thomas Selzer gisteren in Wenen. Teheran tekende het verdrag al in 1996, maar bekrachtiging is tot op heden uitgebleven. Het verdrag verplicht landen die het hebben geratificeerd af te zien van proeven met kernwapens. door onze correspondent Frans Lindenkamp sao paulo - Ondanks alle toe zeggingen staan ze nog steeds met lege handen. Tienduizen den 90-plussers in Brazilië krij gen dagelijks nul op het rekest bij de banken: er is geen geld. De betaling van de opgeschorte AOW-uitkeringen is nog niet hervat. Het begon vorige week met de plotselinge mededeling dat met onmiddellijke ingang de AOW werd stilgezet van ruim hon derdduizend 90-plussers, die al dertig jaar of meer een karig staatspensioentje ontvangen. De verantwoordelijke bewinds man, Ricardo Berzoiniverde digde zijn bruuske ingrijpen, omdat op grote schaal gefrau deerd wordt. Ministens 30 pro cent van de AOW voor deze groep zou ten onrechte opge streken worden door familie of gemachtigden. Zij zouden ver zuimd hebben het overlijden te melden. Wie weer AOW wilde, moest daarom bewijzen nog in leven te zijn door zich te mel den bij de sociale dienst. Ge volg: een dramatisch gezeul met zieke, strompelende en bedlegerige oudjes. In tempera turen oplopend tot 40 graden arriveerden de 90-plussers met de tong op hun schoenen bij de sociale diensten. Bij de hoofd kantoren stonden vanaf het ochtendgloren lange rijen wachtenden. Talloze hoogbe jaarden vielen flauw door de lange wachttijden. Ook waren er die in huilen uitbarstten toen ze hoorden dat ze wegens de grote toeloop niet geholpen zouden worden. Anderen wer den naar huis gestuurd, omdat ze hun geboortebewijs waren Braziliaanse negentig-plussers in de brandende hitte bij de sociale dienst. Foto: GPD vergeten. „Deze minister wil ons oudjes kennelijk dood heb ben", brieste de 95-jarige Agenor Barbosa voor de tv-ca- mera op het INSS-kantoor in de wijk Copacabana te Rio de Janeiro. Daarmee verwoordde hij de nationale woede over de 'arrogante, gevoelloze' be windsman. Maar Berzoini lag er niet wakker van. Met een stoï cijnse gelaatsuitdrukking ver klaarde hij tijdens de tv-ontbijt- show dat fraudebestrijding „al tijd enige opoffering vraagt". Hij kon zich niet aan de indruk onttrekken, dat tweederde van de AOW voor 90-plussers ten onrechte uitgekeerd wordt. „Want", zo stelde hij, „slechts een op de drie uitkeringstrek kers is gisteren aan de balie ver schenen." Ex-minnaar van Mabel Wisse Smit vecht in VS tegen uitlevering aan Bosnië door onze correspondent Ans Bouwmans new york - In de hoek van de bezoekkamer wordt op de deur met 'nooduitgang' geklopt. Een medewerker van het Metropoli tan Correctional Center, het huis van bewaring in het cen trum van New York, maakt de deur open. De man die binnen komt is gevangene nummer 54884-054, Muhamed Sacirbey, oud-ambassadeur van Bosnië, maar in Nederland inmiddels beter bekend als de voormalige minnaar van Mabel Wisse Smit. Onder zijn arm heeft Sacirbey twee beduimelde Fedex-enve- loppen, met daarin de stukken die hij met enkele juridische adviseurs heeft voorbereid om zijn uitlevering aan Bosnië te voorkomen. „Ik ben niet hier om mezelf neer te zetten als een slachtoffer. Ik ben een doelwit. Dat was ik aldoor al", zeg? hij met strijdlust in zijn stem. Muhamed Sacirbey, Mo voor vrienden, zit al meer dan zeveneneenhalve maand in cel. Bosnië heeft om zijn uitlevering gevraagd in het kader van een gerechtelijk onderzoek naar machtsmisbruik. Sacirbey (47) zou als VN-ambassadeur een paar miljoen dollar hebben ver duisterd. Sacirbey zegt on schuldig te zijn en hij wil per se niet naar Bosnië. „Daar kom ik niet levend uit de gevangenis", zegt hij. Het relaas van Sacirbey raakt Nederland dieper dan alleen de affaire rond Mabel. Het heeft ook te maken met Nederlands' pijnlijkste periode uit de recen te geschiedenis: de val van Sre brenica op 11 juli 1995. Sacir bey heeft een eigen versie van die gebeurtenissen. Sacirbey denkt dat sommige mensen er baat bij hebben als hij nimmer kan getuigen over oorlogsmis daden voor het Tribunaal in Den Haag waar nu Slobodan Milosevic terechtstaat. Als VN- ambassadeur was Sacirbey in de jaren negentig ten tijde van de oorlog op de Balkan de tus senpersoon tussen Bosnië en regeringen in het Westen. 'Men' is bang voor wat hij kan vertel len over de inschikkelijkheid van westerse functionarissen, zegt hij. Misnoegd: „Mijn woor den zijn nu al niet meer zo ge loofwaardig, omdat ik spreek vanachter tralies." Volgens Sacirbey is de val van Srebrenica een bewuste strate gie geweest. Hij beweert dat Milosevic (president van Servië) Mladic (Servische generaal in Bosnië), Janvier (VN-bevelheb- ber), Akashi (VN-gezant), Bildt (Bosnië-onderhandelaar van de Europese Unie) en een inmid dels overleden Amerikaanse vertegenwoordiger op de vrij dag voor de aanval op Srebreni ca bijeen zijn geweest, en dat op die bijeenkomst is besloten de enclave te laten vallen. De Muhamed Sacirbey. Archieffoto: Reuters reden dat de westerse vertegen woordigers zich daarin schikten was,dat de situatie op de grond moest veranderen om onder handelingen over de indeling van Bosnië op gang te brengen, zegt Sacirbey. Nederland is vol gens hem bewust om de tuin geleid. „Er was een dreiging dat de Serviërs de enclave zouden aanvallen, en dat was al een tijd bekend. Maar de Nederlandse bewindslieden kregen, zo heb ik achteraf vastgesteld, met op zet verwarrende informatie toe gespeeld. Dat was om hen te verblinden als herten in het licht van een auto." Beloofde luchtsteim bleef uit, Srebrenica werd onder de voet gelopen en 7.500 moslimmannen werden door de Serviërs vermoord. Zijn buitenechtelijke relatie met Mabel Wisse Smit was inmid dels op de klippen gelopen en Sacirbey zegt dat dit een rol speelde bij zijn besluit zich uit het publieke leven terug te trek ken. „Ik werkte twintig uur per dag. Dat offer kun je brengen als er wat tegenover staat. Je moet idealisme en persoonlijke bevrediging hebben, om je stand te houden in die bijzon der onaantrekkelijke politieke wereld. Mabel was degene die me ondersteunde en mijn idee- en deelde in die bijna spook achtige wereld, met figuren die helemaal uit proportie geblazen waren." Dat zijn vrouw Susan heeft ge zegd dat ze niet meer waren dan 'uitstekende' vrienden, wuift hij weg. „Dat zal ze ge zegd hebben omdat ze er niet meer over wilde praten. Ze wist ervan." Ook maakt hij duidelijk waarom hij nooit van Susan, met wie hij 20 jaar geleden trouwde, is gescheiden. „Ik hecht de grootste waarde aan loyaliteit. Wat er ook gebeurde, we waren de beste vrienden. Ik kon toch niet tegen haar zeg gen, dat is niet goed genoeg. Als zij het kon accepteren, dan kon ik dat niet in haar gezicht wer pen. Ak kon haar alleen maar meer respecteren en van haar houden." Hij hint erop dat Mabel gezien zijn opstelling geen toekomst in de relatie zag die volgens hem vier a vijf jaar heeft geduurd. „Ik was niet degene die er een eind aan wilde maken. Het heeft me verschrikkelijke pijn gedaan. Ik denk dat ik nog steeds van haar hou. We deel den een ideaal. Je voelde je als of alle stukjes op hun plaats waren gevallen." De realiteit van nu is dat Mabel de - door het gedoe rond Klaas Bruinsma - enigszins bescha digde verloofde is van een prins van Oranje en hij in de gevan genis zit. Het doet Sacirbey ver driet dat zij ook als medespeler in zijn verhaal is geslachtofferd. „Ze zou een spionne zijn, of be trokken bij wapenleveranties.Ik zou met geld gesmeten hebben naar mijn veel jongere vriendin. Allemaal niet waar." Demonstranten dragen in de straten van Tblisi het portret mee van Michail Sakaasjvili. Foto:AFP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7